VII SA/Wa 871/12

Uzasadnienie

Prezydent W. decyzją z dnia [...] stycznia 2012 r. nr [...], na podstawie art. 30 ust. 6 pkt 1 ustawy z 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (tj. Dz. U. z 2010 r. Nr 243, poz. 1623) - wniósł sprzeciw do zgłoszenia S.Sp. z o.o., złożonego 29 grudnia 2011 r., dot. instalacji tablicy reklamowej typu SO o powierzchni 12 x 3 m (36m2), na fundamencie prefabrykowanym 2,50 x 4,50, na działce nr ew. [...]przy ul. [...] w W.

Organ ustalił, że zgłoszenie obejmuje wykonanie konstrukcji nośnej wolnostojącej tablicy reklamowej typu billboard o wym. 3,4 x 12,4 m z profili zimnogiętkich (U120x80x6 i U80x40x4), które ze sobą i słupem łączą śruby M12 klasy 4.8. Na konstrukcji tej mocowane będą typowe panele z blachy stalowej ocynkowanej, wraz z obramowaniem, rusztem ozdobnym oraz oświetleniem. Słup z rury stalowej Ø 508x11 zaopatrzony w usztywnione żebrami kołnierze z blachy (10 mm). Podstawa słupa z blachy (25 mm) z żeberkami (10 mm). Słup zakotwiony jest w stopie fundamentowej 16 kotwami M30. Ruszt kotwiący składa się z ww. kotew oraz dwóch pierścieni - oporowego (15 mm) i stabilizującego (8 mm). Stopa fundamentowa 2,5 x 4,5 m i wysokości 1,25 m z betonu b25 zbrojona prętami ze stali A-III na podkładzie z betonu B10 z izolacją poziomą z 2 warstw papy izolacyjnej. Stopa posiada cokół 1,5 x 1,5 m i wysokości 0,25 m pod słup. Spód tablicy na poziomie 6,5 m nad poziomem terenu.

Organ stwierdził, że zakres ww. robót wykracza poza art. 29 Prawo budowlane, nie mieści się w pojęciu "instalowanie tablic i urządzeń reklamowych", a zatem wymaga pozwolenia na budowę. Instalowanie obejmuje bowiem drobne i nieskomplikowane czynności, roboty polegające na umocowaniu jakiegoś elementu do istniejącej konstrukcji, ustawienie niewielkich rozmiarów urządzenia na istniejącym obiekcie, innymi słowy roboty o małym stopniu technicznego skomplikowania, dotyczące mocowania obiektów o niewielkich gabarytach.

Zdaniem organu planowany obiekt jest budowlą określoną w art. 3 pkt 3 cyt. ustawy. Stanowi wolnostojące trwale związane z gruntem urządzenie reklamowe. Dodał, że w orzecznictwie dla określenia trwałego związania z gruntem "nie ma znaczenia okoliczność zagłębienia w gruncie czy też posadowienie na nim obiektu ani technika w jakiej tego dokonano". Istotny dla rozstrzygnięcia jest stopień trwałości połączenia oraz to czy konstrukcja "opiera się czynnikom mogącym zniszczyć ustawioną na nim konstrukcję" (wyroki NSA z 12 maja 2009 r. II OSK 735/08 oraz z dnia 23 czerwca 2006 r. II OSK 923/05). Wskazał, że Naczelny Sąd Administracyjny stanął na stanowisku, iż wykonanie tego typu urządzeń reklamowych nie można uznać za "instalowanie", roboty budowlane związane z wykonaniem tego typu urządzenia reklamowego to budowa, a więc wykonywanie obiektu budowlanego w określonym miejscu.

W świetle powyższego, zdaniem organu, na realizację przedmiotowego urządzenia reklamowego wymagane jest pozwolenie na budowę, nie można zatem skorzystać ze zwolnienia, o którym mowa w art. 29 ust. 2 pkt 6 ustawy Prawo budowlane.

Wojewoda [...]decyzją z dnia [...]lutego 2012 r. nr [...], po rozpoznaniu odwołania S.Sp. z o.o., utrzymał w mocy ww. decyzję Prezydenta W. z dnia [...] stycznia 2012 r.

Organ odwoławczy stwierdził, że projektowana inwestycja ze względu na wielkość urządzenia, jego konstrukcję i sposób związania z gruntem to wolno stojące trwale związane z gruntem urządzenie reklamowe, a więc budowla, o której mowa w art. 3 pkt 3 Prawa budowlanego. Urządzenie to jest konstrukcją na tyle trwałą i związaną z gruntem, że uniemożliwia to jego przesunięcie w inne miejsce czy zniszczenie przy działaniu sił przyrody. Organ odwoławczy wskazał jednocześnie, że o tym, czy obiekt jest trwale związany z gruntem, czy też nie, nie świadczy sposób w jaki zagłębiono go w gruncie, czy też posadowiono na gruncie, ani technika w jakiej to wykonano, ale masa całkowita obiektu i jego rozmiary, które wymagają trwałego związania z gruntem ze względów bezpieczeństwa. Wskazał też, że rozmiar i charakter prac przewidzianych w projekcie technicznym dla ustawienia przedmiotowej konstrukcji oraz okoliczność, że na skutek tych prac powstaje nowy, w określonym miejscu obiekt budowlany uzasadnia uznanie, iż jest to budowla w rozumieniu art. 3 pkt 3 Prawa budowlanego, wymagająca pozwolenia na budowę.

