IPPB3/423-88/10-4/AG

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki przedstawione we wniosku z dnia 15.02.2010r. (data wpływu 17.02.2010r.), uzupełnionym przez wnioskodawcę o dodatkowe zdarzenie przyszłe w dniu 16.03.2010r., a następnie uzupełnionym na wezwanie z dnia 05.05.2010r. nr IPPB3/423-88/10-2/AG (data doręczenia 10.05.2010r.) pismem z dnia 13.05.2010r. (data wpływu 14.05.2010r.) - o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie kosztów uzyskania przychodów - jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie

W dniu 15.02.2010r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie kosztów uzyskania przychodów.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Spółka posiada 1% udziałów w K. Sp. z o. o. („ K.”). Pozostałe 99% udziałów w K. posiada C. z siedzibą we Francji („C.”). W związku z reorganizacją grupy I Spółka zamierza nabyć od C. 99% udziałów w K.. W celu sfinansowania nabycia udziałów w K. Spółka wystawi oprocentowany weksel na rzecz C. („Weksel”). Na podstawie Weksla Spółka będzie zobowiązana do zapłaty określonej kwoty (sumy wekslowej), która będzie odpowiadała cenie za udziały w K.. Spółka zastrzeże w Wekslu oprocentowanie sumy wekslowej i określi stopę odsetek, co oznacza, że jego posiadacz będzie uprawniony do otrzymania kwoty głównej wraz z odsetkami. Tym samym Weksel będzie stanowił zobowiązanie zaciągnięte w celu sfinansowania nabycia udziałów w K. rodzące obowiązek zapłaty odsetek od sumy wekslowej, czyli spełniające funkcję taką jak pożyczka na nabycie udziałów. Weksel będzie rządzony prawem polskim, a kwota zobowiązania będzie określona w złotych polskich. Pierwotnym posiadaczem Weksla będzie C., tj. zbywca udziałów w K.

W uzupełnieniu do wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej złożonym w dniu 16.03.2010r. Spółka przedstawiła dodatkową możliwość, iż nabycie udziałów w K. może również nastąpić w inny sposób. Polegałby on na tym, że w celu umożliwienia nabycia udziałów w K. Spółka wyemituje obligacje, które zostaną objęte przez C. („Obligacje”). Oprocentowanie Obligacji tak jak w przypadku Weksla, zostanie określone na poziomie rynkowym. Wartość nominalna oraz cena emisyjna Obligacji będzie odpowiadała wartości rynkowej udziałów w K.. C. w celu zwolnienia się ze zobowiązania polegającego na zapłacie ceny emisyjnej za Obligacje przeniesie na Spółkę za jej zgodą udziały w K. (art. 453 Kodeksu cywilnego). Alternatywnie, Spółka wyemituje Obligacje które zostaną objęte przez C., a jednocześnie C. przeniesie na rzecz Spółki za wynagrodzeniem udziały w K.. W celu rozliczenia powyższych transakcji dokonane zostanie potrącenie roszczeń Spółki wobec C. z tytułu płatności ceny emisyjnej Obligacji z roszczeniami C. wobec Spółki z tytułu kwoty należnej za przeniesienie udziałów w K. (art. 498 Kodeksu cywilnego). Tym samym Obligacje będą stanowiły zobowiązanie zaciągnięte w celu nabycie udziałów w K. i rodzące obowiązek zapłaty odsetek, czyli spełniające funkcję taką jak pożyczka na nabycie udziałów.

W wyniku dalszej reorganizacji grupy I Weksel/Obligacje zostaną przeniesione pod prawem francuskim w formie wypłaty dywidendy lub zwrotu kapitału na rzecz akcjonariusza C., tj. I. z siedzibą we Francji („I.”). Następnie I. za pomocą Weksla/Obligacji spłaci swoje zobowiązanie wobec innego podmiotu z grupy, tj. S. z siedzibą we Francji. Dłużnikiem z Weksla/Obligacji cały czas pozostanie Spółka.

Zarówno C., jak również podmioty, które staną się posiadaczami Weksla/Obligacji w wyniku dalszej reorganizacji grupy nie będą ze Spółką w relacji określonej w art. 16 ust. 1 pkt. 60 i 61 ustawy o podatku dochodowego od osób prawnych.

W odpowiedzi na wezwanie z dnia 05.05.2010r. do wyczerpującego przedstawienia zdarzenia przyszłego, Spółka wyjaśniła co następuje.

Planowane jest aby termin wykupu weksla, który Spółka zamierza wystawić na rzecz C. lub obligacji, które Spółka zamierza wyemitować i które mają być objęte przez C. (w obu przewidzianych we wniosku wariantach ich emisji), był ustalony na okres od pięciu do siedmiu lat. Przy czym zarówno weksel, jak i obligacje mają również zawierać opcje wcześniejszego wykupu.

