I SA/Gl 1631/13

Uzasadnienie

Skarżący wniósł o przyznanie prawa pomocy w zakresie, jak sprecyzował

w piśmie z dnia 10 kwietnia 2014 r., obejmującym ustanowienie fachowego pełnomocnika, adwokata lub radcy prawnego, który mógłby sporządzić skargę kasacyjną od postanowienia z dnia 11 marca 2014 r. Postanowieniem tym odrzucono skargę z powodu nieuiszczenia od niej wpisu. Skarżący opłacił ów wpis, w kwocie

500 zł, w dniu 14 stycznia 2014 r., składając wniosek o przywrócenie terminu do dokonania tej czynności, który jednak postanowieniem z dnia 27 stycznia 2014 r. został oddalony.

We wniosku o przyznanie prawa pomocy skarżący oświadczył, że pozostaje we wspólnym gospodarstwie domowym z żoną, z trzema pełnoletnimi synami

i małoletnią wnuczką. Podkreślił, że tylko dwaj synowie pracują, jeden za minimalne wynagrodzenie w wysokości 1580 zł brutto, drugi dorywczo, na podstawie umowy zlecenia za kwotę około 600 zł miesięcznie. Wnioskodawca otrzymuje emeryturę wynoszącą po odliczeniu zajęć komorniczych 880 zł. Środki te są w znacznej części przeznaczane na leczenie żony skarżącego, które jest ciężko chora i oczekuje na przyznanie świadczenia rentowego. We wniosku wskazano tylko jeden składnik majątkowy – dom o powierzchni 150 m2.

Pismem doręczonym w dniu 25 kwietnia 2014 r. referendarz sądowy wezwał skarżącego do uzupełnienia w terminie siedmiu dni danych zawartych we wniosku poprzez nadesłanie: zaświadczenia wymieniającego wszystkie osoby zameldowane pod adresem miejsca zamieszkania skarżącego oraz ewentualne wyjaśnienie, jakie relacje rodzinne łączą te osoby ze skarżącym, dokumentów wskazujących wysokość wszelkich dochodów uzyskiwanych przez skarżącego i przez osoby pozostające

z nim w gospodarstwie domowym, w szczególności potwierdzenia wypłaty emerytury skarżącego za ostatni miesiąc i kopii decyzji o waloryzacji tego świadczenia, kopii umów o pracę i zlecenia synów skarżącego lub zaświadczeń ich pracodawcy oraz zleceniodawcy o wysokości wynagrodzenia wypłaconego im w okresie ostatniego półrocza za poszczególne miesiące, wskazujące też formę tej zapłaty, a nadto zaświadczeń o wysokości wynagrodzeń, honorariów i innych należności oraz świadczeń z okresu ostatnich sześciu miesięcy, kopii zeznań podatkowych

w podatku dochodowym od osób fizycznych za rok 2013 złożonych przez skarżącego oraz przez inne osoby pozostające z nim w gospodarstwie domowym, wyciągów z wszelkich rachunków bankowych posiadanych przez skarżącego i przez osoby pozostające z nim w gospodarstwie domowym, obrazujących ich stan oraz wszystkie operacje dokonane w ich ramach w ciągu ostatnich trzech miesięcy,

a także dokumentów dotyczących lokat, dokumentu poświadczającego, że małżonka skarżącego nadal nie pracuje, zaświadczenia wydane we właściwym urzędzie pracy, że ten syn skarżącego, który według wniosku nie pracuje, jest osobą bezrobotną bez prawa do zasiłku (zaznaczono, że gdyby nie było podstaw do wydania takiego zaświadczenia, należy przedstawić zaświadczenie właściwego organu podatkowego, iż osoba ta nie złożyła zeznania podatkowego za dwa ostatnie lata podatkowe), dokumentacji wskazującej miesięczną wysokość wydatków związanych z leczeniem małżonki skarżącego, w szczególności z zakupem leków, np. faktur VAT, paragonów wystawionych przez apteki, szpitale, przychodnie itp. oraz kopii faktur lub rachunków obrazujących aktualną wysokość wydatków związanych z utrzymaniem gospodarstwa domowego oraz dokumentów potwierdzających zapłatę tych należności lub wysokość ewentualnych zaległości w tym zakresie.

