I SA/Po 1126/13
Postanowienie
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu
2014-01-20Nietezowane
Artykuły przypisane do orzeczenia
Do tego artykulu posiadamy jeszcze 13 orzeczeń.
Kup dostęp i zobacz, do jakich przepisów odnosi się orzeczenie. Znajdź inne potrzebne orzeczenia.
Skład sądu
Violetta Mielcarek /przewodniczący sprawozdawca/Sentencja
Referendarz sądowy Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu – Violetta Mielcarek po rozpoznaniu w dniu 20 stycznia 2014 r. na posiedzeniu niejawnym wniosku LS o przyznanie prawa pomocy w zakresie częściowym poprzez zwolnienie od kosztów sądowych w sprawie ze skargi LS na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej z dnia [...], Nr [...] w przedmiocie podatku od towarów i usług za luty, sierpień, wrzesień, październik, listopad i grudzień 2007 r. postanawia: oddalić wniosek.
Uzasadnienie
Skarżący LS pismem z dnia [...] wniósł do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego skargę na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej z dnia [...] w przedmiocie podatku od towarów i usług za luty, sierpień, wrzesień, październik, listopad i grudzień 2007 r. Równocześnie złożył sporządzony w dniu [...] na urzędowym formularzu wniosek o przyznanie prawa pomocy w zakresie częściowym poprzez zwolnienie od kosztów sądowych. W uzasadnieniu wniosku podał, że nie posiada majątku i nie stać go na poniesienie opłaty. Skarżący oświadczył, że nie posiada domu, mieszkania, nieruchomości rolnej, innych nieruchomości i przedmiotów o wartości powyżej 3.000 euro. Posiada natomiast oszczędności w wysokości [...]. Wnioskodawca podał, że pozostaje w rozdzielności majątkowej małżeńskiej. Oświadczył, że nie uzyskuje dochodów.
Pismem z dnia [...] wezwano skarżącego do uzupełnienia wniosku o przyznanie prawa pomocy poprzez:
1. złożenie odpisów zeznań rocznych podatkowych za [...] złożonych przez skarżącego i jego żonę,
2. złożenie odpisów z wszystkich kont bankowych, lokat bankowych i rachunków bankowych za ostatnie [...] miesięcy należących do skarżącego i jego żony,
3. podanie czy skarżący i jego żona posiadają pojazdy podlegające obowiązkowi rejestracji, jeżeli tak należy podać jakie to pojazdy, jakiej marki, jaki jest ich rok produkcji i wartość rynkowa,
4. podanie kosztów miesięcznego utrzymania skarżącego i jego żony z rozbiciem na poszczególne wydatki (czynsz, ogrzewanie, woda, gaz, energia elektryczna, koszty leczenia i zakupu lekarstw, wyżywienie, telefon stacjonarny i telefon komórkowy, abonament RTV, kablówka, środki czystości, raty kredytów – z podaniem na co kredyty zostały zaciągnięte, kiedy, jaki jest harmonogram spłat rat, inne),
5. podanie w jakiej wysokości i z jakiego tytułu skarżący i jego żona uzyskują miesięczne dochody (np. z tytułu wynagrodzenia za pracę, prowadzenia działalności gospodarczej, umowy zlecenia, umowy o dzieło, udziału w spółkach, zbycia papierów wartościowych, pełnienia funkcji członka zarządu, prokurenta, prac dorywczych, sezonowych, umowy zlecenia, inne), kiedy takie dochody uzyskali i w jakiej wysokości lub czy korzystają z pomocy opieki społecznej (odpis decyzji),
6. podanie czy żona skarżącego posiada jakieś nieruchomości, jeżeli tak to jakie, jaka jest ich powierzchnia, oszczędności, papiery wartościowe i przedmioty o wartości powyżej 3.000 euro,
7. podanie do kogo należy mieszkanie, w którym mieszka skarżący, jeżeli wnioskodawca najmuje to mieszkanie należy podać koszty najmu,
8. podanie czy skarżący lub jego żona posiadają udziały w spółkach z o.o., jaka jest wartość nominalna tych udziałów,
9. podanie czy skarżący prowadzi działalność gospodarczą, jeżeli tak to należy przedłożyć odpisy dokumentów za okres od [...], t.j. odpisy deklaracji VAT-7, odpisy z książki przychodów i rozchodów, ewidencji środków trwałych, firmowego rachunku bankowego, należy podać ilu skarżący zatrudnia pracowników, jeżeli nie prowadzi to od kiedy (odpis dokumentów o zaprzestaniu prowadzenia działalności gospodarczej),
10. podanie czy żona skarżącego prowadzi działalność gospodarczą, jeżeli tak należy przedłożyć odpisy ww. dokumentów,
11. podanie czy przeciwko skarżącemu jest prowadzone postępowanie egzekucyjne, jeżeli tak to czy zostały zajęte rachunki bankowe, majątek, wierzytelności (odpisy dokumentów) oraz w jakiej wysokości do chwili obecnej została wyegzekwowana od skarżącego z tytułu prowadzenia egzekucji kwota,
12. złożenie odpisu umowy majątkowej małżeńskiej oraz umowy lub orzeczenia o podziale majątku wspólnego,
13. podanie czy skarżący ma dzieci, w jakim wieku są dzieci, czy ponosi koszty ich miesięcznego utrzymania, jeżeli tak to w jakiej wysokości.
Pismo doręczono skarżącemu w dniu [...], zatem termin do uzupełnienia wniosku o przyznanie prawa pomocy minął z dniem [...]. Tymczasem skarżący do chwili obecnej wniosku o przyznanie prawa pomocy nie uzupełnił.
