• III SA/Wa 88/13 - Postano...
  28.03.2024

III SA/Wa 88/13

Postanowienie
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie
2013-05-23

Nietezowane

Artykuły przypisane do orzeczenia

Do tego artykulu posiadamy jeszcze 13 orzeczeń.
Kup dostęp i zobacz, do jakich przepisów odnosi się orzeczenie. Znajdź inne potrzebne orzeczenia.

Skład sądu

Maciej Kurasz /przewodniczący sprawozdawca/

Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, w składzie: Przewodniczący Sędzia WSA Maciej Kurasz po rozpoznaniu w dniu 23 maja 2013 r. na posiedzeniu niejawnym wniosku L. K. o przyznanie prawa pomocy w zakresie obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych w sprawie ze skargi L. K. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w W. z dnia [...] listopada 2012 r. nr [...] w przedmiocie określenia wysokości zobowiązania podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych za 2008 r. postanawia: odmówić przyznania prawa pomocy we wnioskowanym zakresie

Uzasadnienie

L. K. (dalej jako: "Strona" lub "Skarżąca") pismem z dnia 12 grudnia 2012 r. złożyła do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie skargę na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w W. z dnia [...] listopada 2012 r. w przedmiocie określenia wysokości zobowiązania podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych za 2008 r.

Skarżącej, przy piśmie z 24 stycznia 2013 r., przesłano odpis zarządzenia Przewodniczącej Wydziału z dnia 22 stycznia 2013 r. o wezwaniu do uiszczenia – w terminie 7 dni od dnia doręczenia tego pisma - wpisu sądowego od skargi w wysokości 4.634 zł, pod rygorem odrzucenia skargi.

W odpowiedzi na wezwanie do uiszczenia wpisu, Skarżąca złożyła wniosek o przyznanie jej prawa pomocy w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych, motywując go brakiem środków finansowych. Skarżąca wskazała, iż prowadzi wspólne gospodarstwo domowe z mężem, z którym ma wspólność majątkową. W prowadzeniu gospodarstwa pomaga im córka. Strona razem z mężem prowadzą działalność gospodarczą, z której uzyskują dochody w wysokości 3.200 zł. Podkreśliła także, że koszty prowadzonej działalności obecnie są wyższe. Ponadto wraz z mężem obciążona jest spłatą dwóch kredytów. Skarżąca wskazała także, że posiada zabudowaną nieruchomość gruntową o powierzchni 0,56 ha. Do comiesięcznych wydatków rodziny zaliczyła rachunki za telefony w wysokości 500 zł, prąd – 200zł, opał – 200 zł oraz wyżywienie w kwocie 1200 zł.

W wykonaniu wezwania referendarza sądowego do nadesłania dodatkowych informacji dotyczących jej stanu majątkowego, Skarżąca przesłała dokumenty z których wynikało, iż dochody osiągane przez nią z działalności gospodarczej w 2011 r. wyniosły 28.331,69 zł, natomiast w 2012 r. 72.097,05 zł. Wskazała ponadto, że dochód za ostatnie trzy miesiące wyniósł 25.436 zł. Załączyła bilans z księgi przychodów i rozchodów za lata 2011 i 2012 oraz zestawienie przychodów i rozchodów za powyższe lata, zestawienie faktur VAT za ostatnie sześć miesięcy, tj. od sierpnia 2012 r. do stycznia 2013 r. oraz wyciągi z rachunku bankowego z działalności gospodarczej

Referendarz sądowy Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie postanowieniem z dnia 5 marca 2013 r. odmówił Skarżącej przyznania prawa pomocy w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych. W uzasadnieniu wskazał, że tylko z nadesłanych kserokopii wyciągów z rachunków bankowych wynika istnienie licznych przepływów finansowych i posiadanie przez stronę kwoty przekraczającej wysokość wymaganych w sprawie kosztów sądowych. Jednocześnie Strona nie wskazała żadnych okoliczności uniemożliwiających przeznaczenie tych środków na potrzeby postępowania sądowego, nie wspominając o wydatkach korzystających z pierwszeństwa zaspokojenia przed wydatkami na poczet postępowania sądowego. Zdaniem referendarza sądowego z nadesłanych dowodów księgowych i oświadczeń wynika, że Skarżąca nieprzerwanie prowadzi działalność gospodarczą, która przynosi jej znaczące przychody. Ponadto podzielił pogląd wyrażany w orzecznictwie, że w przypadku osoby prowadzącej działalność gospodarczą ma ona obowiązek zarezerwować środki finansowe na pokrycie kosztów sądowych związanych z ewentualnie prowadzonymi postępowaniami sądowymi, gdyż prowadzenie takich postępowań mieści się w ryzyku działalności gospodarczej.

