• I SA/Łd 579/12 - Wyrok Wo...
  29.03.2024

I SA/Łd 579/12

Wyrok
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi
2012-06-22

Nietezowane

Artykuły przypisane do orzeczenia

Do tego artykulu posiadamy jeszcze 13 orzeczeń.
Kup dostęp i zobacz, do jakich przepisów odnosi się orzeczenie. Znajdź inne potrzebne orzeczenia.

Skład sądu

Bogusław Klimowicz /przewodniczący sprawozdawca/
Ewa Cisowska-Sakrajda
Joanna Tarno

Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi – Wydział I w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia NSA Bogusław Klimowicz (spr.) Sędziowie: Sędzia WSA Joanna Tarno Sędzia WSA Ewa Cisowska – Sakrajda Protokolant: Szymon Chrostek po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 22 czerwca 2012 r. sprawy ze skargi M. S. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w Ł. z dnia [...] nr [...] w przedmiocie orzeczenia o solidarnej odpowiedzialności za zaległości podatkowe spółki z o.o. w podatku od towarów i usług za poszczególne miesiące od marca do grudnia 2005 r. 1. uchyla zaskarżoną decyzję; 2. określa, że zaskarżona decyzja nie podlega wykonaniu do czasu uprawomocnienia się wyroku; 3. zasądza od Dyrektora Izby Skarbowej w Ł. na rzecz M. S. kwotę 240 (dwieście czterdzieści) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

Uzasadnienie

Zaskarżoną decyzją z dnia [...]Dyrektor Izby Skarbowej w Ł. utrzymał w mocy decyzję Naczelnika [...] Urzędu Skarbowego w Ł. z [...], którą orzeczono o solidarnej odpowiedzialności M. S. – członka zarządu A spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Ł. w likwidacji, za zaległości podatkowe spółki w podatku od towarów i usług za miesiące od marca do grudnia 2005 r.

W uzasadnieniu decyzji przedstawiono dotychczasowy przebieg postępowania.

Ostatecznymi decyzjami z dnia[...] Naczelnik Urzędu Skarbowego w Ł. określił spółce A w likwidacji kwoty zobowiązań podatkowych w podatku od towarów i usług za poszczególne miesiące 2005 r. w tym za :

- marzec w wysokości 115.806 zł,

- kwiecień w wysokości 226.913 zł,

- maj w wysokości 167.935 zł,

- czerwiec w wysokości 116.952 zł,

- lipiec w wysokości 228.215 zł,

- sierpień w wysokości 351.941 zł,

- wrzesień w wysokości 337.709 zł,

- październik w wysokości 275.367 zł,

- listopad w wysokości 502.830 zł,

- grudzień w wysokości 269.753 zł.

Wobec faktu nieuregulowania należności wynikających z powyższych decyzji wszczęto wobec M. S. postępowanie podatkowe w sprawie orzeczenia o odpowiedzialności za zaległości podatkowe spółki A w podatku od towarów i usług za miesiące od marca do grudnia 2005 r., a następnie w dniu [...] Naczelnik [...] Urzędu Skarbowego w Ł. orzekł o solidarnej odpowiedzialności M. S. za zaległości w VAT za w/w miesiące w łącznej kwocie 2.542.749,00 zł wraz z odsetkami.

Od powyższej decyzji strona złożyła odwołanie zarzucając naruszenie art. 120, art. 121, art. 123 i art. 191 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.; dalej "O.p.") poprzez odstąpienie od zbadania, czy strona miała jakikolwiek wpływ na wysokość określonego wobec A Sp. z o.o. zobowiązania podatkowego w podatku akcyzowym, które stało się podstawą do określenia wobec spółki zobowiązania podatkowego, a następnie przeniesienia odpowiedzialności na stronę za zaległości podatkowe w podatku od towarów i usług za wskazany okres, a także naruszenie art. 120 i art. 121 O.p. poprzez naruszenie zasad dotyczących interesu publicznego.

