I FSK 1466/11

Uzasadnienie

Przedmiotem skargi kasacyjnej wniesionej przez J.K. jest wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy z dnia 30 maja 2011 r., sygn. akt I SA/Bd 157/11 oddalający skargę na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w B. z dnia 17 stycznia 2011 r. wydaną w przedmiocie podatku od towarów i usług za maj 2003 r.

W uzasadnieniu powyższego wyroku Sąd I instancji wskazał stan faktyczny, z którego wynika, że decyzją z dnia 11 września 2008 r. Naczelnik Urzędu Skarbowego w S. określił J. K. kwotę zobowiązania w podatku od towarów i usług za maj 2003 r., gdyż zakwestionował prawo podatnika do odliczenia podatku naliczonego z faktur VAT dokumentujących zakup złomu od spółki z o.o. "W." z siedzibą w S.

Dyrektor Izby Skarbowej w B. decyzją z dnia 5 grudnia 2008 r. utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję i podzielił stanowisko organu I instancji, iż zgromadzony materiał dowodowy jednoznacznie wskazuje, że spółka "W.", w maju 2003 r. nie wykonywała czynności opodatkowanych polegających na obrocie złomem.

W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego J. K. zarzucił między innymi rażące naruszenie art. 193 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (tekst jednolity: Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm., dalej "Ordynacja podatkowa").

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy w wyroku z dnia 1 kwietnia 2009 r., sygn. akt I SA/Bd 35/09 uwzględnił skargę.

Sąd podkreślił, że w ramach prowadzonego w stosunku do skarżącego postępowania nie sporządzono protokołu z badania ewidencji VAT za maj 2003 r. Naruszenie art. 193 § 1 i 6 Ordynacji podatkowej Sąd ocenił jako mające istotny wpływ na wynik sprawy.

Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznając skargę kasacyjną wniesioną przez organ podatkowy stwierdził, iż nie miała ona usprawiedliwionych podstaw.

W ponownie przeprowadzonym postępowaniu podatkowym uchylono decyzję organu I instancji, a następnie Naczelnik Urzędu Skarbowego na podstawie art. 193 § 2, 4 i 6 Ordynacji podatkowej stwierdził nierzetelność rejestru zakupów VAT za maj 2003 r., w części obejmującej faktury VAT dokumentujące zakupy złomu od spółki "W.". Ostatecznie określono wysokość zobowiązania tak jak w decyzji z dnia 11 września 2008 r.

Dyrektor Izby Skarbowej w B. decyzją z dnia 17 stycznia 2011 r. utrzymał w mocy decyzję organu I instancji .

W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy wniesiono o uchylenie powyższej decyzji oraz poprzedzającej ją decyzji organu I instancji. Zarzucono im naruszenie prawa procesowego poprzez uniemożliwienie stronie czynnego uczestnictwa w postępowaniu, prawa materialnego poprzez niewłaściwe zastosowanie przepisów dotyczących prawo do odliczenia podatku od towarów i usług. Skarżący wskazał, że cały materiał dowodowy został zgromadzony w postępowaniu dotyczącym podatku dochodowego od osób fizycznych za 2003 r. W ocenie skarżącego powyższe miało wpływ na ustalenie stanu faktycznego niezgodnego z rzeczywistością, a w konsekwencji na naruszenie prawa materialnego. Zarzucono też organowi, że działał po przedawnieniu zobowiązania.

W odpowiedzi na skargę Dyrektor Izby Skarbowej w B. wniósł o jej oddalenie i podtrzymał argumentację zawartą w zaskarżonej decyzji. Ponadto organ podatkowy wskazał na wpis hipoteki przymusowej, jakiego dokonał sąd rejonowy w celu zabezpieczenia zobowiązania VAT za maj 2003 r.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy uznał, iż skarga jest niezasadna.

Sąd stwierdził, że w sprawie nie upłynął termin przedawnienia z uwagi na wpis hipoteki przymusowej, w celu zabezpieczenia zobowiązania VAT za maj 2003 r. Zdaniem Sądu, skoro organ wskazał taki wpis, a skarżący w żaden sposób go nie podważył, to zarzuty sformułowane w tej kwestii są niezasadne.

Następnie Sąd stwierdził, że sprawa została już oceniona przez sądy administracyjne i z mocy art. 153 i art. 190 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153, poz.1270 ze zm.- dalej jako "P.p.s.a.") wynika związanie oceną prawną i wskazaniami co do dalszego postępowania wyrażonymi we wcześniejszym orzeczeniu sądu.

