II SA/Gd 37/13
Postanowienie
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku
2013-07-31Nietezowane
Artykuły przypisane do orzeczenia
Do tego artykulu posiadamy jeszcze 13 orzeczeń.
Kup dostęp i zobacz, do jakich przepisów odnosi się orzeczenie. Znajdź inne potrzebne orzeczenia.
Skład sądu
Dorota Jadwiszczok /przewodniczący sprawozdawca/Sentencja
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku w składzie: Przewodniczący Sędzia WSA Dorota Jadwiszczok po rozpoznaniu w dniu 31 lipca 2013 r. na posiedzeniu niejawnym sprawy ze skargi Wojewody na uchwałę Rady Gminy z dnia 28 czerwca 2012 r. nr [...] w przedmiocie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego postanawia: odmówić Stowarzyszeniu z siedzibą w B. przyznania prawa pomocy w zakresie częściowym poprzez zwolnienie od kosztów sądowych.
Uzasadnienie
Stowarzyszenie wniosło o przyznanie prawa pomocy w zakresie częściowym przez zwolnienie go od kosztów sądowych. W uzasadnieniu złożonego wniosku wyjaśniono, że stowarzyszenie działa tylko społecznie i nie prowadzi działalności gospodarczej a tym samym nie uszykuje dochodów z działalności. Jedynym dochodem stowarzyszenia są składki członkowskie, które nie pokrywają nawet kosztów związanych z bieżącymi zadaniami. Stowarzyszenie nie uzyskało ponadto żadnych darowizn, dotacji itd. Z uwagi na brak zdolności kredytowej Stowarzyszenie nie może uzyskać również kredytu bankowego a kwota, która obecnie znajduje się na jego rachunku bankowym tj. 1079,91 zł, jest zabezpieczona na pokrycie opłat sądowych w 9 wniesionych do sądu skargach.
Referendarz sądowy w Wojewódzkim Sądzie Administracyjnym w Gdańsku, postanowieniem z dnia 25 czerwca 2013 r. sygn. akt II SA/Gd 37/13, odmówił przyznania prawa pomocy w zakresie częściowym przez zwolnienie z kosztów sądowych oceniając, że stowarzyszenie nie wykazało braku środków pozwalających na opłacenie wniesionego środka zaskarżenia w niniejszej sprawie.
Stowarzyszenie w B., reprezentowane przez profesjonalnego pełnomocnika procesowego wniosło sprzeciw od postanowienia Referendarza sądowego, domagając się jego uchylenia. Wskazuje się, że stowarzyszenie zobowiązane jest do poniesienia kosztów szeregu wytoczonych postępowań dotyczących tego samego stanu faktycznego.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku zważył, co następuje:
W myśl art. 260 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r., poz. 270, ze zm.) w związku z wniesieniem sprzeciwu, postanowienie referendarza sądowego z dnia 25 czerwca 2013 r. utraciło moc a sprawa będąca przedmiotem sprzeciwu podlega rozpoznaniu przez sąd na posiedzeniu niejawnym. Tym samym przedmiotem rozpoznania w niniejszej sprawie stał się wniosek Stowarzyszenia o przyznanie prawa pomocy w zakresie częściowym poprzez zwolnienie go od kosztów sądowych.
Zgodnie z brzmieniem art. 246 § 2 pkt 2 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi osobie prawnej, a także innej jednostce organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej, prawo pomocy może być przyznane w zakresie częściowym – gdy wykaże, że nie ma dostatecznych środków na poniesienie pełnych kosztów postępowania.
Stowarzyszenie nie wykazało, że nie ma dostatecznych środków na poniesienie pełnych kosztów postępowania, co uzasadniałoby przyznanie mu prawa pomocy w zakresie częściowym. Na obecnym etapie postępowania sądowego Stowarzyszeniu w B. odmówiono dopuszczenia do udziału w sprawie nieprawomocnym postanowieniem z dnia 22 maja 2013 r. i koszty postępowania sądowego ograniczają się do wpisu sądowego od zażalenia na to postanowienie.
Ze Statutu wynika, że stowarzyszenie zostało utworzone w celu działania na rzecz mieszkańców Z. B. i ochrony wartości (§ 2). Stowarzyszenie realizuje swoje cele m.in. poprzez udział na prawach strony w procesie kształtowania, stanowienia, wykonywania i zaskarżania prawa miejscowego oraz innych aktów prawnych mających związek z obszarami działania Stowarzyszenia oraz występowanie przed organami państwowymi, samorządowymi i sądowniczymi (§ 3). Środki finansowe na wykonywanie zadań statutowych Stowarzyszenie uzyskuje ze składek członkowskich, środków z funduszy publicznych, grantów, kontraktów, świadczeń członków wspierających, darowizn, dotacji, odsetek od kapitału, lokat i akcji, odpisów 1% podatku dochodowego od osób fizycznych, ze zbiórek publicznych i kampanii, nawiązek sądowych, spadków i zapisów, sponsoringu, dochodów z działalności gospodarczej oraz dochodów z działalności odpłatnej pożytku publicznego. Na podstawie uchwały stowarzyszenie może podjąć działalność gospodarczą, z której dochody przeznacza się na realizację celów statutowych (§ 25).
