• II SA/Ke 324/14 - Wyrok W...
  29.03.2024

II SA/Ke 324/14

Wyrok
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Kielcach
2014-05-28

Nietezowane

Artykuły przypisane do orzeczenia

Do tego artykulu posiadamy jeszcze 13 orzeczeń.
Kup dostęp i zobacz, do jakich przepisów odnosi się orzeczenie. Znajdź inne potrzebne orzeczenia.

Skład sądu

Beata Ziomek /sprawozdawca/
Jacek Kuza /przewodniczący/
Renata Detka

Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Kielcach w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Jacek Kuza, Sędziowie Sędzia WSA Renata Detka, Sędzia WSA Beata Ziomek (spr.), Protokolant Starszy sekretarz sądowy Katarzyna Tuz-Stando, po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 28 maja 2014r. sprawy ze skargi D. K. prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą: ,,D.’’ na decyzję Głównego Inspektora Transportu Drogowego z dnia 6 lutego 2014r. nr [...] w przedmiocie kary pieniężnej za naruszenie przepisów dotyczących transportu drogowego I. uchyla zaskarżoną decyzję oraz decyzję organu I instancji; II. stwierdza, że zaskarżona decyzja nie podlega wykonaniu do chwili uprawomocnienia się wyroku; III. zasądza od Głównego Inspektora Transportu Drogowego na rzecz D. K. kwotę 120 (sto dwadzieścia) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

Uzasadnienie

Główny Inspektor Transportu Drogowego decyzją z dnia 6 lutego 2014r. znak: [...] wydaną na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 k.p.a., art. 4 pkt 7, art. 18 ust.1, art. 18b ust. 1 pkt 3 i 7, art. 20 ust. 1, art. 20a ust. 1, art. 92a ust. 1 i ust. 2 ustawy z dnia 6.09.2001r. o transporcie drogowym oraz l.p. 2.2.3 załącznika nr 3 do tej ustawy, po rozpatrzeniu odwołania D. K. prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą: "D." od decyzji Wojewódzkiego Inspektora Transportu Drogowego z dnia 16.12.2013 r. nr [...] nakładającej na wyżej wskazanego przedsiębiorcę karę pieniężną w wysokości 3000 złotych, utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję.

W motywach rozstrzygnięcia Główny Inspektor Transportu Drogowego podał, że u podstaw nałożenia kary pieniężnej legło ustalenie, że przewoźnik "D." - w związku z wykonywaniem transportu drogowego naruszył warunki określone w zezwoleniu dotyczące wyznaczonych przystanków.

Organ odwoławczy ustalił, że w wyniku przeprowadzonej w dniu 28 listopada 2013r. kontroli drogowej autobusu marki Mercedes-Benz o nr rejestracyjnym [...], na dworcu PKP w miejscowości Skarżysko-Kamienna inspektorzy transportu drogowego stwierdzili, że kierujący autobusem A. Ś. wykonujący przewóz na podstawie zezwolenia nr [...] na linii regularnej Stąporków-Skarżysko Kamienna wysadził pasażera poza przystankiem określonym w obowiązującym przewoźnika rozkładzie jazdy. Kontrolowany pojazd był obserwowany od godz. 16.48 od miejscowości Stąporków do miejscowości Skarżysko Kamienna, co dokumentuje zapis videorejestratora. Ustalenia z kontroli zawarto w protokole nr [...] z dnia 28.11.2013r.

Po wszczęciu postępowania administracyjnego w sprawie nałożenia kary pieniężnej strona w piśmie z dnia 9.12.2013r. złożyła wyjaśnienia wskazując, że powodem zatrzymania przez kierowcę pojazdu na niewyznaczonym przystanku była prośba pasażera, wynikająca z nagłego pogorszenia się jego stanu zdrowia.

