II SA/Kr 1649/13
Postanowienie
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie
2014-02-14Nietezowane
Artykuły przypisane do orzeczenia
Do tego artykulu posiadamy jeszcze 13 orzeczeń.
Kup dostęp i zobacz, do jakich przepisów odnosi się orzeczenie. Znajdź inne potrzebne orzeczenia.
Skład sądu
Monika Rudzka /przewodniczący sprawozdawca/Sentencja
Referendarz sądowy Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie - Monika Rudzka po rozpoznaniu w dniu 14 lutego 2014 r. na posiedzeniu niejawnym wniosku A. P. o zwolnienie od kosztów sądowych w sprawie ze skargi A. P. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w [...] z dnia 28 października 2013 r. Nr: [...] w przedmiocie ustalenia warunków zabudowy p o s t a n a w i a zwolnić skarżącego od kosztów sądowych w 1/2 części; I) w pozostałej części wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych oddalić
Uzasadnienie
W odpowiedzi na wezwanie do uiszczenia wpisu sądowego w kwocie 500 zł od skargi na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w [...] z dnia 28 października 2013 roku w przedmiocie ustalenia warunków zabudowy skarżący A. P. złożył wniosek o przyznanie mu prawa pomocy obejmującego zwolnienie od kosztów sądowych.
We wniosku skarżący oświadczył, iż pozostaje we wspólnym gospodarstwie domowym wraz z żoną K. P.. Ich miesięczny dochód wynosi 3.800 zł i stanowi go emerytura skarżącego w wysokości 2.500 zł i emerytura jego żony w wysokości 1.300 zł. W skład majątku wnioskodawcy wchodzi dom o powierzchni 150 m² oraz działka wielkości około 1300 m². Skarżący nie dysponuje przedmiotami wartościowymi. Rubryka 7.2.1. formularza, w której należało wykazać posiadane zasoby pieniężne pozostała niewypełniona.
Uzasadniając wniosek o prawo pomocy A. P. podniósł, iż uiszczenie kosztów sądowych stanowi dla niego duże obciążenie finansowe, gdyż jest emerytem wydającym dużo pieniędzy na lekarstwa i ogrzanie domu. Łączne koszty ogrzewania gazem wynoszą 4.000 zł, prąd kosztuje około 300 zł miesięcznie, a woda i ścieki co dwa miesiące około 300 zł.
Odnosząc się do wezwania referendarza sądowego o uzupełnienie wniosku o przyznanie prawa pomocy skarżący przesłał kopie następujących dokumentów: polisy potwierdzającej zawarcie umowy ubezpieczenia domu i ruchomości domowych z dnia 30 kwietnia 2013 roku za łączną kwotę 590 zł, umowy ubezpieczenia pojazdu z dnia 9 grudnia 2013 roku ze składką 441,78 zł, pięciu paragonów za zakup leków i medykamentów z oświadczeniem o wydatkach na żywność w kwocie około 1.500 zł miesięcznie, faktury za gaz za okres od 6 grudnia 2013 roku do 3 lutego 2014 roku opiewającej na kwotę 1.028,82 zł, zestawienia wpłat za gaz za okres od 2 lutego 2012 roku do 23 grudnia 2013 roku (łączna kwota 7.202,49 zł), pisma Zarządu Spółki Miejskie Przedsiębiorstwo Oczyszczania Sp. z o.o. w K. z dnia [...] lipca 2013 roku o wysokości opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi (54,50 zł), dwudziestu odcinków płatności za energię elektryczną z terminami płatności od 23 grudnia 2013 roku do 23 kwietnia 2014 roku dowodu wpłaty kwoty 362,22 zł za wodę (termin płatności 14 luty 2014), a także decyzję z dnia 19 stycznia 2013 roku w sprawie ustalenia wysokości podatku od nieruchomości za 2013 rok na kwotę 1.746 zł, wyciąg z rachunku bankowego skarżącego za okres od 1 grudnia 2013 do 31 grudnia 2013 roku (saldo 3.907,15 zł) z odnotowaną na nim wpłatą świadczenia ZUS w kwocie 2.534,63 zł oraz decyzję ZUS z dnia 1 marca 2013 roku o waloryzacji emerytury K. P. od dnia 1 marca 2013 roku na kwotę 1.268,70 zł.
