III SA/Łd 357/14

Uzasadnienie

Decyzją z dnia [...] lutego 2014r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych utrzymał w mocy decyzję własną z dnia [...] grudnia 2012r. odmawiająca umorzenia należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne za 09.2006r.,11.2006r., 05.2007r.-09.2007r., 11.2007r.-01.2008r., 04.2008r.-07.2008r., 09.2008r.-12.2008r., 01.2009r.-12.2009r., 01.2010r.–05.2011r. w kwocie 19.092,32 zł, kosztów upomnienia w kwocie 316,80 zł oraz odsetek liczonych na dzień 25 października 2012 r. w kwocie 8.154,00 zł; z tytułu składek na ubezpieczenie zdrowotne za okres 11.2006r., 05.2007r.-09.2007r., 11.2007r.-12.2007r., 01.2008r., 03.2008r.-07.2008r., 09.2008r.–5.2011r. w kwocie 9.932,56 zł, odsetek liczonych na dzień 25 października 2012 r. w kwocie 4.490,00 zł i kosztów upomnień w kwocie 334,40 zł; oraz z tytułu składek na Fundusz Pracy i FGŚP za okres 04.2007r.-06.2008r. oraz 10.2008r.–05.2011r. w kwocie 1.846,11 zł, odsetek liczonych na dzień 25 października 2012 r. w kwocie 727,00 zł oraz kosztów upomnień w kwocie 343,20 zł.

W uzasadnieniu tej decyzji organ drugiej instancji podniósł, że we wniosku o umorzenie zaległości wobec ZUS J. F. wskazał, że jego małżonka jest coraz bardziej schorowana i nie ma szans na powrót do zdrowia. Sam zachorował na cukrzycę i serce. Nie zamieszkuje już wspólnie ze swoim 87 letnim teściem. Wraz z żoną utrzymuje się tylko z jej renty chorobowej. Działalność gospodarcza, której wykonywanie wcześniej zawiesił została zlikwidowana. Stara się o podjęcie pracy, ale z uwagi na wiek nikt go nie chce zatrudnić (ma już ponad 60 lat). Posiada zadłużenia w opłatach czynszowych za mieszkanie. Z uwagi na powyższe został pozbawiony członkowstwa w spółdzielni mieszkaniowej, co grozi mu dalszymi konsekwencjami finansowymi i administracyjnymi. Trudności finansowe są jednym z powodów leczenia jego małżonki w poradni psychiatrycznej.

W dniu [...] grudnia 2012r. wydano dwie decyzje, tj. decyzję o umorzeniu postępowania w sprawie umorzenia nieopłaconych składek na ubezpieczenia społeczne oraz ubezpieczenie zdrowotne, w części finansowanej przez ubezpieczonych pracowników nie będących płatnikami składek oraz decyzję odmawiającą umorzenia należności z tytułu składek na podstawie art. 28 ust. 3 oraz art. 28 ust. 3a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

Następnie w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji organ podkreślił, że Zakład Ubezpieczeń Społecznych decyzją z dnia [...] lutego 2013r. utrzymał w mocy decyzję z dnia [...] grudnia 2012r. odmawiającą umorzenia wnioskowanych należności.

Na powyższą decyzję J. F. wniósł skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi, który wyrokiem z dnia 6 czerwca 2013r. ją uchylił.

W dniu 23 września 2013r. do organu wpłynęło pismo, w którym skarżący zwrócił się o ponowne rozpatrzenie sprawy o umorzenie zadłużenia. W piśmie tym skarżący podał, że dotyczy to jego zadłużenia pozostałego po umorzeniu zaległości na podstawie ustawy abolicyjnej, wskazanego w decyzji nr [...]. Nie jest w stanie spłacać zaległości nawet w systemie ratalnym. Jego rodzinie brakuje funduszy na życie i na zakup większości leków. Wszystkie dokumenty i zaświadczenia są w posiadaniu ZUS, a gdyby była taka potrzeba jest gotów zgłosić się osobiście do Oddziału ZUS.

Dalej organ podniósł, że w związku z wnioskiem z dnia 8 lipca 2013r. o umorzenie należności na podstawie ustawy z dnia 9 listopada 2012r. o umorzeniu należności powstałych z tytułu nieopłaconych składek przez osoby prowadzące pozarolniczą działalność w dniu [...] sierpnia 2013r. wydana została decyzja nr [...]. W decyzji tej wskazano, że warunkiem umorzenia wskazanych w niej należności jest opłacenie w terminie 12 miesięcy od dnia uprawomocnienia się decyzji zaległości za okres od 1 stycznia 1999r., które nie podlegają umorzeniu na podstawie wskazanej ustawy lub opłacenie ich w ramach układu ratalnego zawartego w terminie 12 miesięcy od daty uprawomocnienia się decyzji. Należności figurujące na koncie skarżącego nie zostały jeszcze umorzone. W stosownym czasie zostanie wydana decyzja o umorzeniu lub odmowie umorzenia należności wskazanych w decyzji z dnia [...] sierpnia 2013r.

Organ zwrócił uwagę, że w dniu 26 listopada 2013r. wpłynęło pismo, w którym skarżący sprecyzował swoje żądanie i wskazał, że jego prośba dotyczy umorzenia wszystkich zaległości nie podlegających umorzeniu na podstawie ustawy abolicyjnej oraz całości zaległości zgodnie z wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z dnia 6 czerwca 2013r.

