I SA/Gd 1315/11

Uzasadnienie

Przedmiotem wniesionej przez M. R. skargi jest postanowienie Dyrektora Izby Skarbowej z dnia 24 października 2011 r. wydane w przedmiocie pozostawienia odwołania bez rozpatrzenia.

Zaskarżone postanowienie zapadło w następującym stanie faktycznym.

Decyzją z dnia 11 lipca 2011, nr [...] Dyrektor Urzędu Kontroli Skarbowej określił M. R. - prowadzącej działalność gospodarczą pod firmą A - zobowiązanie podatkowe z tytułu podatku od towarów i usług za miesiące od stycznia do marca 2005 r. Organ dokonał określenia podatku VAT w wyższych kwotach niż to wynikało ze złożonych deklaracji, kwestionując prawo podatniczki do obniżenia podatku o podatek naliczony w fakturach wystawionych przez B, dokumentujących fikcyjne transakcje sprzedaży paliwa. Na podstawie zebranego w sprawie materiału dowodowego, przy wykorzystaniu dowodów zebranych przez Prokuraturę Okręgową, organ stwierdził bowiem, że zakupione paliwo będące przedmiotem dalszej odsprzedaży wprowadzone zostało do obrotu przez A z innego nieujawnionego źródła. Decyzja została doręczona podatniczce w dniu 28 lipca 2011 r.

Po otrzymaniu powyższej decyzji, M. R. skierowała w dniu 11 sierpnia 2011 r. do Dyrektora Izby Skarbowej za pośrednictwem Urzędu Kontroli Skarbowej sporządzone w dniu 9 sierpnia 2011 r. pismo zatytułowane "Odwołanie" o treści: "w związku z otrzymanym pismem z dnia 11 lipca 2011, które otrzymałam w dniu 28 lipca 2011 r. o symbolu UKS [...] informuję, że swoje stanowisko przedstawiłam już wielokrotnie, przede wszystkim w złożonych zeznaniach w Prokuraturze Okręgowej w G.".

Uznając, że wniesione przez podatniczkę podanie nie spełnia formalnych wymogów odwołania, o których mowa w art. 222 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. 2005 Nr 8, poz. 60 ze zm. dalej jako O.p.), organ odwoławczy wezwał M. R. do uzupełnienia stwierdzonych w tym zakresie braków poprzez sprecyzowanie zakresu i istoty żądania oraz zarzutów przeciw decyzji, w terminie 7 dni pod rygorem pozostawienia podania bez rozpoznania na podstawie art. 169 § 1 O.p. Wezwanie zostało doręczone stronie w dniu 26 września 2011 r.

Zachowując zakreślony przez organ termin M. R. w dniu 3 października 2011 r. skierowała do Dyrektora Izby Skarbowej pismo z dnia 2 sierpnia 2011 r., o treści: "w związku z wezwaniem z dnia 9 września 2011 r. otrzymanym w dniu 26 września 2011 r. wnoszę o wstrzymanie decyzji ze względu na toczącą się rozprawę w Sądzie Okręgowym w G. Proszę Urząd o pozytywne rozpatrzenie mej prośby".

Postanowieniem z dnia 24 października 2011 r. Dyrektor Izby Skarbowej w G. działając na podstawie art. 228 § 1 pkt 3 i § 3 w zw. z art. 222 i art. 169 § 1 O.p. pozostawił bez rozpatrzenia odwołanie M. R. z dnia 9 sierpnia 2011r. od decyzji Dyrektora Urzędu Kontroli Skarbowej nr [...] w przedmiocie podatku od towarów i usług za miesiące od stycznia do marca 2005 r.

W uzasadnieniu wskazano że pomimo pouczenia, co do skutku jakie wywoła brak uzupełniania braków formalnych, braki te nie zostały przez stronę uzupełnione. Organ podkreślił w szczególności, że złożone przez stronę w zakreślonym terminie pismo z dnia 2 sierpnia 2011 r. nie stanowiło uzupełnienia braków formalnych szczegółowo wskazanych w skierowanym do strony wezwaniu.

