• I SA/Wr 369/12 - Postanow...
  24.04.2024

I SA/Wr 369/12

Postanowienie
Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu
2012-11-19

Nietezowane

Artykuły przypisane do orzeczenia

Do tego artykulu posiadamy jeszcze 13 orzeczeń.
Kup dostęp i zobacz, do jakich przepisów odnosi się orzeczenie. Znajdź inne potrzebne orzeczenia.

Skład sądu

Marek Olejnik /przewodniczący sprawozdawca/

Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Marek Olejnik po rozpoznaniu w dniu 19 listopada 2012 r. na posiedzeniu niejawnym w Wydziale I wniosku o zmianę postanowienia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z dnia 18 lipca 2012 r. odmawiającego przyznania prawa pomocy w zakresie częściowym obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych w sprawie ze skargi "A" spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. na decyzję Dyrektora Izby Celnej we W. z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie podatku akcyzowego za luty 2010 r. postanawia oddalić wniosek.

Uzasadnienie

Postanowieniem z dnia 25 września 2012 r. (sygn. akt I GZ 225/12) Naczelny Sąd Administracyjny oddalił zażalenie "A" spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z dnia 18 lipca 2012 r., wydane na posiedzeniu niejawnym, odmawiające przyznania prawa pomocy w zakresie częściowym obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych.

W odpowiedzi na wezwanie do uiszczenia wpisu sądowego od skargi w kwocie 400 zł, skarżąca spółka, reprezentowana w postępowaniu przez adwokata, pismem z dnia 8 listopada 2012 r. wniosła o przyznanie prawa pomocy w zakresie częściowym obejmującym zwolnienie od obowiązku uiszczenia wpisu sądowego od skargi w połowie (w kwocie przekraczającej 200 zł). W jego uzasadnieniu wskazała strona, że nie ma dostatecznych środków na poniesienie pełnych kosztów postępowania, gdyż z wykonywanej działalności nie osiąga dużych przychodów, nie posiada aktualnie wystarczających środków finansowych na rachunku bankowym ani w kasie, ubiegły rok podatkowy zamknęła stratą, nie pokrytą nawet w części dochodami osiągniętymi w roku bieżącym. Dalej argumentowała, że z uwagi na finansowanie przedszkola ze środków publicznych stan finansów spółki nie jest w dłuższej perspektywie czasu zagrożony, z kolei wpłaty dokonywane przez rodziców dzieci pokrywają jedynie bieżące wydatki związane z utrzymaniem przedszkola. Podała także, że względem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Urzędu Skarbowego ma, udokumentowane zajęciami komorniczymi na jej rachunku bankowym, zaległości w kwocie ponad 41.000 zł oraz że dysponuje kwotą 1.136,61 zł.

W oświadczeniu o majątku i dochodach skarżąca spółka podała kwotę 50.000 zł jako wysokość kapitału zakładowego, majątku lub środków finansowych, kwotę 43.313zł - wartość środków trwałych, kwotę 124.353,14 zł zysku za rok 2011 oraz stan dwóch jej rachunków bankowych na koniec miesiąca poprzedzającego złożenie wniosku – 00,00zł i (+) 1.136,61 zł.

Skarżąca wniosła o uwzględnienie dokumentów przedłożonych do akt wcześniej oraz równocześnie z rozpoznawanym wnioskiem.

Wedle rachunku zysków i strat sporządzonego na dzień 30 września 2012 r. w latach 2011 i 2012 wnioskująca spółka uzyskała przychód w kwocie odpowiednio 420.977,67 zł i 297.001,36 zł, generując zysk netto w kwocie odpowiednio 118.723,18zł i 85.260 zł, oraz dotacje w kwocie odpowiednio 290.531,92 zł i 322.870 zł. Na rachunku bankowym strony dokonywane są operacje związane z wnoszeniem opłat przez rodziców korzystających z jej usług oraz z częściowymi realizacjami zajęć egzekucyjnych.

W dniu 7 listopada 2012 r. skarżąca spółka uiściła na rachunek Sądu kwotę 200zł tytułem połowy wpisu sądowego od skargi.

Zarządzeniem z dnia 14 listopada 2012 r. wniosek strony skarżącej z dnia 8 listopada 2012 r. został potraktowany jako wniosek o zmianę postanowienia Sądu z dnia 18 lipca 2012 r.

W sprawach ze skargi wnioskującej spółki o sygn. akt od I SA/Wr 366/12 do I SA/Wr 375/12 uiściła ona dotychczas łączną kwotę 3.151,50 zł tytułem wpisu sądowego od tego środka zaskarżenia.

Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu zważył, co następuje.

Stosownie do art. 165 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jednolity w Dz. U. z 2012 r. poz. 270 ze zm.) postanowienia niekończące postępowania w sprawie mogą być uchylane i zmieniane wskutek zmiany okoliczności sprawy, chociażby były zaskarżone, a nawet prawomocne.