W konsekwencji organ odwoławczy podzielił stanowisko organu I instancji i wskazał, że w przedmiotowej sprawie nie może znaleźć zastosowania art. 29 ust. 2 pkt 6 Prawa budowlanego.

Skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie na ww. decyzję Wojewody [...]z [...]lutego 2012 r. złożyła S.Sp. z o.o.

Uzasadniając skargę podniosła, iż nieuprawnione jest stanowisko organów co do tego, że w sprawie mamy do czynienia z urządzeniem reklamowym trwale związanym z gruntem. Wskazała też, że przedmiotem zgłoszenia była instalacja urządzenia reklamowego składającego się z trzech podstawowych elementów: prefabrykowanej przestawnej podstawy, słupa nośnego i tablicy ekspozycyjnej.

Następnie, skarżąca podniosła, że istota problemu w sprawie dotyczy ustalenia charakteru robót budowlanych koniecznych do wykonania, tzn. ustalenie, czy mamy do czynienia z budową, czy też z instalacją. Skarżąca spółka stwierdziła, że pomimo, że masa podstawy spornego urządzenia jest duża, to w istocie nie jest to obiekt skomplikowany technicznie. Ani jego wykonanie, ani montaż, jak i transport na miejsce nie stanowi skomplikowanego zadania budowlanego.

Podkreśliła też, że w jej ocenie o tym, czy dany obiekt jest związany trwale z gruntem nie decyduje jego masa czy rozmiary, lecz fakt istnienia materialnego związania (zespolenia) z gruntem powstałego w wyniku wykonania robót budowlanych.

W odpowiedzi na skargę Wojewoda [...]wnosząc o jej oddalenie podtrzymał argumenty zawarte w zaskarżonej decyzji.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje:

Skarga nie zasługuje na uwzględnienie.

Sąd administracyjny właściwy jest do kontroli decyzji administracyjnych tylko w oparciu o kryterium legalności, a więc zgodności z prawem. Uwzględnienie skargi przez Sąd następuje więc jedynie w przypadku naruszenia przepisów prawa materialnego lub istotnych wad w przeprowadzonym postępowaniu. W rozpoznawanej sprawie tego rodzaju wady i uchybienia nie wystąpiły i w związku z tym skarga nie mogła zostać uwzględniona.

Kontrolowaną decyzją Wojewoda [...]utrzymał w mocy decyzję organu I instancji wnoszącą sprzeciw do zamierzenia inwestycyjnego zgłoszonego przez skarżącą Spółkę, na podstawie art. 30 ust. 6 pkt 1 Prawa budowlanego.

Przepis art. 28 ust. 1 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (t.j. Dz. U. z 2010 r. nr 243 poz. 1623) ustanawia ogólną zasadę, zgodnie z którą roboty budowlane można rozpocząć po uprzednim uzyskaniu ostatecznej decyzji o pozwoleniu na budowę. Zasada ta podlega wyłączeniu w przypadkach określonych w art. 29. W przepisie tym został zawarty enumeratywny katalog robót budowlanych, na których wykonanie nie jest wymagane uzyskanie pozwolenia na budowę, przy czym w większości przypadków brak obowiązku uzyskania pozwolenia na budowę wiąże się z koniecznością dokonania zgłoszenia na podstawie art. 30 Prawa budowlanego. Jeden z takich wyjątków przewiduje art. 29 ust. 2 pkt 6 ustawy, zgodnie z którym pozwolenia na budowę nie wymaga wykonywanie robót budowlanych polegających na instalowaniu tablic i urządzeń reklamowych, z wyjątkiem usytuowanych na obiektach wpisanych do rejestru zabytków w rozumieniu przepisów o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami oraz z wyjątkiem reklam świetlnych i podświetlanych usytuowanych poza obszarem zabudowanym w rozumieniu przepisów o ruchu drogowym.

Zauważyć jednocześnie trzeba, że przepisy Prawa budowlanego kwestię urządzeń reklamowych regulują również w art. 3 pkt 3, który stanowi, że ilekroć w ustawie mowa jest o budowli, należy przez to rozumieć każdy obiekt budowlany niebędący budynkiem lub obiektem małej architektury, w tym wolno stojące trwale związane z gruntem urządzenia reklamowe.