W złożonej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego skardze M. R. zarzuciła powyższemu postanowieniu, że nie rozstrzyga ono sprawy co do jej istoty, związanej z prowadzoną przez skarżącą w zakresie handlu paliwami działalnością gospodarczą. Skarżąca podkreśliła, że organy podatkowe pomimo jej wielokrotnych wskazań, nie uwzględniły, że dla kwestii dotyczącej opodatkowania podatkiem VAT kluczowe znacznie miało zakończenie toczącego się od 2008 r. przed Sądem Okręgowym w G. postępowania o sygn. akt [...]. W dalszej części uzasadnienia skarżąca skoncentrowała na wykazaniu powodów, dla których wydana przez Dyrektora Urzędu Kontroli Skarbowej decyzja w przedmiocie podatku VAT nie była w jej ocenie prawidłowa (wydanie decyzji z wyłączeniem faktów, które stały się podstawą dochodzenia i bez których w ocenie skarżącej nie można rozpatrywać stawianych zarzutów). Skarżąca wystąpiła do Sądu o "orzeczenie o kompetencji Izby Skarbowej, a także o winie czy jej braku, a także czy zaskarżone postanowienie Dyrektora Izby Skarbowej ma swoje uzasadnienie w świetle przedstawionych, wycinkowo - dowodów źródłowych, co do których Dyrektor Izby Skarbowej nie ustosunkował się, a które znajdują się w aktach sądowych".

Dyrektor Izby Skarbowej w odpowiedzi na skargę, wniósł o jej oddalenie, podtrzymując dotychczasowe stanowisko w sprawie. Odnosząc się do zarzutów skargi organ wyjaśnił, że wobec braku skutecznego wniesienia przez stronę odwołania, nie mógł dokonać merytorycznego rozpatrzenia sprawy i wobec treści art. 228 § 1 pkt 3 O.p. był zobligowany do pozostawienia wniesionego przez stronę pisma bez rozpoznania.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku zważył, co następuje:

Skarga nie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 1 § 1 i 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. – Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269 ze zm., dalej jako "P.p.s.a.") sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości poprzez kontrolę działalności administracji publicznej, przy czym kontrola ta sprawowana jest pod względem zgodności z prawem.

Z kolei przepis art. 3 § 2 pkt 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. 2012 Nr 270 – zwanej w dalszej części "P.p.s.a"), stanowi, że kontrola działalności administracji publicznej przez sądy administracyjne obejmuje m.in. orzekanie w sprawach skarg na postanowienia wydane w postępowaniu administracyjnym, na które służy zażalenie albo kończące postępowanie, a także na postanowienia rozstrzygające sprawę co do istoty.

W wyniku takiej kontroli postanowienie może zostać uchylone w razie stwierdzenia, że naruszono przepisy prawa materialnego w stopniu mającym wpływ na wynik sprawy lub doszło do takiego naruszenia przepisów prawa procesowego, które mogłoby w istotny sposób wpłynąć na wynik sprawy, ewentualnie w razie wystąpienia okoliczności mogących być podstawą wznowienia postępowania (art. 145 § 1 pkt 1 lit. a), b) i c) P.p.s.a.).

Oceniając zaskarżone postanowienie z punktu widzenia wskazanych powyżej kryteriów Sąd doszedł do przekonania, że nie narusza ono prawa w stopniu powodującym konieczność wyeliminowania go z obrotu prawnego.

Mając na uwadze charakter podniesionych w skardze zarzutów na wstępie podkreślenia wymaga, że przedmiotem niniejszego postępowania nie jest ocena prawidłowości określenia skarżącej zobowiązania w podatku VAT w ramach wydanej przez Dyrektora Urzędu Kontroli Skarbowej decyzji z dnia 11 lipca 2011 nr [...]. Decyzja organu I instancji, dla zakwestionowania której stronie służyło odwołanie, nie podlega bezpośredniemu zaskarżeniu do Sądu przy pominięciu wymaganego przepisami toku instancji. Skarga nie może zastąpić właściwego dla zaskarżenia tego rodzaju decyzji środka zaskarżenia, jakim było odwołanie. Przedmiotem niniejszego postępowania jest wyłącznie ocena zakwestionowanego przez stronę w drodze skargi do Sądu postanowienia Dyrektora Izby Skarbowej z dnia 24 października 2011 r., na mocy którego organ pozostawił bez rozpatrzenia odwołanie od wyżej opisanej decyzji.