Mając powyższe na uwadze, zważono, co następuje:
Prawo pomocy jest szczególną instytucją postępowania przed sądami administracyjnymi, mającą na celu zagwarantowanie konstytucyjnego prawa do sądu osobom, które nie są w stanie samodzielnie ponieść kosztów postępowania sądowego.
Zgodnie z art. 246 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jednolity: Dz. U. z 2012 r., poz. 270, dalej p.p.s.a.) przyznanie prawa pomocy w zakresie częściowym przysługuje osobie fizycznej, która wykaże, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny. Prawo pomocy w zakresie częściowym, którego przyznania domaga się skarżący, obejmuje m. in. zwolnienie od opłat sądowych w całości lub w części. Częściowe zwolnienie od opłat lub wydatków może polegać na zwolnieniu od poniesienia ułamkowej ich części lub określonej ich kwoty pieniężnej (art. 245 § 3 i 4 p.p.s.a.).
Należy zauważyć, że zwolnienie od kosztów sądowych stanowi odstępstwo od generalnej zasady partycypowania stron w kosztach postępowania, wyrażonej w art. 199 p.p.s.a., zgodnie z którą strony ponoszą koszty postępowania związane ze swym udziałem w sprawie, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej. Zatem prawo pomocy jako instytucja o charakterze wyjątkowym winno być stosowane jedynie w wypadkach uzasadnionych szczególnymi okolicznościami, gdy wnioskodawca nie posiada żadnych lub wystarczających możliwości sfinansowania kosztów postępowania. Do osób takich zaliczyć można m. in. bezrobotnych, którzy nie pobierają zasiłku lub osoby, które ze względu na okoliczności życiowe pozbawione są środków do życia, bądź środki te są bardzo ograniczone i zaspakajają tylko podstawowe potrzeby życiowe.
Udzielenie stronie prawa pomocy w postępowaniu przed sądem administracyjnym jest więc formą jej dofinansowania z budżetu państwa i przez to powinno się sprowadzać do wypadków, w których zdobycie przez stronę środków na sfinansowanie udziału w postępowaniu sądowym jest rzeczywiście, obiektywnie niemożliwe. Zwolnienie od kosztów sądowych - co do zasady - powinno dotyczyć przede wszystkim osoby fizyczne znajdujące się w ubóstwie, które z uwagi na swoją sytuację materialną i życiową nie są w stanie ponieść kosztów sądowych i dlatego postępowanie z ich udziałem winno kredytować państwo. Ubiegający się o taką pomoc powinien więc w każdym wypadku poczynić oszczędności we własnych wydatkach, do granic zabezpieczenia koniecznych kosztów utrzymania siebie i rodziny. Dopiero gdyby poczynione w ten sposób oszczędności okazały się niewystarczające – może zwrócić się o pomoc państwa (por. postanowienie SN z dnia 24.09.1984 r. sygn. II CZ 104/84).
W ocenie orzekającego w przedmiotowej sprawie skarżący uwiarygodnił w sposób wystarczający, że nie posiada obecnie dostatecznych środków na pokrycie pełnych kosztów postępowania. Jedynym źródłem jej dochodu jest świadczenie emerytalne w wysokości 2.534,63 zł netto (dane z wyciągu z rachunku bankowego za grudzień 2013 roku). Pozostająca we wspólnym gospodarstwie domowym żona skarżącego uzyskuje dochody z emerytury w wysokości 1.268,70 zł netto (dane z decyzji ZUS o waloryzacji świadczenia). Łączny dochód małżonków P. wynosi zatem 3.803,33 zł. Z przedłożonych oświadczeń i dokumentów wynika, że znacznym obciążeniem domowego budżetu są aktualnie ponoszone wydatki na ogrzanie domu. Przedłożona faktura za gaz za okres od 6 grudnia 2013 do 3 lutego 2014 roku opiewa na kwotę 1.028,82 zł. Wydatki za energię elektryczną wynoszą obecnie łącznie 348,41 zł (202,36 zł plus 146,05 zł), za wodę 362,22 zł za dwa miesiące, odpady komunalne 54,50 zł miesięcznie. Przedłożone paragony za zakup leków i produktów ziołowych opiewają za miesiąc grudzień 2013 roku na kwotę 40,35 zł, za styczeń 244,54 zł, a za luty 2014 roku na 37,25 zł. Skarżący oświadczył ponadto, że miesięczne wydatki na żywność wynoszą około 1.500 zł miesięcznie. Z danych tych wynika, że ponoszone w miesiącu wydatki są wysokie w stosunku do uzyskiwanych dochodów. Skarżący nie dysponuje przy tym żadnymi oszczędnościami, ani przedmiotami wartościowymi, które mógłby spieniężyć celem pokrycia kosztów sądowych. Biorąc pod uwagę wskazane okoliczności orzekający uznał, że A. P. nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów sądowych bez uszczerbku w koniecznym utrzymaniu siebie i rodziny. Tym bardziej, że skarżący złożył jednocześnie dwie skargi do tut. Sądu, a łączna kwota wpisów sądowych w dwóch sprawach wynosi 1.000 zł. Zasadnym jest zatem zwolnienie skarżącego od kosztów sądowych w 1/2 części.
Wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych w całości nie mógł zostać uwzględniony z następujących powodów. Sytuacja majątkowa skarżącego nie nosi znamion ubóstwa, czy biedy. Zarówno skarżący, jak i jego małżonka dysponują stałymi i pewnymi źródłami dochodu. Sytuacja taka pozwala na sukcesywne czynienie oszczędności na pokrycie choćby części kosztów związanych z zainicjowanym postępowaniem sądowym. Należy także zauważyć, iż saldo rachunku bankowego skarżącego jest dodatnie i na dzień 31 grudnia 2013 roku wynosiło 3.907,15 zł. W ocenie orzekającego strona posiada zatem środki, aby ponieść część kosztów sądowych zainicjowanego postępowania.
W analizowanej sytuacji majątkowej A. P. zwolnienie jej od kosztów sądowych w całości byłoby zatem niezasadne. Konieczność poniesienia 1/2 części z ich ogólnej sumy nie naraża natomiast skarżącego na pogorszenie warunków bytowych – z jednej strony, z drugiej zaś - odpowiada fiskalnemu interesowi Państwa, które swoją pomoc powinno gwarantować tylko najbardziej potrzebującym. Z tych względów orzeczono jak w sentencji na podstawie art. 245 § 3, art. 246 § 1 pkt 2 w zw. z art. 258 § 1 i § 2 pkt 7 p.p.s.a.
Nietezowane
Artykuły przypisane do orzeczenia
Kup dostęp i zobacz, do jakich przepisów odnosi się orzeczenie. Znajdź inne potrzebne orzeczenia.
Skład sądu
Monika Rudzka /przewodniczący sprawozdawca/Sentencja
Referendarz sądowy Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie - Monika Rudzka po rozpoznaniu w dniu 14 lutego 2014 r. na posiedzeniu niejawnym wniosku A. P. o zwolnienie od kosztów sądowych w sprawie ze skargi A. P. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w [...] z dnia 28 października 2013 r. Nr: [...] w przedmiocie ustalenia warunków zabudowy p o s t a n a w i a zwolnić skarżącego od kosztów sądowych w 1/2 części; I) w pozostałej części wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych oddalić
Uzasadnienie
W odpowiedzi na wezwanie do uiszczenia wpisu sądowego w kwocie 500 zł od skargi na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w [...] z dnia 28 października 2013 roku w przedmiocie ustalenia warunków zabudowy skarżący A. P. złożył wniosek o przyznanie mu prawa pomocy obejmującego zwolnienie od kosztów sądowych.
We wniosku skarżący oświadczył, iż pozostaje we wspólnym gospodarstwie domowym wraz z żoną K. P.. Ich miesięczny dochód wynosi 3.800 zł i stanowi go emerytura skarżącego w wysokości 2.500 zł i emerytura jego żony w wysokości 1.300 zł. W skład majątku wnioskodawcy wchodzi dom o powierzchni 150 m² oraz działka wielkości około 1300 m². Skarżący nie dysponuje przedmiotami wartościowymi. Rubryka 7.2.1. formularza, w której należało wykazać posiadane zasoby pieniężne pozostała niewypełniona.
Uzasadniając wniosek o prawo pomocy A. P. podniósł, iż uiszczenie kosztów sądowych stanowi dla niego duże obciążenie finansowe, gdyż jest emerytem wydającym dużo pieniędzy na lekarstwa i ogrzanie domu. Łączne koszty ogrzewania gazem wynoszą 4.000 zł, prąd kosztuje około 300 zł miesięcznie, a woda i ścieki co dwa miesiące około 300 zł.