Utrzymując w mocy decyzję organu pierwszej instancji Dyrektor Izby Skarbowej w Ł. wskazał, że zgodnie z art. 116 § 1 O.p. za zaległości podatkowe spółki z ograniczoną odpowiedzialnością odpowiadają solidarnie całym swoim majątkiem członkowie jej zarządu, jeżeli egzekucja z majątku spółki okazała się w całości lub w części bezskuteczna, a członek zarządu:

1) nie wykazał, że:

a) we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości lub wszczęto postępowanie zapobiegające ogłoszeniu upadłości (postępowanie układowe) albo

b) niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości lub niewszczęcie postępowania zapobiegającego ogłoszeniu upadłości (postępowania układowego) nastąpiło bez jego winy,

2) nie wskazał mienia spółki, z którego egzekucja umożliwi zaspokojenie zaległości podatkowych spółki w znacznej części.

W art. 116 § 2 O.p. uregulowany został zakres odpowiedzialności członków zarządu, którzy ponoszą odpowiedzialność za zaległości podatkowe spółki z tytułu zobowiązań, których termin płatności upływał w czasie pełnienia przez nich obowiązków członka zarządu. Organ zaznaczył, że na mocy art. 116 § 4 O.p. w/w przepisy mają również zastosowanie do byłego członka zarządu.

W ocenie Dyrektora Izby Skarbowej zaistniały podstawy do wydania decyzji w trybie art. 116 O.p.

Organ odwoławczy wskazał, że w toku postępowania egzekucyjnego obejmującego zaległości w podatku od towarów i usług dokonano zajęcia prawa majątkowego stanowiącego wierzytelność z rachunku bankowego. Bank poinformował organ o zablokowaniu rachunku do wysokości zajęcia i o zbiegu egzekucji sądowej i administracyjnej. Ze sporządzonego przez likwidatora spółki wykazu majątku wynikało, że spółka nie posiada żadnych ruchomości, nieruchomości, wierzytelności, środków pieniężnych bądź innych praw majątkowych, do których można skierować egzekucję. W bazie danych Naczelnika Urzędu Skarbowego w Z. brak było informacji o majątku spółki, rachunkach bankowych, czy wierzytelnościach do których można skierować egzekucję. W związku z powyższym organ ten umorzył postępowanie egzekucyjne z uwagi na jego bezskuteczność.

Dalej organ odwoławczy podał, że terminy płatności podatku za miesiące od marca 2005 r. do grudnia 2005 r. upływały odpowiednio od 25 kwietnia 2005 do 25 stycznia 2006 r., a w tym czasie M. S. był członkiem zarządu spółki A pełniąc tę funkcję od 15 kwietnia 2005 r. (uchwała nr 1/05 Nadzwyczajnego Zgromadzenia Wspólników) do 7 lipca 2006 r. ( uchwała Rady Nadzorczej nr 1/2006)

Następnie organ wskazał, że strona nie złożyła wniosku o ogłoszenie upadłości ani nie wszczęła postępowania zapobiegającego ogłoszeniu upadłości (postępowania układowego) mimo, że z materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie w postaci dokumentów obrazujących kondycję spółki za lata 2002-2007 wynikało, że już w 2002 r. sytuacja finansowa spółki "nie była dobra".

Dane w zakresie wskaźnika bieżącej płynności finansowej spółki wskazywały, że spółka nie tylko nie osiągnęła przedmiotowego wskaźnika na poziomie optymalnym, ale przekroczyła (in minus) poziom minimalny, co dowodziło istnienia zagrożenia bezpieczeństwa finansowego spółki. Osiągnięcie wyniku na poziomie 1 (rok 2003), a nawet poniżej tego poziomu (rok 2002, 2004, 2005, 2006 i 2007) świadczyło o dużych trudnościach płatniczych. Jak argumentował organ, z taką sytuacją spółka miała do czynienia już w 2002 r. Organ wskazał też, na występowanie od 2002 r. niekorzystnego (ujemnego) wskaźnika wielkości majątku obrotowego (kapitału), a także wskaźnika szybkiej płynności, którego niski poziom świadczył o napiętej sytuacji płatniczej firmy. Niekorzystnie zdaniem organu wypadła też analiza wskaźnika wypłacalności środkami pieniężnymi, który winien się kształtować na poziomie 0,2-0,3 podczas gdy w spółce A wyniósł w 2002 r. - 0,14, w roku 2003 - 0,06, 2004 - 0,05, 2005 - 0,04, 2006 - 0,03 i w 2007 - 0,00. Powyższe oznaczało, że jednostka w roku 2002 mogła pokryć środkami pieniężnymi jedynie 14% całości zobowiązań bieżących, natomiast w kolejnych latach odpowiednio 6%, 5%, 4%, 3%, a w roku 2007 - 0%.

