I SA/Gl 586/12

Uzasadnienie

Zaskarżonym postanowieniem z dnia [...] r. nr [...] Samorządowe Kolegium Odwoławcze w K. uchyliło postanowienie Burmistrza Miasta R. nr [...] z dnia [...] r. w zakresie stanowiska wierzyciela uznające zarzuty zobowiązanej w części dotyczącej terminów naliczania odsetek za zwłokę od zaległych rat podatku do nieruchomości w miesiącach kwiecień i czerwiec 2006 r. w zakresie prowadzenia wobec niej postępowania egzekucyjnego za zasadne i umorzyło postępowanie organu I instancji w całości.

W podstawie prawnej zaskarżonego rozstrzygnięcia wskazano art. 138 § 1 pkt 2 i art. 105 § 1 w związku z art. 144 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz. U. z 2000r. Nr 98, poz. 1071 ze zm.) oraz art. 17, art. 18, art. 23 § 4, art. 34 § 2 ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (t.j. Dz. U. z 2005 r. Nr 229, poz. 1954 ze zm.), zwanej daje także ustawą egzekucyjną, art. 1 ustawy z dnia 12 października 1994 r. o samorządowych kolegiach odwoławczych (tekst jedn. Dz. U. z 2001, Nr 79, poz. 856 ze zm.) oraz § 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 17 listopada 2003r. w sprawie obszarów właściwości miejscowej samorządowych kolegiów odwoławczych (Dz. U. Nr 198, poz. 1925).

W uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia podano na wstępie, że pismem z dnia 4 stycznia 2012 r. A S.A. zgłosiła zarzuty w sprawie prowadzenia egzekucji administracyjnej prowadzonej przez Naczelnika Pierwszego [...] Urzędu Skarbowego w S. na podstawie wystawionych przez Burmistrza Miasta R. tytułów wykonawczych Nr [...],[...]i [...]z dnia 28 grudnia 2011 r.

Zobowiązana jako podstawę zarzutów wskazała nieistnienie obowiązku w zakresie części odsetek za zwłokę. Spółka podniosła, że Burmistrz Miasta R. określił nieprawidłowo terminy naliczania odsetek za zwłokę, pomijając skutki prawne wynikające z art. 12 § 5 i art. 53 § 4 Ordynacji podatkowej. Wskutek tego, w ocenie A S.A., wierzyciel wskazał nieprawidłowe terminy, od których nalicza się odsetki za zwłokę w odniesieniu do wszystkich egzekwowanych rat podatku od nieruchomości należnego Gminie R. za rok 2006.

Burmistrz Miasta R. postanowieniem Nr [...] z dnia [...] r. uznał zarzuty zobowiązanej za zasadne w części dotyczącej terminów naliczania odsetek za zwłokę od zaległych rat podatku od nieruchomości w miesiącach kwietniu i czerwcu 2006 r. Organ I instancji wskazał, że początkowe terminy naliczania odsetek za zwłokę w odniesieniu do rat podatku przypadających za pozostałe miesiące 2006 roku zostały w tytułach wykonawczych wskazane prawidłowo. Burmistrz zaznaczył, że tytuły wykonawcze w zakresie rat podatku dotyczących kwietnia i czerwca 2006 r. zostaną skorygowane. Jednocześnie wierzyciel nie podzielił stanowiska A S.A., że błędne wskazanie terminu, od którego nalicza się odsetki za zwłokę stanowi o nieistnieniu obowiązku, albowiem jest on wymagalny i nie uległ przedawnieniu, a zatem istnieje.

Następnie Kolegium podało, że w zażaleniu na powyższe postanowienie Spółka dokonała szczegółowej analizy terminów płatności poszczególnych rat podatku od nieruchomości należnego Gminie R. za rok 2006 z uwzględnieniem regulacji wynikającej z art. 12 § 5 i art. 53 § 4 Ordynacji podatkowej

Przekazując to zażalenie organowi II instancji Burmistrz Miasta R. w piśmie z dnia 22 lutego 2012 r. przedstawił przebieg postępowania egzekucyjnego i stwierdził, że przesłane do Naczelnika Pierwszego [...] Urzędu Skarbowego w S. egzemplarze tytułów wykonawczych przeznaczonych dla zobowiązanej różniły się od egzemplarzy przeznaczonych dla organu egzekucyjnego. Wierzyciel wyjaśnił, że w egzemplarzach przeznaczonych dla organu egzekucyjnego terminy, od których nalicza się odsetki za zwłokę zostały wpisane prawidłowo, natomiast na egzemplarzach przeznaczonych dla zobowiązanej wpisano ustawowe terminy płatności rat podatku. Burmistrz Miasta R. podkreślił, że jest to oczywista omyłka, która zostanie poprawiona poprzez zaktualizowanie tytułów wykonawczych. Organ I instancji podał także, ze kwota zaległości podatkowej oraz wyliczona w tytułach wykonawczych kwota odsetek za zwłokę była prawidłowa, dlatego też ujawniona omyłka nie ma wpływu na zasadność prowadzonego postępowania egzekucyjnego oraz wysokość zaległego zobowiązania podatkowego i należnych odsetek za zwłokę.