Odpowiadając na wezwanie, skarżący w piśmie z dnia 30 kwietnia 2014 r. wyjaśnił, że jego żona od dłuższego czasu "przebywa na chorobowym". Ustosunkowując się z kolei do wezwania dotyczącego jego niepracującego syna, stwierdził, że przez dwa pierwsze miesiące bieżącego roku przebywał on w szpitalu

i nie pobiera żadnych świadczeń. Zaznaczył, iż drugi syn nie mieszka z nim i nie pomaga mu finansowo. Jego emerytura nie wystarcza na pokrycie wszystkich wydatków (według pisma z dnia 30 kwietnia 2014 r. koszty opału wynoszą 2500 zł).

Do pisma załączono kopie: potwierdzenie wypłaty emerytury (kwota świadczenia do wypłaty to 898,53 zł), wezwania do zapłaty zaległości w opłatach za energię elektryczną w łącznej kwocie 408,68 zł, faktury za usługi wodnokanalizacyjne opiewającej na kwotę 254,74 zł oraz zeznania w podatku dochodowym od osób fizycznych złożonego przez skarżącego wspólnie z małżonką za ubiegły rok, nieobejmującą jednak jego drugiej strony.

Wnioskodawca uzupełnił to stanowisko pismem z dnia 4 maja 2014 r. Powtórzył w nim część swoich wcześniejszych oświadczeń, dodając, że jego niepracujący syn w okresie ostatnich 2-3 lat nie składał zeznań podatkowych. Przedstawił kopie: decyzji ustalających łączne zobowiązanie pieniężne za dwa ostatnie lata (podatek wymierzono za następujące nieruchomości: budynek mieszkalny o powierzchni 180 m2, budynek mieszkalny "rol" o powierzchni

225,24 m2, dwa budynki gospodarcze o powierzchni 730 m2, grunty o powierzchni 2288 m2, niewielki użytek rolny oraz las o powierzchni 0,1380 ha; zobowiązanie za bieżący rok ustalono na kwotę 6080 zł), pisma banku z dnia 8 kwietnia 2014 r. dotyczącego zadłużenia kredytowego (według niego zadłużenie to wynosi

27.510,78 zł) dokumentację medyczną żony skarżącego oraz paragonów aptecznych z tego i z ubiegłego roku (paragony z tego roku zostały wystawione w dniach 4 marca i 4 kwietnia na kwoty odpowiednio 77,40 zł i 75,80 zł).

Skarżący kilkukrotnie składał już wnioski o przyznanie prawa pomocy

w innych postępowaniach przed Sądem. Ostatnio Sąd postanowieniem z dnia 7 maja 2014 r. oddalił jego wniosek o ustanowienie pełnomocnika z urzędu w sprawie

o sygn. akt III SA/Gl 1296/13.

Mając na względzie powyższe, zważono, co następuje:

Zgodnie z art. 246 § 1 pkt 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r.-Prawo

o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.) przyznanie osobie fizycznej prawa pomocy w zakresie częściowym – czyli w myśl

art. 245 § 2 tego Prawa obejmującym m.in. ustanowienie adwokata, radcy prawnego lub innego fachowego pełnomocnika – następuje, gdy osoba ta wykaże, że nie jest

w stanie ponieść kosztów postępowania bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny. Strona, wnosząc o przyznanie prawa pomocy w tym zakresie, powinna zatem udowodnić istnienie wspomnianego faktu, przedstawiając – z własnej inicjatywy lub na wezwanie – stosowną dokumentację źródłową. Minimum staranności procesowej, jaką powinna ona zachować, sprowadza się do dokładnego wykonania wezwania do uzupełnienia danych zawartych we wniosku, tj. do złożenia dodatkowych wyjaśnień i do nadesłania wszystkich dokumentów źródłowych wymienionych w wezwaniu.

