V SA/Wa 888/13

Uzasadnienie

Przedmiotem skargi wniesionej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie przez M. Z. (zwaną dalej Skarżącą) jest decyzja Prezesa Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (ARiMR) w Warszawie z [...] stycznia 2013 r. Nr [...], utrzymująca w mocy decyzję Dyrektora [...] Oddziału Regionalnego ARiMR w T. nr [...] z [...] listopada 2012 r. o ustaleniu kwoty nienależnie pobranych płatnosci z tytułu "Ułatwiania startu młodym rolnikom".

Zaskarżona decyzja została wydana w następującym stanie faktycznym:

Skarżąca [...] czerwca 2008 r. złożyła do [...] Oddziału Regionalnego ARiMR wniosek o przyznanie pomocy w ramach działania "Ułatwianie startu młodym rolnikom" objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013. Dyrektor [...] Oddziału Regionalnego ARiMR decyzją z [...] sierpnia 2008 r. przyznał skarżącej wnioskowaną pomoc finansową w wysokości 50.000 zł z zastrzeżeniem dopełnienia warunków.

Skarżąca złożyła [...] stycznia 2009 r. do organu wniosek o płatność wraz z wymaganymi dokumentami. Wniosek o płatność został uznany za kompletny i poprawny, a pomoc została wypłacona [...] marca 2009 r.

Następnie skarżąca 17 stycznia 2012 r. złożyła wniosek o zmianę Planu Rozwoju Gospodarstwa w zakresie planowanych inwestycji. Zmiana polegała na rezygnacji z zakupu pługa 4-skibowego, agregatu uprawowego i siewnika na rzecz zakupu agregatu uprawowo-siewnego 3 m, opryskiwacza ciągnikowego 400 l, kosiarki rotacyjnej 1,65 m, przenośnika 4 m typ-żmijka, silosu zbożowego i mieszalnika pasz sypkich. Ponadto skarżąca złożyła faktury VAT - 7 szt. oraz dowody zapłaty - 6 szt.

Dyrektor [...] Oddziału Regionalnego ARiMR [...] maja 2012 r. poinformował skarżącą o rozliczeniu poniesionych kosztów w ramach działania "Ułatwianie startu młodym rolnikom". Skarżąca 24 maja 2012 r. złożyła prośbę o wydłużenie terminu na przedłożenie faktur dotyczących rozliczenia poniesionych kosztów w ramach przedmiotowego działania, zaświadczenie lekarskie oraz fakturę nr [...] z [...] maja 2012 r. na zakup agregatu ścierniskowego. Następnie 6 czerwca 2012 r. skarżąca zwróciła się z prośbą o anulowanie przedłożonej 24 maja 2012 r. faktury nr [...] z [...] maja 2012 r. na zakup agregatu ścierniskowego oraz przedłożyła umowę kupna z [...] lipca 2011 r. kultywatora ścierniskowego.

Organ I instancji [...] czerwca 2012 r. poinformował skarżącą o braku terminowego rozliczenia kosztów inwestycji zawartych w Planie Rozwoju Gospodarstwa oraz braku możliwości przedłużenia terminu na zrealizowanie inwestycji określonych w biznesplanie. Następnie pismem z [...] czerwca 2012 r. poinformował skarżącą o możliwości dokonania zwrotu nienależnie pobranych płatności.

Wobec braku zawrotu nienależnie pobranych płatności organ I instancji [...] sierpnia 2012 r. wszczął postępowanie w sprawie ustalenia kwoty nienależnie pobranych płatności z tytułu ułatwiania startu młodym rolnikom, a następnie decyzją z [...] listopada 2012 r. ustalił kwotę nienależnie pobranych płatności z tego tytułu w kwocie 50.000 zł.

Po rozpoznaniu odwołania, Prezes ARiMR decyzją z [...] stycznia 2013 r. utrzymał w mocy decyzję organu I instancji. W uzasadnieniu decyzji Prezes ARiMR stwierdził, że w myśl § 20 ust. 1 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z 17 października 2007 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania pomocy w ramach działania "Ułatwianie startu młodym rolnikom" objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 (Dz. U. Nr 200, poz. 1443, ze zm.; zwanego dalej: rozporządzeniem) – pomoc podlega zwrotowi w całości lub części, jeżeli beneficjent nie spełni warunków, o których mowa w § 18 ust. 1, lub nie przedłoży w Agencji dokumentów, o których mowa w § 19.

Prezes ARIMR wskazał, że skarżąca była zobowiązana wydatkować, w okresie 3 lat od dnia wypłaty pomocy, co najmniej 70 % kwoty pomocy na inwestycje określone w biznesplanie czyli wydatkowania kwoty 35.000 zł w okresie 3 lat od dnia wypłaty pomocy. Jednak skarżąca nie wydatkowała w terminie do 9 marca 2012 r. 70% kwoty przyznanej pomocy na inwestycje zgodnie z założeniami biznesplanu. Prezes ARiMR wyjaśnił, że 17 stycznia 2012 r. skarżąca złożyła w Oddziale ARiMR faktury o numerach: [...]. Przy czym organ zauważył, że przedstawione do rozliczenia faktury na wykonane inwestycje, podlegały refundacji z działania "Modernizacja gospodarstw rolnych". Zgodnie zaś z § 18 ust. 3 rozporządzenia – jeżeli inwestycje, o których mowa w ust. 2, podlegały współfinansowaniu z innych środków publicznych, w szczególności w ramach działania "Modernizacja gospodarstw rolnych" objętego Programem, do kwoty wydatkowanej przez beneficjenta nie wlicza się kwoty pomocy udzielonej z tych środków. Przy czym z uwagi na fakt, że skarżąca nie jest płatnikiem VAT kwota podatku VAT może zostać uwzględniona do wydatkowania, jednakże tylko w części inwestycji nie refundowanej w ramach działania "Modernizacja gospodarstw rolnych".

Prezes ARiMR stwierdził, że skarżąca nie wydatkowała 70% kwoty przyznanej pomocy na inwestycje określone w biznesplanie, a więc nie wypełniła obowiązku wynikającego z § 18 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia. Zaś zgodnie z § 20 ust. 3 pkt 1 tego rozporządzenia zasadne jest potrącenie stronie 100 % wypłaconej kwoty pomocy.

W odpowiedzi na zarzuty odwołania dotyczące przedłożenia dwóch pisemnych umów kupna sprzedaży zawartych [...] lipca i [...] grudnia 2011 r. stanowiących potwierdzenie wydatkowania łącznie kwoty 40.000 zł, Prezes ARiMR wyjaśnił, że przedmiotowe dokumenty zgodnie z § 19 ust. 2 rozporządzenia, powinny być potwierdzone za zgodność z oryginałem przez pracownika Agencji lub przez notariusza, czego przedłożone dokumenty nie spełniają. W związku z tym – zdaniem Prezesa ARiMR – dokumenty nie mogą stanowić dowodu potwierdzającego poniesienie kosztów przez skarżącą. Prezes ARiMR dodał, że umowa kupna – sprzedaży z [...] lipca 2011 r. na zakup kultywatora ścierniskowego nie może być rozliczona z uwagi na fakt braku uwzględnienia tej inwestycji w biznesplanie.

W odpowiedzi na zarzut dotyczący zastosowania w przypadku skarżącej regulacji zawartej w § 20 ust. 4 pkt 1 rozporządzenia, organ odwoławczy poinformował, że przepis ten ma zastosowanie w sytuacji, gdy dokumenty potwierdzające wydatkowanie środków nie zostały złożone w terminie, natomiast w przypadku skarżącej zaistniały okoliczności wskazujące na brak wydatkowania 70% przyznanej kwoty pomocy w terminie 3 lat od dnia wypłaty.

Na powyższą decyzję skarżąca złożyła skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, w której wniosła o jej uchylenie wraz z decyzją I instancji oraz zasądzenie kosztów postępowania według norm przepisanych.

Zaskarżonej decyzji zarzuciła naruszenie: § 18 ust. 1 pkt 3 lit. b, § 19 ust. 2 oraz § 20 ust. 4 pkt 1 rozporządzenia, poprzez niewłaściwe zastosowanie ze względu na nieprawidłowo ustalony stan faktyczny sprawy oraz art. 7, 8, 11, 75 § 1 oraz art. 107 § 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071 ze zm.; dalej: k.p.a.).

W uzasadnieniu skargi skarżąca podniosła, że wraz z odwołaniem od decyzji organu I instancji przedłożyła organowi oryginały dwóch umów kupna-sprzedaży, których przedmiotem były dwie maszyny rolnicze (kultywator ścierniskowy oraz kosiarka rotacyjna). Skarżąca wskazała, że o ile w stosunku do zakupu kultywatora to nie był on ujęty w treści biznesplanu, o tyle kosiarka rotacyjna była częścią zatwierdzonego wcześniej biznesplanu. Skarżąca podkreśliła, że organ niesłusznie przyjął, że umowa z [...] grudnia 2011 r. dotycząca kosiarki rotacyjnej, budzi zastrzeżenia formalne. Skarżąca wskazała, że złożyła oryginał tego dokumentu w ARiMR, a pracownik powinien dysponując oryginałem sporządzić stosowną kopię i dołączyć do akt sprawy.

W odpowiedzi na skargę pełnomocnik Prezesa ARiMR wniósł o jej oddalenie, podtrzymując swoje stanowisko zawarte w zaskarżonej decyzji.

W trakcie rozprawy z [...] czerwca 2013 r. pełnomocnik organu oświadczył, że skarżąca najprawdopodobniej przedstawiła pracownikowi organu oryginał umowy kupna-sprzedaży do wglądu, a kserokopia tego dokumentu została potwierdzona przez pracownika za zgodność z oryginałem.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje:

Skarga jest zasadna.

