• I SA/Kr 821/13 - Postanow...
  28.03.2024

I SA/Kr 821/13

Postanowienie
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie
2013-08-26

Nietezowane

Artykuły przypisane do orzeczenia

Do tego artykulu posiadamy jeszcze 13 orzeczeń.
Kup dostęp i zobacz, do jakich przepisów odnosi się orzeczenie. Znajdź inne potrzebne orzeczenia.

Skład sądu

Maja Chodacka /przewodniczący sprawozdawca/

Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie w składzie: Przewodniczący: Sędzia WSA Maja Chodacka po rozpoznaniu w dniu 26 sierpnia 2013 r. na posiedzeniu niejawnym wniosku "I" Spółki z o.o. w N. o zwolnienie od kosztów sądowych na skutek sprzeciwu od postanowienia Referendarza sądowego z dnia 5 lipca 2013 r., sygn. akt I SA/Kr 821/13 w sprawie skargi na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej z dnia 21 marca 2013 r., nr [...] w przedmiocie podatku od towarów i usług za październik 2007 r., p o s t a n a w i a : zwolnić stronę skarżącą od wpisu sądowego.

Uzasadnienie

Pismem z dnia 23 kwietnia 2013 r. "I" Spółka z o.o. w N. wniosła do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie skargę na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej z dnia 21 marca 2013 r. nr [...] w przedmiocie podatku od towarów i usług za październik 2007 r. Wezwana do uiszczenia wpisu sądowego w kwocie 521 zł, strona skarżąca wniosła o zwolnienie jej od kosztów sądowych.

Jak wynika z uzasadnienia wniosku i załączonych dokumentów, strona skarżąca prowadzi działalność w zakresie wykonywania instalacji elektrycznych budynków i budowli. Kapitał zakładowy spółki wynosi 300.000 zł., a wartość jej środków trwałych obejmujących m.in. grunty, urządzenia techniczne , maszyny środki transportu: 870.209,66 zł. W bilansie spółki ujęte są również środki trwałe w budowie o wartości 1.085.363,05 zł. W roku 2012 strona skarżąca poniosła stratę w wysokości 330.922,34 zł, przy przychodzie ze sprzedaży na poziomie 3.109.015,18 zł. W roku tym spółka otrzymała ponadto dotacje w wysokości 366.000 zł. W roku 2011 przy porównywalnym przychodzie w wysokości 3.106.074,31 zł osiągnęła natomiast dochód w wysokości 10.116,99 zł. Jak podała strona skarżąca, łączna kwota zobowiązań podatkowych ustalona zaskarżanymi decyzjami ostatecznymi wynosi 226.956,60 zł, a łączna kwota wpisów sądowych od skarg w tych sprawach – 10.033,00 zł. Ponadto względem strony skarżącej określono kolejną decyzją zobowiązanie podatkowe w wysokości 215.440,00 zł, która to decyzja również podlegać będzie zaskarżeniu. W ocenie strony skarżącej znajduje się ona w złej sytuacji finansowej, pogarszającej się z uwagi na recesję i kryzys finansowy. Z uwagi na toczące się postępowania podatkowe, strona skarżąca nie mogła brać udziału w przetargach, a zatem była pozbawiona większych zleceń. Spółka podniosła, że ma trudności z utrzymaniem płynności finansowej, co jest związane z zajęciem jej rachunków bankowych do kwoty 240.561,10 zł, a na początku czerwca z rachunku bankowego strony skarżącej ściągnięto kwotę 50.099,06, a jeszcze w maju wpłaciła na konto organu podatkowego kwotę 148.782,00 zł. Strona skarżąca podniosła, że odmowa zwolnienia jej od kosztów sądowych ograniczy jej prawo do sądu, a pokrycie kosztów sądowych będzie wymagało zmniejszenia zatrudnienia. Strona skarżąca stwierdziła również, że odmowa uwzględnienia jej wniosku może prowadzić do likwidacji działalności strony skarżącej i do konieczności spłaty dotacji otrzymanej z Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego.

Postanowieniem z dnia 5 lipca 2013 r. Referendarz sądowy w Wojewódzkim Sądzie Administracyjnym w Krakowie oddalił wniosek strony skarżącej o zwolnienie od kosztów sądowych.