W dalszych wywodach zaskarżonego postanowienia wskazano, iż Samorządowe Kolegium Odwoławcze w K. ustaliło, że Burmistrz Miasta R. w dniu 28 grudnia 2011 r. wystawił na A S.A. tytuły wykonawcze o numerach

- [...] obejmujący raty podatku przypadające za miesiące od stycznia do kwietnia 2006 r.,

- [...] obejmujący raty podatku przypadające za miesiące od maja do sierpnia 2006 r.,

- [...] obejmujący raty podatku przypadające za miesiące od września do grudnia 2006 r. i przekazał je Naczelnikowi Pierwszego [...] Urzędu Skarbowego w S. celem realizacji. W ww. tytułach wykonawczych wierzyciel wskazał następujące terminy, od których nalicza się odsetki za zwłokę od poszczególnych rat egzekwowanego podatku: 17.01.2006, 16.02.2006, 16.03.2006, 18.04.2006, 16.05.2006, 16.06.2006, 18.07.2006, 17.08.2006 r., 16.09.2006, 17.10.2006, 16.11.2006 i 16.12.2006. Natomiast w odpisie tytułów wykonawczych przeznaczonych dla zobowiązanej odpowiednio: 16.01.2006, 15.02.2006, 15.03.2006, 15.04.2006, 15.05.2006, 15.06.2006, 17.07.2006, 16.08.2006, 15.09.2006, 16.10.2006, 15.11.2006 i 15.12.2006.

Kontynuując organ odwoławczy przytoczył art. 26 § 1 ustawy egzekucyjnej, zgodnie z którą organ egzekucyjny wszczyna egzekucję administracyjną na wniosek wierzyciela i na podstawie wystawionego przez niego tytułu wykonawczego, sporządzonego według ustalonego wzoru. Przywołał także art. 32 tej ustawy, który stanowi, że przystępując do czynności egzekucyjnych, organ egzekucyjny lub egzekutor doręcza zobowiązanemu odpis tytułu wykonawczego, o ile nie został wcześniej doręczony (art. 32 u.p.e.a.). Wskazał również, iż zgodnie z art. 26 § 5 u.p.e.a. wszczęcie egzekucji administracyjnej następuje z chwilą:

1. doręczenia zobowiązanemu odpisu tytułu wykonawczego lub

2. doręczenia dłużnikowi zajętej wierzytelności zawiadomienia o zajęciu wierzytelności lub innego prawa majątkowego, jeżeli to doręczenie nastąpiło przed doręczeniem zobowiązanemu odpisu tytułu wykonawczego.

W kontekście przedstawionej regulacji Kolegium stwierdziło, że organ egzekucyjny prowadzi egzekucję na podstawie wystawionego przez wierzyciela tytułu wykonawczego, którego odpis doręcza zobowiązanemu. Przez odpis rozumieć należy kopię dokumentu sporządzoną przez jego przepisanie (L. Drabik, A. Kubiak -Sokół, E. Sobol, l. Wiśniakowska: Słownik języka polskiego. PWN, Warszawa 2011, s. 562), co oznacza, że odpis tytułu wykonawczego powinien stanowić wierne odwzorowanie tegoż tytułu.

Następnie podano, że badając stan faktyczny sprawy, Samorządowe Kolegium Odwoławcze w K. ustaliło, iż Burmistrz Miasta R., działając jako wierzyciel w postępowaniu egzekucyjnym, w dniu 28 grudnia 2011 r. wystawił na A S.A. tytuły wykonawcze [...],[...] i [...], którymi objął zaległość Spółki z tytułu podatku od nieruchomości za rok 2006, i skierował je na drogę postępowania egzekucyjnego. Z akt sprawy wynika, że organ egzekucyjny otrzymał dwie różne wersje ww. tytułów wykonawczych, z których jedna przeznaczona była dla organu egzekucyjnego, a druga jako "odpis" - dla zobowiązanej. Tytuły nosiły to samo oznaczenie, jednakże "oryginały" różniły się od "odpisów".