Z brzmienia ww. przepisów (art. 3 pkt 3 i art. 29 ust. 2 pkt 6) wynika, że odnoszą się one do różnych typów urządzeń reklamowych. W przypadku zgłoszenia przez inwestora zamiaru przystąpienia do robót budowlanych dotyczących urządzeń reklamowych konieczne jest zatem ustalenie przez organ architektoniczno-budowlany, czy zgłoszone roboty dotyczą "budowli", do których w myśl art. 3 pkt 3 Prawa budowlanego zalicza się wolno stojące trwale związane z gruntem urządzenie reklamowe, czy też prace te polegać będą na "instalowaniu tablic i urządzeń reklamowych" w rozumieniu art. 29 ust. 2 pkt 6 Prawa budowlanego. W zależności od tego ustalenia na realizację urządzenia reklamowego wymagane będzie odpowiednio uzyskanie pozwolenia na budowę lub dokonanie zgłoszenia. Zaznaczyć bowiem należy, że przepis art. 29 ust. 2 pkt 6 Prawa budowlanego, przewidujący wyjątek od obowiązku uzyskania pozwolenia na budowę, ma zastosowanie wyłącznie do urządzeń reklamowych innych niż te, które są budowlami, zgodnie z art. 3 pkt 3 Prawa budowlanego.

W okolicznościach niniejszej sprawy nie budzi wątpliwości to, że realizacja inwestycji objętej zgłoszeniem wymagała uzyskania pozwolenia na budowę.

Z opisu konstrukcji przedmiotowego urządzenia reklamowego, zawartego w załączonym do zgłoszenia projekcie budowlanym, wynika, że tablica reklamowa o wym. 3,4 × 12,4 m posadowiona zostanie na słupie stalowym mocowanym do fundamentu w postaci stopy prefabrykowanej o wymiarach 2,5 m x 4,5 m oraz wysokości 1,25 m. Z opisu tego wynika także, że słup zakotwiony będzie w stopie fundamentowej za pomocą 16 kotew, a spód tablicy zaprojektowano na poziomie 6,5 m nad poziomem terenu.

Mając na względzie takie parametry urządzenia, jego wielkość (w tym wysokość) i konstrukcję, a nadto - sposób jego posadowienia na gruncie (podstawa fundamentowa posiada takie parametry, aby całe urządzenie reklamowe mogło oprzeć się czynnikom atmosferycznym), prawidłowo - zdaniem Sądu - przyjęto w sprawie, że jest to wolno stojące trwale związane z gruntem urządzenie reklamowe, o którym mowa w art. 3 pkt 3 Prawa budowlanego. Takie ustalenie pociągało za sobą konieczność wniesienia sprzeciwu na podstawie art. 30 ust. 6 pkt 1 Prawa budowlanego, stanowiącego, że właściwy organ wnosi sprzeciw, jeżeli zgłoszenie dotyczy budowy lub wykonywania robót budowlanych objętych obowiązkiem uzyskania pozwolenia na budowę

Kwestia "związania z gruntem" miała w tym przypadku decydujące znaczenie, przy czym kryteria, jakie należy brać pod uwagę dokonując analizy sprawy w tym zakresie, są jednolicie wskazywane w orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego. Orzecznictwo Naczelnego Sądu Administracyjnego obecnie zgodnie przyjmuje, że kwestii trwałego związania z gruntem nie można sprowadzać wyłącznie do związania w znaczeniu fizycznym. Wskazuje się natomiast, że cecha "trwałego związania z gruntem" sprowadza się do posadowienia obiektu na gruncie na tyle trwale, by zapewnić mu stabilność i możliwość przeciwdziałania czynnikom zewnętrznym, mogącym go zniszczyć lub spowodować przesunięcie czy przemieszczenie na inne miejsce (por. wyroki Naczelnego Sądu Administracyjnego: z dnia 1 marca 2012 r. sygn. II OSK 2558/10, z dnia 25 stycznia 2012 r. sygn. II OSK 2117/10, z 15 grudnia 2011 r. sygn. akt II OSK 1623/10 i in.).

Sąd orzekając w niniejszej sprawie za prawidłową uznał ocenę organów obu instancji, iż urządzenie reklamowe objęte zgłoszeniem posiada trwałe związanie z gruntem, albowiem jego posadowienie na gruncie jest stabilne i odporne na działanie czynników atmosferycznych. Organy prawidłowo zatem przyjęły, że zgłoszenie dotyczy budowli, o której mowa w art. 3 pkt 3 ustawy, a mianowicie wolno stojącego urządzenia reklamowego trwale związanego z gruntem i w konsekwencji zasadnie wniosły sprzeciw do zamiaru rozpoczęcia robót budowlanych polegających na budowie urządzenia reklamowego.

Mając powyższe na uwadze, wobec bezzasadności skargi, należało orzec jak w sentencji na podstawie art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (j.t. Dz. U. z 2012 r. poz. 270).