Wskazano, że w wyroku z dnia 1 kwietnia 2009 r., sygn. akt I SA/Bd 35/09 uchylono decyzję, z uwagi na naruszenie art. 193 § 1 i 6 Ordynacji podatkowej. Jednocześnie Sąd uznał, że stronie zapewniono możliwość czynnego udziału w postępowaniu oraz że organ w postępowaniu podatkowym prowadzonym w zakresie podatku od towarów i usług za maj 2003 r. prawidłowo wykorzystał dowody zgromadzone w postępowaniu w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych za 2003 r.

Sąd I instancji stwierdził, że w ponownie przeprowadzonym postępowaniu podatkowym zarówno okoliczności faktyczne co do zastosowania prawa jak i prawne, nie zmieniły się. W konsekwencji Sąd przyjął, że organ wykonał zalecenie sądu administracyjnego, a obecnie WSA jest związany oceną wyrażoną co do czynnego udziału strony w postępowaniu oraz wykorzystania materiału dowodowego. Za wyrokiem z dnia 1 kwietnia 2009 r. Sąd I instancji powtórzył, że zarzuty skargi co do czynnego udziału strony w postępowaniu oraz wykorzystania materiału dowodowego zebranego na potrzeby podatku dochodowego od osób fizycznych za 2003 r., są bezzasadne.

Ponadto dokonując oceny materiału dowodowego Sąd wysnuł wniosek, że prawidłowo, czyli w sposób zupełny, ustalono, że wydatki, o jakich mowa w spornych fakturach nie spełniały warunków by zaliczyć je do kosztów uzyskania przychodów w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym.

Wskazano, że skarżący był adresatem decyzji określającej zobowiązanie w podatku dochodowym od osób fizycznych za 2003 r., a WSA wyrokiem z dnia 16 września 2008 r., sygn. akt I SA/Bd 446/08, oddalił skargę na tę decyzję. W wyroku tym opierając się na analizie zebranych w sprawie dowodów WSA stwierdził, że w pełni zasadne było stanowisko organów, iż będące przedmiotem badania sporne faktury nie dokumentują dokonania operacji gospodarczej, gdyż w rzeczywistości sprzedaż złomu przez Spółkę "W." na rzecz firmy skarżącego nie miała miejsca. Wyrokiem z dnia 29 kwietnia 2010 r., sygn. akt II FSK 2183/08, Naczelny Sąd Administracyjny oddalił skargę kasacyjną wniesioną na powyższe orzeczenie.

Dalej Sąd wskazał, że w decyzji będącej przedmiotem kontroli organ podatkowy wskazał na przepis, który stoi na przeszkodzie obniżeniu kwot ze względu na to, że faktury wystawiono przez podmiot nieistniejący, tj. § 48 ust. 4 pkt 1) lit. a) rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 marca 2002 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz.U. Nr 27, poz. 268 ze zm.). Organ uznał, że skoro spółka "W." nie wykonywała czynności, jakie opisano na fakturze i podany na dokumencie adres siedziby jest nierzeczywisty, a podpis sfałszowany to wystawcę należy uznać za podmiot nieistniejący.

W ocenie Sądu I instancji taki wniosek mieści się w zasadzie swobodnej oceny dowodów.

We wniesionej przez pełnomocnika J. K. skardze kasacyjnej zaskarżono powyższy wyrok w całości wnosząc o jego uchylenie i skierowanie sprawy do ponownego rozpatrzenia przez Sąd I instancji oraz o zasądzenie kosztów postępowania kasacyjnego, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

Zaskarżonemu wyrokowi zarzucono naruszenie:

1. przepisów postępowania, mogące mieć istotny wpływ na wynik sprawy, w szczególności art. 151 w zw. z art. 145 § 1 pkt 1 lit. c) P.p.s.a. w zw. z art. 70 § 8, art. 120, art. 121, art. 122, art. 123, art. 124, art. 181, art. 187, art. 188 i art. 191 Ordynacji podatkowej – zdaniem pełnomocnika, naruszenie wskazanych przepisów polegało na tym, że Sąd oddalił skargę w sytuacji, gdy jego obowiązkiem było stwierdzenie naruszenia przez organy ww. przepisów Ordynacji podatkowej i uchylenie zaskarżonej decyzji,

2. przepisów prawa materialnego, poprzez jego niewłaściwe zastosowanie wynikające z błędnego uznania, że w sprawie mają zastosowanie nw. przepisy ponieważ faktury VAT wystawione przez pana N. dokumentują czynności sprzedaży, które nie zostały dokonane, w szczególności § 48 ust. 4 pkt 5 lit. a) rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22.03.2002 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz.U. Nr 27, poz. 268 ze zm.).

Organ podatkowy składając odpowiedź na skargę kasacyjną wniósł o jej oddalenie i zasądzenie kosztów postępowania kasacyjnego z uwzględnieniem kosztów zastępstwa procesowego.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga kasacyjna nie jest uzasadniona i dlatego podlega oddaleniu.