Wobec tego, Kolegium stwierdziło, że Naczelnik Pierwszego [...] Urzędu Skarbowego w S. prowadzi postępowanie egzekucyjne na podstawie tytułów wykonawczych innych niż te, których odpisy otrzymała A S.A. Jednocześnie, odpisy tych tytułów wykonawczych, na podstawie których organ egzekucyjny prowadzi postępowanie egzekucyjne nie zostały Spółce doręczone, a zatem nie mógł rozpocząć się w stosunku do tych tytułów wykonawczych bieg terminu do wniesienia zarzutów w sprawie prowadzenia egzekucji administracyjnej. Zarzuty A S.A. dotyczą zaś tytułów wykonawczych, których odpisy Spółka otrzymała, a więc tytułów, w oparciu o które nie toczy się żadne postępowanie egzekucyjne. Organ egzekucyjny nie otrzymał bowiem od wierzyciela ich oryginałów, a jedynie odpisy, które przekazał zobowiązanej. Wynika to z faktu, że Naczelnik Pierwszego [...] Urzędu Skarbowego otrzymał innej treści tytuły wykonawcze jako oryginały, a inne jako ich odpisy.

Oceniając skutki prawne ustalonego stanu faktycznego, Samorządowe Kolegium Odwoławcze w K. wskazało, że jeżeli postępowanie z jakiejkolwiek przyczyny stało się bezprzedmiotowe, stosownie do postanowień zawartych w art. 105 § 1 Kodeksu postępowania administracyjnego w związku z art. 17 § 1 i art. 18 ustawy egzekucyjnej, organ administracji publicznej wydaje postanowienie o umorzeniu postępowania.

Dalej wyjaśniono, że bezprzedmiotowość postępowania administracyjnego, o której stanowi art. 105 § 1 Kpa oznacza, że z uwagi na brak któregoś z elementów materialnego stosunku prawnego nie można wydać decyzji załatwiającej sprawę przez jej rozstrzygnięcie co do istoty.

Mając na uwadze powyższe, Samorządowe Kolegium Odwoławcze w K. stwierdziło że w niniejszej sprawie zachodzą przesłanki bezprzedmiotowości postępowania, albowiem zarzuty A S.A. dotyczą tytułów wykonawczych, na podstawie których Naczelnik Pierwszego [...] Urzędu Skarbowego nie prowadzi egzekucji administracyjnej. Jednocześnie podkreślono, że zobowiązanej będzie przysługiwało prawo wniesienia zarzutów w sprawie prowadzenia egzekucji administracyjnej w postępowaniu egzekucyjnym prowadzonym przez Naczelnika Pierwszego Urzędu Skarbowego w S. na podstawie wystawionych przez Burmistrza Miasta R. tytułów wykonawczych, których oryginały organ egzekucyjny otrzymał, o ile zostaną Spółce skutecznie doręczone. Wtedy bowiem zacznie swój bieg termin do skorzystania przez zobowiązaną z tego środka zaskarżenia. Na tym jednak etapie postępowanie w sprawie zarzutów w sprawie prowadzenia egzekucji administracyjnej jest bezprzedmiotowe.

Samorządowe Kolegium Odwoławcze w K. nie podzieliło stanowiska organu I instancji, że odpisy tytułów wykonawczych mogą zostać sprostowane w drodze aktualizacji tytułów wykonawczych czy też poprzez sprostowanie oczywistej omyłki pisarskiej. Kwestia aktualizacji tytułów wykonawczych została uregulowana w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 22 listopada 2001 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. Nr 137, poz. 1541 z późn. zm.). Zgodnie z § 9 ust. 1b tegoż rozporządzenia, jeżeli w trakcie postępowania egzekucyjnego zostanie wydane orzeczenie określające lub ustalające inną wysokość należności pieniężnej niż objęta tytułem wykonawczym, wierzyciel niezwłocznie aktualizuje tytuł wykonawczy w ten sposób, że wypełnia pierwszą stronę druku tytułu wykonawczego, a drugą stronę opatruje pieczęcią urzędową oraz podpisem i pieczątką upoważnionej osoby. Dwa egzemplarze tych stron, oznaczone wyrazem "aktualizacja", wierzyciel przesyła organowi prowadzącemu egzekucję. Przepisy prawa przewidują zatem aktualizację tytułu wykonawczego jedynie w sytuacji, gdy w trakcie postępowania egzekucyjnego zostanie wydane orzeczenie określające lub ustalające inną wysokość należności pieniężnej niż objęta tytułem wykonawczym. Taka sytuacja nie miała miejsca w rozpatrywanej sprawie, a zatem niedopuszczalne byłoby aktualizowanie tytułów wykonawczych w trybie § 9 ust. 1b ww. rozporządzenia.