Skoro więc wnoszące sprzeciw stowarzyszenie w taki sposób rozumie cel swojej działalności, że wiąże się ona z koniecznością wnoszenia skarg na niekorzystne rozstrzygnięcia organów administracji, to powinno uzyskane ze składek członkowskich środki przeznaczać również na koszty sądowe i bez znaczenia pozostaje tu ilość wniesionych skarg. Niemniej, oceniając przedstawione dokumenty należy zauważyć, że na rachunku bankowym widnieje aktualnie kwota 1079,91 zł a nadto, zgodnie ze statutem, stowarzyszenie może podjąć w każdej chwili działalność gospodarczą, z której dochody przeznaczy na realizację swoich celów statutowych.
Sąd orzekający w niniejszej sprawie w pełni podziela stanowisko wyrażone w orzecznictwie sądowoadministracyjnym, zgodnie z którym członkowie stowarzyszenia przystępując do aktywnej realizacji zamierzonych celów i z powołaniem się na nie, m.in. w postępowaniu sądowoadministracyjnym, powinni liczyć się z obowiązkiem ponoszenia kosztów sądowych i przeznaczyć odpowiednie środki na ich pokrycie (zob. postanowienia Naczelnego Sądu Administracyjnego: z dnia 13 lutego 2008 r., sygn. akt II OZ 133/09, Lex nr 535051; z dnia 11 maja 2011 r., sygn. akt I OZ 322/11, Lex nr 795311). Stowarzyszenie, w ramach planowania wydatków, przewidując realizację swoich praw przed sądem, powinno uwzględnić konieczność posiadania środków finansowych na prowadzenie procesów sądowych (zob. postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 28 maja 2010 r., sygn. akt II OZ 488/10, Lex nr 673944). Przyznanie prawa pomocy stowarzyszeniu prowadziłoby do sytuacji przerzucenia faktycznych kosztów działalności tego typu organizacji na Skarb Państwa, a to rodziłoby skutek, że faktycznie działalność stowarzyszenia finansowana byłaby ze środków publicznych, a to z kolei prowadziłoby do zaprzeczenia zasady, że stowarzyszenie prowadzi działalność na bazie własnego majątku (zob. postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 20 grudnia 2006 r., sygn. akt II OZ 1433/06, dostępne na stronie internetowej www.cbois.nsa.gov.pl). Stowarzyszenie, jako strona skarżąca, inicjując a następnie uczestnicząc w postępowaniu sądowoadministracyjnym, powinno przewidzieć obowiązek ponoszenia związanych z tym kosztów (zob. postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 5 sierpnia 2010 r., sygn. akt II OZ 752/10, Lex nr 663825).
Sąd orzekający zgadza się również ze stanowiskiem, według którego fakt, że stowarzyszenie zrezygnowało z uzyskiwania dochodów, jak również nie ma zamiaru prowadzić działalności gospodarczej nie uzasadnia przyznania prawa pomocy i przejęcia ciężaru kosztów postępowania przed sądami administracyjnymi przez Skarb Państwa (zob. postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 10 września 2010 r., sygn. akt II OZ 852/10, Lex nr 743942). Całkowita rezygnacja przez stowarzyszenie z prowadzenia działalności gospodarczej nawet w zakresie koniecznym dla zdobycia środków na opłacenie kosztów sądowych, prowadziłaby do nieusprawiedliwionego przerzucenia części kosztów statutowej działalności stowarzyszenia na Skarb Państwa, a dalszej kolejności na podatników. Tymczasem celem wprowadzenia do porządku prawnego prawa pomocy jest zagwarantowanie pomocy finansowej państwa tym podmiotom, które z powodów od siebie niezależnych, nie mogą zgromadzić środków koniecznych do prowadzenia postępowania sądowego, a nie podmiotom które dobrowolnie zaniechały poszukiwania tych środków, które należało przewidzieć rozpoczynając statutowa działalność (zob. postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 5 listopada 2008 r., sygn. akt II OZ 1157/08, Lex nr 574463).