W ocenie organu powyższa analiza potwierdza, że sytuacja finansowa spółki uzasadniała złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości w czasie, kiedy M. S. był członkiem zarządu.

Jednocześnie, zdaniem organu strona nie wykazała, że niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości lub niewszczęcie postępowania zapobiegającego ogłoszeniu upadłości (postępowania układowego) nastąpiło bez jej winy. Nie wskazała również mienia spółki (innego niż ustalone przez organ egzekucyjny), z którego egzekucja umożliwiłaby zaspokojenie zaległości podatkowych w znacznej części.

Organ odwoławczy wyjaśnił również, iż decyzją z [...] Naczelnik [...]Urzędu Skarbowego w Ł. orzekł o solidarnej odpowiedzialności P. A. S. – również członka zarządu spółki [...]w likwidacji za zaległości podatkowe w podatku od towarów i usług za okres od marca do grudnia 2005 r.

W skardze skierowanej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi skarżący zaskarżonej decyzji zarzucił naruszenie przepisów postępowania tj.: art. 120, art. 121 § 1, art. 123 ustawy Ordynacja podatkowa poprzez odstąpienie od zbadania, iż niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości lub niewszczęcie postępowania zapobiegającego ogłoszeniu upadłości (postępowania układowego) nastąpiło bez winy skarżącego. Skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonej decyzji oraz decyzji organu I instancji w całości. W uzasadnieniu skargi skarżący podał, że zarówno organ I instancji, jak i organ II instancji pominął fakt zaprzeczający możliwości przewidzenia, iż sytuacja ekonomiczna spółki będzie wymagała podjęcia kroków w postaci ogłoszenia upadłości. Skoro w dniu 1 stycznia 2005 r. spółka zawarła umowę z B o dystrybucję lekkiego oleju opałowego, a nadto na podstawie powyższej umowy został dostarczony olej opałowy, to znaczy, że sytuacja finansowa spółki na początku roku 2005, wbrew stanowisku organu, w ocenie którego istniały podstawy do ogłoszenia upadłości - nie przeszkadzała koncernowi B w zawarciu kontraktu z rzekomo niewypłacalną na dzień podpisania umowy spółką. Skarżący ponadto podał, że biorąc pod uwagę wysokość zobowiązań spółki powstałych wobec B w wyniku realizacji umowy, które kształtowały się na poziomie 750 tys. zł oraz porównując tę kwotę do wartości i ilości całego oleju opałowego będącego przedmiotem obrotu przez spółkę w miesiącach od marca do grudnia 2005 r., przewyższającej kilku lub kilkunastokrotnie wielkość powodującą zadłużenie, wynika, iż skarżący będący w omawianym czasie Prezesem Zarządu miał prawo przypuszczać, iż podejmowane przez niego działania uchronią spółkę przed koniecznością postawienia jej w stan likwidacji. Skarżący podniósł, iż trudno uznać, że przystępował do spółki z zamiarem dokonywania oszustw podatkowych oraz tych oszustw dokonywał. Nadto stwierdził, że w trakcie postępowania nie posiadał dostępu do dokumentów przemawiających na jego korzyść. Dokumenty takie mógł zaś zgromadzić organ podatkowy i poddać je wnikliwej analizie pod kątem zasadności zgłoszenia wniosku o upadłość spółki w okresie, kiedy skarżący pełnił w niej funkcję Prezesa Zarządu. Bez dostępu do jakichkolwiek zarchiwizowanych dokumentów spółki nie był w stanie wykazać braku winy w omawianej wyżej kwestii.