Kolegium wyraziło także pogląd, że w toku egzekucji zmienianie przez wierzyciela treści tytułu wykonawczego jest niedopuszczalne (por. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 15 listopada 2011 r., sygn. akt: III SA/Gl 2567/10). Za niedopuszczalne Kolegium uznało również prostowanie tytułu wykonawczego w trybie art. 113 § 1 Kpa (por. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 10 grudnia 2004 r., sygn. akt: III SA/Wa 2448/03). Zgodnie ze wspomnianym art. 113 § 1 Kpa organ administracji publicznej może wprawdzie prostować z urzędu lub na żądanie strony w drodze postanowienia błędy pisarskie i rachunkowe oraz inne oczywiste omyłki w wydanych przez ten organ decyzjach, niemniej jednak zdaniem Kolegium tytuł wykonawczy jest dokumentem urzędowym, a nie decyzją w rozumieniu art. 113 § 1 Kpa. Taki też pogląd dominuje w orzecznictwie sądowoadministracyjnym i w piśmiennictwie (por. B. Adamiak, J. Borkowski: Polskie postępowanie administracyjne i sądowoadministracyjne, Warszawa 1992, s.318, wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego SA OZ we Wrocławiu, sygn. akt:I SAB/Wr 1/96 z dnia z 25 października 1996 r., wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego OZ we Wrocławiu sygn. akt: I SA/Wr 1249/96 z 30 października 1998 r. Piotr Przybysz: Postępowanie egzekucyjne w administracji. Komentarz. Warszawa 2011, str. 140-141).

W świetle powyższych rozważań Kolegium zanegowało stanowisko Burmistrza Miasta R. o możliwości sprostowania tytułów wykonawczych, wskazując, że nie znajduje ono oparcia w obowiązującym stanie prawnym.

W skardze na powyższe postanowienie, skierowanej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, skarżąca podniosła zarzut naruszenia przepisów postępowania, tj. art. 105 § 1 i art. 106 § 3 ustawy Kodeks postępowania administracyjnego w związku z art. 18, art. 19 § 1, art. 23 § 3, art. 26 § 5, art. 32 i art. 34 § 1 ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 2005 r. Nr 229, poz. 1954, z późn. zm.), co mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy.

Wobec powyższego zarzutu strona wniosła o uchylenie zaskarżonego postanowienia w całości oraz zasądzenie zwrotu kosztów postępowania.

W uzasadnieniu skargi na wstępie opisano dotychczasowy przebieg postępowania i stanowisko organów obu instancji oraz zobowiązanej.

W dalszych wywodach przywołano art. 34 § 1 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, zgodnie z którym zarzuty zgłoszone na podstawie art. 33 pkt 1—7, 9 i 10 tej ustawy, a przy egzekucji obowiązków o charakterze niepieniężnym — także na podstawie art. 33 pkt 8 tej ustawy, organ egzekucyjny rozpatruje po uzyskaniu stanowiska wierzyciela w zakresie zgłoszonych zarzutów. Z kolei w myśl art. 106 § 1 Kodeksu postępowania administracyjnego, jeżeli przepis prawa uzależnia wydanie decyzji od zajęcia stanowiska przez inny organ (wyrażenia opinii lub zgody albo wyrażenia stanowiska w innej formie), decyzję wydaje się po zajęciu stanowiska przez ten organ. Ostatni z przepisów stosownie do art. 18 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji stosuje się odpowiednio w postępowaniu egzekucyjnym.

Z zestawienia przytoczonych regulacji prawnych wynika, zdaniem skarżącej, że stanowisko wierzyciela odnośnie zgłoszonych na egzekucję zarzutów, wyrażone w trybie art. 34 § 1 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, jest stanowiskiem organu, o którym mowa w art. 106 § 1 Kodeksu postępowania administracyjnego. W tych z kolei okolicznościach do postępowania w przedmiocie zajęcia stanowiska przez wierzyciela winno się stosować zawarte w Kodeksie postępowania administracyjnego przepisy dotyczące zajęcia w toku postępowania administracyjnego stanowiska przez inny organ niż prowadzący to postępowanie. Dotyczy to także art. 106 § 3 Kodeksu postępowania administracyjnego, stanowiącego, iż organ, do którego zwrócono się o zajęcie stanowiska, obowiązany jest przedstawić je niezwłocznie, jednak nie później niż w terminie dwóch tygodni od dnia doręczenia mu żądania, chyba że przepis prawa przewiduje inny termin.

W kontekście przywołanego przepisu skarżąca uznała, że organ który zajmuje stanowisko w sprawie pozbawiony jest prawa do oceny przydatności wyrażanego przezeń stanowiska w toczącym się postępowaniu, a tym samym do stwierdzenia, że ze względu na bezprzedmiotowość sprawy stanowisko takie nie musi być wyrażone. Rygorystyczne brzmienie art. 106 § 3 Kodeksu postępowania administracyjnego wskazuje, że w przypadku wystąpienia organu prowadzącego postępowanie o zajęcie stanowiska w sprawie, organ, który stanowisko to ma zająć, winien nałożony na niego obowiązek wykonać, nie może zaś sam z siebie z obowiązku tego się zwolnić. Uprawnionym więc do zwolnienia z obowiązku zajęcia stanowiska w sprawie jest jedynie organ, który prowadzi postępowanie i który, z uwagi na to postępowanie, o zajęcie takiego stanowiska wystąpił.