Planowane jest aby odsetki od weksla lub obligacji były płatne co sześć miesięcy lub co dwanaście miesięcy poczynając od dnia wystawienia (w przypadku weksla) lub emisji (w przypadku obligacji).

W chwili obecnej nie jest planowane, ani nie jest prawdopodobne aby odsetki z tytułu weksla lub obligacji były kapitalizowane.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy odsetki płacone przez Spółkę z tytułu Weksla lub Obligacji będą stanowiły koszt uzyskania przychodu w dacie ich zapłaty lub kapitalizacji...

Stanowisko Spółki.

Zdaniem Spółki zarówno odsetki od Weksla jak i od Obligacji będą stanowiły koszt uzyskania przychodu w dacie ich zapłaty lub kapitalizacji.

Weksel/Obligacje stanowią bowiem w tym wypadku rodzaj zobowiązania zaciągniętego przez Spółkę w celu sfinansowania nabycia udziałów w K.. Przy czym wierzycielem z tego tytułu będzie zbywca udziałów, tj. C.. Weksel/Obligacje są więc formą finansowania nabycia udziałów w K. przez Spółkę, mającą charakter analogiczny do pożyczki. Tym samym odsetki od w/w zobowiązania zaciągniętego na zakup udziałów w K. stanowią koszt finansowania zakupu tych udziałów i dlatego na podstawie art. 16 ust. 1 pkt. 11 z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2000 r., Nr 54, poz. 654 ze zm.) („UPDOP”) powinny zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów w dacie zapłaty odsetek lub ich kapitalizacji, a nie w dacie zbycia udziałów.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 UPDOP, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 UPDOP. Oznacza to, że wszelkie koszty, zarówno bezpośrednie jak i pośrednie, mogą być traktowane jako koszty uzyskania przychodów, pod warunkiem, że ich poniesienie ma związek z działalnością gospodarczą Spółki i jest ekonomicznie uzasadnione.

W związku z powyższym, odsetki od zobowiązań spełniają przesłanki uznania ich za koszt uzyskania przychodów.

Art. 16 ust. 1 pkt. 11 UPDOP zawiera regulacje dotyczące momentu uznania odsetek za koszt uzyskania przychodów. Zgodnie tym przepisem, odsetki od zobowiązań mogą zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów w momencie ich zapłaty. Nie uważa się natomiast za koszty uzyskania przychodów naliczonych, lecz niezapłaconych albo umorzonych odsetek od zobowiązań.

W konsekwencji w przedmiotowej sprawie, odsetki od zobowiązania powinny być uznane za koszt uzyskania przychodów w momencie ich zapłaty.

Ponadto, należy podkreślić, że odsetki od zobowiązania zaciągniętego w celu sfinansowania nabycia udziałów nie stanowią „wydatków na nabycie udziałów” określonych w art. 16 ust 1 pkt 8 UPDOP. W myśl tego przepisu, wydatki na objęcie lub nabycie udziałów są kosztem uzyskania przychodów w momencie odpłatnego zbycia tych udziałów.

Zdaniem Spółki, użyte w art. 16 ust. 1 pkt 8 UPDOP wyrażenie „wydatki na nabycie” oznacza koszty będące niezbędnymi elementami transakcji, poniesione w bezpośrednim związku z nabyciem udziałów. W tym kontekście, do typowych kosztów warunkujących nabycie udziałów zalicza się zapłaconą cenę, opłaty notarialne, opłatę skarbową, podatek od czynności cywilnoprawnych jak również prowizje biura maklerskiego. Z drugiej strony, odsetki od zobowiązania zaciągniętego na zakup udziałów nie są wydatkiem, który warunkuje nabycie udziałów. Wydatek ten jest tylko pośrednio związany z nabyciem udziałów. Ponadto, należy zauważyć, że koszty zobowiązania zaciągniętego na zakup udziałów, jak np. odsetki, stanowią w rzeczywistości wynagrodzenie płacone przez dłużnika za korzystanie z kapitału. W konsekwencji, odsetki powinny być uznane za koszt związany z finansowaniem, a nie za wydatek na nabycie udziałów. Biorąc powyższe pod uwagę, należy stwierdzić, że odsetki od zobowiązania zaciągniętego na zakup udziałów powinny być uznane za koszt uzyskania przychodów w momencie ich zapłaty.

Spółka wskazuje jednocześnie, że jej stanowisko jest zgodne z wieloma interpretacjami Ministra Finansów, organów podatkowych niższego stopnia, jak również wyrokami Naczelnego Sądu Administracyjnego (zwanego dalej: „NSA”).