Odnosząc się do wezwania referendarza sądowego o uzupełnienie wniosku o przyznanie prawa pomocy skarżący przesłał kopie następujących dokumentów: polisy potwierdzającej zawarcie umowy ubezpieczenia domu i ruchomości domowych z dnia 30 kwietnia 2013 roku za łączną kwotę 590 zł, umowy ubezpieczenia pojazdu z dnia 9 grudnia 2013 roku ze składką 441,78 zł, pięciu paragonów za zakup leków i medykamentów z oświadczeniem o wydatkach na żywność w kwocie około 1.500 zł miesięcznie, faktury za gaz za okres od 6 grudnia 2013 roku do 3 lutego 2014 roku opiewającej na kwotę 1.028,82 zł, zestawienia wpłat za gaz za okres od 2 lutego 2012 roku do 23 grudnia 2013 roku (łączna kwota 7.202,49 zł), pisma Zarządu Spółki Miejskie Przedsiębiorstwo Oczyszczania Sp. z o.o. w K. z dnia [...] lipca 2013 roku o wysokości opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi (54,50 zł), dwudziestu odcinków płatności za energię elektryczną z terminami płatności od 23 grudnia 2013 roku do 23 kwietnia 2014 roku dowodu wpłaty kwoty 362,22 zł za wodę (termin płatności 14 luty 2014), a także decyzję z dnia 19 stycznia 2013 roku w sprawie ustalenia wysokości podatku od nieruchomości za 2013 rok na kwotę 1.746 zł, wyciąg z rachunku bankowego skarżącego za okres od 1 grudnia 2013 do 31 grudnia 2013 roku (saldo 3.907,15 zł) z odnotowaną na nim wpłatą świadczenia ZUS w kwocie 2.534,63 zł oraz decyzję ZUS z dnia 1 marca 2013 roku o waloryzacji emerytury K. P. od dnia 1 marca 2013 roku na kwotę 1.268,70 zł.
Mając powyższe na uwadze, zważono, co następuje:
Prawo pomocy jest szczególną instytucją postępowania przed sądami administracyjnymi, mającą na celu zagwarantowanie konstytucyjnego prawa do sądu osobom, które nie są w stanie samodzielnie ponieść kosztów postępowania sądowego.
Zgodnie z art. 246 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jednolity: Dz. U. z 2012 r., poz. 270, dalej p.p.s.a.) przyznanie prawa pomocy w zakresie częściowym przysługuje osobie fizycznej, która wykaże, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny. Prawo pomocy w zakresie częściowym, którego przyznania domaga się skarżący, obejmuje m. in. zwolnienie od opłat sądowych w całości lub w części. Częściowe zwolnienie od opłat lub wydatków może polegać na zwolnieniu od poniesienia ułamkowej ich części lub określonej ich kwoty pieniężnej (art. 245 § 3 i 4 p.p.s.a.).
Należy zauważyć, że zwolnienie od kosztów sądowych stanowi odstępstwo od generalnej zasady partycypowania stron w kosztach postępowania, wyrażonej w art. 199 p.p.s.a., zgodnie z którą strony ponoszą koszty postępowania związane ze swym udziałem w sprawie, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej. Zatem prawo pomocy jako instytucja o charakterze wyjątkowym winno być stosowane jedynie w wypadkach uzasadnionych szczególnymi okolicznościami, gdy wnioskodawca nie posiada żadnych lub wystarczających możliwości sfinansowania kosztów postępowania. Do osób takich zaliczyć można m. in. bezrobotnych, którzy nie pobierają zasiłku lub osoby, które ze względu na okoliczności życiowe pozbawione są środków do życia, bądź środki te są bardzo ograniczone i zaspakajają tylko podstawowe potrzeby życiowe.
