I SA/Op 52/14

Uzasadnienie

Wyrokiem z dnia 30 kwietnia 2014 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu oddalił skargę Przedsiębiorstwa Budowlano-Handlowo-Usługowego B Spółka z o.o. w O. na decyzję Dyrektora Izby Celnej w Opolu z dnia 30 października 2013 r., wydaną w przedmiocie określenia zobowiązania w podatku akcyzowym za lipiec 2011 r. Po ogłoszeniu wyroku Spółka reprezentowana przez jej prezesa została pouczona o sposobie i terminie do złożenia skargi kasacyjnej.

Pismem z dnia 6 maja 2014 r. skarżąca Spółka w tut. Sądzie złożyła wniosek o sporządzenie uzasadnienia powyższego wyroku, dołączając dowód uiszczenia opłaty kancelaryjnej w kwocie 100 zł.

Po sporządzeniu pisemnego uzasadnienia, jego odpis został doręczony stronie skarżącej w dniu 21 maja 2014 r. - co wynika ze znajdującego się w aktach zwrotnego potwierdzenia doręczenia korespondencji. Doręczając przedmiotowy odpis wyroku wraz z uzasadnieniem strona ponownie pouczona została o trybie i sposobie do wniesienia skargi kasacyjnej jak i o skutkach niezachowania związanych z tym wymogów, w tym o konsekwencjach niezachowania terminu.

W dniu 18 lipca 2014 r. strona działając za pośrednictwem ustanowionego w sprawie pełnomocnika złożyła skargę kasacyjną od wskazanego wyżej wyroku wraz z wnioskiem o przywrócenie terminu do wniesienia tejże skargi. Nadmienić przy tym należy, że w dniu tym, pełnomocnik skarżącej Spółki złożył 25 skarg kasacyjnych od wyroków z dnia 30 kwietnia 2014 r. i z dnia 21 maja 2014 r., z tym że w 18 sprawach do wniesionego środka odwoławczego dołączył wnioski o przywrócenie uchybionego terminu do dokonania tej czynności.

Motywując wniosek o przywrócenie uchybionego terminu pełnomocnik wskazał, że Spółka jest obecnie stroną blisko 60 postępowań wszczętych w tym samym czasie przed tut. Sądem. W toku tych postępowań skarżąca zwróciła się do Sądu z wnioskiem o połączenie wszystkich wniesionych przez nią skarg do wspólnego rozpoznania i rozstrzygnięcia. Ze złożonego wniosku jednoznacznie wynikało, że brak jego uwzględnienia może spowodować dla skarżącej konsekwencje organizacyjne niemożliwe do udźwignięcia. Mimo to Sąd nie uwzględnił wniosku o połączenie i wydał wyroki w kilkudziesięciu sprawach i to w sposób rozłożony w czasie. Wskutek tego skarżąca musiała złożyć kilkadziesiąt wniosków o sporządzenie uzasadnienia, zamiast jednego. Zdaniem pełnomocnika skarżącej, gdyby Sąd rozpatrzył pozytywnie jej wniosek o połączenie we właściwym czasie, nie doszłoby do uchybienia terminu przy złożeniu skargi kasacyjnej w sprawie niniejszej. Podniósł, że skarżąca, wnioskując o połączenie spraw do wspólnego rozpatrzenia i rozstrzygnięcia, należycie dbała o swoje interesy. Zaznaczył przy tym, że połączenie spraw sprzyja ekonomice postępowania, a także ułatwiłoby skarżącej podejmowanie czynności procesowych (składania pism procesowych, uiszczania wpisów).

Dalej pełnomocnik strony skarżącej argumentował, że jest ona małym przedsiębiorstwem rodzinnym, gdzie sprawy administracyjne obsługują tylko dwie osoby. Osoby te, w zakresie związanym z udziałem w postępowaniach sądowych mają taką samą wiedzę i doświadczenie jak przeciętna osoba fizyczna. Podniósł, że Spółka jest profesjonalnym uczestnikiem obrotu jedynie w odniesieniu do czynności będących przedmiotem jej działalności i nie można od niej wymagać takich standardów w zakresie czynności związanych z uczestnictwem w procesie sądowym.