W szczególności, Minister Finansów, w wydanych przez siebie interpretacjach wyraził pogląd, że wyrażenie „wydatki na nabycie” oznacza wszelkie koszty bezpośrednio warunkujące nabycie akcji tj. takie, bez których poniesienia skuteczno nabycie akcji nie byłoby możliwe. „Jeżeli więc na zakup akcji czy udziałów zaciągnięty zostanie przez daną osobę prawną kredyt, odsetki będące zapłatą za kredyt (a nie wydatkami na nabycie akcji czy udziałów) są kosztem w dacie ich faktycznej zapłaty łub kapitalizacji.” (Pismo Ministerstwa Finansów z 31 października 1996 r., sygn. PO4/AK-722-622/96);

„Odsetki od takich pożyczek i kredytów (zaciągniętych na nabycie udziałów/akcji nie stanowią wydatków na nabycie (objęcie) udziałów (akcji), niewątpliwie jednak pozostają w związku z przychodami podatnika. Dlatego też odsetki od tego rodzaju pożyczek i kredytów zgodnie z przepisem art. 16 ust. 1 pkt 11 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych są kosztem w momencie zapłaty lub kapitalizacji” (Urzędowa interpretacja Ministra finansów z 7 sierpnia 2002 r. sygn. PB4/AK-8214—6905-192/02

Stanowisko Spółki znajduje także potwierdzenie w następujących interpretacjach organów podatkowych oraz wyrokach sądów: Postanowieniu Naczelnika Pierwszego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Warszawie z 6 grudnia 2006 r. sygn. 1471/DPD2/423-131/O6/AB; Postanowieniu Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 9 października 2007 r. sygn. 1TPB1/423-37/07/PS. Postanowieniu Naczelnika Świętokrzyskiego Urzędu Skarbowego z 18 kwietnia 2006 r. sygn. RO/436/21/1/2005, Postanowieniu Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 28 sierpnia 2008 R. sygn. IP-PB3-423-733/08-7/AG, Postanowieniu Dyrektora izby Skarbowej w Warszawie z 25 listopada 2006 r. sygn. IPPB3/423-1383/08-4/KB. Postanowieniu Dyrektora izby Skarbowej w Warszawie z 6 lipca 2008 r. Sygn. IP-PB3-423-421/08-2/KB); Postanowieniu Naczelnika Urzędu Skarbowego Warszawa Wola z 24 sierpnia 2006 r., sygn. US40/RDP/4211/72/BS/2006; Postanowieniu Naczelnika Drugiego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Warszawie z 7 listopada 2006 r. syng. 1472/ROP1/423-307-262/05/AJ, Postanowieniu Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 14 grudnia 2005r. sygn. 1401/PD-4230Z-104/05/IJ;

Postanowieniu Naczelnika Warmińsko-Mazurskiego Urzędu Skarbowego z 30 października 2006 r. sygn. US.PD/423-34/MG/06; Postanowieniu Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 3 lipca 2007 r. sygn. 1401/BP-l/005-144/07/Ich, Postanowieniu Naczelnika Pierwszego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Warszawie z 26 października 2005 r. sygn. 1471/DPD1/423/77/05/MK, Postanowieniu Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 13 sierpnia 2008 r. sygn. IP-PB3-423-795/08-2/ER; Wyroku NSA z 7 kwietnia 2006 r. sygn. II FSK 508/05, wyrok NSA z 30 maja 2001 r. sygn. I SA/Ka 749/00; Wyroku NSA z 8 listopada 2004 r. sygn. FSK 325/04, wyrok NSA z 7 września 2004 r. sygn. FSK 324/04;

Spółka stoi również na stanowisku że na podstawie art. 16 ust. 1 pkt. 10 lit. a i art. 16 ust. 1 pkt. 11 UPDOP odsetki od zobowiązania zaciągniętego na zakup udziałów będą stanowić koszt uzyskania przychodów w momencie ich kapitalizacji. Zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt. 10 lit. a UPDOP, wydatki na spłatę pożyczek (kredytów) nie stanowią kosztów uzyskania przychodów, z wyjątkiem skapitalizowanych odsetek od tych pożyczek (kredytów). W opinii Spółki powyższy przepis jasno stanowi, że skapitalizowane odsetki powinny być uznane za koszt uzyskania przychodów. W opinii Spółki analogicznie należy traktować kapitalizację odsetek od innych zobowiązań zaciągniętych na nabycie udziałów.

Taka interpretacja art. 16 ust. 1 pkt l0 lit. a UPDOP została potwierdzona przez organy podatkowe: Pismo Ministra Finansów z 7 marca 2000 r. sygn. PB3/722-571-94/HS/00; Decyzja Dyrektora Izby Skarbowej w Opolu z 17 października 2005 r. sygn. PD-I-42190/11/AB/05; Postanowienie Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 27 listopada 2007 r. sygn. lP-PB3-423-159/07-2/AG).