Podtrzymując stanowisko zajęte w decyzji z dnia [...] grudnia 2012r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych stwierdził, że w sprawie nie zachodzą szczególne okoliczności dające podstawę do umorzenia należności z tytułu składek w oparciu o przepisy ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (art. 28 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych). Umorzenie należności jest instytucją o charakterze wyjątkowym i tylko w przypadku wystąpienia szczególnych okoliczności możliwe jest podjęcie decyzji o umorzeniu. Ciężar wykazania tych okoliczności należy do osoby zobowiązanej. Zgodnie z obowiązującymi przepisami należności z tytułu składek mogą być umarzane w przypadku ich całkowitej nieściągalności. W art. 28 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych ustawodawca wskazał, kiedy zachodzi całkowita nieściągalność należności. Ponadto mimo braku całkowitej nieściągalności w wyjątkowych przypadkach istnieje, możliwość umorzenia należności z tytułu składek ubezpieczonych będących równocześnie płatnikami składek na te ubezpieczenia, gdy osoba zobowiązana wykaże, że nie ma żadnej możliwości wywiązać się ze zobowiązań wobec ZUS. Może to być np. sytuacja gdy dłużnik legitymuje się orzeczeniem o trwałej całkowitej niezdolności do pracy i nie otrzymuje żadnych świadczeń z ubezpieczenia społecznego lub innych świadczeń. W niniejszej sprawie sytuacja taka nie zachodzi. Fakt, że skarżący aktualnie nie prowadzi działalności gospodarczej nie uzasadnia umorzenia zaległości z tytułu nieopłaconych składek. Podmiot prowadzący działalność gospodarczą jest zobowiązany do opłacania należnych składek za każdy miesiąc kalendarzowy w ustawowo określonych terminach przez cały okres prowadzenia tej działalności. Prowadząc działalność skarżący powinien zabezpieczać środki na jej funkcjonowanie. Z uwagi na to, że skarżący nie uregulował należnych składek w obowiązującym terminie zostały naliczone odsetki za zwłokę. Odsetki za zwłokę są naliczane na zasadach i w wysokości określonej w O.p., co wynika z art. 23 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Ustawodawca nie pozostawił więc swobody w zakresie naliczania odsetek. W związku z tym zarówno składki, jak i odsetki naliczone do dnia wpłaty włącznie podlegają spłacie przez osobę zobowiązaną. Skarżący może mieć kłopoty z podjęciem pracy zarobkowej, ale z tego powodu nie można umorzyć zaległości. Za trudności na rynku pracy Zakład nie może ponosić odpowiedzialności. Z zaświadczenia z dnia 29 listopada 2013r. wynika, że skarżący jest zarejestrowany w Urzędzie Pracy w Z. Może to oznaczać, że czyni starania w celu znalezienia zatrudnienia. Osoba posiadająca status bezrobotnego musi spełniać określone warunki, m.in. powinna być zdolna i gotowa do podjęcia zatrudnienia w pełnym wymiarze czasu pracy lub innej pracy zarobkowej. Fakt, że skarżący jest zarejestrowany jako bezrobotny oznacza, że jest zdolny do wykonywania pracy zarobkowej. Nie zostało dostarczone orzeczenie lekarskie stwierdzające, że skarżący ma całkowite przeciwwskazania zdrowotne do wykonywania pracy zarobkowej. Można uznać, że trudności finansowe skarżącego są przejściowe, gdyż spowodowane są okresowym brakiem źródła dochodu. W przypadku podjęcia przez skarżącego pracy zarobkowej sytuacja finansowa rodziny może ulec poprawie. Zakład nie może umarzać zadłużenia każdej osobie, która ma kłopoty z podjęciem zatrudnienia. Organ egzekucyjny nie stwierdził całkowitej nieściągalności zobowiązań. Nie można uznać, że zaległości są całkowicie nieściągalne i dlatego nie ma podstaw do ich umorzenia w trybie art. 28 ust. 3 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Brak jest również podstaw do umorzenia zaległości w oparciu o art. 28 ust. 3a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Skarżący prowadzi wspólne gospodarstwo domowe z małżonką, która otrzymuje świadczenie rentowe. W związku z tym nie można uznać, że rodzina skarżącego jest pozbawiona środków do zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych. Skarżący poinformował, że woli otrzymywać pomoc od osób prywatnych, ale nie wskazał jaki jest to rodzaj pomocy. Jednak powyższe może oznaczać, że uzyskuje pomoc od osób prywatnych. Dochody wszystkich członków rodziny pozostających we wspólnym gospodarstwie domowym mają wpływ na ogólną sytuację finansową rodziny. Nie ma wpływu na umorzenie zaległości to, że aktualne dochody rodziny nie są wysokie. W przypadku skarżącego sytuacja finansowa może ulec poprawie jeżeli podejmie pracę zarobkową. W oświadczeniu o stanie rodzinnym i majątkowym oraz o sytuacji materialnej skarżący wskazał, że nie pobiera zasiłku z pomocy społecznej i nie korzysta z innych form pomocy. Gdyby rodzina skarżącego znajdowała się w bardzo ciężkiej sytuacji finansowej, to zapewne miałaby przyznaną pomoc w formie świadczeń z pomocy społecznej. W związku z tym nie można uznać, że w rodzinie skarżącego występuje ubóstwo, które oznacza, stały brak dostatecznych środków materialnych dla zaspokojenia potrzeb, w szczególności w zakresie jedzenia, miejsca zamieszkania, czy ubrania. Wskazując na zadłużenie w opłatach za czynsz i pozbawienie członkostwa w spółdzielni mieszkaniowej, zaległości z tytułu zaciągniętych kredytów, skarżący nie podał, czy zadłużenie reguluje. Jednak powyższe również nie daje podstawy do umorzenia należności z tytułu składek. Żona skarżącego – M. F. ma problemy zdrowotne. Zgodnie z orzeczeniem z [...] października 2012r. jest całkowicie niezdolna do pracy do 31 sierpnia 2016r. Mimo, że nie może pracować zarobkowo, to nie jest pozbawiona środków do utrzymania, gdyż pobiera świadczenie rentowe. Skarżący nie udokumentował, że rodzinie brakuje środków finansowych na niezbędne leczenie, np. nie zostały przedłożone niezrealizowane recepty lekarskie. Kłopoty zdrowotne skarżącego i jego żony są pewnym obciążeniem, ale nie dają podstawy do umorzenia należności z tytułu składek. Nie można uznać, że kłopoty zdrowotne skarżącego i jego żony spowodowały powstanie zadłużenia, ponieważ zaległości dotyczą okresu dużo wcześniejszego. Nie stwierdzono, że zadłużenie wobec ZUS powstało na skutek nadzwyczajnych zdarzeń losowych wywołanych przez czynniki zewnętrzne, których nie można było przewidzieć, ani klęski żywiołowej. Było natomiast wynikiem nie opłacenia przez skarżącego w ustawowym terminie płatności składek w czasie prowadzonej działalności gospodarczej. Podejmując decyzję w sprawie umorzenia należności Zakład uwzględnia zarówno ważny interes osoby zobowiązanej jak i ważny interes ogólnospołeczny. Należności z tytułu składek mają publicznie prawny charakter i wolą ustawodawcy powinny zasilać poszczególne fundusze celowe wchodzące w skład polskiego systemu zabezpieczenia społecznego. Powyższe obliguje Zakład Ubezpieczeń Społecznych jako organ odpowiedzialny za ich pobór, do szczególnej staranności i ostrożności w procesowaniu spraw z zakresu umarzania zobowiązań z tytułu składek. Umorzenie należności z tytułu składek spowodowałoby zmniejszenie przychodów Zakładu. Obowiązkiem Zakładu jest m.in. pozyskiwanie środków na finansowanie świadczeń z ubezpieczenia społecznego. Z uwagi na powyższe nie można uznać, że za umorzeniem należności z tytułu składek przemawia ważny interes publiczny. Natomiast uznanie interesu strony za ważny, powinno wynikać z obiektywnej oceny sytuacji zobowiązanego, a nie jego własnego przekonania opartego na poczuciu krzywdy, czy nie zrozumienia przez organ jego trudnej sytuacji. Składki są publicznym świadczeniem o charakterze powszechnym i powyższego obowiązku ustawodawca nie uzależnia od osiągniętego wyniku finansowego płatnika. Jeżeli osoba prowadząca działalność nie wywiązuje się z tego obowiązku, Zakład ma prawo przymusowo dochodzić tych należności, a to skutkuje powstaniem kosztów.