Jednocześnie pełnomocnik oświadczył, że przedmiotowy wniosek o przywrócenie terminu został złożony "w terminie 7 dni od otrzymania wyroków przez Kancelarię i zorientowania się Skarżącej, że uchybiła terminowi do zaskarżenia tych wyroków". Dodał, że w zachowaniu strony nie można doszukać się nagannej motywacji, czy też braku staranności.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył co następuje:

Wniosek podlega odrzuceniu. Zasadą wynikającą z art. 85 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.) – powoływanej dalej jako: p.p.s.a., jest bezskuteczność czynności podjętej w postępowaniu sądowym przez stronę po upływie terminu. Jednakże w sytuacji, gdy strona nie dokonała w terminie czynności w postępowaniu sądowym bez swojej winy, sąd na jej wniosek postanowi przywrócenie terminu (art. 86 § 1 p.p.s.a.). Warunkami skuteczności takiego wniosku jest złożenie go w ciągu 7 dni od czasu ustania przyczyny uchybienia terminu, spowodowanie dla strony ujemnych skutków w zakresie postępowania sądowego, dokonanie uchybionej czynności oraz uprawdopodobnienie okoliczności wskazujących na brak winy w uchybieniu terminu (art. 86 § 1 i § 2 oraz art. 87 § 1, § 2 i § 4 p.p.s.a.) Wszystkie te przesłanki muszą być spełnione łącznie, co oznacza, że brak jednej z nich skutkować musi odmową przywrócenia terminu.

W rozpoznawanej sprawie jako przyczynę uchybienia terminu pełnomocnik skarżącej podał trudności organizacyjne związane z dużą ilością spraw prowadzonych z jej udziałem przed tut. Sądem, co było przyczyną niedostrzeżenia przez nią braku złożenia skargi kasacyjnej w terminie. Wprawdzie nie podał on daty, w której strona uświadomiła sobie wystąpienie spóźnienia, jednakże oświadczył, że niezwłocznie po dostrzeżeniu tego faktu złożyła przedmiotowe wyroki w kancelarii pełnomocnika, a ten w terminie 7 dni wniósł skargę kasacyjną i wniosek o przywrócenie terminu do dokonania tej czynności.

W związku z tym wskazać należy, że przedmiotowy wniosek dotyczący przywrócenia terminu do wniesienia skargi kasacyjnej od wyroku z dnia 30 kwietnia 2014 r. w sprawie o sygn. akt I SA/Op 52/14 został złożony przez pełnomocnika strony skarżącej w biurze podawczym tut. Sądu w dniu 18 lipca 2014 r., a zatem w 58 dni po doręczeniu skarżącej odpisu wyroku wraz ze sporządzonym pisemnym uzasadnieniem i w 28 dniu po upływie ustawowego terminu do dokonania uchybionej czynności, który to termin upłynął w dniu 20 czerwca 2014 r. (piątek).

W zaistniałej sytuacji, Sąd przed przystąpieniem do badania okoliczności uprawdopodobniających brak winy w uchybieniu terminu, zobowiązany jest uwzględnić treść przepisu art. 88 p.p.s.a., zgodnie z którym spóźniony lub z mocy ustawy niedopuszczalny wniosek o przywrócenie terminu sąd odrzuci na posiedzeniu niejawnym. Wniosek zaś uznać należy za spóźniony, jeżeli został wniesiony po upływie siedmiodniowego terminu przewidzianego w art. 87 § 1 p.p.s.a. liczonego od momentu ustania przyczyny uchybienia terminu.

Równocześnie Sąd, odrzucając jako spóźniony wniosek o przywrócenie terminu, nie ocenia przesłanek uzasadniających brak winy w uchybieniu terminu do dokonania samej czynności procesowej dla której termin ten ma być przywrócony. (por. postanowienie NSA z dnia 25.11.2011 r. sygn. I OZ 789/11- publ. CBOSA- http:/ orzeczenia.nsa.gov.pl - jak również dalej przywołane orzecznictwo sądów administracyjnych). Dokonanie bowiem oceny, czy wskazywana przez wnioskodawcę przyczyna uchybienia terminu w dokonaniu czynności w postępowaniu sądowym wynikała z braku winy strony, jest sprawą odrębną od kwestii zbadania terminowości złożenia samego wniosku o przywrócenie terminu. (por. postanowienie NSA z dnia 10.11.2010 r. sygn. II GZ 325/10).