Niesłuszny jest zarzut naruszenia art. 151 i art. 145 § 1 pkt 1 lit. c) P.p.s.a. powiązany z naruszeniem art. 70 § 8, art. 120, art. 121, art. 122, art. 123, art. 124, art. 181, art. 187, art. 188 i art. 191 Ordynacji podatkowej.

Odnosząc się do podnoszonej przez stronę skarżącą kwestii przedawnienia zobowiązania podatkowego w podatku od towarów i usług za maj 2003 r. organ podatkowy wskazał na dokonanie wpisu hipoteki przymusowej. W myśl art. 70 § 8 Ordynacji podatkowej nie ulegają przedawnieniu zobowiązania podatkowe zabezpieczone hipoteką lub zastawem skarbowym, jednakże po upływie terminu przedawnienia zobowiązania te mogą być egzekwowane tylko z przedmiotu hipoteki lub zastawu.

W aktach sprawy znajduje się pismo Naczelnika Urzędu Skarbowego w C. z dnia 16 sierpnia 2010 r. informujące, iż Sąd Rejonowy w C. dokonał wpisu hipoteki na zabezpieczenie zobowiązań za maj i czerwiec 2003 r. Potwierdzenie tego faktu stanowi treść zawiadomienia Sądu Rejonowego w C. V Wydział Ksiąg Wieczystych z dnia 29 lutego 2009 r.

Zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego, w świetle wskazanych dowodów nieuprawnione jest pogląd autora skargi kasacyjnej, iż oceniając kwestię przedawnienia Sąd I instancji oparł się jedynie na twierdzeniach organu, a nie na dowodach. Nie doszło zatem do naruszenia art. 134 § 1 P.p.s.a., który nakazuje sądowi rozstrzygać w granicach danej sprawy, bez związania zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

W związku z tym nie ma też racji strona skarżąca, że przy badaniu tej okoliczności doszło do naruszenia przepisów postępowania, w tym art. 120, art. 121, art. 122, art. 123, art. 124, art. 181, art. 187, art. 188 i art. 191 Ordynacji podatkowej. Zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego, prawidłowo Sąd I instancji zastosował normę art. 151 P.p.s.a. i oddalił skargę strony.

W zakresie zarzutu naruszenia zasad normujących prowadzenie postępowania podatkowego należy za Sądem I instancji wskazać na wynikające z art. 153 P.p.s.a. związanie oceną prawną wyrażoną w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy z dnia 1 kwietnia 2009 r., sygn. akt I SA/Bd 35/09. W wyroku tym Sąd nie dopatrzył się naruszenia zasad prowadzenia postępowania, w tym zasady zapewnienia stronie czynnego udziału w postępowaniu, a ponadto zaakceptował posłużenie się dowodami pochodzącymi z innego postępowania. Sąd stwierdził, że dowody włączone do postępowania w zakresie podatku od towarów i usług pochodzą z postępowania prowadzonego wobec tego samego podatnika w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych za 2003 r., a zatem chodzi o dowody, przy których przeprowadzeniu skarżący mógł brać czynny udział. Z prawa tego skarżący, jak i jego pełnomocnik nie zawsze korzystali, np. byli oni nieobecni mimo prawidłowego zawiadomienia przy przesłuchaniu przez inspektora kontroli skarbowej świadków: K. K. i M. S. Sąd zauważył również, że skarżący nie wskazał ani świadków, których trzeba byłoby ponownie przesłuchać, ani też okoliczności, które wymagałyby ponownego przesłuchania świadków, ograniczając się jedynie do ogólnego stwierdzenia, iż dowody te winny zostać powtórzone.

Wobec uznania za niezasadne zarzutów skargi kasacyjnej związanych z naruszeniem przepisów postępowania, do oceny zarzutu naruszenia prawa materialnego Naczelny Sąd Administracyjny przyjmuje stan faktyczny zaakceptowany przez Sąd I instancji.

W tak przyjętym stanie faktycznym nie jest słuszny zarzut niewłaściwego zastosowania § 48 ust. 4 pkt 5 lit. a) rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22.03.2002 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz.U. Nr 27, poz. 268 ze zm.). Wobec braku w skardze kasacyjnej stosownej argumentacji wspierającej zarzut naruszenia prawa materialnego, Naczelny Sąd Administracyjny nie ma możliwości szerszego odniesienia się do tego zarzutu.

Mając powyższe na względzie Naczelny Sąd Administracyjny na podstawie art. 184 P.p.s.a. orzekł jak w sentencji. Zasądzając na rzecz organu podatkowego zwrot kosztów postępowania kasacyjnego Sąd kierował się dyspozycją art. 204 pkt 1 P.p.s.a.