Główny Inspektor Transportu Drogowego rozpoznając odwołanie strony przywołał brzmienie art. 4 pkt 7, art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 6 września 2001r. o transporcie drogowym stwierdzając, że wykonywanie przewozów regularnych wymaga zezwolenia. Zezwolenie stosownie do treści art. 20 ust. 1 cyt. ustawy określa w szczególności: 1) warunki wykonywania przewozów; 2) przebieg trasy przewozów, w tym miejscowości, w których znajdują się miejsca i początkowe i docelowe przewozów; 3) miejscowości, w których znajdują się przystanki – przy przewozach regularnych osób. Wsiadanie i wysiadanie pasażerów odbywa się tylko na przystankach określonych w rozkładzie jazdy oraz zgodnie z warunkami przewozu osób określonymi w zezwoleniu, jak stanowi art. 18b ust. 1 pkt 3 i 7 tej ustawy. Wystąpienie w szczególności awarii sieci, robót drogowych, blokad drogowych powoduje odstąpienie od warunków określonych w zezwoleniu (art. 20a ust. 1).

Naruszenie polegające na wykonywaniu przewozu regularnego z naruszeniem warunków określonych w zezwoleniu dotyczące ustalonej trasy przejazdu lub wyznaczonych przystanków podlega karze pieniężnej w wysokości 3000zł, zgodnie z art. 92a ust. 1 w zw. z l.p. 2.2.3 załącznika nr 3 do ustawy o transporcie drogowym.

Zdaniem organu, analiza zezwolenia nr [...] na linię regularną Stąporków – Skarżysko-Kamienna wraz z obowiązującym rozkładem jazdy w świetle ustalenia, że kierowca zatrzymał się w miejscu nieokreślonym w tym rozkładzie prowadzi do stwierdzenia, że doszło do naruszenia warunków określonych w zezwoleniu. Powyższe uzasadnia nałożenie kary, odpowiednio w wysokości 3000zł.

Organ nie uznał za celowe zastosowanie w sprawie art. 92c ustawy o transporcie drogowym, który przewiduje możliwość nie wszczynania postępowania w sytuacjach wymienionych w tym przepisie. W uzasadnieniu stwierdzono, że art. 92a ust. 1 cyt. ustawy statuuje odpowiedzialność obiektywną przewoźnika za zaistniałe naruszenia, nie wystarczy zatem wykazanie braku winy, lecz wymagane jest pozytywne udowodnione podjecie wszystkich niezbędnych środków w celu zapobieżenia powstaniu naruszenia prawa.

Zarówno organ I jak i II instancji nie uwzględniły argumentacji przewoźnika odnośnie pogorszenia stanu zdrowia pasażerki, powodującego zatrzymanie pojazdu w miejscu nie będącym przystankiem uznając, że wyjaśnienia strony miały służyć wyłącznie uniknięciu odpowiedzialności administracyjnej, która ma jak podkreślono charakter obiektywny, czyli niezależny od winy osoby wykonującej przewóz. W ocenie Głównego Inspektora Transportu Drogowego organy nie są zobowiązane do badania stwierdzonych uchybień pod katem umyślności bądź nieumyślności zachowania strony postępowania a kwestią winy lub jej braku, gdyż nie ma to znaczenia dla ustalenia stanu faktycznego i wydania decyzji.

Zdaniem organu wszystkie istotne w sprawie okoliczności zostały wyjaśnione, a dowody służące ustaleniu stanu faktycznego przeprowadzono zgodnie z zasadami prawdy obiektywnej. Rozstrzygnięcie decyzji oparto na materiale dowodowym prawidłowo zebranym w toku kontroli, po dokonaniu jego wszechstronnej oceny, a stanowisko organu znalazło wyraz w sporządzonym uzasadnieniu, zgodnie z wymogami art. 107 § 3 k.p.a.

Skargę na decyzję Głównego Inspektora Transportu Drogowego z dnia 6.02.2013 r. i poprzedzającą ją decyzję organu I instancji wniósł do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach D. K. prowadzący działalność gospodarczą pod nazwą: "D." żądając ich uchylenia i zasądzenia kosztów postępowania. Skarżący zarzucił organom:

- naruszenie przepisów prawa procesowego tj. art. 7, art. 8, art. 9, art. 77 ora art. 107 k.p.a. mające istotny wpływ na wynik sprawy poprzez niedokładne wyjaśnienie stanu faktycznego i przyczyn powstania rzekomego naruszenia;

- naruszenie prawa materialnego tj. art. 73 oraz art. 92c ustawy o transporcie drogowym.

