II SA/Go 618/12

Uzasadnienie

Rada Powiatu, powołując się na przepisy art. 12 pkt 11 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym ( Dz.U. z 2001 r., Nr 142, poz.1592 ze zm. ) oraz art. 40 ust. 8 i 9 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych ( Dz. U. z 2007 r. Nr 19, poz. 115 ze zm. ) podjęła w dniu [...] maja 2011 r. uchwałę Nr VIII/57/11 w sprawie wysokości stawek opłat za zajęcie pasa drogowego.

Zgodnie z § 4 ust. 2 uchwały "za każdy dzień umieszczenia w pasie drogowym reklamy ustala się stawkę opłaty w wysokości:

1) za 1 m2 powierzchni reklamy 2,50 zł,

2) za każdy następny ( nawet niepełny ) - dodatkowo 2,50 zł.

Uchwała opublikowana została w Dzienniku Urzędowym Województwa z dnia 8 lipca 2011 r., Nr 75, poz. 1430 .

Pismem z dnia [...] czerwca 2012 r. Prokurator Okręgowy, złożył skargę na wskazaną uchwalę Rady Powiatu, Uchwale tej zarzucił istotne naruszenie prawa tj. art. 40 ust. 6 i ust. 8 ustawy z dnia 21 marca 1985 roku o drogach publicznych, polegające na przekroczeniu przez Radę Powiatu, w części obejmującej § 4 ust. 2 pkt 2 zaskarżonej uchwały, upoważnienia ustawowego, którego zakres określają powołane powyżej przepisy ustawy o drogach publicznych. Na podstawie art. 147 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 roku Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ( Dz.U. Nr 153. poz. 1270 ze zm.) skarżący wnosił o stwierdzenie nieważności zaskarżonej uchwały w części obejmującej § 4 ust. 2 pkt 2.

W ocenie skarżącego, analiza zaskarżonego przepisu uchwały pozwala na stwierdzenie, iż w istotny sposób narusza on regulacje rangi ustawowej zawarte w art. 40 ust 6 i ust. 8 ustawy z dnia 21 marca 1985 roku o drogach publicznych.

Zaskarżoną uchwalę, będącą z uwagi na abstrakcyjny charakter zawartych w niej norm, Rada Powiatu podjęła na podstawie delegacji ustawowej zawartej w art. 40 ust. 8 ustawy o drogach publicznych. Zgodnie z tym przepisem, organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego, w drodze uchwały, ustala dla dróg, których zarządcą jest jednostka samorządu terytorialnego, wysokość stawek opłat za zajęcie 1 m2 pasa drogowego, z tym, że stawki opłaty, o której mowa w ust. 4 i ust. 6 nie mogą przekroczyć 10 zł za jeden dzień zajmowania pasa drogowego, a stawka opłaty o której mowa w ust. 5 nie może przekroczyć 200 zł. Ustęp 9 tego artykułu enumeratywnie wylicza elementy, które rada powinna uwzględnić przy ustalaniu stawek opłat za zajęcie 1 m2 pasa drogowego. Wyliczenie tych elementów oznacza, że rada, ustalając stawki opłat, nie może brać pod uwagę żadnych innych elementów niż te, które zostały określone w przepisie. Ustęp 6 tegoż artykułu określa sposób ustalania opłaty za zajęcie pasa drogowego w celu umieszczenia w pasie drogowym obiektów budowlanych niezwiązanych z potrzebami zarządzania drogami lub potrzebami ruchu drogowego oraz reklam. Przepis ten stanowi, że przedmiotową opłatę ustala się jako iloczyn liczby metrów kwadratowych powierzchni pasa drogowego zajętej przez rzut poziomy obiektu budowlanego albo powierzchni reklamy, liczby dni zajmowania pasa drogowego i stawki opłaty za zajęcie 1 m 2 pasa drogowego. Artykuł 40 ust. 10 ustawy o drogach publicznych stanowi, że zajęcie pasa drogowego o powierzchni mniejszej niż 1 m2 lub powierzchni pasa drogowego zajętej przez rzut poziomy obiektu budowlanego lub urządzenia mniejszy niż 1 m2 jest traktowane jak zajęcie 1 m2 pasa drogowego.

W ocenie Prokuratora z powołanych regulacji wynika, iż w ramach delegacji ustawowej Rada Powiatu uprawniona była do określenia stawki opłat za zajęcie 1 m2 pasa drogowego przez jeden dzień lub stawki rocznej pobieranej za każdy rok umieszczenia urządzenia, reklamy w zależności od celu zajęcia pasa drogowego dla dróg, których zarządcą jest jednostka samorządu terytorialnego. Natomiast żaden przepis ustawy o drogach publicznych nie upoważnia Rady Powiatu do ustalania dodatkowej stawki opłaty za każdy, nawet niepełny metr kwadratowy, gdyż prowadzi to do odmiennego odczytania zapisów uchwały w stosunku do uregulowania tej kwestii zawartej w akcie nadrzędnym, to jest w ustawie o drogach publicznych, która to kwestia została w ustawie określona w sposób wyczerpujący.

Zdaniem skarżącego zaskarżony przepis uchwały w rażący sposób narusza przepisy ustawy o drogach publicznych, przekraczając granice upoważnienia udzielonego Radzie Powiatu w art. 40 ust. 8 tej ustawy jako przepisie rangi wyższego rzędu nad przepisami ustanawianymi w aktach prawa miejscowego. Przekroczenie przez Radę Powiatu zakresu upoważnienia udzielonego przez ustawę w przedmiocie tworzenia aktu prawa miejscowego daje podstawę do przyjęcia, ze uchwala w zaskarżonej części została podjęta bez podstawy prawnej, co stanowi istotne naruszenie prawa, uzasadniające wniesienie skargi.