Od powyższego orzeczenia wniesiono sprzeciw, w którym podniesiono, że strata za rok 2012 była spowodowana niezdolnością spółki do udziału w przetargach z uwagi na toczące się od 2009 r. postępowanie podatkowe. Podano również, że kwota uiszczona na rachunek organu podatkowego pochodziła bezpośrednio z zapłaty jej kontrahenta, a ponadto spółka zapłaciła swoje zobowiązania w tym miesiącu ze środków pozyskanych z pożyczek od udziałowców spółki i zaległych wierzytelności spółki. Obecnie nie dysponuje ona jednak żadnymi wolnymi środkami finansowymi. Nie może również sprzedać części swojego majątku trwałego, gdyż mogłoby to być uznane za wyzbywanie się majątku, tj. utrudnianie postępowania egzekucyjnego, któremu podlega. Strona skarżąca podaje, że miarodajny dla oceny jej zdolności płatniczych jest dochód, a nie przychód, gdyż różnica między tymi kwotami nie określa środków finansowych, którymi spółka może dowolnie dysponować (to koszty działalności, w tym wynagrodzenia, podatki itd.). Strona skarżąca wskazała również, że Naczelnik Urzędu Skarbowego podzielił jej ocenę zdolności płatniczych spółki i rozłożył spłatę zaległości podatkowej na raty.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie zważył, co następuje.

Zgodnie z art. 199 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j.: Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.; dalej: p.p.s.a.), strony ponoszą koszty postępowania związane ze swym udziałem w sprawie, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej. Od tej zasady ustawa przewiduje wyjątek w postaci możliwości przyznania stronie skarżącej prawa pomocy. Zgodnie z art. 243 § 1 p.p.s.a. prawo pomocy może być przyznane stronie na jej wniosek złożony przed wszczęciem postępowania lub w toku postępowania. Art. 245 § 1 p.p.s.a. stanowi, iż prawo pomocy może być przyznane w zakresie całkowitym lub częściowym. Prawo pomocy w zakresie całkowitym obejmuje zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie profesjonalnego pełnomocnika, natomiast w zakresie częściowym – zwolnienie tylko od opłat sądowych w całości lub w części albo tylko od wydatków albo od opłat sądowych i wydatków lub obejmuje tylko ustanowienie adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego. Częściowe zwolnienie od opłat lub wydatków może polegać na zwolnieniu od poniesienia ułamkowej ich części albo określonej ich kwoty pieniężnej (por. art. 245 § 3 i § 4 p.p.s.a.). Zgodnie z art. 246 § 2 p.p.s.a., przyznanie prawa pomocy osobie prawnej w zakresie całkowitym może nastąpić, gdy ta wykaże, że nie ma żadnych środków na poniesienie jakichkolwiek kosztów postępowania, a w zakresie częściowym – gdy wykaże, że nie ma dostatecznych środków na poniesienie pełnych kosztów postępowania.

W piśmie z dnia 14 czerwca 2013 r. strona skarżąca zwróciła się o zwolnienie jej od kosztów sądowych, tj. o przyznanie prawa pomocy w zakresie częściowym. Żądanie to podtrzymała w sprzeciwie z dnia 25 lipca 2013 r., złożonym od postanowienia oddalającego jej wniosek o przyznanie prawa pomocy.