Skarżący podtrzymał argumentację podniesioną na etapie postępowania administracyjnego, że wysadzenie pasażera na przystanku, który nie był wyznaczony dla wykonywanego kursu, wynikające z nagłego pogorszenia się jego stanu zdrowia, nie daje podstaw do przyjęcia odpowiedzialności przewoźnika za takie zdarzenie. Naruszenie nastąpiło bowiem na skutek okoliczności i zdarzeń, których nie dało się przewidzieć i które były niezależne i na które ani skarżący ani zatrudniony przez niego kierowca, nie mieli wpływu. Podkreślono, że zdarzenie miało charakter incydentalny, niezamierzony, a kierowca będąc odpowiedzialny za bezpieczny przewóz wszystkich pasażerów nie mógł ryzykować i dopuścić by jedna z przewożonych osób została narażona na pogorszenie stanu zdrowia bądź stworzyła niebezpieczeństwo dla innych pasażerów.

Skarżący zarzucił osobom przeprowadzającym kontrolę nie dopełnienie swoich obowiązków poprzez nieskorzystanie z uprawnień przewidzianych w art. 73 ustawy o transporcie, który pozwala inspektorom kontroli legitymować kierowców i inne osoby w celu ustalenia tożsamości, jeżeli jest to niezbędne dla potrzeb kontroli, przesłuchiwać świadków i zasięgać opinii biegłych. Zdaniem autora skargi, odstąpienie od przesłuchania osoby wysiadającej, jak i pasażerów było bezzasadne i uniemożliwiło ustalenie istotnych w sprawie okoliczności. Zgromadzony materiał dowodowy jak i prowadzone postępowanie nie zostało więc przeprowadzone rzetelnie, wiarygodnie i rzeczowo.

Skarżący uznał, że tezy i bezzasadna, nie mająca związku z postępowaniem argumentacja nie stanowi umocowania do wydania zaskarżonej decyzji, a ma jedynie na celu odwrócenie uwagi od nieprawidłowo i nierzetelnie przeprowadzonej kontroli.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Kielcach zważył, co następuje:

Skarga znajduje uzasadnione podstawy.

Zgodnie z art. 1, art. 2 i art. 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. z 2012r. poz. 270 ze zm.– zwanej dalej jako p.p.s.a.), wojewódzkie sądy administracyjne sprawują kontrolę działalności administracji publicznej pod względem zgodności z prawem, co oznacza, że w zakresie dokonywanej kontroli Sąd zobowiązany jest zbadać, czy organy administracji w toku postępowania nie naruszyły przepisów prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy i przepisów postępowania jeżeli mogły one mieć istotny wpływ na wynik sprawy. Sąd nie jest przy tym związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 134 § 1 p.p.s.a).

Zgodnie z art. 92a ust 1 ustawy z dnia 6 września 2001r. o transporcie drogowym (Dz.U. z 2013r., poz. 1414 – zwanej dalej jako ustawa) podmiot wykonujący przewóz drogowy lub inne czynności związane z tym przewozem z naruszeniem obowiązków lub warunków przewozu drogowego, podlega karze pieniężnej w wysokości od 50 złotych do 10.000 złotych za każde naruszenie. Wykaz naruszeń obowiązków lub warunków, o których mowa w ust. 1 oraz wysokości kar pieniężnych za poszczególne naruszenia określa załącznik nr 3 do ustawy. Postępowania w sprawie nałożenia kary pieniężnej nie wszczyna się z przyczyn wymienionych w art. 92c ust. 1 ustawy, m.in. gdy okoliczności sprawy i dowody wskazują, że podmiot wykonujący przewozy lub inne czynności związane z przewozem nie miał wpływu na powstanie naruszenia, a naruszenie nastąpiło wskutek zdarzeń i okoliczności, których podmiot nie mógł przewidzieć.