Zasadniczy spór w sprawie obejmuje rozliczenie wydatkowania środków finansowych przyznanych skarżącej w ramach działania "Ułatwianie startu młodym rolnikom", a dotyczących kosiarki rotacyjnej, co do której skarżąca przedstawiła umowę kupna z [...] grudnia 2011 r. za kwotę 25.000 zł.

Poza sporem pozostaje kwestia uznania przez organ wydatkowania kwoty 16.830,60 zł oraz niezaliczenia do kwoty wydatkowania zakupu kultywatora, który nie był zaplanowany w biznesplanie po jego zmianie.

Organ w zaskarżonej decyzji zakwestionował możliwość uwzględnienia w wydatkowaniu umowy z [...] grudnia 2011 r. z uwagi na to, że umowa ta nie została przedstawiona zgodnie z wymogami § 19 pkt 2 Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z 17 października 2007 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania pomocy w ramach działania "Ułatwianie startu młodym rolnikom" objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 (Dz. U. Nr 200, poz. 1443, ze zm.), z czym skarżąca się nie zgadza.

W myśl § 19 pkt 2 rozporządzenia – beneficjent powinien przedłożyć w Agencji potwierdzone za zgodność z oryginałem przez pracownika Agencji lub notariusza kopie faktur, dokumentów księgowych o równoważnej wartości dowodowej lub innych dokumentów potwierdzających poniesienie wydatków co najmniej 70% kwoty pomocy na inwestycje zgodne z założeniami biznesplanu - po zrealizowaniu każdej z inwestycji i nie później niż do dnia 31 stycznia roku następującego po roku, w którym ta inwestycja została zrealizowana, jednak nie później niż do dnia upływu 3 lat od dnia wypłaty pomocy.

Z powyższego przepisu wynika, że o ile beneficjent nie przedkłada do akt sprawy oryginałów dokumentów, to przedkładane dokumenty powinny mieć formę potwierdzoną za zgodność z oryginałem przez pracownika Agencji lub notariusza. Skarżąca twierdzi, że przedłożyła do akt administracyjnych oryginał umowy z [...] grudnia 2011 r. na zakup kosiarki rotacyjnej. W przedłożonych Sądowi aktach administracyjnych znajduje się dwustronna kserokopia umowy z [...] grudnia 2011 r., potwierdzona pieczęcią z [...] grudnia 2012 r. za zgodność z oryginałem na obu stronach przez Inspektora M. G., widnieje także oznaczenia organu – ARiMR [...] Oddział Regionalny (p. załącznik nr 22 akt adm.).

W związku z powyższym Sąd stwierdza, że zasadny jest zarzut skargi, iż skarżąca dopełniła formy przedłożonego dokumentu wymaganej treścią ww. rozporządzenia, ponieważ dokument został potwierdzony za zgodność z oryginałem przez pracownika Agencji, co zostało dodatkowo potwierdzone przez pełnomocnika organu w trakcie rozprawy z [...] czerwca 2013 r. (p. k. 32 akt sąd.).

Tym samym celne są zarzuty skarżącej dotyczące błędnego zastosowania § 19 pkt 2 rozporządzenia, a także niewłaściwego ustalenia stanu faktycznego sprawy powodujące naruszenie art. 7, 8, 11 i 75 § 1 k.p.a. To w konsekwencji spowodowało przedwczesne zastosowania w sprawie § 20 ust. 3 pkt 1 rozporządzenia.

Sąd zauważa jednocześnie, że właściwa forma przedłożonego dokumentu nie powinna oznaczać bezrefleksyjnego przyjęcia przez organ, że skarżąca istotnie dokonała zakupu kosiarki rotacyjnej. Biorąc pod uwagę moment złożenia przez skarżącą umowy z [...] grudnia 2011 r., organ powinien przeprowadzić stosowne postępowanie wyjaśniające w zakresie zawarcia tejże umowy przez strony.

W przypadku uznania przez organ w wyniku ponownego rozpoznania sprawy, że skarżąca faktycznie dokonała zakupu kosiarki rotacyjnej [...] grudnia 2011 r. okoliczność ta powinna być wzięta pod uwagę przy zastosowaniu § 18 ust. 1 pkt 3 lit. b w zw. z § 20 ust. 4 pkt 1 rozporządzenia.

Z wyżej przytoczonych powodów Sąd uchylił zaskarżoną decyzję na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. a i c ustawy z 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012r., poz. 270 ze zm.; dalej: p.p.s.a.).

Na mocy art. 152 p.p.s.a. Sąd orzekł o wstrzymaniu wykonania zaskarżonej decyzji.

O kosztach postępowania Sąd orzekł na zasadzie art. 200 p.p.s.a.