Rozpatrując wniosek skarżącego w tak skonkretyzowanych granicach, w pierwszej kolejności należy zauważyć, co niejednokrotnie podkreślał Naczelny Sąd Administracyjny w swoich orzeczeniach, że regulacja zawarta w przytoczonych wyżej przepisach, stanowi odstępstwo od zasady ustanowionej zgodnie z art. 199 p.p.s.a., na mocy której strony ponoszą koszty postępowania, związane ze swym udziałem w sprawie. Rozpoznając zatem wniosek o przyznanie prawa pomocy Sąd kierował się właśnie tą zasadą. Przytoczone we wniosku okoliczności powinny uzasadniać wyjątkowe traktowanie, o jakim mowa w powołanych przepisach. Stąd też udzielenie stronie prawa pomocy w postępowaniu przed sądami administracyjnymi (art. 246 § 2 pkt 2 p.p.s.a.) jest formą jej finansowania z budżetu państwa i przez to powinno sprowadzać się jedynie do przypadków, w których strona nie posiada środków na sfinansowanie udziału w postępowaniu sądowym i wykaże to w sposób przekonywujący. Ponadto osoba prawna oraz inna organizacja nieposiadająca osobowości prawnej powinna wykazać nie tylko, że nie ma środków na poniesienie kosztów postępowania, ale także, że nie ma ich, pomimo iż podjęła wszelkie niezbędne działania by zdobyć fundusze na pokrycie wydatków (zob. postanowienie NSA z dnia 4 grudnia 2012 r., sygn. akt II OZ 1052/12, LEX nr 1240770). Następnie wypada zwrócić uwagę, że dla oceny istnienia przesłanki do przyznania prawa pomocy określonej w art. 246 § 2 pkt 2 p.p.s.a. ma znaczenie nie tylko sytuacja finansowa spółki na dzień wniesienia wniosku o przyznanie prawa pomocy, czy nawet skargi do sądu, ale także sytuacja spółki we wcześniejszym okresie i na moment rozpoznawania wniosku o przyznanie prawa pomocy, bowiem dopiero analiza przebiegu zmian sytuacji finansowej pozwala ocenić, czy trudności spółki mają charakter trwały, czy też są jedynie przejściowe (por. postanowienie NSA z dnia 26 lutego 2013 r., sygn. akt I FZ 26/13, LEX nr 1282661). W przypadku osób prawnych w orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego podkreśla się, że przyznanie prawa pomocy ma wyjątkowy charakter. Co do zasady bowiem osoba prawna dysponująca majątkiem, którego wysokość wielokrotnie przewyższa wartość wymaganego wpisu nie mieści się w hipotezie art. 246 § 2 pkt 2 p.p.s.a. (por. postanowienie NSA z dnia 19 listopada 2004 r. sygn. akt II FZ 463/04). Należy jednak pamiętać, iż prowadzenie przez podmiot gospodarczy działalności znacznych rozmiarów samo w sobie nie stanowi o jego dobrej kondycji finansowej (zob. postanowienie NSA z dnia 17 grudnia 2012 r., sygn. akt I FZ 442/12, LEX nr 1239207). Z drugiej strony, sam fakt, iż osoba prawna ubiegająca się o przyznanie prawa pomocy wykazuje w swojej działalności straty nie stanowi wystarczającej przesłanki jej udzielenia (zob. postanowienie NSA z dnia 11 grudnia 2012 r., sygn. akt II FZ 933/12, LEX nr 1240538)

W pierwszej kolejności należy zatem zauważyć, że strona skarżąca przedstawiła swoją sytuację majątkową na tyle aby ocenić, czy ma dostateczne środki na poniesienie pełnych kosztów postępowania.

Dokonując tej oceny należy zauważyć w pierwszej kolejności, że wysokość kapitału zakładowego skarżącej spółki oraz wartość jej środków trwałych znacznie przewyższa nie tylko kwotę wpisu w niniejszej sprawie (521 zł), ale również łączną wysokość wpisów we wszystkich sprawach, w których skarżąca obecnie inicjuje postępowanie sądowoadministracyjne (zgodnie z jej oświadczeniem: 10.033,00 zł). Słusznie jednak strona skarżąca wskazuje, że w toku prowadzonego względem niej postępowania egzekucyjnego oczekiwanie od strony skarżącej pozyskiwania środków pieniężnych ze sprzedaży składników jej majątku może doprowadzić do niezgodnego z prawem wyzbywania się przez nią potencjalnych źródeł zaspokojenia wierzyciela publicznoprawnego. Nie bez znaczenia jest również fakt, że aktualnie wszelkie wpływy strony skarżącej pochodzące z bieżących i zaległych wierzytelności, objęte są egzekucją administracyjną i strona skarżąca nie może swobodnie nimi dysponować, w tym przekazując je na rzecz kosztów sądowych. Na ocenę sytuacji finansowej strony skarżącej ma również wpływ interes publiczny, albowiem nie naruszając go nie można oczekiwać od strony postępowania sądowego pozyskiwania środków na prowadzone sprawy sądowe w drodze zmniejszania zatrudnienia.

Wobec powyższego Sąd stwierdza, że strona skarżąca wykazała, iż nie ma dostatecznych środków na poniesienie pełnych kosztów postępowania. Powyższe uprawnia Sąd do przyznania stronie skarżącej prawa pomocy w zakresie częściowym. Jak słusznie wskazała strona skarżąca, to konieczność uiszczenia wpisu sądowego od skarg jest dla niej najistotniejszą przeszkodą w skorzystania z prawa do sądowej kontroli decyzji podatkowych. Stąd w ocenie Sądu w świetle powyższych rozważań i ustaleń faktycznych zwolnienie strony skarżącej od obowiązku uiszczenia wpisu sądowego w pełni zrealizuje intencje, którymi kierowała się strona skarżąca wnosząc o przyznanie jej prawa pomocy.

Z tego względu, na zasadzie art. 246 § 2 pkt 2 w zw. z art. 254 § 1 i art. 260 p.p.s.a. postanowiono, jak w sentencji.

Szukaj: Filtry
Ładowanie ...