W rozpoznawanej sprawie organ odwoławczy w oparciu o ustalenia dokonane podczas kontroli w dniu 28.11.2013r. stwierdził, że kierowca wykonujący przewozy regularne na linii Stąporków – Skarżysko Kamienna realizując kurs z godz. 16.50 zatrzymał pojazd w miejscu nieokreślonym w rozkładzie jazdy. Powyższe stanowi naruszenie polegające na wykonywaniu przewozu regularnego z naruszeniem warunków określonych w zezwoleniu dotyczących ustalonej trasy przejazdu lub wyznaczonych przystanków, o którym mowa w l.p. 2.2.3 załącznika nr 3 do ustawy o transporcie drogowym. Organ nie uwzględnił argumentacji przewoźnika pozwalającej na zastosowanie przepisu art. 92c ustawy, określającego przyczyny dla których nie wszczyna się postępowania w sprawie nałożenia kary pieniężnej, uznając, że stanowi ona wyłącznie linię obrony. Zgłoszone przez przewoźnika wyjaśnienia wskazywały, że powodem zatrzymania pojazdu na niewyznaczonym dla danego kursu przystanku była prośba pasażera związana z nagłym pogorszeniem się jego stanu zdrowia. Zdaniem organu, przepis art. 92a ust. 1 ustawy wyraźnie statuuje odpowiedzialność obiektywną. Dla wydania decyzji na podstawie ostatnio wymienionego przepisu nie ma znaczenia wykazanie braku winy przewoźnika, lecz niezbędne jest "pozytywne udowodnione podjęcie wszystkich niezbędnych środków, w celu zapobieżenia powstaniu naruszenia prawa".

Z takim stanowiskiem na gruncie rozpoznawanej sprawy nie sposób się zgodzić.

W pierwszej kolejności przypomnieć trzeba, że załatwienie przez organ administracji sprawy administracyjnej, a więc nałożenie na określony podmiot prawa konkretnego obowiązku lub przyznanie mu przewidzianego obowiązującymi przepisami prawa dokonuje się według ściśle wyznaczonych reguł postępowania. Przestrzeganie przez organ zasad procesowych przyczyniać się ma do niwelowania wpisanej w istotę stosunku administracyjnoprawnego nierównorzędności podmiotów tego stosunku wyrażającą się możliwością jednostronnego kształtowania praw i obowiązków władczej ingerencji organu administracji publicznej w uprawnienia jednostki. Z tego względu, zastosowanie przez organ administracji wobec strony postępowania określonego przepisu prawa materialnego, dokonać się może po przeprowadzeniu postępowania, w wyniku którego ustalony zostanie w sposób niepozostawiający wątpliwości stan faktyczny tej normie odpowiadający, przy czym prowadzone postępowanie musi odpowiadać wyznaczonym przez przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego zasadom, w szczególności zasadzie prawdy obiektywnej. Zobowiązuje ona organ administracji do dokładnego i wszechstronnego wyjaśnienia stanu faktycznego, prowadzącego do obiektywnego jego ustalenia przy właściwej ocenie okoliczności faktycznych (S. Fundowicz Poszukiwanie prawdy w postępowaniu administracyjnym [w] Kodyfikacja postępowania administracyjnego na 50-lecie K.P.A. pod red. Janusza Niczyporuka, Wyd. WSPA ).

Wykładnia przedstawionej na wstępie regulacji, pozwala na uznanie, że odpowiedzialność wynikająca z art. 92a ustawy ma charakter wyłącznie administracyjny. Do poniesienia odpowiedzialności wystarczające jest co do zasady stwierdzenie naruszenia, nawet jeżeli powstało ono w sposób niezawiniony. Należy jednak podkreślić, że kwestia odpowiedzialności za naruszenia w zakresie przewozów drogowych nie może być rozpatrywana z pominięciem unormowań zawartych w art. 92b oraz art. 92c ustawy.