Odrzucając wniosek o przywrócenie terminu do dokonania czynności, sąd nie musi określić dokładnej daty dziennej ustania przyczyny jego uchybienia. Ważne, aby ustalił, że przyczyna uchybienia terminu ustała wcześniej, niż na siedem dni przed złożeniem wniosku o przywrócenie terminu do jej dokonania.

Przenosząc przytoczone wyżej rozważania na grunt przedmiotowej sprawy, mając na uwadze całokształt okoliczności związanych z uchybieniem terminu, w ocenie Sądu nie sposób przyjąć, że wniosek o przywrócenie terminu został złożony w 7-dniowym terminie, o jakim mowa w art. 87 § 1 p.p.s.a.

Podkreślić bowiem należy, że w żadnej mierze jako przyczynę uchybienia terminu do złożenia samego wniosku o przywrócenie terminu do wniesienia skargi kasacyjnej nie można przyjąć trudności organizacyjnych skarżącej, mających wynikać z dużej ilością spraw prowadzonych z jej udziałem przed tut. Sądem. To z kolei według niej stanowić miało przyczynę niedostrzeżenia braku wniesienia w terminie skarg kasacyjnych od wyroków zapadłych w 18 sprawach. Jednakże w tej samej dacie wniesionych zostało 7 skarg kasacyjnych z zachowaniem terminu do dokonania tej czynności.

W tej sytuacji wskazać trzeba, że na posiedzeniu Sądu, które odbyło się w dniu 30 kwietnia 2014 r. i na którym rozpoznawane były sprawy skarżącej Spółki, uczestniczył osobiście Prezes Zarządu Spółki S. S. a wyznaczone sprawy, mając na uwadze wniosek strony skarżącej, w oparciu o przepis art. 111 § 2 p.p.s.a, połączone zostały na rozprawie do wspólnego rozpoznania i odrębnego orzekania. W sprawach tych po ogłoszeniu wyroków został on też pouczony o sposobie i terminie złożenia skargi kasacyjnej, w tym również o konieczności złożenia w każdej z nich (13 spraw) w terminie dni 7 wniosku o sporządzenie uzasadnień. Podkreślenia wymaga, że wskazane wnioski zostały złożone w terminie, odrębnie dla każdej ze spraw.

Ponadto doręczając stronie odpisy przedmiotowych wyroków wraz z uzasadnieniem po raz kolejny pouczono stronę o wymogach koniecznych do złożenia skargi kasacyjnej w każdej ze spraw i procesowych skutkach niedochowania tych wymagań. Jednakże we wszystkich tych przypadkach doszło do wniesienia skargi kasacyjnej z naruszeniem terminu do dokonania tej czynności. Podobna sytuacja zaistniała także w przypadku wyroków wydanych i doręczonych stronie wraz z uzasadnieniem i później. Bowiem, co wynika z akt spraw ze skarg PBHU B Spółki z o.o., a okoliczność ta znana jest Sądowi z urzędu, na kolejnej sesji, na której rozpoznawane były jej skargi, tj. w dniu 21 maja 2014 r. wydanych zostało 15 wyroków, w odniesieniu do których w ustawowym terminie, skargi kasacyjne wniesione zostały w terminie (7 spraw) i z uchybieniem terminu (5 spraw). Zatem już z tych okoliczności wynika, że w części przypadków strona skarżąca, nie miała żadnych trudności z dochowaniem terminu, a po jej stronie nie wystąpiły w tym zakresie żadne przeszkody organizacyjne.

Mając te okoliczności na uwadze, stwierdzić należy, że do wniesienia w dniu 18 lipca 2014 r. skarg kasacyjnych wraz z wnioskami o przywrócenie uchybionego terminu do wniesienia skargi kasacyjnej od wyroków zapadłych w dniu 30 kwietnia 2014 r., w tym od wyroku w niniejszej sprawie, doszło z naruszeniem terminu określonego w art. 87 § 1 p.p.s.a. do skutecznego wniesienia wniosku o przywrócenie uchybionego terminu.

Z przedstawionych zatem powodów Sąd działając w oparciu o przepis art. 88 p.p.s.a. orzekł, jak w sentencji postanowienia.