W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie argumentując jak w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

W piśmie procesowym z dnia 21 czerwca 2012 r. pełnomocnik skarżącego wniósł o przeprowadzenie dowodu: 1) ze świadectwa zwolnienia z dnia 14.12.2006 z Aresztu Śledczego w Ł.; 2) z postanowienia Sądu Rejonowego w Z. II Wydział Karny z dnia [...] sygn. akt. [...]; 3) pisma z dnia 7 lipca 2006 skierowanego do skarżącego przez Radę Nadzorczą A Spółka z o.o. Powyższe dowody załączył na okoliczność potwierdzenia braku podstaw do ogłoszenia upadłości A Spółka z o.o. w okresie pełnienia funkcji członka zarządu oraz braku winy po stronie skarżącego w złożeniu takiego wniosku. Ponadto pełnomocnik skarżącego zaskarżonej decyzji zarzucił: naruszenie art. 116 § 1 ustawy Ordynacja podatkowa poprzez jego niewłaściwe zastosowanie i niewskazanie przez organy podatkowe I i II instancji okoliczności uzasadniających złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości lub niewszczęcie postępowania zapobiegającego ogłoszeniu upadłości (postępowania układowego) przez skarżącego w stosunku do A Spółki z o.o. w okresie, kiedy pełnił funkcje członka zarządu. Pełnomocnik podał, że złożył do akt świadectwo zwolnienia z dnia 14 grudnia 2006 oraz postanowienie Sądu Rejonowego w Z. II Wydział Karny z dnia [...] sygn. akt. [...] na okoliczność, że od dnia 11 kwietnia 2006 do dnia 14 grudnia 2006 r. skarżący przebywał w areszcie śledczym i w związku z tym nie pełnił wskutek tych okoliczności faktycznych funkcji członka zarządu A Spółka z o.o. A więc nie mógł złożyć wniosku o ogłoszenie upadłości lub wszczęcie postępowania układowego. Ponadto podał, że z pisma z dnia 7 lipca 2006 skierowanego do skarżącego przez Radę Nadzorczą spółki wynika, iż brak było podstaw złożenia takiego wniosku w tamtym okresie czasu. Pełnomocnik podniósł, że organy podatkowe winny ustalić, czy stan finansowy spółki w okresie, kiedy skarżący pełnił funkcję członka zarządu uzasadniał złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości. Ponadto stwierdził, że podnoszenie twierdzeń o prowadzonych i umorzonych w latach 2006 do 2008r. postępowaniach egzekucyjnych w stosunku do spółki w okresie, gdy skarżący nie pełnił funkcji członka zarządu jest bez znaczenia dla niniejszej sprawy. Również bez znaczenia jest przesłanka wymieniona w art. 116 § 1, tj. dotycząca braku wskazania mienia spółki, gdyż w dacie prowadzenia egzekucji zwłaszcza przez organy podatkowe skarżący nie był już członkiem zarządu. Zdaniem pełnomocnika skarżącego tylko wykazanie przez organy podatkowe istnienia okoliczności wynikających z prawa upadłościowego i naprawczego dotyczących podstaw do ogłoszenia upadłości lub wszczęcia postępowania układowego w okresie, w którym skarżący pełnił funkcje członka zarządu uzasadniałoby przeniesienie odpowiedzialności ze spółki na skarżącego. Sposób funkcjonowania spółki, posiadanie, ale obsługiwanie przez spółkę kredytów, czy też same przemijające niemające charakteru trwałego trudności nie stanowią podstawy do złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości. Tych okoliczności nie zbadano. Powoływanie się na analizę sytuacji finansowej spółki bez uwzględnienia wierzytelności należnych spółce od kontrahentów, czy też możliwości złożenia wniosku o odroczenie terminu płatności podatku, rozłożenia na raty - jeżeli chodzi o zobowiązania wynikające z decyzji wymiarowych, które zostały wydane dopiero w 2010 r. - nie stanowią o dokonanych ustaleniach. Organ II instancji nie wskazał, ani nie poinformował strony na podstawie jakich dokumentów oraz jakich dowodów i w oparciu o co prowadził analizę finansową spółki. Ponadto jak wynika z pisma Rady Nadzorczej A Spółka z o.o. z dnia 7 lipca 2006 r. strata na ten dzień kształtowała się na poziomie 20% wartości kapitału zakładowego spółki i w związku z tym nie zachodziły podstawy do ogłoszenia upadłości lub złożenia wniosku o wszczęcie postępowania układowego.