W skardze na powyższą decyzję J. F. powołał się na swoją trudną sytuację materialną oraz zarzucił organowi nie wyjaśnienie stanu faktycznego sprawy.

W odpowiedzi na skargę organ administracji wniósł o jej oddalenie podtrzymując stanowisko zajęte w zaskarżonej decyzji.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 153 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jedn.: Dz. U. z 2012r., poz. 270), zwanej dalej ppsa, ocena prawna i wskazania co do dalszego postępowania wyrażona w orzeczeniu sądu wiążą w sprawie ten sąd oraz organ, którego działanie lub bezczynność było przedmiotem zaskarżenia.

Przez ocenę prawną rozumie się wyjaśnienie przez sąd pierwszej instancji istotnej treści przepisów prawnych i sposobu ich stosowania w rozpoznawanej sprawie, a więc nie tylko samą wykładnię w ścisłym tego słowa znaczeniu. Pojęcie to obejmuje zarówno krytykę sposobu zastosowania normy prawnej w zaskarżonym akcie (czynności), jak i wyjaśnienie, dlaczego stosowanie tej normy przez organ, który wydał ten akt (czynność) zostało uznane za wadliwe. Ocena ta może odnosić się do przepisów prawa materialnego, jak i prawa procesowego i dotyczy dotychczasowego postępowania organów administracyjnych w sprawie (por. np. wyrok WSA w Warszawie z dnia 20 grudnia 2006r., VII SA/Wa 1803/06, LEX nr 304131). Z kolei wskazania stanowią konsekwencję oceny prawnej, zwłaszcza oceny przebiegu postępowania przed organami administracyjnymi i rezultatu tego postępowania w postaci materiału procesowego zebranego w danej sprawie. Wskazania sądu administracyjnego co do dalszego postępowania mają wytyczać kierunek działania organu przy ponownym przyszłym rozpoznaniu sprawy, określają one sposób ich postępowania w przyszłości. Mają na celu uniknięcie błędów już popełnionych oraz wskazanie kierunku, w którym powinno zmierzać przyszłe postępowanie dla uniknięcia wadliwości. Między oceną prawną a wskazaniami co do dalszego postępowania zachodzi więc ścisły związek (por. wyrok NSA z dnia 25 października 2006r., I OSK 1377/05, LEX nr 281309 czy wyrok NSA z dnia 13 września 2006r., II FSK 1099/05, LEX nr 262073).

W myśl art. 3 § 1 ppsa, sądy administracyjne sprawują kontrolę działalności administracji publicznej i stosują środki określone w ustawie. Oznacza to, iż Sąd bada legalność zaskarżonej decyzji, tj. jej zgodność z prawem materialnym określającym prawa i obowiązki stron oraz prawem procesowym regulującym postępowanie przed organami administracji publicznej. Sąd rozpoznający sprawę nie może zmienić zaskarżonej decyzji, a jedynie uwzględniając skargę może uchylić ją, stwierdzić jej nieważność lub niezgodność z prawem, a może to uczynić, stosownie do unormowania zawartego w art. 145 § 1 ppsa, jeśli stwierdzi naruszenie prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy; naruszenie prawa dające podstawę do wznowienia postępowania administracyjnego; inne naruszenie przepisów postępowania, jeśli mogło ono mieć istotny wpływ na wynik sprawy. W przypadku zaś, gdy nie zachodzą okoliczności wskazane w art. 145 § 1 ppsa, skarga zgodnie z art. 151 ppsa podlega oddaleniu. Wedle przepisu art. 134 § 1 p.p.s.a. rozstrzygając daną sprawę, sąd nie jest związany zarzutami i wnioskami skargi, może zastosować przewidziane ustawą środki w celu usunięcia naruszenia prawa w stosunku do aktów lub czynności wydanych lub podjętych we wszystkich postępowaniach, prowadzonych w granicach sprawy, której dotyczy skarga, jeżeli jest to niezbędne dla końcowego jej załatwienia (art. 135 p.p.s.a.).

Kontrolując w tak zakreślonej kognicji zaskarżoną decyzję oraz mając na uwadze wiążące wytyczne i ocenę zawartą w podjętym w tej sprawie poprzednio wyroku WSA w Łodzi z dnia 6 czerwca 2013r., III SA/Łd 416/13, Sąd uznał, iż skarga zasługuje na uwzględnienie, w sprawie doszło bowiem do naruszenia wskazanego art. 153 ppsa, a także do mającego wpływ na wynik sprawy naruszenia przepisów prawa materialnego, w szczególności przepisów ustawy z dnia 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedno.: Dz. U. z 2013r., poz. 1442), zwanej dalej zus, oraz do mogącego mieć wpływ na wynik sprawy naruszenia przepisów prawa procesowego, tj. przepisów ustawy z dnia 14 czerwca 1960r. Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jedn.: Dz.U. z 2013r., poz. 267), zwanej dalej k.p.a.

Analiza uzasadnienia zaskarżonej decyzji dowodzi, iż organ – wbrew art. 153 ppsa - nie wykonał wiążących wytycznych zawartych we wskazanym wyroku WSA w Łodzi. Wytyczne te są wiążące wobec nie zaistnienia przesłanek uzasadniających odstąpienie od nich oraz zarzucanej poprzednio przez Sąd organowi jedynie wadliwej oceny okoliczności faktycznych i wadliwego zastosowania przepisów prawa. Jak bowiem wynika z załączonych akt administracyjnych w sferze objętej zaleceniami Sądu nie nastąpiła – pomimo uzupełnienia dotychczas zgromadzonych dowodów wskutek przedłożenia przez skarżącego dodatkowych dokumentów oraz złożenia dodatkowych wyjaśnień – taka zmiana stanu faktycznego, w szczególności zmiana sytuacji majątkowej i rodzinnej skarżącego, która uzasadniałaby odstąpienie od tej oceny. Nie uległ też zmianie stan prawny sprawy, co powodowałoby dezaktualizację zaleceń sądowych. Nie bez znaczenia w tym aspekcie ma i to, że poprzednia, jak i obecna decyzja, są decyzjami negatywnie rozpoznającymi wniosek skarżącego o umorzenie zaległości. Także uzasadnienie zaskarżonej obecną skargą decyzji drugoinstancyjnej w zakresie argumentacji oraz oceny prawnej i faktycznej nie uległo istotnej zmianie w stosunku do uchylonej przez Sąd decyzji z dnia [...] lutego 2013r. Organ rozbudował dotychczasową swoją argumentację oraz uzupełnił ją ustosunkowując się do nowo podniesionych przez skarżącego argumentów, tj. korzystania z pomocy prywatnej, poniżającego charakteru pomocy społecznej, choroby skarżącego oraz okoliczności interesu ogólnospołecznego. Tymczasem Sąd - uchylając poprzednią decyzję drugoinstancyjną z dnia [...] lutego 2013r. - wskazał uogólniając szczegółowe rozważania wyroku na konieczność odrębnego i wnikliwego rozważenia przesłanek umorzenia zaległości z tytułu składek finansowanych przez płatnika za pracownika lub osobę współpracującą oraz przesłanek umorzenia należności z tytułu składek ubezpieczonych będących równocześnie płatnikami składek, a także sporządzenia uzasadnienia ponownej decyzji zgodnie z wymaganiami art. 107 § 3 k.p.a. poprzez wskazanie faktów uznanych przez organ za udowodnione, dowodów, na których oparł swoją decyzję oraz przyczyn, z powodu których innym dowodom wiary i mocy dowodowej odmówił, a więc jaki stan faktyczny ustalił oraz zaprezentować w uzasadnieniu decyzji proces subsumpcji normy prawnej w tym stanie faktycznym. Wbrew tym zaleceniom, organ odwoławczy nie wyodrębnił należności - wskazując ich wysokość i tytuł z jakiego powstały, a także okres, którego one dotyczą - podlegających umorzeniu wedle przesłanek określonych w art. 28 ust. 3 zus oraz podlegających umorzeniu na podstawie art. 28 ust. 3a zus i § 3 ust. 1 rozporządzenia Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 31 lipca 2003r. w sprawie szczegółowych zasad umorzenia należności z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne (Dz. U. Nr 141, poz. 1365 ze zm.). Tymczasem – jak wynika z uzasadnienia wyroku z dnia 6 czerwca 2013r. - rozróżnienie to miało zdaniem Sądu rozpoznającego poprzednią skargę istotne znaczenie w sprawie, bowiem skarżący jako "podmiot prowadzący działalność gospodarczą na zasadzie wpisu do ewidencji działalności gospodarczej i zatrudniający pracowników jest z jednej strony ubezpieczonym zobowiązanym do opłacania składek na własne ubezpieczenie społeczne oraz jest płatnikiem składek za swoich pracowników. Ocena, czy zachodzi podstawa do umorzenia każdej z tych należności opiera się, jak wskazano wyżej, na innych przesłankach". Aktualne w stosunku do zaskarżonej obecnie decyzji pozostają więc stawiane poprzedniej decyzji z dnia [...] lutego 2013r. przez Sąd w wyroku z dnia 6 czerwca 2013r. zarzuty. Organ odwoławczy bowiem tak jak w poprzedniej decyzji – na co wskazuje porównanie uzasadnień obu decyzji - "analizował wprawdzie kolejne przesłanki warunkujące umorzenie należności z tytułu zaległych składek ale analiza ta nie wskazywała wyraźnie, której kategorii zaległych składek dotyczy, a odnosiła się do zawsze do całej należności". Tymczasem jak wywodził Sąd w uzasadnieniu wyroku z dnia 6 czerwca 2013r. "prawidłowość przeprowadzenia takiej analizy wymaga również, aby każda z tych należności została odrębnie określona w uzasadnieniu decyzji. W aktach sprawy znajduje się wprawdzie wyliczenie zaległych należności skarżącego ze wskazaniem z jakiego są tytułu, ale nie znalazło to odzwierciedlenia w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji. Z treści zaskarżonej decyzji nie wynika nawet o umorzenie jakich kwot ubiega się skarżący. Kwoty zadłużenia wskazuje utrzymana w mocy zaskarżoną decyzją, decyzja z dnia [...] grudnia 2012 r., ale także ona nie wskazuje jaka część należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy i FGŚP mogłaby być umorzona tylko w razie spełnienia przesłanek określonych w art. 28 ust. 3 ustawy, a jaka na podstawie art. 28 ust. 3a ustawy przy spełnieniu przesłanek określonych we wskazanym wyżej rozporządzeniu Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z 31 lipca 2003 r. Trudno w takiej sytuacji oceniać, jakie skutki dla zobowiązanego i jego rodziny pociągnie za sobą opłacenie należności". Pomimo więc tego, że uzasadnienie obecnie kontrolowanej decyzji drugoinstancyjnej jest znacznie rozbudowane w sferze argumentacji, przemawiającej zdaniem organu za odmową umorzenia wnioskowanych zaległości, to jednak nie zawiera ono analizy przesłanek umorzenia dokonanej zgodnie ze wskazanymi wytycznymi sądu.

Ponownie rozpoznając sprawę organ nie rozważył także wskazywanych przez Sąd w wyroku z dnia 6 czerwca 2013r. skutków odmowy umorzenia wnioskowanej zaległości w sferze zaspokojenia podstawowych potrzeb bytowych skarżącego i jego rodziny. Tymczasem w wyroku z dnia 6 czerwca 2013r. Sąd stwierdził, że "organ tak naprawdę nie zawarł w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji jednoznacznych ustaleń, przyjętych na podstawie zgromadzonych dowodów, w odniesieniu do sytuacji życiowej, materialnej i zdrowotnej skarżącego i jego żony. Praktycznie kwitując ustalenia dotyczące sytuacji finansowej skarżącego i jego rodziny stwierdzeniem, że skarżący prowadzi gospodarstwo domowe wspólnie z żoną, która uzyskuje świadczenie rentowe w kwocie 1597,96 zł brutto, w związku z tym nie można uznać, że rodzina jest pozbawiona środków do zaspokojenia podstawowych potrzeb. Nie oceniał natomiast, czy kwota ta jest wystarczająca do zaspokojenia niezbędnych potrzeb skarżącego i jego żony i czy daje jakąkolwiek możliwość spłaty zadłużenia. W pewnym stopniu obiektywnym kryterium pomocniczym przy dokonywaniu takiej oceny może być np. kwota minimum socjalnego zawarta w informacji Instytutu Pracy i Spraw Socjalnych. ZUS nie oceniał też jakie skutki przy takich dochodach pociągnie za sobą egzekucja należności, a na to kryterium wskazuje § 3 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia, a także jaka jest możliwość, że sytuacja skarżącego ulegnie polepszeniu". W tym zakresie w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji brak jest jakichkolwiek rozważań. Natomiast organ - rozszerzając zawartą w uchylonej poprzednio przez Sąd decyzji argumentację w zakresie niekorzystania z pomocy społecznej - podniósł, iż "gdyby Pana rodzina znajdowała się w bardzo ciężkiej sytuacji finansowej to zapewne taka pomoc (pomoc społeczna, dopisek Sądu) miałaby być przyznana", oraz stwierdził, że korzystanie z pomocy społecznej nie jest poniżające, jej celem jest bowiem umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężenia trudnej sytuacji życiowej, której nie jest ona w stanie samodzielnie przezwyciężyć, wykorzystując własne uprawnienia, zasoby oraz możliwości oraz jakie są powody takiej oceny. Sformułowania te trudno uznać za wykonanie zaleceń sądowych, tym bardziej, że organ nie odnosi się do minimum socjalnego w przypadku rodziny skarżącego. Nadal zatem nie wiadomo, czy w ocenie organu pozostawione do dyspozycji rodziny środki pieniężne uwzględniając ponoszone przez rodzinę konieczne wydatki są wystarczające dla zabezpieczenia podstawowych potrzeb rodziny. Twierdzenia organu w tym zakresie są dość ogólnikowe, bowiem organ stwierdził jedynie, że rodzina nie jest pozbawiona środków do życia, korzysta ze środków prywatnych. Tymczasem analiza tej kwestii – abstrahując od wiążących wytycznych – jest szczególnie akcentowana w orzecznictwie sądowym. Sądy administracyjne wielokrotnie – pomimo uznaniowości instytucji umorzenia zaległości z tytułu składek społecznych – nakazują organom ZUS oceniać, czy w konsekwencji wyegzekwowania należności nie pojawi się niebezpieczeństwo powstania zbyt uciążliwych skutków dla zobowiązanego i jego rodziny przy uwzględnieniu jego stanu majątkowego i sytuacji rodzinnej, tj. czy po zapłaceniu zobowiązania pozostanie w budżecie skarżącego kwota niezbędna dla zaspokojenia jego potrzeb życiowych (por. np. wyrok NSA z dnia 3 września 2013 r., II GSK 704/12; wyrok NSA z dnia 21 maja 2009 r., II GSK 1045/08; wyrok NSA z dnia 5 kwietnia 2011r., II GSK 427/10, wyrok NSA z dnia 19 lutego 2010r., II GSK 393/09). Sądy administracyjne wręcz negatywnie oceniają sytuację, w której organy nie odnoszą się w sposób wnikliwy i należyty do bardzo niskich dochodów osiąganych przez rodzinę strony skarżącej z tytułu otrzymanej renty chorobowej i nie rozważają czy za nie uwzględnieniem wniosku nie przemawia istnienie interesu publicznego. Sytuacja, w której zapłata zaległości powoduje konieczność sięgania przez zobowiązanego, pozbawionego możliwości zaspokojenia swoich niezbędnych potrzeb materialnych, do środków pomocy państwa, nie jest zgodna z interesem tego obywatela ani też z interesem publicznym. Rozważenie obu interesów, tj. słusznego interesu skarżącego i interesu publicznego, który w sprawach o umorzenie składek ubezpieczonych musi być akcentowany szczególnie wyraźnie, znaleźć powinno wyraz w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji (por. np. wyrok NSA z dnia 20 marca 2007 r., II GSK 345/06; oraz wyrok NSA z dnia 3 września 2013 r., II GSK 704/12).

Zaskarżona decyzja jest nieprawidłowa także z jeszcze jednego powodu. Wskazanie tej wadliwości wymaga jednakże uprzedniego zaprezentowania podejmowanych w sprawie kolejnych decyzji przez organy administracji. Decyzją pierwszoinstancyjną z dnia [...] grudnia 2012r. nr [...] odmówiono skarżącemu umorzenia należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne za 09.2006 r., 11.2006 r., 05.2007 r. - 09.2007 r., 11.2007 r. - 01.2008 r., 04.2008 r. - 07.2008 r., 09.2008 r. - 12.2008 r., 01.2009 r. -12.2009 r., 01.2010 r. – 05.2011 r. w kwocie 19.092,32 zł, kosztów upomnienia w kwocie 316,80 zł oraz odsetek liczonych na dzień 25 października 2012 r. w kwocie 8.154,00 zł; ubezpieczenie zdrowotne za okres 11.2006 r., 05.2007 r. - 09.2007 r., 11.2007 r. - 12.2007 r., 01.2008 r., 03.2008 r. - 07.2008 r., 09.2008 r. – 5.2011 r. w kwocie 9.932,56 zł, kosztów upomnienia w kwocie 334,40 zł oraz odsetek liczonych na dzień 25 października 2012 r. w kwocie 4.490,00 zł; oraz na Fundusz Pracy i FGŚP za okres 04.2007 r. - 06.2008 r. oraz 10.2008r. – 05.2011 r. w kwocie 1.846,11 zł, kosztów upomnienia w kwocie 343,20 zł oraz odsetek liczonych na dzień 25 października 2012 r. w kwocie 727,00 zł. Decyzja ta nie została uchylona przez WSA w Łodzi wyrokiem z dnia 6 czerwca 2013r. Mocą tego wyroku uchylono bowiem jedynie decyzję drugoinstancyjną z dnia [...] lutego 2013r. Ponownie rozpoznając sprawę organ zaskarżoną obecnie decyzją, tj. decyzją z dnia [...] lutego 2014r. utrzymał w mocy decyzję z dnia [...] grudnia 2012r. Tymczasem – jak wynika z załączonych akt administracyjnych, w szczególności pisma skarżącego z dnia 23 września 2013r. i pisma z dnia 26 listopada 2013r. – skarżący zmodyfikował zakres swojego dotychczasowego żądania. Zmiana ta była – jak wprost wynika z tychże pism - konsekwencją podjęcia przez ZUS na wniosek skarżącego na podstawie ustawy z dnia 9 listopada 2012r. o umorzeniu należności powstałych z tytułu nieopłaconych składek przez osoby prowadzące pozarolniczą działalność (Dz. U. z 2012r., poz. 1551) decyzji z dnia [...] sierpnia 2013r. nr [...] określającej, iż umorzeniu będą podlegały należności skarżącego z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne za okres od 9/2006, 11.2006 r., 05.2007 r. - 09.2007 r., 11.2007 r. - 01.2008 r., 04.2008 r. - 07.2008 r., 09.2008 r. - 02.2009 r.; ubezpieczenie zdrowotne za okres 11.2006 r., 05.2007 r. - 09.2007 r., 11.2007 r. - 01.2008 r., 04.2008 r. - 07.2008 r., 09.2008 r. – 02.2009r.; oraz Fundusz Pracy za okres 10.2008r. – 02.2009r. W piśmie z dnia 18 września 2013r. skarżący - ponawiając w nawiązaniu do wyroku WSA w Łodzi wniosek - stwierdził, że jego pismo o umorzenie dotyczy "mojego zadłużenia pozostałego po umorzeniu abolicyjnym decyzją Nr [...] gdyż nie jestem w stanie spłacić tego nawet w systemie ratalnym". Z kolei w piśmie z dnia 22 listopada 2013r. skarżący wprost napisał, że jego "pismo z dnia 29 września 2013r. (skarżący nie sporządził pisma w tej dacie, lecz w dniu 19.09.2013r. – dopisek Sądu) jest żądaniem umorzenia tych wszystkich jego zaległości które są potrzebne do spełnienia warunków potrzebnych do ustawy abolicyjnej" oraz że ponawia prośbę o całkowite umorzenie jego zaległości "rozpatrując prośbę według poleceń zawartych w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z dnia 06.06.2013". Z pism tych wynika jednoznaczna intencja skarżącego co do zakresu żądania, tj. okresu i zaległości, objętych jego ostatecznym wnioskiem o umorzenie. Skarżący – otrzymawszy decyzję Nr [...] – uznał bowiem, że skoro warunkiem umorzenia należności objętych tą decyzją jest uregulowanie pozostałych zaległości, co winno nastąpić jak wynika z tej decyzji – w terminie 12 miesięcy, od dnia kiedy decyzja ta stała się ostateczna, to dla spełnienia tegoż warunku wobec nieposiadania przez

niego wolnych środków konieczne jest umorzenie pozostałych (tj. nie objętych tą decyzją) należności. W przeciwnym razie – jak wynika z jego pisma - nie będzie on w stanie spełnić warunku decyzji Nr [...]. Skarżący zatem jest przekonany, że jedynie umorzenie pozostałej zaległości pozwoli mu w jego sytuacji materialnej na spełnienie warunków umorzenia określonych decyzją Nr [...]. Gdyby przyjąć – wbrew tej intencji – odmiennie, to niezrozumiałe i nieracjonalne byłoby twierdzenie skarżącego, wedle którego umorzenie pozostałej należności jest "potrzebne do spełnienia warunków potrzebnych do ustawy abolicyjnej". W tej sytuacji odwołanie się przez skarżącego do zaleceń wyroku WSA w Łodzi z dnia 6 czerwca 2013r. i żądanie ich wykonania odnosi się do tych należności, które nie zostały objęte decyzją Nr [...] i co do nich aktualny jest pierwotny wniosek o ich umorzenie. To zaś oznacza, iż wadliwe jest utrzymanie w mocy decyzji pierwszoinstancyjnej z dnia [...] grudnia 2012r. w całości. Wobec bowiem zmiany zakresu żądania należało decyzję tą uchylić w zakresie objętym rozstrzygnięciem zawartym w decyzji Nr [...] i w tym zakresie umorzyć postępowanie, zaś w pozostałym zakresie orzec merytorycznie. W istocie zaistniała sytuacja dublowania sposobów rozpoznania wniosku skarżącego o umorzenie w zakresie niektórych tych samych należności, jednego zawartego w decyzji z dnia [...] grudnia 2012r. i odmowę ich umorzenia, drugiego w decyzji z dnia [...] marca 2013r. poprzez władcze udzielenie promesy ich umorzenia, tj. "warunkowego" ich umorzenia. Takie działanie organu jest tym bardziej niezrozumiałe, że w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji organ zwraca uwagę na fakt wystąpienia do skarżącego o sprecyzowanie żądania i udzieloną przez skarżącego odpowiedź poprzez objęcie żądaniem należności niepodlegających umorzeniu na podstawie ustawy abolicyjnej. Natomiast organ nie wyjaśnił dlaczego nie uwzględnił odpowiedzi skarżącego na to wezwanie, a na takie działanie organu wskazuje sentencja zaskarżonej decyzji utrzymująca w mocy decyzję z dnia [...] grudnia 2012r. nr [...], obejmująca również należności wskazane w decyzji z dnia [...] sierpnia 2013r. Budzi to zastrzeżenia tym bardziej, że w piśmie z dnia 15 listopada 2013r. - wzywając skarżącego do sprecyzowania żądania - organ jednocześnie poinformował skarżącego m.in. o tym, że w aktualnym stanie sprawy należności skarżącego nie zostały jeszcze umorzone, a w stosownym czasie zostanie wydana decyzja o umorzeniu lub odmowie umorzenia należności wskazanych w decyzji z dnia [...] sierpnia 2013r. Pomimo tej informacji skarżący zmienił zakres swojego żądania, skoro domagał się umorzenia należności nie objętych abolicją. Musi zatem pojawić się pytanie o to, w jakim celu organ wzywał skarżącego do sprecyzowania żądania poprzez to, czy żąda on umorzenia zaległości nie podlegających umorzeniu na podstawie decyzji z dnia [...] sierpnia 2013r., czy o umorzenie składek z tytułu należności za okresy wskazane w decyzji z dnia [...] grudnia 2012r., skoro i tak nie uwzględnił przy wydawaniu zaskarżonej decyzji woli skarżącego co do zakresu należności. Nie sposób natomiast ocenić racjonalności działania organu, bowiem ani w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji, ani w odpowiedzi na skargę nie ma w tej kwestii żadnych rozważań. Uwzględniając natomiast fakt, iż decyzja z dnia [...] sierpnia 2013r. została doręczona skarżącemu w dniu 14 sierpnia 2013r., zaś zaskarżona decyzja z dnia [...] lutego 2014r. - w dniu 5 marca 2014r., nie budzi wątpliwości, że ta pierwsza – choć warunkowa, bo uzależniona od uregulowania pozostałych zaległości w terminie 12 miesięcy od dnia jej uostatecznienia – w dacie podejmowania tej drugiej decyzji kreowała nadal i to w sposób wiążący skutek administracyjnoprawny między skarżącym a ZUS obejmujący promesę umorzenia objętych tą decyzją należności. Do dnia 28 sierpnia 2014r., tj. do upływu określonego w decyzji z dnia [...] sierpnia 2013r. terminu obowiązywania promesy, skarżący nadal posiada promesę umorzenia tych należności, a jedynie niespełnienie wskazanego warunku i to dopiero po upływie wskazanej daty, będzie skutkować odmową umorzenia zaległości. Co prawda do czasu spełnienia warunku jest to na razie promesa umorzenia tychże zaległości, jednakże organ jest związany w tym czasie udzieloną promesą, a spełnienie postawionego warunku do dnia 28 sierpnia 2014r. obliguje organ do ich umorzenia. Skoro zatem okres wykonania warunku jeszcze nie upłynął w dacie wydawania zaskarżonej decyzji, a skarżący zmodyfikował zakres swojego żądania organ nie był uprawniony do zignorowania zmodyfikowanego żądania. Strona bowiem do czasu wydania decyzji może zmienić zakres swojego żądania, a zmiana ta jest wiążąca dla organów, zwłaszcza wówczas, gdy postępowanie jest – tak jak w niniejszej sprawie – wszczynane tylko na wniosek strony. Jak bowiem podnosi orzecznictwo sądowe, treść żądania wyznacza przedmiot postępowania, a "o tym, jaki charakter ma pismo strony, decyduje sama strona. Jeśli charakter wniesionego pisma budzi wątpliwości, organ administracji publicznej ma obowiązek wyjaśnić rzeczywistą wolę strony" (por. wyrok NSA z dnia 17 września 1992r., III SA 949/92).

Sąd rozpoznając niniejszą skargę postanowił, korzystając z art. 134 ppsa, tj. z możliwości kontroli innych aktów podjętych w granicach tej sprawy – skontrolować także znajdującą się w załączonych aktach administracyjnych decyzję ZUS-u z dnia [...] lutego 2014r. nr [...], doręczoną w dniu 21 lutego 2014r. Porównanie sentencji tej decyzji z sentencją decyzji z dnia [...] grudnia 2012r. nr [...], utrzymanej w mocy zaskarżoną decyzją z dnia [...] lutego 2014r., wskazuje, iż wysokość objętych tymi decyzjami należności głównych z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne, ubezpieczenie zdrowotne oraz Fundusz Pracy i FGŚP jest identyczna. Również okres za który one są należne jest – z wyjątkiem miesiąca marca 2008 (składki na ubezpieczenie zdrowotne, objęte decyzją z dnia [...] grudnia 2012r.) i kwiecień 2008

(składki na ubezpieczenie zdrowotne, objęte decyzją z dnia [...] lutego 2014r.), okresu naliczania odsetek i w związku z tym ich wysokości, naliczonych w decyzji z dnia [...] grudnia 2012r. na dzień 25 października 2013r. oraz w decyzji z dnia [...] lutego 2014r. na dzień 23 września 2013r. oraz objęcia decyzją z dnia [...] lutego 2014r. dodatkowych opłat - są identyczne. Z uzasadnienia decyzji z dnia [...] lutego 2014r. i zaskarżonej decyzji, utrzymującej w mocy decyzję z dnia [...] grudnia 2012r., wynika, iż są one następstwem wyroku WSA w Łodzi z dnia 6 czerwca 2013r., ta pierwsza nawiązuje bowiem również do wniosków skarżącego, odwołujących się do tego wyroku, tj. pisma złożonego w dniu 23 września 2013r. (sporządzonego w dniu 18 września 2013r.), sprecyzowanego pismem skarżącego złożonym w dniu 26 listopada 2013r. (sporządzonym w dniu 22 listopada 2013r.), w toku postępowania zakończonego tym wyrokiem. Wnioski te nie uruchamiały więc nowego postępowania administracyjnego, lecz były złożone w toku postępowania odwoławczego od decyzji z dnia [...] grudnia 2013r., prowadzonego w związku z wyrokiem WSA w Łodzi z dnia 6 czerwca 2013r. Oznacza to, iż w znacznym zakresie obie te decyzje rozstrzygają ten sam wniosek, co oznacza, iż decyzja z [...] lutego 2014r. w zakresie rozstrzygniętym decyzją z dnia [...] grudnia 2012r., utrzymaną zaskarżoną w tej sprawie decyzją, jest dotknięta wadą. Nie jest to jednakże wada skutkująca stwierdzeniem jej nieważności na podstawie art. 156 § 1 pkt 3 k.p.a., bowiem decyzja z dnia [...] grudnia 2013r. w dacie podejmowania decyzji z dnia [...] lutego 2014r. nie była – jak wymaga ten przepis – decyzją ostateczną. Dopuszczalne jest więc jedynie jej uchylenie. Rozstrzygnęła ona jednakże sprawę już rozstrzygnięta decyzją będącą przedmiotem kontroli instancyjnej. Uchylenie tej decyzji w toku niniejszego postępowania sądowego jest uzasadnione ze względu na to, że mieści się ona w użytym w art. 134 i art. 135 ppsa odpowiednio terminie "w granicach danej sprawy" i "w granicach tej samej sprawy", a jej uchylenie jest niezbędne do końcowego załatwienia sprawy. Przepisy te wyraźnie i jednoznacznie determinują zakres kognicji sądu administracyjnego. Sąd operuje bowiem w granicach sprawy, którą jest sprawa rozstrzygnięta zaskarżonym aktem, co prowadzi do wniosku, że tym samym wyznacza on przedmiot postępowania sądowoadministracyjnego oraz jego ramy. Granice kontroli sądowoadministracyjnej wyznaczone zostają przez granice sprawy administracyjnej, na którą składają się elementy podmiotowe i przedmiotowe, co powoduje, że przy ustalaniu tożsamości sprawy należy uwzględniać te elementy, których tożsamość, w odniesieniu do elementów podmiotowych wyraża się w tożsamości podmiotu będącego adresatem praw lub obowiązków, w odniesieniu zaś do tożsamości przedmiotowej, do tożsamości treści tych praw i obowiązków oraz ich podstawy prawnej i faktycznej. Zakres sądowej kontroli wyznacza więc przedmiot danej sprawy administracyjnej zdeterminowany prawnymi podstawami wydanego w niej rozstrzygnięcia, poza którymi sąd orzekający w sprawie nie jest uprawniony do podejmowania żadnej interwencji, tj. innymi słowy nie może uczynić przedmiotem kontroli sądowoadministracyjnej. Granice orzekania sądu administracyjnego pierwszej instancji wyznacza sprawa administracyjna w znaczeniu materialnym (a nie procesowym), a skoro skarżący przedmiotem skargi może uczynić określony akt lub czynność z zakresu administracji publicznej w całości lub tylko w części, to tak określony w skardze przedmiot zaskarżenia wyznacza jednocześnie wiążące granice sprawy rozpoznawanej przez sąd (por. wyrok NSA z dnia 27 października 2010 r., I OSK 73/10; wyrok NSA z dnia 18 maja 2010 r., II OSK 854/09; wyrok NSA z dnia 28 września 2010 r., I GSK 1158/09; wyrok NSA z dnia 8 grudnia 2010 r., I GSK 618/09; wyrok NSA z dnia 23 listopada 2010 r., II OSK 1739/09; wyrok NSA z dnia 5 listopada 2010 r., I FSK 1904/09). Innymi słowy, granice rozpoznania wojewódzkiego sądu administracyjnego określa sprawa administracyjna będąc przedmiotem zaskarżenia. Treść i zakres sprawy administracyjnej, czyli tożsamość sprawy, wyznaczają normy prawa materialnego, które determinują treść rozstrzygnięcia zawartego w zaskarżonym akcie i precyzują czynności pozwalające zidentyfikować skonkretyzowany w nich stosunek prawny (por. wyrok NSA z dnia 15 stycznia 2005 r., II GSK 321/07). Przenosząc pojęcie tak rozumianych granic sprawy nie sposób nie dostrzec, iż sprawa umorzenia zaległości dotyczy należności ZUS-u powstałych w znacznym zakresie z tego samego tytułu zarówno w decyzji z dnia [...] grudnia 2013r. i z dnia [...] lutego 2014r., zaległości dochodzonych od tego samego podmiotu (skarżącego) oraz "umarzanych" na tej samej podstawie prawnej. Ponadto stan faktyczny przyjęty do rozstrzygnięcia zawartego w zaskarżonej decyzji oraz decyzji z dnia [...] lutego 2014r. jest identyczny. Oznacza to, iż między oboma decyzjami pierwszoinstancyjnymi zachodzi tożsamość zarówno podmiotu, przedmiotu, podstawy prawnej oraz faktycznej. Uchylenie zatem jedynie zaskarżonej decyzji i poprzedzającej ją decyzji oraz sformułowanie wiążących wytycznych dla organu ponownie rozpoznającego sprawę spowodowałoby, iż nadal w obrocie prawnym pozostawałaby decyzją z dnia [...] lutego 2014r. i to decyzja ostateczna, dotknięta tymi samymi wadami co zaskarżona, a nadto

rozstrzygająca tę sprawę w zakresie, jaki musi – wobec treści wniosku o umorzenie – być przedmiotem ponownego rozstrzygnięcia organu w konsekwencji niniejszego wyroku.

Podkreślić odrębnie też należy, że zaskarżona decyzja (drugoinstancyjna) została podjęta w dniu [...] lutego 2014r., a więc po podjęciu w dniu [...] lutego 20014r. i doręczeniu w dniu 21 lutego 2014r. tej drugiej decyzji pierwszoinstancyjnej, odmawiającej umorzenia zaległości. Obie decyzje podjął też ten sam organ, działający raz jako organ drugoinstancyjny, drugi raz jako pierwszoinstancyjny, choć podpisały je różne osoby, działające z upoważnienia tego samego organu. Okoliczność ta oznacza, iż fakt podjęcia decyzji z dnia [...] lutego 2014r. powinien być znany organowi przy podejmowaniu zaskarżonej decyzji. Z akt administracyjnych, ani z uzasadnień tych decyzji, ani odpowiedzi na skargę nie wynikają żadne okoliczności, które uzasadniałyby takie działanie organu. Uwzględniając zaś fakt podjęcia decyzji z dnia [...] sierpnia 2013r. oraz fakt występowania w obrocie prawnym decyzji z dnia [...] grudnia 2013r. w zakresie niektórych należności objętych decyzją z dnia [...] lutego 2014r. nie sposób nie odnieść wrażenia, iż jest to kolejna decyzja odnosząca się do części tych samych należności, a więc w pewnym zakresie podjętych w tożsamych sprawach administracyjnych, tj. sprawach umorzenia tych samych zaległości.

Powyższe uchybienia dowodzą, że organ naruszył tak przepisy prawa procesowego, tj. art. 7, art. 77 i art. 107 § 3 k.p.a. w zw. z art. 153 ppsa, poprzez wadliwie przyjęty zakres żądania i dokonanie oceny okoliczności faktycznych z pominięciem wyroku sądowego, a także dwukrotne rozstrzygnięcie tej samej sprawy w znacznym zakresie i nie zastosowanie się do wytycznych poprzednio podjętego w sprawie wyroku sądu administracyjnego w zakresie przesłanek umorzenia zaległości wobec ZUS; jak i prawa materialnego, tj. art. 28 ust. 1 i ust. 3a zus oraz § 3 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia, poprzez ich wadliwe zastosowanie w okolicznościach faktycznych niniejszej sprawy w skutek wadliwie dokonanej oceny tych okoliczności i niezastosowania się do wiążących wytycznych wyroku sądowego.

W toku ponownego rozpoznawania sprawy umorzenia zaległości organ obowiązany będzie zastosować się do wiążących wytycznych sformułowanych w podjętych w tej sprawie obu wyrokach WSA w Łodzi, w szczególności uwzględnić zakres żądania, a także wpływającą na ten zakres okoliczność podjęcia decyzji z dnia [...] sierpnia 2013r. i termin obowiązywania promesy wynikającej z tej decyzji ewentualny upływ tego terminu w dacie ponownego orzekania w sprawie, ocenić minimum socjalne rodziny skarżącego oraz skonfrontować w tym aspekcie interes skarżącego w umorzeniu wnioskowanych należności z interesem publicznym, a także dokonać odrębnej analizy i oceny przesłanek umorzenia w zależności od rodzaju należności i mających do niej zastosowanie przesłanek umorzenia na gruncie okoliczności faktycznych niniejszej sprawy oraz sporządzić uzasadnienie ponownej decyzji w sposób określony w art. 107 § 3 k.p.a., tj. zawierające szczegółową, wnikliwą i rzetelną ocenę okoliczności faktycznych, sporządzoną zgodnie z zawartymi przez Sąd w tym wyroku wskazówkami.

Wobec nieobecności skarżącego na rozprawie oraz nie sformułowania przez skarżącego wniosku o zasądzenie kosztów postępowania Sąd nie orzekał w tym zakresie. Stosownie bowiem do art. 210 § 1 zd. I ppsa strona traci uprawnienie do żądania zwrotu kosztów, jeżeli najpóźniej przed zamknięciem rozprawy bezpośrednio poprzedzającej wydanie orzeczenia nie zgłosi wniosku o przyznanie należnych kosztów.

Mając powyższe na uwadze Sąd na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. a i c w związku z art. 153 ppsa uchylił decyzję z dnia [...] lutego 2014r. nr [...] oraz poprzedzającą ją decyzję z dnia [...] lutego 2014r. nr [...], zaś na podstawie art. 135 w zw. z art. 145 § 1 pkt 1 lit. c ppsa Sąd uchylił decyzję z dnia [...] grudnia 2013r. nr [...].

m.m.