Z przedstawionych wyżej względów Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku na podstawie art. 246 § 2 pkt 2 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi postanowił jak w sentencji.
Nietezowane
Artykuły przypisane do orzeczenia
Kup dostęp i zobacz, do jakich przepisów odnosi się orzeczenie. Znajdź inne potrzebne orzeczenia.
Skład sądu
Dorota Jadwiszczok /przewodniczący sprawozdawca/Sentencja
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku w składzie: Przewodniczący Sędzia WSA Dorota Jadwiszczok po rozpoznaniu w dniu 31 lipca 2013 r. na posiedzeniu niejawnym sprawy ze skargi Wojewody na uchwałę Rady Gminy z dnia 28 czerwca 2012 r. nr [...] w przedmiocie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego postanawia: odmówić Stowarzyszeniu z siedzibą w B. przyznania prawa pomocy w zakresie częściowym poprzez zwolnienie od kosztów sądowych.
Uzasadnienie
Stowarzyszenie wniosło o przyznanie prawa pomocy w zakresie częściowym przez zwolnienie go od kosztów sądowych. W uzasadnieniu złożonego wniosku wyjaśniono, że stowarzyszenie działa tylko społecznie i nie prowadzi działalności gospodarczej a tym samym nie uszykuje dochodów z działalności. Jedynym dochodem stowarzyszenia są składki członkowskie, które nie pokrywają nawet kosztów związanych z bieżącymi zadaniami. Stowarzyszenie nie uzyskało ponadto żadnych darowizn, dotacji itd. Z uwagi na brak zdolności kredytowej Stowarzyszenie nie może uzyskać również kredytu bankowego a kwota, która obecnie znajduje się na jego rachunku bankowym tj. 1079,91 zł, jest zabezpieczona na pokrycie opłat sądowych w 9 wniesionych do sądu skargach.
Referendarz sądowy w Wojewódzkim Sądzie Administracyjnym w Gdańsku, postanowieniem z dnia 25 czerwca 2013 r. sygn. akt II SA/Gd 37/13, odmówił przyznania prawa pomocy w zakresie częściowym przez zwolnienie z kosztów sądowych oceniając, że stowarzyszenie nie wykazało braku środków pozwalających na opłacenie wniesionego środka zaskarżenia w niniejszej sprawie.
Stowarzyszenie w B., reprezentowane przez profesjonalnego pełnomocnika procesowego wniosło sprzeciw od postanowienia Referendarza sądowego, domagając się jego uchylenia. Wskazuje się, że stowarzyszenie zobowiązane jest do poniesienia kosztów szeregu wytoczonych postępowań dotyczących tego samego stanu faktycznego.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku zważył, co następuje:
W myśl art. 260 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r., poz. 270, ze zm.) w związku z wniesieniem sprzeciwu, postanowienie referendarza sądowego z dnia 25 czerwca 2013 r. utraciło moc a sprawa będąca przedmiotem sprzeciwu podlega rozpoznaniu przez sąd na posiedzeniu niejawnym. Tym samym przedmiotem rozpoznania w niniejszej sprawie stał się wniosek Stowarzyszenia o przyznanie prawa pomocy w zakresie częściowym poprzez zwolnienie go od kosztów sądowych.
Zgodnie z brzmieniem art. 246 § 2 pkt 2 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi osobie prawnej, a także innej jednostce organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej, prawo pomocy może być przyznane w zakresie częściowym – gdy wykaże, że nie ma dostatecznych środków na poniesienie pełnych kosztów postępowania.
Stowarzyszenie nie wykazało, że nie ma dostatecznych środków na poniesienie pełnych kosztów postępowania, co uzasadniałoby przyznanie mu prawa pomocy w zakresie częściowym. Na obecnym etapie postępowania sądowego Stowarzyszeniu w B. odmówiono dopuszczenia do udziału w sprawie nieprawomocnym postanowieniem z dnia 22 maja 2013 r. i koszty postępowania sądowego ograniczają się do wpisu sądowego od zażalenia na to postanowienie.
Ze Statutu wynika, że stowarzyszenie zostało utworzone w celu działania na rzecz mieszkańców Z. B. i ochrony wartości (§ 2). Stowarzyszenie realizuje swoje cele m.in. poprzez udział na prawach strony w procesie kształtowania, stanowienia, wykonywania i zaskarżania prawa miejscowego oraz innych aktów prawnych mających związek z obszarami działania Stowarzyszenia oraz występowanie przed organami państwowymi, samorządowymi i sądowniczymi (§ 3). Środki finansowe na wykonywanie zadań statutowych Stowarzyszenie uzyskuje ze składek członkowskich, środków z funduszy publicznych, grantów, kontraktów, świadczeń członków wspierających, darowizn, dotacji, odsetek od kapitału, lokat i akcji, odpisów 1% podatku dochodowego od osób fizycznych, ze zbiórek publicznych i kampanii, nawiązek sądowych, spadków i zapisów, sponsoringu, dochodów z działalności gospodarczej oraz dochodów z działalności odpłatnej pożytku publicznego. Na podstawie uchwały stowarzyszenie może podjąć działalność gospodarczą, z której dochody przeznacza się na realizację celów statutowych (§ 25).
Skoro więc wnoszące sprzeciw stowarzyszenie w taki sposób rozumie cel swojej działalności, że wiąże się ona z koniecznością wnoszenia skarg na niekorzystne rozstrzygnięcia organów administracji, to powinno uzyskane ze składek członkowskich środki przeznaczać również na koszty sądowe i bez znaczenia pozostaje tu ilość wniesionych skarg. Niemniej, oceniając przedstawione dokumenty należy zauważyć, że na rachunku bankowym widnieje aktualnie kwota 1079,91 zł a nadto, zgodnie ze statutem, stowarzyszenie może podjąć w każdej chwili działalność gospodarczą, z której dochody przeznaczy na realizację swoich celów statutowych.
Sąd orzekający w niniejszej sprawie w pełni podziela stanowisko wyrażone w orzecznictwie sądowoadministracyjnym, zgodnie z którym członkowie stowarzyszenia przystępując do aktywnej realizacji zamierzonych celów i z powołaniem się na nie, m.in. w postępowaniu sądowoadministracyjnym, powinni liczyć się z obowiązkiem ponoszenia kosztów sądowych i przeznaczyć odpowiednie środki na ich pokrycie (zob. postanowienia Naczelnego Sądu Administracyjnego: z dnia 13 lutego 2008 r., sygn. akt II OZ 133/09, Lex nr 535051; z dnia 11 maja 2011 r., sygn. akt I OZ 322/11, Lex nr 795311). Stowarzyszenie, w ramach planowania wydatków, przewidując realizację swoich praw przed sądem, powinno uwzględnić konieczność posiadania środków finansowych na prowadzenie procesów sądowych (zob. postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 28 maja 2010 r., sygn. akt II OZ 488/10, Lex nr 673944). Przyznanie prawa pomocy stowarzyszeniu prowadziłoby do sytuacji przerzucenia faktycznych kosztów działalności tego typu organizacji na Skarb Państwa, a to rodziłoby skutek, że faktycznie działalność stowarzyszenia finansowana byłaby ze środków publicznych, a to z kolei prowadziłoby do zaprzeczenia zasady, że stowarzyszenie prowadzi działalność na bazie własnego majątku (zob. postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 20 grudnia 2006 r., sygn. akt II OZ 1433/06, dostępne na stronie internetowej www.cbois.nsa.gov.pl). Stowarzyszenie, jako strona skarżąca, inicjując a następnie uczestnicząc w postępowaniu sądowoadministracyjnym, powinno przewidzieć obowiązek ponoszenia związanych z tym kosztów (zob. postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 5 sierpnia 2010 r., sygn. akt II OZ 752/10, Lex nr 663825).
Sąd orzekający zgadza się również ze stanowiskiem, według którego fakt, że stowarzyszenie zrezygnowało z uzyskiwania dochodów, jak również nie ma zamiaru prowadzić działalności gospodarczej nie uzasadnia przyznania prawa pomocy i przejęcia ciężaru kosztów postępowania przed sądami administracyjnymi przez Skarb Państwa (zob. postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 10 września 2010 r., sygn. akt II OZ 852/10, Lex nr 743942). Całkowita rezygnacja przez stowarzyszenie z prowadzenia działalności gospodarczej nawet w zakresie koniecznym dla zdobycia środków na opłacenie kosztów sądowych, prowadziłaby do nieusprawiedliwionego przerzucenia części kosztów statutowej działalności stowarzyszenia na Skarb Państwa, a dalszej kolejności na podatników. Tymczasem celem wprowadzenia do porządku prawnego prawa pomocy jest zagwarantowanie pomocy finansowej państwa tym podmiotom, które z powodów od siebie niezależnych, nie mogą zgromadzić środków koniecznych do prowadzenia postępowania sądowego, a nie podmiotom które dobrowolnie zaniechały poszukiwania tych środków, które należało przewidzieć rozpoczynając statutowa działalność (zob. postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 5 listopada 2008 r., sygn. akt II OZ 1157/08, Lex nr 574463).
Z przedstawionych wyżej względów Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku na podstawie art. 246 § 2 pkt 2 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi postanowił jak w sentencji.