W piśmie procesowym skarżący wskazał również, że organy podatkowe prowadziły analogiczne postępowania w stosunku do pozostałych członków zarządu spółki A, pełniących te funkcje w innych aniżeli skarżący okresach. WSA w Łodzi wyrokami w sprawach o sygn. akt I SA/Łd 1142/10, I SA/Łd 826/11, I SA/Łd 827/11 uchylił w całości decyzje dotyczące przeniesienia odpowiedzialności ze spółki A na członków zarządu. Stwierdził także, że w stosunku do skarżącego wyrokiem z dnia [...] r., sygn. akt [...] tut. Sąd uchylił decyzję Dyrektora Izby Celnej w Ł. dotyczącej przeniesienia odpowiedzialności za okres analogiczny, jak w niniejszej sprawie. Wyrok uprawomocnił się w dniu 31 grudnia 2011 r. W wyniku czego, decyzją z dnia [...] Dyrektor Izby Celnej w Ł. umorzył postępowanie w sprawie.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi zważył, co następuje:

Skarga jest zasadna.

Zgodnie z art. 1 § 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. - Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz.U. nr 153, poz. 1269 ze zm.) sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę administracji publicznej. Kontrola, o której mowa w § 1 sprawowana jest pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej (§ 2 art. 1 tej ustawy).

Zgodnie z treścią art. 3 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jednolity Dz. U. z dnia 14 marca 2012 r., poz. 270., dalej P.p.s.a) sądy administracyjne sprawują kontrolę działalności administracji publicznej i stosują środki określone w ustawie.

Z wymienionych przepisów wynika, że sąd bada legalność zaskarżonego aktu, czy jest on zgodny z prawem materialnym, określającym prawa i obowiązki stron oraz z prawem procesowym, regulującym postępowanie przed organami administracji publicznej.

Przeprowadzona przez Sąd w niniejszej sprawie kontrola aktu administracyjnego we wskazanym wyżej aspekcie wykazała, że zaskarżona decyzja została wydana z naruszeniem prawa, w stopniu obligującym do wyeliminowania jej z obrotu prawnego.

Podstawę prawną rozstrzygnięcia stanowiły przepisy ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – O.p. W myśl art. 107 § 1 O.p. za zaległości podatkowe podatnika odpowiadają całym swoim majątkiem również osoby trzecie, solidarnie z podatnikiem.

Zgodnie z art. 116 § 1 powołanej ustawy - za zaległości podatkowe spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w organizacji, spółki akcyjnej lub spółki akcyjnej w organizacji odpowiadają solidarnie całym swoim majątkiem członkowie jej zarządu, jeżeli egzekucja z majątku spółki okazała się w całości lub w części bezskuteczna, a członek zarządu:

1) nie wykazał, że:

a) we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości lub wszczęto postępowanie zapobiegające ogłoszeniu upadłości (postępowanie układowe) albo

b) niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości lub niewszczęcie postępowania zapobiegającego ogłoszeniu upadłości (postępowania układowego) nastąpiło bez jego winy;

2) nie wskazuje mienia spółki, z którego egzekucja umożliwi zaspokojenie zaległości podatkowych spółki w znacznej części.

Odpowiedzialność członków zarządu obejmuje zaległości podatkowe z tytułu zobowiązań, których termin płatności upływał w czasie pełnienia przez nich obowiązków członka zarządu (art. 116 § 2 ustawy).

Wobec powyższego wskazać należy, że członkowie zarządu spółek mających osobowość prawną odpowiadają solidarnie ze spółką za zaległości podatkowe spółki powstałe w czasie pełnienia przez nich obowiązków członków zarządu tej spółki. Dodatkową przesłanką odpowiedzialności jest bezskuteczność egzekucji przeciw spółce. Dopiero po odpowiednim orzeczeniu organu podatkowego dopuszczalne jest wszczęcie postępowania w sprawie odpowiedzialności członka zarządu. Osoba ta może się zwolnić od odpowiedzialności poprzez wykazanie, że albo we właściwym czasie zgłoszono upadłość spółki lub wszczęto postępowanie układowe, albo, że niezgłoszenie (niewszczęcie) nastąpiło nie z jego winy. Jeżeli zgłoszenie nie nastąpiło, wyłączający odpowiedzialność brak winy oceniany jest indywidualnie w odniesieniu do każdego z członków zarządu (Andrzej Huchla, Komentarz do art.116 ustawy - Ordynacja podatkowa).