Z uwagi na fakt, iż wniosek o przyznanie prawa pomocy w zakresie częściowym obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych został załatwiony w sprawie przez Sąd odmownie prawomocnym postanowieniem z dnia 18 lipca 2012 r., Sąd zdecydował orzec w kwestii ponownego wniosku o przyznanie prawa pomocy w zakresie częściowym obejmującym częściowe zwolnienie kosztów sądowych poprzez zwolnienie od obowiązku uiszczenia wpisu sadowego od skargi w połowie, tj. w części przekraczającej uiszczoną na rachunek Sądu kwotę 182,5 zł, na podstawie art. 165 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Postanowienie Sądu z dnia 18 lipca 2012 r. zostało wydane na posiedzeniu niejawnym, jest postanowieniem niekończącym postępowania w sprawie, natomiast wskazane unormowanie procesowe nie przewiduje przedmiotowego ograniczenia kompetencji Sądu do rozważenia zmiany swojego wcześniejszego postanowienia, jak to ma miejsce w sprawie, w przedmiocie zasadności przyznania prawa pomocy.

Zgodnie z art. 245 § 1 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, prawo pomocy może być przyznane w zakresie całkowitym lub częściowym. Prawo pomocy w zakresie częściowym obejmuje zwolnienie tylko od opłat sądowych w całości lub w części albo tylko od wydatków albo od opłat sądowych i wydatków lub obejmuje tylko ustanowienie adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego (art. 245 § 3 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi). Częściowe zwolnienie od opłat lub wydatków może polegać na zwolnieniu od poniesienia ułamkowej ich części albo określonej ich kwoty pieniężnej (art. 245 § 4 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi). Z kolei według art. 246 § 2 pkt 2) powołanej ustawy osobie prawnej, a także innej jednostce organizacyjnej nie posiadającej osobowości prawnej, prawo pomocy może być przyznane w zakresie częściowym – gdy wykaże, że nie ma dostatecznych środków na poniesienie pełnych kosztów postępowania.

Wyżej powołane unormowania winny być odczytywane w kontekście treści art. 199 ustawy procesowej, zgodnie z którym strony ponoszą koszty postępowania związane ze swym udziałem w sprawie, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej. Należy zatem przyjąć, że zwolnienie z obowiązku uiszczenia opłat sądowych stanowi wyjątek od reguły wykonania tego obowiązku, który sprzyja rozwadze w wyborze sądowej drogi dla dochodzenia swoich praw. W konsekwencji przepisy Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, określające przesłanki przyznania prawa pomocy nie mogą być interpretowane według reguł wykładni rozszerzającej. Nadto zastosowanie przez ustawodawcę wskazanej wyżej formuły uregulowania instytucji prawa pomocy obliguje wnioskodawcę do zachowania szczególnej staranności przy wykazywaniu podstaw, które uzasadniają jego żądanie. W rezultacie, warunkiem przyznania prawa pomocy w określonej sprawie jest wyczerpujące udokumentowanie stanu majątkowego wnioskodawcy, wskazującego na zasadność uwzględnienia wniosku o prawo pomocy.

Te same warunki przyznania prawa pomocy odnoszą się również do wniosku o zmianę prawomocnego postanowienia w przedmiocie przyznania prawa pomocy. Prawomocne orzeczenie w przedmiocie prawa pomocy może być zmienione w trybie art. 165 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, ale to z uzasadnienia wniosku musi wynikać zmiana okoliczności sprawy, która powinna była zaistnieć po tym, jak sąd rozstrzygnął pierwszy wniosek strony w tej materii, czyli po dniu 18 lipca 2012 r., i winna dotyczyć stanu majątkowego strony i jej możliwości płatniczych. Okoliczności przesądzające o zmianie tej sytuacji muszą być udokumentowane tak samo starannie i wyczerpująco jak w przypadku okoliczności powoływanych w pierwotnym wniosku o prawo pomocy. Jest to o tyle ważne, że zmiany stanu faktycznego uzasadniające zmianę lub uchylenie postanowienia w wyżej wskazanej drodze muszą dotyczyć okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy tak, by uzasadniały zmianę lub uchylenie tego pierwotnego rozstrzygnięcia. Okoliczności te, wedle stanu na dzień 18 lipca 2012 r., zostały ocenione przez sąd administracyjny I i II instancji jako nieuzasadniające przyjęcia, że wnioskująca spółka nie ma dostatecznych środków na poniesienie pełnych kosztów postępowania, a tym samym że uzasadnione jest jej żądanie zwolnienia kosztów sądowych w zakresie częściowym. Stwierdzenie to jest o tyle ważne w sprawie, że strona skarżąca w swoim wniosku z dnia 8 listopada 2012 r. zażądała uwzględnienia dokumentów przedłożonych do akt wcześniej.