Odnosząc te uwagi do rozpoznawanej sprawy, stwierdzić trzeba, że skarżący nie wykazał, iż w jego sytuacji powyższa przesłanka została spełniona, gdyż nie wykonał w wystarczającym stopniu wezwania referendarza sądowego. Można powtórzyć bowiem spostrzeżenie zawarte w uzasadnieniu przywołanego postanowienia Sądu z dnia 7 maja 2014 r., sygn. akt III SA/Gl 1296/13, że poprzestał on na przedstawieniu tylko tych materiałów źródłowych, które ukazują jego sytuację w negatywnym świetle, a przez to mogłyby przemawiać na rzecz uwzględnienia wniosku. Przykład, który nader dobitnie ilustruje ten wybiórczy sposób wykonania wezwania, stanowi pominięcie tej strony zeznania podatkowego, która poświecona jest wyliczeniu przychodów uzyskanych w ciągu roku ze wszystkich źródeł podlegających opodatkowaniu. W konsekwencji zeznanie podatkowe nie pozwala na weryfikację oświadczeń skarżącego na temat dochodów uzyskiwanych w jego gospodarstwie domowym. Jest to zaś konieczne, zwłaszcza jeżeli zważyć, że wnioskodawca uiścił wpis od skargi, którego wysokość przekracza połowę jego emerytury, co więcej, wpis taki opłacił również w sprawie o sygn. akt I SA/Gl 1632/13. Skądinąd kwota wpisu przewyższa też ponaddwukrotnie stawkę opłaty wynagrodzenia, jakie mógłby otrzymać radca prawny lub adwokat za zastępstwo prawne w niniejszej sprawie, czego nie można tracić z pola widzenia rozpatrując wniosek. Należy więc zbadać, czy istotnie wspomniane dochody ograniczają się do tego świadczenia i nie obejmują innych wpływów, np. świadczeń związanych

z niezdolnością do pracy małżonki wnioskodawcy.

Skarżący nie nadesłał jakichkolwiek dokumentów wskazujących dochody uzyskiwane przez osoby pozostające z nim w gospodarstwie domowym. Ponownie poprzestał na wyjaśnieniach, które zresztą pozostają w sprzeczności

z oświadczeniami zawartymi we wniosku, przez co nie tylko nie rozwiewają wątpliwości, jakie można powziąć w analizowanej materii, ale jeszcze je potęgują.

W piśmie z dnia 30 kwietnia 2014 r. wnioskujący stwierdził mianowicie, że jeden

z jego synów mieszka osobno i nie wspiera go finansowo, podczas gdy we wniosku wymienił go jako osobę pozostającą z nim w gospodarstwie domowym, wskazując nawet jego dochody. Niewykonanie wezwania, m.in. brak zaświadczenia w sprawie zameldowania, uniemożliwia rozstrzygnięcie tej rozbieżności.

Podobnie skarżący powtórzył oświadczenia na temat niepracującego syna, mimo że w wezwaniu wyraźnie zastrzeżono, za pomocą jakich dokumentów należy te oświadczenia udokumentować (zaświadczenie z urzędu pracy lub organu podatkowego).

Uwagi te nie wyczerpują jednak listy wątpliwości, jakie budzi zgromadzony materiał dowodowy. Nadesłane decyzje w sprawie łącznego zobowiązania pieniężnego nie potwierdzają wszak zamieszczonych we wniosku wyjaśnień odnoszących się do majątku należącego do skarżącego. Otóż poza domem,

o którym mowa we wniosku, wymieniają one także inne składniki mienia nieruchomego, m.in. las, co, jak zaznaczył Sąd w postanowieniu z dnia 7 maja

2014 r., sygn. akt III SA/Gl 1296/13, nie pozwala uwzględnić wniosku. Na marginesie odnotować wypada, że z obu decyzji wynika, iż również powierzchnia domu została we wniosku została zaniżona.

Mając na względzie powyższe, na podstawie art. 246 § 1 pkt 2 w związku

z art. 258 § 1 i § 2 pkt 7 ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi orzeczono jak w sentencji.