W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie wywodząc, iż zarzucane nią uchybienie nie spełnia wymogów niezbędnych do uznania go za istotne naruszenie prawa, skutkujące nieważnością uchwały. Organ zgodził się z twierdzeniem, iż organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego posiada upoważnienie jedynie do określenia - w drodze uchwały - wysokości opłaty za zajęcie 1 m2 pasa drogowego, a już nie do określenia stawki opłaty za niepełny metr, bowiem tę kwestię rozstrzygnął sam ustawodawca, wprowadzając odpowiedni zapis w art. 40 ust. 10 ustawy o drogach publicznych , co oznacza że uregulowanie tej kwestii w uchwale było zbędne. Organ zwrócił jednakże uwagę iż zaskarżony zapis uchwały - § 4 ust. 2 pkt 4 - wysokość opłaty należnej za zajęcie kolejnego

niepełnego metra kwadratowego została ustalona na poziomie identycznym jak za pełen metr, a zatem zgodnie z regulacją art. 40 ust. 10 ustawy. Przyjąć zatem należy, że intencją uchwałodawcy było jedynie transponowanie na grunt prawa miejscowego stosownego zapisu ustawy dla zwiększenia jej czytelności przez wyeliminowanie niepewności adresatów tej nomy, co do konieczności ponoszenia opłat za wykorzystanie niepełnego metra kwadratowego zajętego pasa drogowego. Odbiorcami zapisów uchwały są bowiem w większości obywatele, którzy mogą nie przejawiać znajomości ustaw szczególnych. Zgodził się też organ, iż zasady prawidłowej legislacji sprzeciwiają się powtarzaniu zapisów ustawowych w aktach prawnych jednakże wzgląd na większą czytelność prawa i fakt ustalenia identycznej opłaty nie pozwalają uznać zarzucanego skarga naruszenia za istotne naruszenie prawa.

Pismem z dnia [...] sierpnia Przewodniczący Rady Powiatu, a pismem z dnia [...] września 2012 r. także Starosta powiadomili sąd administracyjny, iż dnia [...] sierpnia 2012 r. podjęta została przez Radę Powiatu uchwała nr XIX/188/2012 w sprawie zmiany uchwały w sprawie wysokości stawek opłat za zajęcie pasa drogowego, uwzględniająca uwagi Prokuratora.

Jak wynika z treści nadesłanej uchwały z dnia [...] sierpnia 2012 r., dotychczasowy § 4 ust. 2 uchwały z dnia [...] maja 2011r. uchylony został dotychczasowy, a jego nowa treść nie przewiduje już ustalenia stawki opłaty

za zajęcie niepełnego metra kwadratowego pasa drogowego.

Nowa uchwała, zmieniająca zaskarżoną skargą uchwałę z dnia [...] maja 2011 r., została opublikowana w Dzienniku Urzędowym Województwa z dnia 28 sierpnia 2012 r. pod pozycją 1600.

Prokurator wezwany do zajęcia aktualnego stanowiska procesowego

w związku z podjęciem uchwały z dnia [...] sierpnia 2012 r., na rozprawie przeprowadzonej w dniu 4 października 2012r. oświadczył, że cofa skargę.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Postępowanie sądowoadministracyjne wszczęte w niniejszej sprawie skargą Prokuratora Okręgowego z dnia [...] czerwca 2012 r. podlegało umorzeniu jako bezprzedmiotowe.

Na wstępie podkreślić należy, iż postępowaniem sądowoadministracyjnym rządzi zasada dyspozytywności, zatem skutecznie wszcząć to postępowanie może jedynie skarga uprawnionego podmiotu, kierowana do sądu administracyjnego,

za pośrednictwem organu, którego działalności lub bezczynności skarga dotyczy.

W myśl art. 161 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo

o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jednolity Dz. U z 2012 r., poz. 270), zwanej dalej "p.p.s.a.", Sąd wydaje postanowienie o umorzeniu postępowania w następujących sytuacjach:

1) jeżeli skarżący skutecznie cofnął skargę;

2) w razie śmierci strony, jeżeli przedmiot postępowania odnosi się wyłącznie do praw i obowiązków ściśle związanych z osobą zmarłego, chyba

że udział w sprawie zgłasza osoba, której interesu prawnego dotyczy wynik tego postępowania;

3) gdy postępowanie z innych przyczyn stało się bezprzedmiotowe.

W rozpoznawanej sprawie skarżący Prokuratora Okręgowego na rozprawie sądowej oświadczył, że cofa swoją skargę na uchwałę Rady Powiatu z dnia [...] maja 2011 r. Nr VIII/57/11 w sprawie wysokości stawek opłat za zajęcie pasa drogowego z uwagi na podjęcie przez ww. Radę uchwały z dnia [...] sierpnia 2012r. Nr XIX/188/2012 w sprawie zmiany uchwały w sprawie wysokości stawek opłat za zajęcie pasa drogowego.

Zgodnie z art. 60 p.p.s.a. skarżący może cofnąć skargę, rezygnując tym samym z kontynuowania postępowania sądowoadministracyjnego, przy czym cofnięcie skargi wiąże sąd, chyba że zmierza ono do obejścia prawa lub spowodowałoby utrzymanie w mocy aktu lub czynności dotkniętych wadą nieważności.

Sąd zważył, iż w przedmiotowej sprawie nie zachodzą ww. przesłanki do uznania cofnięcia skargi za niedopuszczalne, a wola skarżącego jako dysponenta skargi jest dla Sądu wiążąca.

Mając na uwadze powyższe okoliczności, na podstawie przepisu art. 161 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, Sąd umorzył postępowanie sądowoadministracyjne w sprawie, gdyż stało się ono bezprzedmiotowe.