Udzielenie stronie prawa pomocy w postępowaniu przed sądem administracyjnym jest więc formą jej dofinansowania z budżetu państwa i przez to powinno się sprowadzać do wypadków, w których zdobycie przez stronę środków na sfinansowanie udziału w postępowaniu sądowym jest rzeczywiście, obiektywnie niemożliwe. Zwolnienie od kosztów sądowych - co do zasady - powinno dotyczyć przede wszystkim osoby fizyczne znajdujące się w ubóstwie, które z uwagi na swoją sytuację materialną i życiową nie są w stanie ponieść kosztów sądowych i dlatego postępowanie z ich udziałem winno kredytować państwo. Ubiegający się o taką pomoc powinien więc w każdym wypadku poczynić oszczędności we własnych wydatkach, do granic zabezpieczenia koniecznych kosztów utrzymania siebie i rodziny. Dopiero gdyby poczynione w ten sposób oszczędności okazały się niewystarczające – może zwrócić się o pomoc państwa (por. postanowienie SN z dnia 24.09.1984 r. sygn. II CZ 104/84).
W ocenie orzekającego w przedmiotowej sprawie skarżący uwiarygodnił w sposób wystarczający, że nie posiada obecnie dostatecznych środków na pokrycie pełnych kosztów postępowania. Jedynym źródłem jej dochodu jest świadczenie emerytalne w wysokości 2.534,63 zł netto (dane z wyciągu z rachunku bankowego za grudzień 2013 roku). Pozostająca we wspólnym gospodarstwie domowym żona skarżącego uzyskuje dochody z emerytury w wysokości 1.268,70 zł netto (dane z decyzji ZUS o waloryzacji świadczenia). Łączny dochód małżonków P. wynosi zatem 3.803,33 zł. Z przedłożonych oświadczeń i dokumentów wynika, że znacznym obciążeniem domowego budżetu są aktualnie ponoszone wydatki na ogrzanie domu. Przedłożona faktura za gaz za okres od 6 grudnia 2013 do 3 lutego 2014 roku opiewa na kwotę 1.028,82 zł. Wydatki za energię elektryczną wynoszą obecnie łącznie 348,41 zł (202,36 zł plus 146,05 zł), za wodę 362,22 zł za dwa miesiące, odpady komunalne 54,50 zł miesięcznie. Przedłożone paragony za zakup leków i produktów ziołowych opiewają za miesiąc grudzień 2013 roku na kwotę 40,35 zł, za styczeń 244,54 zł, a za luty 2014 roku na 37,25 zł. Skarżący oświadczył ponadto, że miesięczne wydatki na żywność wynoszą około 1.500 zł miesięcznie. Z danych tych wynika, że ponoszone w miesiącu wydatki są wysokie w stosunku do uzyskiwanych dochodów. Skarżący nie dysponuje przy tym żadnymi oszczędnościami, ani przedmiotami wartościowymi, które mógłby spieniężyć celem pokrycia kosztów sądowych. Biorąc pod uwagę wskazane okoliczności orzekający uznał, że A. P. nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów sądowych bez uszczerbku w koniecznym utrzymaniu siebie i rodziny. Tym bardziej, że skarżący złożył jednocześnie dwie skargi do tut. Sądu, a łączna kwota wpisów sądowych w dwóch sprawach wynosi 1.000 zł. Zasadnym jest zatem zwolnienie skarżącego od kosztów sądowych w 1/2 części.
Wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych w całości nie mógł zostać uwzględniony z następujących powodów. Sytuacja majątkowa skarżącego nie nosi znamion ubóstwa, czy biedy. Zarówno skarżący, jak i jego małżonka dysponują stałymi i pewnymi źródłami dochodu. Sytuacja taka pozwala na sukcesywne czynienie oszczędności na pokrycie choćby części kosztów związanych z zainicjowanym postępowaniem sądowym. Należy także zauważyć, iż saldo rachunku bankowego skarżącego jest dodatnie i na dzień 31 grudnia 2013 roku wynosiło 3.907,15 zł. W ocenie orzekającego strona posiada zatem środki, aby ponieść część kosztów sądowych zainicjowanego postępowania.
W analizowanej sytuacji majątkowej A. P. zwolnienie jej od kosztów sądowych w całości byłoby zatem niezasadne. Konieczność poniesienia 1/2 części z ich ogólnej sumy nie naraża natomiast skarżącego na pogorszenie warunków bytowych – z jednej strony, z drugiej zaś - odpowiada fiskalnemu interesowi Państwa, które swoją pomoc powinno gwarantować tylko najbardziej potrzebującym. Z tych względów orzeczono jak w sentencji na podstawie art. 245 § 3, art. 246 § 1 pkt 2 w zw. z art. 258 § 1 i § 2 pkt 7 p.p.s.a.