Niewątpliwie art. 92a ust. 1 ustawy wymaga dla zastosowania sankcji w postaci kary pieniężnej ustalenia faktu naruszenia określonych obowiązków lub warunków przewozu drogowego przez przewoźnika. W rozpatrywanej sprawie organ, nakładając karę pieniężną w oparciu o art. 92a ust. 1 oraz pkt 2.2.3 załącznika nr 3 do ustawy powinien był ustalić, w oparciu o zebrane dowody, iż przewoźnik naruszył art. 18 b ust. 1 pkt 3 ustawy, tzn. zatrzymał pojazd na niewyznaczonym w rozkładzie jazdy przystanku w celu wysadzenia pasażera. Takie ustalenie nie wynika jednoznacznie z podstawowego dowodu jaki przyjął organ tj. protokołu kontroli, zaś sam wpis w tym protokole, jest lakoniczny i ogranicza się do stwierdzenia, iż kierowca wykonujący kurs z godz. 16.50 zatrzymał się na przystanku w m. Odrowąż w celu wysadzenia pasażera, a przystanek ten nie jest ujęty w rozkładzie jazdy. Powyższe ustalenie w ocenie WSA nie jest wystarczające dla uznania naruszenia art. 18 b ust. 1 pkt 3 i 7 ustawy i zastosowania sankcji administracyjnej z tego tytułu.

Z uwagi na dyspozycję art. 92c ustawy, który w istocie ogranicza odpowiedzialność przewoźnika za wykonywanie transportu drogowego z naruszeniem obowiązków lub warunków przewozu drogowego, wyjaśnienia strony wskazujące powody zatrzymania pojazdu poza miejscem określonym w rozkładzie jazdy dla kontrolowanego kursu, powinny stanowić szczególny przedmiot oceny i dociekań organu. Istotne jest bowiem ustalenie, czy przewoźnik miał czy też nie miał wpływu na powstanie naruszenia i czy naruszenie nastąpiło wskutek zdarzeń i okoliczności, których podmiot nie mógł przewidzieć. Organ administracji nakładający karę na przewoźnika w trybie art. 92a ust. 1 ustawy nie może ograniczyć się do stwierdzenia, że prezentowana przez skarżącego argumentacja stanowi wyłącznie linię obrony.

W ocenie Sądu rozpoznającego niniejszą sprawę, sam fakt zatrzymania pojazdu i wysadzenia pasażera w aspekcie art. 92c nie uzasadnia nałożenia kary, natomiast istotne jest ustalenie charakteru zdarzenia powodującego naruszenie, o którym mowa w l.p. 2.2.3 załącznika nr 3 do ustawy o transporcie. Zgromadzony w sprawie materiał dowodowy nie daje wystarczających podstaw do wyjaśnienia i oceny tej kwestii. Treść protokołu z kontroli nie odzwierciedla całego przebiegu zdarzenia i nie pozwala zobrazować stanu faktycznego jako kwalifikującego naruszenie przepisów, o których mowa w art. 92a ust. 1 ustawy. Zwrócenia uwagi wymaga fakt, że zapis protokołu koresponduje z twierdzeniem skarżącego, iż doszło do zatrzymania pojazdu w miejscu nie będącym przystankiem dla danego kursu. Powyższa okoliczność wraz z wyjaśnieniami skarżącego powinna była skłonić organ do przeprowadzenia uzupełniającego postępowania wyjaśniającego, ażeby móc wykazać celowe wysadzenie pasażera w niedozwolonym miejscu, ponieważ tylko takie zachowanie przewoźnika uzasadnia zarzut naruszenia zasady określonej w art. 18b ust. 1 pkt 3 ustawy. Podobny pogląd wyraził Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 24.08.2010r. w sprawie o sygn. akt II GSK 731/09.