Stanowisko Spółki znajduje również potwierdzenie w wykładni historycznej art. 16 ust. 1 pkt 10 lit a UPDOP. Przepis ten został istotnie zmieniony z dniem 1 stycznia 1994. Przed wspomnianą datą art. 16 ust. 1 pkt 10 lit. a) UPDOP stanowił, że wydatki na spłatę pożyczek (kredytów) nie są uważane za koszty uzyskania przychodów z wyjątkiem skapitalizowanych, zapłaconych odsetek od tych pożyczek (kredytów). Powyżej wspomniana zmiana polegała na wykreśleniu z tego przepisu słowa „zapłaconych”.

W opinii Spółki celem nowelizacji było rozszerzenie zakresu wspomnianego przepisu na odsetki skapitalizowane, lecz niezapłacone. Biorąc powyższe pod uwagę Spółka stoi na stanowisku, Ze przedmiotowa zmiana przepisu potwierdza, że kapitalizacja wystarcza do rozpoznania odsetek jako kosztów uzyskania przychodów.

Ponadto, należy wskazać, że stanowisko Spółki znajduje potwierdzenie w treści art. 16 ust 1 pkt 11 UPDOP, który stwierdza, że odsetki od zobowiązań powinny być traktowane jako koszt uzyskania przychodów w chwili ich zapłaty.

Zgodnie z powszechnie przyjętą interpretacją powyższego przepisu, termin „zapłacone odsetki” odnosi się również do odsetek skapitalizowanych, gdyż:

* Kapitalizacja odsetek odnosi ten sam skutek prawny co zapłata, ponieważ tak jak zapłata powoduje wygaśnięcie zobowiązania do zapłaty odsetek. Dlatego też, w momencie kapitalizacji odsetek powinien zostać rozpoznany przychód u pożyczkodawcy oraz koszt uzyskania przychodów u pożyczkobiorcy

* Ponadto, fakt, że kapitalizacja odsetek powinna być traktowana jak zapłata znajduje potwierdzenie w regulacjach UPDOP dotyczących zryczałtowanego podatku dochodowego. Mianowicie, art. 26 ust. 7 UPDOP stanowi expressis verbis, że kapitalizacja odsetek powinna być traktowana na równi z zapłatą. Zatem, skoro UPDOP nakłada obowiązek pobrania zryczałtowanego podatku dochodowego od przychodu z odsetek w dacie ich kapitalizacji uzasadnione jest również stanowisko, iż kapitalizacja skutkuje powstaniem kosztu uzyskania przychodów. Dodatkowo, Spółka pragnie podkreślić, że jej stanowisko, zgodnie z którym odsetki od zobowiązania zaciągniętego na zakup udziałów powinny stanowić koszt uzyskania przychodów w momencie ich kapitalizacji znajduje potwierdzenie w wielu interpretacjach organów podatkowych.

Biorąc powyższe pod uwagę, należy uznać, iż uzasadnione jest stanowisko Spółki, że zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 11 i art. 16 ust 1 pkt 10 lita UPDOP odsetki od zobowiązania zaciągniętego za zakup udziałów, tj. zarówno od Weksla jak i Obligacji, powinny stanowić koszt uzyskania przychodów w momencie ich zapłaty lub kapitalizacji.

Na tle przedstawionego zdarzenie przyszłe, stwierdzam, co następuje.

Na wstępie organ podkreśla, że niniejsza interpretacja odnosi się do zdarzenia przyszłego zmodyfikowanego przez Spółkę w odpowiedzi na wezwanie organu podatkowego, w której stwierdzono, że nie jest planowane, ani nie jest prawdopodobne aby odsetki z tytułu weksla lub obligacji były kapitalizowane.

Na rynku polskim papiery wartościowe o charakterze dłużnym funkcjonują w oparciu o kilka aktów prawnych (m. in. Prawo wekslowe z 1936 r., Ustawa o obligacjach z 1995 r., Prawo bankowe z 1997 r.). Samo wyróżnienie kategorii papierów wartościowych o charakterze dłużnym nie ma charakteru prawnego i jest pojęciem czysto ekonomicznym. Dlatego też w związku z różnorodnością podstaw prawnych papiery te posiadają różnorodne nazewnictwo, jednak funkcja ich jest taka sama. Wszystkie mają służyć m.in. pozyskaniu kapitału przez emitenta i odpowiednim ulokowaniu nadwyżek finansowych przez nabywającego. Innymi słowy, emisja dłużnych papierów wartościowych stanowi jedną z metod pozyskiwania zewnętrznych źródeł finansowania działalności przedsiębiorstwa. Jak już wspomniano, mogą mieć one różne podstawy prawne, a w związku można wśród nich wyróżnić: weksle inwestycyjne, obligacje, bony komercyjne, bony handlowe, itd.

Weksel własny jest papierem wartościowym sporządzanym w formie ściśle określonej przez prawo wekslowe (ustawa z dnia 28 kwietnia 1936 r. - Prawo wekslowe (Dz.U. Nr 37, poz. 282), zawiera bezwarunkowe zobowiązanie się wystawcy do zapłacenia we wskazanym miejscu ustalonej sumy pieniężnej w wyznaczonym na wekslu terminie, określonej osobie, zwanej remitentem. Każdy weksel można przenieść przez indos, który oznacza, że poprzez pisemne oświadczenie umieszczone na wekslu przenosi się prawa z weksla na inną osobę. Samo wręczenie weksla, jak też innych środków płatniczych, poza gotówką, nie stanowi zapłaty.

W różnych swoich zastosowaniach weksle mogą spełniać rozmaite funkcje w obrocie gospodarczym. Przede wszystkim, jak wskazano na wstępie, weksel służy jako środek kredytu, zapłaty bądź zabezpieczenia wierzytelności, często spełnia dwie czy trzy te role jednocześnie.

Mówiąc o wekslu jako narzędziu uzyskiwania kredytu, mamy na myśli szerokie, ekonomiczne, a nie techniczno-prawne znaczenie słowa kredyt. Chodzi zatem o to, że weksel pozwala uzyskać środki pieniężne, które będą w przyszłości podlegały zwrotowi lub też pozwala uzyskać świadczenie niepieniężne od kontrahenta bez konieczności natychmiastowej zapłaty, ale za zapłatą w późniejszym terminie.

W pierwszym przypadku chodzi przede wszystkim o tzw. weksle finansowe, czyli weksle wręczane przez wystawcę w zamian za świadczenie pieniężne. Wystawca otrzymuje pieniądze na podstawie umowy pożyczki i wystawia pożyczkodawcy weksel, w którym zobowiązuje się do zapłaty odpowiednio większej sumy (o odsetki wg stopy procentowej lub zdyskontowane) w ustalonym terminie.

W drugim przypadku mówi się o tzw. kredycie kupieckim - kredycie udzielanym jednemu przedsiębiorcy przez drugiego. Kredytowanie takie polega na wręczeniu przez stronę określonego stosunku zobowiązaniowego drugiej stronie, w zamian za towar czy usługę, weksla zamiast spełnienia świadczenia pieniężnego. Kredytowanie takie zachodzi zatem na podłożu innej czynności prawnej, w której jedna ze stron zobowiązana jest do świadczenia pieniężnego. Druga strona swoje świadczenie (niepieniężne) wykonuje, natomiast świadczenie pieniężne jest odsunięte w czasie na okres do nadejścia terminu płatności weksla za wynagrodzeniem odsetkowym (wg stopy procentowej lub zdyskontowanym). Wykorzystany w ten sposób może być zarówno weksel własny, jak i weksel trasowany na osobę trzecią, będącą z innego tytułu dłużnikiem wystawcy. Remitent (kredytodawca) może zatrzymać weksel jako zabezpieczenie swojej wierzytelności, może też puścić go w obieg, czy zdyskontować w banku. Weksle wystawiane lub akceptowane jako zapłata lub zabezpieczenie zapłaty należności za otrzymany od remitenta towar czy za świadczoną przez remitenta usługę nazywa się wekslami handlowymi, ewentualnie kupieckimi lub towarowymi.

Wierzyciel uprawniony do świadczenia pieniężnego nie ma obowiązku przyjąć zamiast niego weksla dłużnika. Pełnienie przez weksel funkcji środka płatniczego wynika stąd, że jako papier wartościowy i podstawa do wydania nakazu zapłaty weksel do pewnego stopnia gwarantuje wymianę na gotówkę, może więc w obrocie gospodarczym tę gotówkę zastępować. Funkcja płatnicza weksla realizuje się, gdy weksel zostanie wręczony zamiast świadczenia pieniężnego. Co istotne wręczenie weksla nie jest spełnieniem świadczenia (zapłatą) w rozumieniu prawa zobowiązań. Rzeczywista zapłata następuje dopiero w chwili realizacji weksla (jego wykupu - przez wystawcę w przypadku weksla własnego).

Zgodnie z art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 29 czerwca 1995 roku o obligacjach (Dz. U. z 2001 r. Nr 120, poz. 1300 ze zm.), obligacja jest papierem wartościowym emitowanym w serii, w którym emitent stwierdza, że jest dłużnikiem właściciela obligacji (obligatariusza) i zobowiązuje się wobec niego do spełnienia określonego świadczenia.

W wyniku emisji obligacji emitent uzyskuje, często długoterminowe, źródło finansowania swojej działalności, nabywca zaś lokuje środki pieniężne w celu uzyskania korzyści o charakterze pieniężnym lub niepieniężnym. Istota tych papierów polega bowiem na tym, że emitent poprzez sprzedaż uzyskuje od nabywców określoną kwotę pieniężną (pewnego rodzaju pożyczkę), którą jest zobowiązany zwrócić w terminie oznaczonym na danym papierze wartościowym (w sposób i w terminach określonych w warunkach emisji) oraz zapłacić nabywcy papieru wartościowego, określoną kwotę dyskonta lub procent za korzystanie z pieniędzy.

Obligacje, jako instrumenty rynku kapitałowego, pełnią podobnie jak omawiany wyżej weksel, obok podstawowej – kredytowej, również inne funkcje: płatniczą, obiegową, gwarancyjną i zabezpieczającą. Podkreślić należy przy tym, iż wszystkie uwagi przedstawione przez organ podatkowy, dotyczące kredytowej roli weksla odnoszą się w sposób bezpośredni do obligacji, z uwagi na tożsamy z wekslem w swej istocie charakter tego dłużnego papieru wartościowego.

Kwestia podlegająca rozstrzygnięciu w niniejszej sprawie, sformułowana przez Spółkę we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej, dotyczy zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów odsetek (w momencie kiedy zostaną zapłacone) z tytułu wystawionego przez nią weksla lub wyemitowanych obligacji, w celu sfinansowania (jak wskazuje Spółka) nabycia udziałów w K. Sp. z o.o.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t. j. Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 ze zm. – zwanej dalej „updop”), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.

Treść przywołanego art. 15 ust. 1 ww. ustawy, wskazuje iż definicja kosztów uzyskania przychodów składa się z dwóch podstawowych elementów, które łącznie tworzą swego rodzaju normatywną klauzulę generalną. Pierwszy z tych elementów określić można mianem przesłanki pozytywnej, zakładającej spełnienie łączne dwóch warunków, tj. konieczności faktycznego poniesienia wydatku oraz poniesienia wydatku w celu osiągnięcia przychodu, względnie zabezpieczenia bądź zachowania źródła przychodów. Drugi z elementów zawartych w omawianym przepisie stanowi przesłankę negatywną, zgodnie z którą, ponoszony wydatek nie może być ujęty w zawartym w art. 16 ust. 1 ww. ustawy, katalogu wydatków nieuznawanych za koszty uzyskania przychodów. Do tego katalogu należą m.in. wydatki, które nie są zaliczane do kosztów podatkowych po przekroczeniu ustawowo określonych limitów, gdy nie spełnią określonych warunków, bądź ze względu na swój charakter bezwzględnie nie stanowią kosztów podatkowych.

Tak więc dany podmiot gospodarczy ma możliwość zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów poniesionych wydatków po wyłączeniu tych, których możliwość odliczenia jest wprost ograniczona w ustawie - zarówno kosztów bezpośrednio związanych z uzyskiwanymi przychodami, jak i kosztów pośrednio związanych z przychodami - pod warunkiem, że ich poniesienie ma związek z prowadzoną działalnością gospodarczą oraz może mieć wpływ na wielkość osiągniętego przychodu, lub wiąże się z zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła przychodów.

W przedstawionym zdarzeniu przyszłym Spółka zamierza, w celu sfinansowania nabycia od C.. (C.) udziałów w K. wystawić oprocentowany weksel na rzecz C., na podstawie którego Spółka będzie zobowiązana do zapłaty określonej kwoty (sumy wekslowej), odpowiadającej cenie za udziały w K.. Alternatywnie, nabycie udziałów w K. może również nastąpić w inny sposób, polegający na tym, że w celu umożliwienia nabycia udziałów w K. Spółka wyemituje obligacje, które zostaną objęte przez C.. Oprocentowanie obligacji tak jak w przypadku weksla, zostanie określone na poziomie rynkowym. Wartość nominalna oraz cena emisyjna obligacji będzie odpowiadała wartości rynkowej udziałów w K.. W dalszej kolejności, C. w celu zwolnienia się ze zobowiązania polegającego na zapłacie ceny emisyjnej za Obligacje przeniesie na Spółkę za jej zgodą udziały w K. (art. 453 Kodeksu cywilnego). Możliwym jest też, że Spółka wyemituje obligacje które zostaną objęte przez C., a jednocześnie C. przeniesie na rzecz Spółki za wynagrodzeniem udziały w K.. W celu rozliczenia powyższych transakcji dokonane zostanie potrącenie roszczeń Spółki wobec C. z tytułu płatności ceny emisyjnej obligacji z roszczeniami C. wobec Spółki z tytułu kwoty należnej za przeniesienie udziałów w K. (art. 498 Kodeksu cywilnego).

Odsetki od weksla i obligacji będą płatne co sześć – dwanaście miesięcy (nie będą kapitalizowane), podczas gdy wykup weksla lub obligacji nastąpi za 5 do 7 lat (z możliwości wcześniejszego wykupu).