Wobec powyższego strona stwierdziła, że w postępowaniu egzekucyjnym wierzyciel obowiązany, w myśl art. 34 § 1 ustawy egzekucyjnej, do zajęcia stanowiska odnośnie zgłoszonych zarzutów nie może, powołując się na jakiekolwiek okoliczności, sam stwierdzić, że zajęcie tego stanowiska stało się bezprzedmiotowe. Pogląd taki może bowiem jedynie wyrazić prowadzący postępowanie organ egzekucyjny, względnie sprawujący nadzór nad egzekucją organ nadzoru, zwalniając tym samym wierzyciela od konieczności ustosunkowania się do zgłoszonych na egzekucję zarzutów. Te same zasady odnoszą się również do organu wyższego stopnia w stosunku do wierzyciela, rozpatrującego złożone w trybie art. 34 § 2 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji zażalenie na postanowienie w przedmiocie stanowiska wierzyciela odnośnie zgłoszonych na egzekucję zarzutów. Podobnie jak wierzyciel, organ ten nie może również sam z siebie uznać, że zajęcie stanowiska jest bezprzedmiotowe, a w konsekwencji uchylić się od jego wyrażenia.

Odnosząc powyższe rozważania do rozpatrywanej sprawy skarżąca wskazała, że Samorządowe Kolegium Odwoławcze w K. w toczącym się postępowaniu pełniło rolę organu wyższego stopnia w stosunku do wierzyciela — Burmistrza Miasta R.. Nie posiadało zatem uprawnień organu egzekucyjnego, a tym samym nie było umocowane do dokonywania jakichkolwiek ustaleń co do tego, na podstawie których z dostarczonych przez wierzyciela egzemplarzy tytułów wykonawczych Naczelnik Pierwszego [...] Urzędu Skarbowego w S. prowadzi postępowanie egzekucyjne. Poza właściwością Samorządowego Kolegium Odwoławczego w K. pozostawała również kwestia oceny, czy musi się ustosunkowywać do podniesionych wobec egzekucji administracyjnej zarzutów, czy też z obowiązku tego jest zwolnione ze względu na bezprzedmiotowość sprawy. Wyrażone zatem w zaskarżonym postanowieniu stanowisko, co do bezprzedmiotowości sprawy i konieczności umorzenia postępowania dotyczącego ustosunkowania się do zgłoszonych zarzutów naruszyło art. 106 § 3 Kodeksu postępowania administracyjnego.

Organem egzekucyjnym w niniejszej sprawie jest Naczelnik Pierwszego [...] Urzędu Skarbowego w S. i to w jego kompetencjach – jak podkreśliła skarżąca - a nie w kompetencjach Samorządowego Kolegium Odwoławczego w K. pozostawała ocena, czy zajęcie stanowiska w sprawie zarzutów stało się bezprzedmiotowe. Z akt sprawy nie wynika natomiast, aby Naczelnik Pierwszego [...] Urzędu Skarbowego w S. zwolnił Samorządowe Kolegium Odwoławcze w K. z nałożonego nań wcześniej obowiązku, informując, że zajęcie wymaganego przez art. 34 § 1 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji stanowiska stało się bezprzedmiotowe. Nie zaszły więc i w konsekwencji przewidziane w art. 105 § 1 Kodeksu postępowania administracyjnego przesłanki do dokonanego zaskarżonym postanowieniem umorzenia postępowania.

Na marginesie skarżąca zwróciła uwagę, że w myśl art. 23 § 3 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji samorządowe kolegia odwoławcze jako organy nadzoru sprawują nadzór nad egzekucją należności pieniężnych. Wskazane uprawnienia dotyczą jednak jedynie tych postępowań egzekucyjnych, w których organami egzekucyjnymi są organy samorządu terytorialnego. W rozpatrywanej natomiast sprawie, postępowania egzekucyjnego nie prowadził jako organ egzekucyjny Burmistrz Miasta R., nie można zatem Samorządowemu Kolegium Odwoławczemu w K. przypisywać w tym przypadku roli organu nadzoru, co ewentualnie dawałoby podstawy do sformułowania twierdzenia, iż w ramach sprawowanego nad egzekucją nadzoru Kolegium to mogło uznać, że zajęcie stanowiska w przedmiocie zarzutów jest bezprzedmiotowe.

