III SA/Wa 1934/13

Uzasadnienie

T. M. (dalej zwany: Skarżącym) skargą z 2 lipca 2013r. zainicjował postępowanie sądowe przed Wojewódzkim Sądem Administracyjnym w Warszawie. Skarga dotyczyła decyzji Dyrektora Izby Skarbowej w W. (dalej zwany: DIS) z [...] maja 2013r. w przedmiocie uchylenia w całości decyzji określającej wysokość zobowiązania podatkowego w zryczałtowanym podatku dochodowym od osób fizycznych od przychodu ze zbycia prawa użytkowania wieczystego nieruchomości i przekazania sprawy do ponownego rozpatrzenia.

Przedmiotowa sprawa wyznaczona została na termin posiedzenia jawnego 14 lutego 2014r. Wobec złożenia obszernego pisma procesowego pełnomocnik DIS wniósł o odroczenie rozprawy celem umożliwienia zapoznania się z pismem.

Kolejna rozprawa odbyła się 28 marca 2014r. Na rozprawie Sąd postanowił odroczyć termin ogłoszenia orzeczenia na 11 kwietnia 2014r.

Skarżący pismem z 31 marca 2014r. wniósł pismo procesowe wraz z wnioskiem o otwarcie zamkniętej rozprawy.

Skarżący 8 kwietnia 2014r. złożył wniosek o wyłączenie od prowadzenia jego sprawy Sędziego sprawozdawcy Sędziego WSA Ewy Radziszewskiej-Krupa. Ponownie też wniósł o otwarcie zamkniętej rozprawy i odroczenie terminu posiedzenia do czasu rozpoznania wniosku o wyłączenie sędziego.

Skarżący swój wniosek uzasadnił wątpliwościami co do sposobu prowadzenia referatu przed rozprawą, w toku, którego Sędzia Sprawozdawca pomija istotne dla sprawy okoliczności, związane bezpośrednio z istotą zarzutów – umniejszając (lub pomijając) istotne wątpliwości, związane z wadliwym działaniem operatora pocztowego, w sytuacji, w której właśnie owe wady działania stanowią podstawę zarzutów.

W ocenie Skarżącego sposób referowania przekłada się bezpośrednio, na decyzje dotyczące przebiegu postępowania, podejmowane w toku rozprawy przez Sędziego Przewodniczącego – wskutek pominięcia w toku referatu faktycznego znaczenia dla sprawy wątpliwości, związanych z wadliwością działania Poczty Polskiej w toku rozprawy 28 marca 2014r. Sędzia przewodniczący zdecydował o odmowie dopuszczenia istotnych dla prawidłowego rozstrzygnięcia dowodów – w tym m.in. oświadczenia listonosza obsługującego budynek, w którym mieszka Skarżący, co do sposobu dokonywania doręczeń i sposobu informowania mieszkańców przedmiotowej posesji o fakcie nadejścia przesyłki.

Skarżący podkreślił, że na posiedzeniu 28 marca 2014r. referat Sędziego sprawozdawcy ponownie pomijał istotne dla sprawy okoliczności.

Powyższe w ocenie Skarżącego rodzi poważne wątpliwości co do obiektywizmu Sędziego sprawozdawcy, które to wątpliwości mogą uzasadnić wniosek o jego wyłączenie.

Skarżący przytoczył dwie tezy z postanowień Sądu Najwyższego dotyczące wyłączenia sędziego od prowadzenia sprawy.

Ustosunkowując się do tych tez Skarżący nadmienił, iż w jego ocenie dotychczasowe zachowanie Sędziego sprawozdawcy w toku rozprawy uprawnia do twierdzenia o co najmniej niechętnym stosunku do Skarżącego.

Zdaniem Skarżącego o personalnych uprzedzeniach świadczy też sposób traktowania pełnomocnika substytucyjnego w toku posiedzenia Sądu 28 marca 2014r., kiedy to Sędzia sprawozdawca występował w odniesieniu do pełnomocnika z pytaniami, nie związanymi w istocie z meritum sprawy, a dotyczącymi jedynie prywatnych relacji pełnomocnika i Skarżącego.

Sąd 11 kwietnia 2014r. postanowił zamkniętą rozprawę otworzyć na nowo.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje:

Wniosek Skarżącego o wyłączenie w niniejszej sprawie Sędziego sprawozdawcy Sędziego WSA Ewy Radziszewskiej-Krupa nie może zostać uwzględniony.

Instytucja wyłączenia sędziego zarówno z mocy prawa, jak i na wniosek strony jest istotną gwarancją procesową, która ma zapewnić rozpoznanie sprawy przez Sąd w takim składzie orzekającym, którego sędziowie nie pozostają w relacjach osobistych ze stronami oraz nie mieli określonych wcześniej związków

z rozpoznawaną sprawą. Ratio legis przepisów o wyłączeniu sędziego, we wszystkich procedurach sądowych sprowadza się do eliminowania przyczyn, które mogą skutkować wątpliwościami, co do bezstronności i obiektywizmu sędziego

w rozpoznaniu określonej sprawy.

Zgodnie z art. 18 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r. poz. 270 ze zm.) - dalej: "P.p.s.a.", sędzia jest wyłączony z mocy samej ustawy w sprawach:

1) w których jest stroną lub pozostaje z jedną z nich w takim stosunku prawnym, że wynik sprawy oddziałuje na jego prawa lub obowiązki;

2) swojego małżonka, krewnych lub powinowatych w linii prostej, krewnych bocznych do czwartego stopnia i powinowatych bocznych do drugiego stopnia;

3) osób związanych z nim z tytułu przysposobienia, opieki lub kurateli;

4) w których był lub jest jeszcze pełnomocnikiem jednej ze stron;

5) w których świadczył usługi prawne na rzecz jednej ze stron lub jakiekolwiek inne usługi związane ze sprawą;

6) w których brał udział w wydaniu zaskarżonego orzeczenia, jak też w sprawach o ważność aktu prawnego z jego udziałem sporządzonego lub przez niego rozpoznanego oraz w sprawach, w których występował jako prokurator;

6a) dotyczących skargi na decyzję albo postanowienie, jeżeli w prowadzonym wcześniej postępowaniu w sprawie brał udział w wydaniu wyroku lub postanowienia kończącego postępowanie w sprawie;

7) w których brał udział w rozstrzyganiu sprawy w organach administracji publicznej.

Przepis art. 19 P.p.s.a. zaś zakreśla tzw. względne przesłanki wyłączenia. Wskazuje mianowicie, że niezależnie od przyczyn wyłączenia wymienionych w art. 18 P.p.s.a., sąd wyłącza sędziego na jego żądanie lub na wniosek strony, jeżeli istnieje okoliczność tego rodzaju, że mogłaby wywołać uzasadnioną wątpliwość, co do jego bezstronności w danej sprawie. Przepis art. 19 P.p.s.a., podobnie jak inne przepisy dotyczące wyłączenia sędziego, stanowi gwarancję procesową bezstronności sędziego i nie powinien być wykorzystywany do innych celów. Dlatego też stosowanie wykładni rozszerzającej przepisów tylko dla usunięcia pozorów braku bezstronności powinno być ostrożne, wyważone i racjonalne. Oznacza to, że o wniosku o wyłączenie sędziego można mówić wówczas, gdy odnosi się on do określonych sędziów i oparty jest na podstawach wskazujących na istnienie takich okoliczności, które wymagają oceny, czy wątpliwości co do bezstronności sędziego są uzasadnione.

Przechodząc na grunt niniejszej sprawy, podkreślić należy, iż z treści oświadczenia złożonego przez Sędziego WSA Ewę Radziszewską-Krupa 15 kwietnia 2014 r. - wynika, iż nie zachodzą między nim a Skarżącym, przesłanki przewidziane w art. 18 § 1 P.p.s.a., a także nie istnieją inne okoliczności, mogące dawać podstawę do podniesienia uzasadnionych zastrzeżeń, co do jego bezstronności przy rozstrzyganiu niniejszej sprawy.

Odnosząc się zatem do wniosku Skarżącego o wyłączenie Sędziego sprawozdawcy, podnieść należy, że w świetle przywołanych wyżej przepisów nie mógł on odnieść skutku.

Nie może bowiem stanowić przesłanki wyłączenia Sędziego od udziału

w sprawie samo subiektywne przeświadczenie Skarżącego, o niechętnym stosunku do niego. Skarżący w swoim wniosku nie wskazał w ocenie Sądu żadnych okoliczności potwierdzających niewłaściwy stosunek Sędziego sprawozdawcy do jego osoby.

Z wniosku o wyłączenie sędziego wynika też, że w ocenie Skarżącego Sędzia sprawozdawca referując jego sprawę pomija istotne dla sprawy okoliczności, które stanowią podstawę jego skargi. Konsekwencją tego są decyzje podejmowane w toku rozprawy przez Sędziego Przewodniczącego, tj. odmowa dopuszczenia szeregu dowodów.

W związku z powyższym wyjaśnić należy po pierwsze, iż sąd administracyjny rozpatrując skargę nie jest związany jej granicami (zasada ta wyrażona jest w art. 134 § 1 P.p.s.a.) Zasada ta wyraża się w tym, że sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy, nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi. Rolą sądu orzekającego zatem jest ustalenie, które okoliczności sprawy są istotne dla prawidłowego jej rozstrzygnięcia, a odczucie Skarżącego co do ważności tych okoliczności zawartych w skardze nie ma decydującego znaczenia. Wniosek o wyłączenie sędziego nie jest środkiem, który służy do kwestionowania tego, czy Sędzia sprawozdawca faktycznie pomija istotne okoliczności w sprawie, takim środkiem jest skarga kasacyjna.

Po drugie wniosek o wyłączenie sędziego, nie jest również środkiem do kwestionowania odmowy dopuszczenia jako dowodów w sprawie szeregu przedstawionych dokumentów. Wprawdzie od postanowienia dowodowego nie przysługuje środek zaskarżenia to postanowienie to może być na wniosek Skarżącego przedmiotem kontroli instancyjnej (art. 191 P.p.s.a.). Ponadto przeprowadzenie dowodu uzupełniającego z dokumentów jest dopuszczalne, jeżeli jest to niezbędne do wyjaśnienia istotnych wątpliwości oraz nie spowoduje to nadmiernego przedłużenia postępowania w sprawie. Jeżeli po wydaniu wyroku Skarżący zdecyduje się na złożenie skargi kasacyjnej, będzie mógł zakwestionować słuszność odmowy dopuszczenia przedstawionych przez niego dowodów.

Podkreślenia ponownego wymaga, iż wniosek o wyłączenie sędziego uzasadniają jedynie takie okoliczności, które obiektywnie mogą wywołać wątpliwości co do jego bezstronności, takich zaś przyczyn nie ma w niniejszej sprawie.

Nie zachodzą również przyczyny opisane w art. 18 P.p.s.a. powodujące wyłączenie Sędziego z mocy ustawy.

Mając na względzie wskazane okoliczności faktyczne i prawne sprawy Sąd, działając na podstawie wskazanych wyżej przepisów i przy zastosowaniu art. 22 § 1

i 2 P.p.s.a., orzekł jak w sentencji postanowienia.