Jak wynika z treści wniosku, Spółka zamierza wystawić weksle/wyemitować obligacje w celu sfinansowania zakupu udziałów w spółce K.. Z tą czynnością wiąże się obowiązek późniejszego wykupu weksla/obligacji, a także zapłaty odsetek. Wobec tego można uznać, że wydatki na zapłatę odsetek od weksla/obligacji spełniają przesłankę celowości z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych - są ponoszone w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów.

Jednakże kwalifikacja prawna tych kosztów wymaga również uwzględnienia unormowań art. 16 ust. 1 ww. ustawy, zawierającego katalog wydatków nie zaliczanych do kosztów podatkowych. Zgodnie z pkt 8 tego artykułu, nie uważa się za koszt uzyskania przychodów wydatków na objęcie lub nabycie udziałów albo wkładów w spółdzielni, udziałów albo akcji w spółce oraz innych papierów wartościowych, a także wydatków na nabycie tytułów uczestnictwa lub jednostek uczestnictwa w funduszach kapitałowych; wydatki takie są jednak kosztem uzyskania przychodu przy ustalaniu dochodu z odpłatnego zbycia tych wkładów, udziałów, akcji oraz innych papierów wartościowych, w tym dochodu z tytułu wykupu przez emitenta papierów wartościowych, a także umorzenia tytułów uczestnictwa lub jednostek uczestnictwa w funduszach kapitałowych.

Z treści powyższego przepisu wynika, iż kosztem nabycia (objęcia) udziałów lub akcji, są wydatki poniesione w związku z ich nabyciem, lecz dopiero w momencie ich odpłatnego zbycia. Zgodnie z ugruntowaną linią orzeczniczą, za wydatki na nabycie udziałów i akcji uważa się przy tym wydatki bezpośrednio związane z dokonywanym nabyciem. Wydatki na nabycie obejmują nie tylko cenę zakupionego papieru wartościowego, ale także wszystkie inne koszty związane z ich nabyciem. Przepis stanowi bowiem o wydatkach na nabycie, a nie o cenie zakupu zbywanych walorów. Z powyższego wywieść należy, że do kosztów, z chwilą zbycia udziałów lub akcji, zalicza się koszty, które warunkują ich nabycie, z wyjątkiem wymienionych w art. 16 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Między innymi mogą być to koszty stanowiące bezpośrednio cenę zakupu akcji czy udziałów, ale też np. opłata notarialna, prowizja biura maklerskiego, koszty obsługi rachunku, prowizja bankowa.

Jak trafnie zauważyła Spółka, należy przy tym rozdzielić pojęcie wydatków na nabycie udziałów od źródeł finansowania tego rodzaju wydatków. Dotyczy to w szczególności pożyczek i kredytów zaciągniętych na nabycie udziałów. Odsetki od takich pożyczek i kredytów nie stanowią wydatków na nabycie udziałów, niewątpliwie jednak pozostają w związku z przychodami podatnika, jako koszty finansowania nabywanych udziałów. Dlatego też odsetki od tego rodzaju pożyczek i kredytów zgodnie z przepisem art. 16 ust. 1 pkt 11 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych są kosztem w momencie zapłaty.

Powyższej konkluzji nie można jednak przenieść wprost na grunt niniejszej sprawy, jak czyni to Spółka, ponieważ w przypadku wystawienia przez Spółkę weksla lub emisji obligacji na rzecz C., w celu nabycia udziałów K. od C., nie mamy do czynienia z klasyczną czynnością kredytową, gdy jedna ze stron oddaje drugiej do korzystania własne środki pieniężne. Taka sytuacja (mająca charakter analogiczny do uzyskania przez Spółkę pożyczki czy kredytu bankowego) miałaby miejsce gdyby w wyniku wystawienia weksla lub emisji obligacji na rzecz C. doszło do faktycznego przekazania Spółce przez C. środków pieniężnych w związku z nabyciem tych papierów wartościowych, które to środki Spółka mogłaby przeznaczyć, np. na zakup udziałów. W omawianym przypadku, zapłata odsetek byłaby związana ze źródłem finansowania zakupu udziałów, jakie stanowiłoby wystawienie weksla czy emisja obligacji. W konsekwencji odsetki te nie należałby do kosztów nabycia udziałów w rozumieniu art. 16 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

W zdarzeniu przyszłym przedstawionym we wniosku dojdzie natomiast do kredytowania nabycia udziałów za pomocą weksla/obligacji w szerszym znaczeniu, gdy terminy świadczeń stron z tytułu wzajemnych zobowiązań np. z tytułu zbycia/nabycia udziałów są ukształtowane w ten sposób, że jedna z nich spełnia swoje świadczenie wcześniej niż druga (najczęściej odroczenie terminu zapłaty). W pierwszym przedstawionym przez Spółkę przypadku, polega to na wystawieniu przez Spółkę weksla na podstawie którego Spółka będzie zobowiązana do zapłaty określonej kwoty (sumy wekslowej), odpowiadającej cenie za udziały w K..