Niniejsza sprawa dotyczy odpowiedzialności podatkowej byłego członka zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością M. S., powołanego do Zarządu A Spółki z o.o. z siedzibą w Z. zgodnie z uchwałą Nadzwyczajnego Zgromadzenia Wspólników nr 1/05 z dnia 15 kwietnia 2005 r.

Nie budzi wątpliwości to, że spółka posiadała zaległości podatkowe w podatku od towarów i usług, których nie uregulowała m. in. w okresie od marca do grudnia 2005 r. Poza sporem jest także to, że od 15 kwietnia 2005 r. skarżący pełnił funkcję Prezesa Zarządu Spółki A (termin płatności zobowiązania za marzec 2005 r. upłynął w dniu 25 kwietnia 2005 r.).

Zgodnie z utrwaloną linią orzeczniczą, w każdym przypadku orzekania o odpowiedzialności członka zarządu organ podatkowy jest zobowiązany zbadać, czy i kiedy wystąpiły przesłanki do ogłoszenia upadłości, gdyż tylko niezłożenie wniosku o upadłość we właściwym terminie czyni otwartą kwestię odpowiedzialności członka zarządu na podstawie art. 116 § 1 O.p. Odpowiedzialność członka zarządu może, więc wchodzić w rachubę jedynie w sytuacji, gdy w stosunku do spółki wystąpiły przesłanki upadłości. Członek zarządu tylko wtedy ponosi odpowiedzialność, kiedy obowiązku w zakresie złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości nie wypełnił w terminie lub też ponosi winę za jego niewypełnienie. W każdym przypadku należy, zatem ustalić, że taki obowiązek w ogóle na członku zarządu ciążył oraz kiedy powinien być on dopełniony (por. uchwała NSA z dnia 10 sierpnia 2009 r. II FPS 3/09).

W zaskarżonej decyzji organ odwoławczy prezentuje pogląd, że sytuacja spółki A już w roku 2002 nie była dobra, "a pomimo tego pogarszała się", co w ocenie organu uzasadniało złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości w czasie, gdy skarżący był członkiem zarządu.

Swoje stanowisko w tym zakresie organ oparł na analizie kondycji finansowej spółki posługując się kryteriami wskazanymi w tabeli zamieszczonej na str. 7 decyzji.

Sąd zwraca jednak uwagę, że zła sytuacja finansowa podmiotu sama w sobie nie stanowi przesłanki do wystąpienia z wnioskiem o ogłoszenie upadłości. Jak wynika z przepisów ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe i naprawcze (t.j. Dz.U. z 2009 r. Nr 175, poz. 1361 ze zm.) upadłość ogłasza się w stosunku do dłużnika, który stał się niewypłacalny (art. 10). Z kolei dłużnika uważa się za niewypłacalnego, jeżeli nie wykonuje swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych, a dłużnika będącego osobą prawną albo jednostką organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną, uważa się za niewypłacalnego także wtedy, gdy jego zobowiązania przekroczą wartość jego majątku, nawet wówczas, gdy na bieżąco te zobowiązania wykonuje (art. 11). Podobnie przesłanki ogłoszenia upadłości sformułowane były w rozporządzeniu Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 24 października 1934 r. Prawo upadłościowe (t.j. Dz.U. z 1991 r. Nr 118, poz. 512 ze zm.) w art. 1, przy czym art. 2 stanowił, że krótkotrwałe wstrzymanie płacenia długów wskutek przejściowych trudności nie jest podstawą ogłoszenia upadłości.

Wobec powyższego nie wystarczy stwierdzić, że sytuacja finansowa jednostki "nie była dobra", czy też, że była "naganna" lub "niezadowalająca", ale konieczne jest wskazanie, w którym momencie spółka stała się niewypłacalna, w tym znaczeniu, o jakim mowa w powołanych wyżej przepisach, a mianowicie określenie, kiedy zaprzestała regulowania swoich zobowiązań, ewentualnie, kiedy wysokość zobowiązań przekroczyła wartość jej majątku.

W zaskarżonej decyzji brak ustaleń i rozważań w tym właśnie zakresie. Organ skupił się na badaniu wskaźników płynności finansowej spółki na przestrzeni lat 2002-2007 konstatując, że wynik tej analizy dowodzi systematycznego pogarszania się sytuacji gospodarczej spółki, podczas gdy nie określił, kiedy dokładnie należało wnioskować o ogłoszenie upadłości. Ponadto przedstawione przez organ dane wskazują, że sytuacja finansowa spółki była już zła zanim M. S. i został członkiem Zarządu spółki A. W zaskarżonej decyzji wprawdzie organ stwierdza, że upadłość powinna być ogłoszona na początku 2005 r., ale jednocześnie nie bierze pod uwagę, że skarżący członkiem Zarządu został dopiero od 15 kwietnia 2005 r. Ponadto powyższe pozostaje w sprzeczności z treścią analizy finansowej dokonanej w sprawie, z której wynika, że w bardzo niekorzystnej sytuacji finansowej spółka znalazła się w 2006 - 2007 r., natomiast symptomy stale pogarszającej się kondycji finansowej były widoczne również w roku 2005 r. Skoro jednak skarżący był członkiem zarządu od 15 kwietnia 2005 r., tym samym badanie kondycji finansowej spółki przed tą datą nie może mieć znaczenia z punktu widzenia przesłanek odpowiedzialności strony, w szczególności nie mogą być uwzględnione w analizie określone decyzjami zobowiązania podatkowe spółki w podatku od towarów i usług za okres, w którym skarżący nie miał wpływu na powstanie zaległości. Ponadto z analizy finansowej przeprowadzonej przez organ wynika, że niedobór majątku w stosunku do zobowiązań powstał w 2004 r., a zatem wniosek o ogłoszenie upadłości powinien zostać zgłoszony niezwłocznie po podpisaniu sprawozdania finansowego za rok 2005. Z akt administracyjnych nie wynika jednak, kiedy zostało podpisane sprawozdanie za rok 2005. Natomiast wskazano, że sprawozdanie finansowe za rok 2004 zostało podpisane w dniu 15 marca 2005 r. przez G. S. Tymczasem niniejsza sprawa dotyczy członka zarządu – M. S., który Prezesem Spółki został dopiero 15 kwietnia 2005 r.

Jak już Sąd wyżej wyjaśnił warunkiem wydania decyzji w trybie art. 116 O.p. jest wykazanie przez organ, że członek zarządu miał obowiązek wystąpić z wnioskiem o ogłoszenie upadłości spółki oraz ustalenie, kiedy obowiązek ten powinien być wykonany. Organy podatkowe w rozpatrywanej sprawie nie sprostały tym wymaganiom, wobec powyższego Sąd z mocy art. 145 § 1 pkt 1 lit. a) i c) ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – P.p.s.a. uchylił zaskarżoną decyzję.

Na marginesie Sąd stwierdza, iż pismo strony skarżącej z dnia 21 czerwca 2012 roku pozostaje bez znaczenia w sprawie, ponieważ okoliczności w nim powołane dotyczą zdarzeń, które miały miejsce już w 2006 r. W zaskarżonej decyzji natomiast orzeczono o przeniesieniu odpowiedzialności za zaległości podatkowe spółki za miesiące marzec-grudzień 2005 r.

Przy ponownym rozpatrzeniu sprawy należy raz jeszcze przeanalizować sytuację finansową spółki A w kontekście ustawowych przesłanek ogłoszenia upadłości, przyjmując, jako datę graniczną 25 styczeń 2006 r., czyli dzień, w którym upływał termin płatności podatku VAT za miesiąc grudzień 2005 r. Organy podatkowe trafnie natomiast oceniły, ze egzekucja należności za sporny okres z majątku spółki okazała się bezskuteczna, a skarżący nie wskazał majątku spółki, z którego egzekucja umożliwi zaspokojenie zaległości podatkowych w podatku VAT za miesiące marzec-grudzień 2005 r.

O kosztach postępowania orzeczono stosownie do art. 200 P.p.s.a., a na podstawie art. 152 P.p.s.a. określono, że zaskarżona decyzja nie podlega wykonaniu do czasu uprawomocnienia się wyroku.

tf

Szukaj: Filtry
Ładowanie ...