Strona nadmieniła również, że kwestia dopuszczalności umorzenia postępowania w przedmiocie zajęcia przez wierzyciela stanowiska odnośnie zgłoszonych przez zobowiązanego zarzutów była już przedmiotem sporu sądowego zawisłego pomiędzy A S.A. a Samorządowym Kolegium Odwoławczym w K.. W wyroku z dnia 11 października 2011 r., sygn. akt II FSK 1777/10, Naczelny Sąd Administracyjny odnosząc się do przedmiotowego zagadnienia stwierdził, że samorządowe kolegium odwoławcze, działając jako organ odwoławczy rozpoznający zażalenie na postanowienie zawierające stanowisko wierzyciela co do zarzutów na postępowanie egzekucyjne, nie jest uprawnione do uchylenia zaskarżonego doń postanowienia i umorzenia postępowania na podstawie art. 105 § 1 Kodeksu postępowania administracyjnego. Postępowanie w przedmiocie stanowiska wierzyciela inicjowane jest przez organ egzekucyjny. Dlatego też "wierzyciel, do czasu, gdy prowadzone jest postępowanie egzekucyjne i postępowanie w przedmiocie zarzutów na postępowanie egzekucyjne, obowiązany jest zająć stanowisko w przedmiocie zgłoszonych zarzutów (art. 34 u.p.e.a.)" (vide: str. 4 wyroku).

Odnosząc się z kolei bezpośrednio do argumentacji organu przedstawionej w zaskarżonym postanowieniu skarżąca zanegowała wyrażony w nim pogląd, jakoby podstawy prowadzonej przez Naczelnika Pierwszego [...] Urzędu Skarbowego w S. egzekucji administracyjnej nie stanowiły tytuły wykonawcze (egzemplarze tytułów) jej doręczone. Zważyć trzeba, że art. 26 § 5 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji wszczęcie egzekucji administracyjnej wiąże między innymi z doręczeniem zobowiązanemu tytułu wykonawczego. Ponadto, w przypadku, gdy w chwili wszczęcia tytuł taki nie zostanie doręczony, obowiązek jego doręczenia przy pierwszej czynności egzekucyjnej wynika wprost z treści art. 32 ww. ustawy. Nie może zatem budzić wątpliwości, że prowadzenie egzekucji administracyjnej uwarunkowane jest wprowadzeniem do obiegu prawnego tytułu wykonawczego przez jego doręczenie zobowiązanemu. W konsekwencji spośród egzemplarzy tytułu wykonawczego przekazywanych przez wierzyciela organowi egzekucyjnemu wiodącą rolę pełni ten, który podlega doręczeniu po myśli art. 26 § 5 i art. 32 ww. ustawy. To bowiem legitymując się przed zobowiązanym tym egzemplarzem tytułu wykonawczego organ egzekucyjny uprawniony jest do żądania wykonania dochodzonego w egzekucji obowiązku.

W okolicznościach faktycznych niniejszej sprawy skarżąca sformułowała pogląd, że wobec ujawnionej rozbieżności co do treści poszczególnych egzemplarzy tytułów wykonawczych, postępowanie egzekucyjne prowadzone jest przez Naczelnika Pierwszego [...] Urzędu Skarbowego w S. w oparciu o te egzemplarze tytułów, które zostały wprowadzone w obieg prawny przez ich doręczenie A S.A. W stosunku też do tych egzemplarzy pismem z dnia 4 stycznia 2012 r. zgłoszone zostały zarzuty. W tym stanie rzeczy bezpodstawne jest twierdzenie, że zajęcie stanowiska wierzyciela odnoszącego się do tych zarzutów jest w sprawie bezprzedmiotowe.

W konkluzji skargi skarżąca stwierdziła, że Samorządowe Kolegium Odwoławcze w K. w wyniku dokonanego umorzenia postępowania uchybiło przepisom o właściwości rzeczowej oraz o obowiązku rozstrzygnięcia tzw. sprawy wpadkowej. Wskutek tego uchybienia doszło także do naruszenia art. 105 § 1 i art. 106 § 3 Kodeksu postępowania administracyjnego w związku z art. 18, art. 19 § 1, art. 23 § 3, art. 26 § 5, art. 32 i art. 34 § 1 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, co przesądza o wadliwości zaskarżonego postanowienia.

W odpowiedzi na skargę Samorządowe Kolegium Odwoławcze K. podtrzymało w całości dotychczasowe stanowisko przedstawione w zaskarżonym postanowieniu. Nawiązując do argumentacji skargi organ II instancji zanegował twierdzenie skarżącej, że egzekucja w niniejszej sprawie została wszczęta z chwilą doręczenia zobowiązanej tytułów wykonawczych. Podkreślił, że Naczelnik Pierwszego [...] Urzędu Skarbowego w S. prowadzi egzekucję na podstawie tytułów wykonawczych innych niż te, których odpisy otrzymała A S.A. Jednocześnie odpisy tych tytułów wykonawczych, na podstawie których organ egzekucyjny prowadzi egzekucję nie zostały Spółce doręczone. Tym samym w stosunku do tych tytułów nie mógł rozpocząć się bieg terminu do wniesienia zarzutów. Kolegium wskazało także, iż twierdzenie skarżącej jakoby postępowanie egzekucyjne toczyło się w niniejszej sprawie na podstawie tytułów wykonawczych doręczonych zobowiązanej jest nielogiczne i nie ma podstawy prawnej. Art. 32 ustawy egzekucyjnej stanowi bowiem, że zobowiązanemu doręcza się odpis tytułu wykonawczego, a nie jego oryginał, który pozostaje w organie egzekucyjnym.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył co następuje.