W sytuacji alternatywnej rozważanej przez Spółkę wyraża się to zaś w przyjętym przez Spółkę i C. w zdarzeniu przyszłym sposobie uregulowania wzajemnych zobowiązań, polegającym na zwolnieniu C. z zapłaty ceny emisyjnej za objęte obligacje przez przeniesienie na Spółkę za jej zgodą udziałów w K. (art. 453 Kodeksu cywilnego), lub na potrąceniu roszczeń Spółki wobec C. z tytułu płatności ceny emisyjnej obligacji z roszczeniami C. wobec Spółki z tytułu kwoty należnej za przeniesienie udziałów w K. (art. 498 Kodeksu cywilnego). Oznacza to, że wierzyciel Spółki z tytułu nabycia udziałów K. – C. poprzez przyjęcie weksla czy objęcie obligacji zgodzi się w rzeczywistości na odroczenie (za wynagrodzeniem w postaci odsetek) zapłaty przez Spółkę ceny za sprzedane udziały, aż do momentu wykupu weksla lub obligacji przez Spółkę - dojdzie więc do udzielenia tzw. kredytu kupieckiego.

W odniesieniu zaś do tzw. kredytu kupieckiego (czyli kredytowania nabycia udziałów czy akcji przez samego zbywającego poprzez odroczenie terminu płatności, czy też rozłożenie płatności na raty), należy stwierdzić, że odsetki, jakie nabywca w związku z nim płaci są bezpośrednio związane z nabyciem tych papierów wartościowych i wpływają de facto na ostateczną ich cenę. W odróżnieniu od pożyczki czy kredytu bankowego, o którego przeznaczeniu ostatecznie decyduje jednak sam podatnik (niezależnie od konsekwencji związanych ze zmianą przeznaczenia kredytu), tzw. kredyt kupiecki jest nierozerwalny z transakcją podstawową i nie występuje "samodzielnie". Tym samym zapłacone przez Spółkę odsetki od weksla lub obligacji pełniących funkcję tzw. kredytu kupieckiego należy uznać za bezpośrednio związane z nabyciem udziałów w K.. Jak wskazano wyżej za wydatki na nabycie udziałów należy bowiem uznać wszystkie te koszty, bez poniesienia których skuteczne nabycie udziałów nie byłoby możliwe. Należy podkreślić, że z treści wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej jednoznacznie wynika, iż wystawienie weksla/emisja obligacji, a w konsekwencji poniesienie kosztów odsetek związanych z tymi papierami dłużnymi bezpośrednio warunkować będzie nabycie udziałów. W niniejszej sprawie wystawienie weksla/emisję obligacji należy uznać za nierozerwalnie związaną z umową, na podstawie której Spółka dokona zakupu udziałów K.. Tym bardziej, że dopiero w momencie wykupu weksla/obligacji dojdzie, w rozumieniu prawa zobowiązań, do zapłaty ceny za nabyte udziały. W tym zatem wypadku koszty takiego kredytowania w postaci np. odsetek stanowią koszt uzyskania przychodu, stosownie do art. 16 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, w momencie ustalania dochodu ze zbycia udziałów lub akcji.

W konsekwencji Spółka dokonując zapłaty odsetek z tytułu wystawionego weksla lub wyemitowanych obligacji - w sytuacji przedstawionej zdarzeniu przyszłym, będzie miała prawo zaliczenia tych odsetek do kosztów uzyskania przychodów na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 8 w związku z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych dopiero w momencie zbycia udziałów K.. Zastrzec przy tym należy, że jeżeli zbycie udziałów nastąpi jeszcze przed wykupem weksla/obligacji przez Spółkę, nie można mówić, iż Spółka poniesie wydatki na nabycie udziałów w K., w rozumieniu art. 16 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy, gdyż nie zostanie uiszczone zobowiązanie z tytułu ceny nabycia tych udziałów od C. (rzeczywista zapłata ceny). W takim wypadku nie będzie istniała możliwość zaliczenia do kosztów podatkowych odsetek od weksla/obligacji jako wydatków na nabycie tych udziałów.

W odniesieniu do powołanych przez Spółkę interpretacji podatkowych zauważyć należy, że wydane zostały one w indywidualnych sprawach i nie są wiążące dla organu wydającego przedmiotową interpretację, tym bardziej, że dotyczą odmiennych stanów faktycznych. Podstawą dokonania przez organ indywidualnej interpretacji są wyłącznie przepisy prawa podatkowego, w niniejszej sprawie ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę oraz stanu prawnego obowiązującego w dacie wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.