Zgodnie z zasadą wyrażoną w art. 7 kpa organ administracji ma obowiązek podjęcia wszelkich czynności niezbędnych do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz do załatwienia sprawy, mając na względzie interes społeczny i słuszny interes obywateli. Realizację zasady prawdy obiektywnej zapewniają przede wszystkim gwarancje procesowe zawarte w przepisach regulujących postępowanie dowodowe. Według art. 77 § 1 kpa organ administracji publicznej jest obowiązany w sposób wyczerpujący zebrać i rozpatrzyć cały materiał dowodowy. Ocena czy dana okoliczność została udowodniona następuje na podstawie całokształtu materiału dowodowego (art. 80 kpa). Jako dowód należy dopuścić wszystko, co może przyczynić się do wyjaśnienia sprawy, a nie jest sprzeczne z prawem. W szczególności dowodem mogą być dokumenty, zeznania świadków, opinie biegłych oraz oględziny (art. 75 kpa). Stosowanie wskazanych zasad postępowania administracyjnego jest wyrazem przestrzegania przez organy praw stron w toczącym się postępowaniu. Przeprowadzenie czynności dowodowych z zachowaniem wymaganych procedur jest szczególnie ważne w przypadku postępowań, w których uczestniczą strony mające przeciwstawne interesy jak również w sprawach w których organ dokonuje odmiennych ustaleń niż twierdzenia strony, a z taką sytuacją mamy do czynienia w rozpoznawanej sprawie.

Wbrew twierdzeniom zawartym w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji, wskazanym wymogom organ nie sprostał, ponieważ pomijając wyjaśnienia przewoźnika przedstawione w piśmie z dnia 11 grudnia 2013r. (data wpływu do organu) zaniechał dokładnego wyjaśnienia i oceny zdarzenia.

W niniejszej sprawie istotne dla wymierzenia kary przewoźnikowi w aspekcie przesłanek określonych w art. 92a ust. 1 w zw. z art. 18 b ust. 1 pkt 3 i 7 oraz ust. 2 pkt 3 ustawy jest ustalenie, że doszło do zatrzymania pojazdu poza wyznaczonym w rozkładzie jazdy przystankiem w celu umożliwienia wysadzenia pasażera. Wobec twierdzeń przewoźnika co do przyczyn zatrzymania pojazdu oraz ustaleń zawartych w protokole kontroli należy uznać, iż w istocie organ tej kwestii nie wyjaśnił, a zatem ustalenie, że skarżący naruszył obowiązki i warunki wynikające z powołanych przepisów ustawy o transporcie odnośnie przystanków uzasadniających odpowiedzialność przewoźnika jest ustaleniem dowolnym, a wydanie decyzji jest przedwczesne.

Rozpoznając sprawę ponownie organ I instancji uwzględni poczynione w uzasadnieniu przez Sąd rozważania. W szczególności w celu stwierdzenia czy doszło do naruszenia zasad i warunków udzielonego zezwolenia organ powinien przeprowadzić dowód z zeznań kierowcy, odnośnie przebiegu zdarzenia i powodów zatrzymania się poza wyznaczonym przystankiem, kontrolowanego w dniu 28.11.2013r. pojazdu. Zasadnym byłoby również przesłuchanie osób dokonujących kontroli z uwzględnieniem zapisu videorejestratora na okoliczność przebiegu zdarzenia, w tym zachowania pasażera po upuszczeniu pojazdu. Powyższe działania umożliwiłyby organowi zweryfikowanie wyjaśnień skarżącego w kontekście całokształtu okoliczności sprawy. Dopiero całość zebranego w sprawie materiału dowodowego pozwoli organowi na właściwą jego ocenę i uznanie czy zachodzą w sprawie przesłanki uzasadniające nałożenie kary pieniężnej.

Sąd uznając, że zaskarżona decyzja oraz utrzymana przez nią w mocy decyzja I instancyjna zostały wydane z naruszeniem przepisów postępowania, które miało istotny wpływ na wynik sprawy, działając na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. c, art. 135 oraz art. 152 ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - orzekł jak w sentencji. O kosztach orzeczono na podstawie art. 200 tej ustawy.

Szukaj: Filtry
Ładowanie ...