Skarga zasługuje na uwzględnienie, gdyż zaskarżone postanowienie wydano z naruszeniem prawa.

Zgodnie z art. 1 § 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. – Prawo o ustroju sądów administracyjnych ( Dz. U. Nr 153, poz. 1269 ) "Sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej oraz rozstrzyganie sporów kompetencyjnych i o właściwość między organami jednostek samorządu terytorialnego, samorządowymi kolegiami odwoławczymi i między tymi organami a organami administracji rządowej". "Kontrola, o której mowa w § 1, sprawowana jest pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej" (art. 1 § 2 cyt. ustawy).

Stwierdzenie zatem, iż zaskarżone postanowienie wydane zostało z naruszeniem prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy, naruszeniem prawa dającym podstawę do wznowienia postępowania administracyjnego, innym naruszeniem przepisów postępowania, jeżeli mogło ono mieć istotny wpływ na wynik sprawy; obliguje Sąd do uchylenia zaskarżonego postanowienia na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.).

Poddanym kontroli Sądu w niniejszej sprawie rozstrzygnięciem Samorządowe Kolegium Odwoławcze w K. uchyliło postanowienie Burmistrza Miasta R. z dnia [...]r. w zakresie stanowiska wierzyciela uznające za zasadne zarzuty zobowiązanej w części dotyczącej terminów naliczania odsetek za zwłokę od zaległych rat podatku do nieruchomości w miesiącach kwiecień i czerwiec 2006 r. i umorzyło postępowanie organu I instancji w całości.

Kolegium stwierdziło bowiem, że Naczelnik Pierwszego [...] Urzędu Skarbowego w S. prowadzi postępowanie egzekucyjne na podstawie tytułów wykonawczych, których odpisów (rozumianych jako wierne odwzorowanie oryginału) A S.A. nie otrzymała. Organ egzekucyjny dysponował bowiem tytułami wykonawczymi, w których prawidłowo wpisano terminy naliczania odsetek za zwłokę. Stronie zobowiązanej doręczono natomiast tytuły wykonawcze, w których w miejsce dat naliczania odsetek wpisano daty stanowiące o terminach zapłaty poszczególnych rat podatku od nieruchomości za 2006 r. W tym stanie rzeczy Kolegium uznało, że skoro tytuły wykonawcze, na podstawie których organ egzekucyjny prowadzi postępowanie egzekucyjne nie zostały Spółce doręczone, to nie mógł rozpocząć się w stosunku do tych tytułów bieg terminu do wniesienia zarzutów w sprawie prowadzenia egzekucji administracyjnej. Zarzuty A S.A. dotyczą zaś tytułów wykonawczych, których odpisy Spółka otrzymała, a więc tytułów, w oparciu o które nie toczy się żadne postępowanie egzekucyjne.

Kwestionując to rozstrzygnięcie A S.A. podniosła, że w postępowaniu egzekucyjnym wierzyciel obowiązany, w myśl art. 34 § 1 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji do zajęcia stanowiska odnośnie zgłoszonych zarzutów nie może, powołując się na jakiekolwiek okoliczności, sam stwierdzić, że zajęcie tego stanowiska stało się bezprzedmiotowe. Odwołała się także do regulacji zawartej w art. 106 Kodeksu postępowania administracyjnego, wskazując, że organ, który zobowiązany jest zająć stanowisko w sprawie pozbawiony jest prawa do oceny przydatności wyrażonego przezeń stanowiska w toczącym się postępowaniu, a tym samym do stwierdzenia, że ze względu na bezprzedmiotowość sprawy stanowisko takie nie musi być wyrażone. Skarżąca zwróciła także uwagę, iż Samorządowe Kolegium Odwoławcze w K. w toczącym się postępowaniu pełniło rolę organu wyższego stopnia w stosunku do wierzyciela – Burmistrza Miasta R.. Organowi temu nie można natomiast przypisać roli organu nadzoru nad postępowaniem egzekucyjnym prowadzonym przez Naczelnika Pierwszego [...] Urzędu Skarbowego w S., co ewentualnie dawałoby podstawę do sformułowania twierdzenia, iż w ramach sprawowanego nad egzekucją nadzoru Kolegium mogło uznać, że zajęcie stanowiska w przedmiocie zarzutów jest bezprzedmiotowe. A S.A. uznała także, iż w rozpatrywanej sprawie toczyło się postępowanie egzekucyjne na podstawie tytułów wykonawczych jej doręczonych, gdyż spośród egzemplarzy tytułu wykonawczego przekazywanych przez wierzyciela organowi egzekucyjnemu wiodącą rolę pełni ten, który w myśl art. 26 § 5 i art. 32 podlega doręczeniu zobowiązanemu.