W tym miejscu powołania wymaga art. 153 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, na mocy którego ocena prawna i wskazania co do dalszego postępowania wyrażone w orzeczeniu sądu wiążą w sprawie ten sąd. Wobec dokonania przez tutejszy Sąd oraz Naczelny Sąd Administracyjny oceny stanu faktycznego wynikającego z oświadczeń i dokumentów złożonych przez stronę skarżącą w poprzednim wniosku, w wyniku której odmówiono skarżącej przyznania jej prawa pomocy w zakresie zwolnienia od kosztów sądowych, Sąd związany tą oceną, badał wystąpienie nowych faktów uzasadniających przyjęcie, że wnioskodawca spełnił ustawowy warunek zwolnienia od wpisu od skargi ponad uiszczoną kwotę 200 zł.

Takie stanowisko znajduje uzasadnienie w fakcie, iż ocena zasadności wniosku o przyznania prawa pomocy jest na obecnym etapie postępowania oparta na porównaniu zakresu aktualnie badanego żądania, tj. zwolnienia z kosztów sądowych w zakresie częściowym obejmującym zwolnienie od obowiązku uiszczenia wpisu sądowego od skargi w połowie (ponad kwotę 200 zł), zakresu wniosku ocenionego postanowieniem Sądu z dnia 18 lipca 2012 r., tj. zwolnienia od kosztów sądowych, i możliwości finansowych wnioskodawcy poniesienia ciężaru tych kosztów. Skoro ponowiona argumentacja nie stanowiła – w ocenie sądów administracyjnych I i II instancji – podstawy do zwolnienia z kosztów sądowych w kwocie wyższej od kwoty, której dotyczyły wniosek z dnia 8 listopada 2012 r., to stosując zasady logicznego rozumowania oraz mając na uwadze związanie wojewódzkiego sądu administracyjnego wykładnią prawa przedstawioną w wyżej wskazanych orzeczeniach sądów administracyjnych, Sąd stwierdził, że nie może ona stanowić podstawy dla zmiany jego wcześniejszego postanowienia.

Działając na podstawie powołanych przepisów prawa oraz wywiedzionych z nich zasad, Sad ocenił, że treść wniosku strony skarżącej z dnia 8 listopada 2012 r. oraz załączonych do niego dokumentów nie pozwala na stwierdzenie, iż została spełniona przesłanka zmiany postanowienia z dnia 18 lipca 2012 r. poprzez przyznanie skarżącej prawa pomocy w żądanym zakresie. Strona nie wykazała bowiem zmiany na gorsze okoliczności składających się na jej sytuację majątkową oraz zdolność płatniczą. Skarżąca spółka nadal prowadzi działalność gospodarczą w zakresie opieki przedszkolnej, uzyskuje z tego tytułu stałe wpływy pieniężne tak w formie opłat za usługi (czesne) jak i dotacji. Te ostatnie za pierwsze dziewięć miesięcy roku 2012 r. wyniosły 322.670,80 zł, w porównaniu z kwotą 290.531,92 uzyskaną z tego tytułu w roku 2011. Utrzymał się również dodatni wynik prowadzonej przez wnioskodawcę działalności gospodarczej, gdyż w pierwszych trzech kwartałach bieżącego roku wypracował on zysk netto w kwocie 85.260,06 zł. Taki wynik ekonomiczny pozwala skarżącej spółce, mimo prowadzonej z jej rachunków bankowych egzekucji, na dalsze funkcjonowanie w obrocie gospodarczym oraz uiszczanie opłat sądowych w łącznej kwocie 3.151,50 zł, która – co należy podkreślić – jest wyższa od kwoty deklarowanej we wniosku z dnia 8 listopada 2012 r. (1.136,61 zł) jako pozostająca w jej dyspozycji. Oznacza to, że sytuacja materialna i zdolność płatnicza spółki nie tylko nie uległy zmianie w porównaniu ze stanem ustalonym i ocenionym w postanowieniu Sądu z dnia 18 lipca 2012 r. w sposób uzasadniający zmianę tego rozstrzygnięcia na jej korzyść, ale poprawiły się i to w sposób dynamiczny, uzasadniając odmowne załatwienie jej żądania. Nie sposób bowiem ocenić podanych przez stronę argumentów za uzasadniające brak dostatecznych środków na poniesienie pełnych kosztów postępowania, i to we wszystkich toczących się przed Sądem z jej skargi sprawach.

Dlatego Sąd postanowił, na podstawie art. 165 i art. 246 § 2 pkt 2) Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, jak w sentencji postanowienia o oddaleniu wniosku o zmianę postanowienia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z dnia 18 lipca 2012 r.

Szukaj: Filtry
Ładowanie ...