Od powyższego postanowienia Skarżąca w ustawowym terminie złożyła sprzeciw. W uzasadnieniu wskazała, że nie podziela stanowiska zaprezentowanego w zaskarżonym postanowieniu, gdyż sytuacja materialna uniemożliwia jej uiszczenie przedmiotowych kwot bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny. W dalszej części wskazała, że dochowuje wszelkich wymaganych obowiązków w prowadzeniu działalności w związku z tym trudno jest oczekiwać, iż będzie ona rezerwować środki finansowe na ewentualne koszty postępowań sądowych związanych z kontrolami skarbowymi. Ponadto podniosła, że pomimo, istnienia na rachunkach bankowych licznych przepływów finansowych to przedmiotowe kwoty przeznaczane są na bieżące wydatki związane z prowadzeniem działalności, które są wysokie i regularnie wzrastają

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 260 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U z 2012 r., poz. 270 ze zm.), dalej jako: "P.p.s.a." w razie wniesienia sprzeciwu, który nie został odrzucony, zarządzenie lub postanowienie, przeciwko któremu został on wniesiony, traci moc, a sprawa będąca przedmiotem sprzeciwu podlega rozpoznaniu przez sąd na posiedzeniu niejawnym.

Stosownie do art. 245 § 1 P.p.s.a. prawo pomocy może być przyznane w zakresie całkowitym lub częściowym. Prawo pomocy w zakresie całkowitym obejmuje zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego (art. 245 § 2 P.p.s.a.). Prawo pomocy w zakresie częściowym obejmuje zwolnienie tylko od opłat sądowych w całości lub w części albo tylko od wydatków albo od opłat sądowych i wydatków lub obejmuje tylko ustanowienie adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego (art. 245 § 3 P.p.s.a.).

Przyznanie prawa pomocy uzależnione jest od spełnienia przesłanek określonych w art. 246 P.p.s.a. Zgodnie z § 1 pkt 1 tego artykułu osoba fizyczna może domagać się przyznania prawa pomocy w zakresie całkowitym, gdy wykaże, że nie jest w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania. Natomiast stosownie do § 1 pkt 2 powyższego artykułu przyznanie prawa pomocy w zakresie częściowym następuje, gdy osoba fizyczna wykaże, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania, bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny.

Przyjętą regułą jest, iż obowiązkiem stron jest ponoszenie kosztów związanych z udziałem w postępowaniu. Przyznanie wnioskodawcy prawa pomocy należy traktować, jako odstępstwo od powołanej zasady, powodujące uszczuplenie dochodów państwa. Przysługujące Sądowi prawo do zwalniania od kosztów sądowych nie ma charakteru pełnego, swobodnego uznania, lecz podlega określonym regułom, których należy bezwzględnie przestrzegać przy każdorazowym rozpatrywaniu takiego wniosku. W szczególności, do obowiązków Sądu należy ocena złożonego przez wnioskodawcę oświadczenia i ewentualna jego weryfikacja, w celu wyważenia interesu ogółu (Skarbu Państwa) i słusznego interesu jednostki (obywatela). Rozpoznając wniosek należy uwzględnić sytuację majątkową Skarżącego oraz jego zdolności płatnicze na tle wysokości wymagalnych kosztów sądowych. Natomiast, jak podkreśla się w orzecznictwie ciężar wykazania okoliczności uzasadniających przyznanie prawa pomocy spoczywa na stronie, która ubiega się o przyznanie prawa pomocy (por. postanowienia Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 13 maja 2010 r., sygn. akt II FZ 185/10 i z dnia 27 maja 2010 r., sygn. akt II FZ 255/10).

W niniejszej sprawie, Skarżąca ubiega się o przyznanie prawa pomocy w zakresie częściowym obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych. Dla pozytywnego w tej kwestii rozstrzygnięcia konieczne jest spełnienie przesłanki o jakiej mowa w art. 246 § 1 pkt 2 P.p.s.a. Zgodnie z tym przepisem Sąd przyznaje prawo pomocy osobie fizycznej, gdy osoba ta wykaże, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania, bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny.