Zarysowany powyżej spór dotyczy zatem kompetencji przysługujących organowi rozpatrującemu zażalenie na postanowienie wierzyciela, do którego organ egzekucyjny wystąpił zgodnie z wymogiem określonym w art. 34 § 1 ustawy egzekucyjnej o zajęcie stanowiska w przedmiocie zarzutu zgłoszonego przez zobowiązaną.

Rozstrzygając go przyznać należy rację skarżącej, że wierzyciel (zarówno w I, jak i w II instancji) nie może uchylić się od merytorycznej oceny zasadności zgłoszonego zarzutu. Skład orzekający w niniejszej sprawie w pełni podziela w tym zakresie stanowisko wyrażone przez NSA w przywołanym w skardze wyroku z dnia 11 października 2011 r., sygn. akt II FSK 1777/10. Sąd II instancji stwierdził w nim, że Samorządowe Kolegium Odwoławcze, działając jako organ odwoławczy, rozpoznający zażalenie na postanowienie zawierające stanowisko wierzyciela co do zarzutów na postępowanie egzekucyjne nie był uprawniony do uchylenia zaskarżonego doń postanowienia i umorzenia postępowania na podstawie art. 105 § 1 k.p.a. w zw. z art. 18 u.p.e.a. NSA zaznaczył, że postępowanie w przedmiocie stanowiska wierzyciela inicjowane jest przez organ egzekucyjny, a wierzyciel, do czasu, gdy prowadzone jest postępowanie egzekucyjne i postępowanie w przedmiocie zarzutów na postępowanie egzekucyjne, obowiązany jest zająć stanowisko w przedmiocie zgłoszonych zarzutów (art. 34 u.p.e.a.). Stwierdził także, że bezprzedmiotowość postępowania w przedmiocie stanowiska wierzyciela, jako postępowania ubocznego, wystąpiłaby wówczas, gdyby umorzono postępowanie w przedmiocie zarzutów prowadzone przez organ egzekucyjny (in casu: naczelnika urzędu skarbowego), bądź postępowanie egzekucyjne. Skoro żadne ze wspomnianych postępowań nie zostało umorzone to - zdaniem NSA – przedmiot postępowania istniał i zawierał się w obowiązku zajęcia przez wierzyciela stanowiska co do złożonych przez zobowiązanego zarzutów na wciąż prowadzone postępowanie egzekucyjne. Umarzanie postępowania dotyczącego tego stanowiska przez organ odwoławczy, nie będący, nawiasem mówiąc, organem sprawującym nadzór nad organem egzekucyjnym (art. 23 § 1 u.p.e.a.), było pozbawione podstawy prawnej.

Na bezwzględny wymóg merytorycznego ustosunkowania się wierzyciela do zgłoszonych przez zobowiązaną zarzutów wskazuje nadto treść art. 34 § 3 ustawy egzekucyjnej, który stanowi, że niewyrażenie stanowiska wierzyciela w terminie 14 dni od dnia powiadomienia go przez organ egzekucyjny o wniesionych zarzutach skutkuje zawieszeniem postępowania egzekucyjnego do czasu uzyskania tegoż stanowiska.

Nadmienić trzeba, że w niniejszej sprawie kontroli Sądu poddano postępowanie w przedmiocie stanowiska wierzyciela, a zatem kwestia prawidłowości wszczęcia i prowadzenia postępowania egzekucyjnego w sytuacji, gdy treść tytułów wykonawczych doręczonych zobowiązanej oraz będących w posiadaniu organu egzekucyjnego nie jest tożsama nie mogła być w tej sprawie rozstrzygana.

Jak więc wykazano powyżej zaskarżone rozstrzygnięcie wydano z naruszeniem art. 105 § 1 k.p.a. w zw. z art. 18 ustawy egzekucyjnej, gdyż Samorządowe Kolegium Odwoławcze w K. bezpodstawnie stwierdziło bezprzedmiotowość postępowania dotyczącego wyrażenia przez wierzyciela stanowiska w sprawie wniesionego przez skarżącą zarzutu. Wyczerpana zatem została przesłanka uchylenia zaskarżonego postanowienia w oparciu o art. 145 § 1 pkt 1 lit. c ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi i zobowiązania właściwego organu do uwzględnienia przedstawionej powyżej oceny prawnej. Orzeczenie o kosztach postępowania sądowego wydano w oparciu o art. 200 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, zasądzając na rzecz strony skarżącej koszty postępowania sądowego, obejmujące uiszczony wpis od skargi (100 zł) oraz koszty zastępstwa procesowego (240 zł) określone w rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu. (Dz. U. Nr 163 poz. 134) wraz z opłatą skarbową od pełnomocnictwa (17 zł). Ze względu na charakter zaskarżonego postanowienia odstąpiono natomiast od orzekania o jego wykonalności (art. 152 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi).