II SA/Op 99/14

Uzasadnienie

E. M. wniósł do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu, skargę na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Opolu z dnia 3 grudnia 2013 r., nr [...], w przedmiocie odmowy przyznania świadczenia pielęgnacyjnego z tytułu rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w związku z koniecznością opieki nad matką, bezterminowo począwszy od 14 maja 2012 r.

W skardze z dnia 4 lutego 2014 r. skarżący poprosił o przyznanie mu prawa pomocy w zakresie ustanowienia pełnomocnika z urzędu, z uwagi na brak środków na jego opłacenie i nieznajomość prawa.

Pismem z dnia 11 marca 2014 r., referendarz sądowy wezwał skarżącego, w terminie 7 dni od dnia otrzymania wezwania, do złożenia wniosku o przyznanie prawa pomocy na wymaganym, według przepisu art. 252 § 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.), zwanej dalej P.p.s.a., urzędowym formularzu, pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpoznania. Skarżący odebrał wezwanie w dniu 17 marca 2014 r. i przesłał wypełniony formularz wniosku w dniu 24 marca 2014 r. (data nadania przesyłki w placówce pocztowej). Uzasadniając wniosek wskazał, że prowadzi wspólne gospodarstwo domowe z matką K. S. Oświadczył, że nie posiada żadnego majątku, jest osoba bezrobotną, na tę okoliczność przesłał zaświadczenie z Urzędu Pracy z dnia 19 marca 2014 r. Wskazał, że dochód jego gospodarstwa domowego wynosi łącznie netto 1268,66 zł i składa się na niego emerytura jego matki w kwocie netto 1002,07 zł, przesłał na tę okoliczność aktualne zaświadczenie z ZUS, oraz dodatek mieszkaniowy wynoszący 266,59 zł, przesłał decyzję o jego przyznaniu. Skarżący podał, że w styczniu 2014 r. poniósł wydatki w kwocie 576,75 zł, a w lutym 622,85 zł, według załączonych rachunków. Do wniosku dołączył 4 rachunki z apteki ze stycznia i lutego 2014 r., na łączna kwotę 366,77 zł, średnia kwota na miesiąc wydatków na leki wynosi zatem 183,38 zł (366,77 zł dzielone przez 2 miesiące), rachunki za energię elektryczną za okres od grudnia 2013 r. do kwietnia 2014 r., opiewające na kwoty od 127,13 zł do 140,75 zł, średnia kwota miesięcznie do zapłaty za energię to 137,12 zł (suma opłat za 5 miesięcy wynosząca 685,60 zł podzielona przez 5 miesięcy). Dołączył też rozliczenie za gaz za okres od września 2013 r. do stycznia 2014 r., wynika z niego, że za okres 5 miesięcy skarżący zapłacił kwotę 176,20 zł, czyli opłata za gaz za miesiąc wyniosła 35,24 zł.

Skarżący wniósł o ustanowienie dla niego adwokata z urzędu oraz o zwolnienie od kosztów sądowych, od których jest ustawowo zwolniony na podstawie art. 239 pkt 1 lit. a P.p.s.a., jako strona skarżąca sprawę z zakresu pomocy i opieki społecznej.

Działając zatem na podstawie art. 258 § 2 pkt 7 P.p.s.a., należało rozważyć, czy w świetle podanych okoliczności skarżący spełnia przesłanki do przyznania mu prawa pomocy poprzez ustanowienie pełnomocnika z urzędu, czyli w zakresie częściowym.

Zgodnie z art. 246 § 1 pkt 2 P.p.s.a. przyznanie prawa pomocy osobie fizycznej w zakresie częściowym następuje, gdy osoba ta wykaże, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania, bez uszczerbku utrzymania koniecznego siebie i swojej rodziny.

Dochód miesięczny rodziny skarżącego wynosi łącznie, według danych przedstawionych przez niego w rubryce nr 10 formularza PPF oraz wynikających z przedłożonych dokumentów, 1268,66 zł netto. Dochód zatem na jednego członka 2 osobowej rodziny skarżącego wynosi 634,33 zł netto miesięcznie.

Wydatki udokumentowane przez skarżącego, uznane przez referendarza sądowego za konieczne, co miesięcznie wynoszą 355,74 zł i kształtują się następująco: 183,38 zł koszt leków, 137,22 zł energia elektryczna, 35,24 zł gaz.

Po odjęciu tych wydatków, kwota łączna dochodu miesięcznego rodziny skarżącego zmniejsza się do kwoty 912,92 zł, a wówczas dochód na jednego członka rodziny wynosi 454,46 zł. Dochód ten jest więc dochodem pozostającym skarżącemu i jego matce na zakup innych, niezbędnych życiowo rzeczy, jak ubranie, środki czystości, żywność.

W ocenie orzekającego dochód w tej wysokości na jedną osobę w rodzinie, nie zezwala skarżącemu na poniesienie kosztów pełnomocnika z wyboru bez uszczerbku utrzymania koniecznego jego i jego rodziny.

Dochód rodziny skarżącego i zła sytuacja zdrowotna jego matki, którą potwierdza znajdujące się w aktach administracyjnych sprawy, orzeczenie z dnia 2 maja 2012 r., o jej znacznej niepełnosprawności, przemawia zatem za przyznaniem mu prawa pomocy w zakresie przez niego wnioskowanym.

Przychodzi w tym miejscu zauważyć, że w orzecznictwie sądowym przyjęto, iż sąd jest uprawniony do oceny sytuacji finansowej strony w oparciu o zawarte we wniosku oświadczenia strony i dowody przedstawione przez nią w konkretnej sprawie, a także o fakty znane sądowi z urzędu, np. okoliczności wynikające z dokumentów zawartych w aktach innych postępowań z udziałem wnioskodawcy (por. postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego z 23 listopada 2010 r., sygn. akt I GZ 360/10, System Informacji Prawnej Lex nr 741357). Dlatego referendarz sądowy przyjął do swoich ustaleń wyżej wskazane orzeczenie z akt administracyjnych sprawy.

Wobec powyższego na podstawie art. 258 § 1 i 2 pkt 7 P.p.s.a., referendarz sądowy postanowił przyznać skarżącemu prawo pomocy w części poprzez ustanowienie adwokata z urzędu, orzekając jak w sentencji.