Powyższe uregulowanie wprost przenosi na stronę ciężar wykazania przesłanki warunkującej przyznanie prawa pomocy. Wobec tego pochodzące od niej informacje na temat jej możliwości płatniczych, powinny być na tyle szczegółowe, by możliwa była ocena rzeczywistej kondycji finansowej strony. To zatem w interesie strony skarżącej leży przedłożenie wszelkich możliwych dokumentów źródłowych oraz przedstawienie wszelkich okoliczności przemawiających za pozytywnym rozpoznaniem wniosku (por. postanowienie NSA z 31 marca 2005 r., I FZ 63/05, niepubl.). Ocena przytoczonych okoliczności należy zaś do Sądu.

Okoliczności przedstawione przez pełnomocnika Skarżącej we wniosku o przyznanie prawa pomocy, jak również wynikające z nadesłanych dokumentów pozwalają uznać, że sytuacja Skarżącej nie uzasadnia przyznania jej prawa pomocy w zakresie częściowym, tj. zwolnienia od kosztów sądowych przy czym Sąd zauważył, że w sprawie niniejszej należało wziąć również pod uwagę, że Skarżąca jest zobowiązana do uiszczenia wpisu sądowego od skargi w kwocie 1.258 zł także w sprawie o sygn. akt III SA/Wa 89/13.

Sąd uwzględniając jednak związek sporu z prowadzoną przez Stronę działalnością gospodarczą stwierdza, iż należy identycznie postąpić z powstałymi w sprawie kosztami sądowymi.

W ocenie Sądu, z informacji zawartych we wniosku o przyznanie prawa pomocy wynika, że łączny miesięczny dochód Skarżącej i jej męża wynosi 3.200 zł. Jako koszty miesięcznego utrzymania Skarżącej i jej rodziny pełnomocnik wskazał opłaty za telefon – 500 zł, koszty energii elektrycznej – 200 zł, opał – 200 zł oraz koszty wyżywienia na poziomie 1.200 zł. Jednak nadesłane kserokopie wyciągów z rachunków bankowych świadczą o istnieniu licznych przepływów finansowych i posiadaniu przez Stronę kwoty przekraczającej wysokość wymaganych w sprawie kosztów sądowych. Świadczy o tym chociażby wysokość salda na dzień 1 lutego 2013 r. na rachunku bankowym Skarżącej w wysokości 173.737,44 zł. Jednocześnie Skarżąca nie wskazała żadnych okoliczności uniemożliwiających jej przeznaczenie tych środków na potrzeby postępowania sądowego, nie wspominając o wydatkach korzystających z pierwszeństwa zaspokojenia przed wydatkami na poczet postępowania sądowego. Ponadto z nadesłanych dowodów księgowych i oświadczeń wynika, że Strona nieprzerwanie prowadzi działalność gospodarczą, przeprowadza liczne transakcje i dokonuje przepływów finansowych w różnych sferach życia gospodarczego na co wskazują wystawione faktury za wymianę opon, materiały grzewcze, telewizję, środki napędowe.

Ponadto Sąd zgadza się z poglądem wyrażonym w orzecznictwie, że w przypadku osoby prowadzącej działalność gospodarczą ma ona obowiązek zarezerwować środki finansowe na pokrycie kosztów sądowych związanych z ewentualnie prowadzonymi postępowaniami sądowymi, gdyż prowadzenie takich postępowań mieści się w ryzyku działalności gospodarczej (wyrok z dnia 19 stycznia 2010 roku, skarga nr 1783/04 Felix Blau sp. z o.o. przeciwko Polsce, NSA z dnia 1 kwietnia 2008 r., I OZ 208/08, LEX nr 477191, postanowienie z 13 marca 2012 r. II FZ 195/12). Podkreślenia wymaga, iż dotyczy to nie tylko sytuacji osiągania przez przedsiębiorcę dochodów, ale też sytuacji, kiedy przedsiębiorca ponosi w działalności gospodarczej straty, ponieważ koszt związany z postępowaniem sądowym należy traktować jak te, związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Zauważyć ponadto należy, że na obecnym etapie postępowania kwota wpisu od skargi jest jedynym kosztem do którego Skarżąca jest zobowiązana. Podniesione okoliczności natomiast, przemawiają za odmową przyznania Skarżącej prawa pomocy w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych, bowiem Skarżąca nie wykazała, iż nie jest w stanie zgromadzić środków na poniesienie kosztów sądowych – wpisu od skargi, bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny.

Mając na uwadze powyższe, w szczególności uznając, iż Skarżąca nie wykazała zaistnienia przesłanek przyznania jej prawa pomocy w zakresie częściowym, Sąd działając na podstawie art. 246 § 1 pkt 2, art. 243 § 1, art. 245 § 1 i 3, oraz art. 260 P.p.s.a. postanowił jak w sentencji

Szukaj: Filtry
Ładowanie ...