Istota sporu w przedmiotowej sprawie sprowadza się zatem do ustalenia, czy organ odwoławczy miał podstawy do uchylenia się od merytorycznego rozstrzygnięcia sprawy, czy też nie - jednak bez orzekania o zasadności zawartych w skardze zarzutów bezpośrednio związanych z treścią decyzji podatkowej z dnia 11 lipca 2011r.

Artykuł 228 § 1 pkt 3 O.p. stanowi, że organ odwoławczy stwierdza w formie postanowienia pozostawienie odwołania bez rozpatrzenia, jeżeli nie spełnia warunków wynikających z art. 222 O.p. zgodnie z którym odwołanie od decyzji organu podatkowego powinno zawierać zarzuty przeciw decyzji, określać istotę i zakres żądania będącego przedmiotem odwołania oraz wskazywać dowody uzasadniające to żądanie.

Sąd podziela stanowisko organu, że pismo skarżącej z dnia 9 sierpnia 2011 r., skierowane przez nią do organu jako odwołanie, nie spełniało wynikających z art. 222 O.p. kryteriów. Lakoniczne wskazanie, że skarżąca wielokrotnie przedstawiała już swoje stanowisko w sprawie (w tym w ramach zeznań złożonych w Prokuraturze Okręgowej w G.) i zatytułowanie pisma jako "odwołanie" należy w tym względzie uznać za niewystarczające. W postępowaniu podatkowym organ nie jest uprawniony do podejmowania jakichkolwiek działań za stronę, w tym nie jest uprawniony do formułowania za nią kierowanych wobec decyzji zarzutów i związanych z tym żądań, które w efekcie mogłyby nie odpowiadać zamiarom strony. Innymi słowy organ nie może domniemywać jakie są rzeczywiste intencje strony składającej podanie o niejasnej treści. Dla przedmiotowej sprawy kluczowe pozostaje, że wobec stwierdzenia braków pisma złożonego przez skarżącą, organ wezwał ją do ich uzupełnienia.

Podkreślania wymaga, że w skierowanym do skarżącej wezwaniu poza pouczeniem o skutkach niezastosowania się do wezwania i wyliczeniem spostrzeżonych braków, organ w prosty sposób szczegółowo wyjaśnił skarżącej na czym powinno polegać ich uzupełnienie, tj. wyjaśnił dodatkowo co należy rozumieć pod pojęciem "określenia zakresu i istoty żądania oraz zarzutów przeciw decyzji".

W ocenie Sądu organ w ramach obowiązujących przepisów uczynił zatem wszystko, aby umożliwić skarżącej skorzystanie z prawa zaskarżenia decyzji w drodze odwołania. Jak wskazano wyżej, skierowane do skarżącej wezwanie było sformułowane w sposób precyzyjny i prosty. Okoliczność, że skarżąca nie zastosowała się do tego wezwania nie może zatem obciążać organu, który w tej sytuacji był na mocy art. 228 § 1 pkt 3 O.p. zobligowany do pozostawienia odwołania bez rozpatrzenia, ponieważ nie spełniało ono wynikających z art. 222 O.p. kryteriów. Z udzielonej w związku z wezwaniem odpowiedzi skarżącej (ograniczającej się do wskazania, że wnosi o wstrzymanie decyzji ze względu na toczącą się rozprawę w Sądzie Okręgowym w G.) w dalszym ciągu nie wynikał bowiem ani właściwy dla odwołania zakres i istota żądań, ani też zarzuty, których samodzielnego sformułowania organ zasadnie oczekiwał od skarżącej.

Wobec braku skutecznego wniesienia odwołania, prawidłowość decyzji Dyrektora Urzędu Kontroli Skarbowej z dnia 11 lipca 2011r., nie mogła zostać poddana merytorycznej ocenie w ramach postępowania odwoławczego przez Dyrektora Izby Skarbowej.

Z powyższych względów Wojewódzki Sąd Administracyjny, oddalił skargę na podstawie art. 151 P.p.s.a.

Koszty nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu, Sąd określił w wysokości wynikającej z § 14 ust. 2 pkt 1 lit. c w związku z § 16 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu. (Dz. U. Nr 163 poz. 1349 ze zm.).