Zgodnie z art. 199 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm., dalej jako "P.p.s.a.") strony ponoszą koszty postępowania związane ze swym udziałem w sprawie. Zatem obowiązującą zasadą w postępowaniu sądowoadministracyjnym jest, że strony ponoszą koszty tego postępowania. Od tej zasady ustawa przewiduje wyjątek – możliwość przydzielenia stronie skarżącej prawa pomocy. Przepis art. 245 § 1 cyt. ustawy stanowi, iż prawo pomocy może być przyznane w zakresie całkowitym lub częściowym. Prawo pomocy w zakresie całkowitym obejmuje zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego (por. art. 245 § 2 P.p.s.a). Prawo pomocy w zakresie częściowym obejmuje zwolnienie tylko od opłat sądowych w całości lub w części albo tylko od wydatków albo od opłat sądowych i wydatków lub obejmuje tylko ustanowienie adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego. Częściowe zwolnienie od opłat lub wydatków może polegać na zwolnieniu od poniesienia ułamkowej ich części albo określonej ich kwoty pieniężnej (por. art. 245 § 3 i § 4 P.p.s.a.). Zgodnie z art. 246 § 1 przyznanie prawa pomocy osobie fizycznej następuje:
1) w zakresie całkowitym – gdy osoba ta wykaże, że nie jest w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania;
2) w zakresie częściowym - gdy wykaże, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania, bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny.
Instytucja prawa pomocy wiąże się ściśle z realizacją jednego z podstawowych standardów państwa prawnego, jakim jest prawo do sądu i zapewnia osobie znajdującej się w ciężkich warunkach materialnych możność obrony swoich praw przed sądem, mimo braku środków finansowych potrzebnych do poniesienia należnych kosztów postępowania. Zauważyć jednak należy, że to strona musi wykazać, że znajduje się w sytuacji, która uniemożliwia poniesienie jakichkolwiek (pkt 1) lub też pełnych (pkt 2) kosztów postępowania, o czym świadczy użycie w przepisie art. 246 § 1 P.p.s.a. zwrotu "gdy wykaże". Taka konstrukcja znajduje uzasadnienie w tym, że najszerszą wiedzę o okolicznościach mogących mieć znaczenie z punktu widzenia przesłanek przyznania prawa pomocy posiada sam wnioskodawca. Wobec tego, pochodzące od niego informacje powinny być na tyle szczegółowe, by możliwa była kompleksowa ocena jego rzeczywistej kondycji finansowej i sytuacji majątkowej. Zatem to w interesie strony skarżącej pozostaje przedstawienie jak najpełniejszej informacji, pozwalającej na dokonanie oceny jej aktualnych możliwości płatniczych.
W przedmiotowej sprawie skarżący wniósł o zwolnienie od kosztów sądowych, zatem wniosek jego podlega rozpoznaniu w oparciu o przesłanki wynikające z art. 246 § 1 pkt 2 P.p.s.a.
W ocenie referendarza sądowego rozpoznającego wniosek o przyznanie prawa pomocy w niniejszej sprawie skarżący nie wykazał przesłanek do zwolnienia go od kosztów sądowych.
Skarżący we wniosku o przyznanie prawa pomocy oświadczył, że nie posiada majątku i nie stać go na poniesienie opłaty. Wnioskodawca nie posiada domu, mieszkania, nieruchomości rolnej i przedmiotów o wartości powyżej 3.000 euro, posiada natomiast oszczędności w wysokości [...]. Skarżący poinformował, że pozostaje w rozdzielności majątkowej małżeńskiej. Z oświadczenia wynika również, że nie ma dochodów. Jednakże, pomimo iż z oświadczenia skarżącego wynika, że nie pozostaje we wspólności majątkowej małżeńskiej, pismem z dnia [...] wezwano go nie tylko do złożenia dodatkowych informacji i przedłożenia dokumentów dotyczących jego osoby, ale również wezwano go do podania informacji dotyczących sytuacji finansowej i majątkowej małżonki. Jednakże skarżący - mimo wezwania – nie udzielił odpowiedzi na ww. wezwanie i wobec tego nie wyjaśnił do kogo należy mieszkanie, w którym mieszka, czy najmuje to mieszkanie, jeżeli tak to w jakiej wysokości ponosi opłaty z tytułu najmu. Nie podał również czy jego żona posiada jakieś nieruchomości, jeżeli tak to jakie i jaka jest ich powierzchnia, czy posiada ona jakieś oszczędności, papiery wartościowe i przedmioty o wartości powyżej 3.000 euro. Skarżący nie podał czy on lub jego żona posiadają pojazdy podlegające obowiązkowi rejestracji, jeżeli tak to jakie to pojazdy, jakiej marki, jaki jest ich rok produkcji i wartość rynkowa. Skarżący nie wyjaśnił również w jakiej wysokości i z jakiego tytułu małżonka uzyskuje miesięczne dochody. Wnioskodawca nie udzielił informacji, czy on lub jego żona korzystają z pomocy opieki społecznej. Nie podał, czy on i jego żona posiadają udziały w spółkach z o.o., jeżeli tak to jaka jest nominalna wartość tych udziałów. Skarżący nie podał również w jakiej wysokości on i jego żona ponoszą koszty miesięcznego utrzymania. Podkreślić należy, że dopiero zestawienie i analiza faktycznie uzyskiwanych przez małżonków dochodów i ponoszonych przez nich wydatków, czy to łącznie, czy też oddzielnie, pozwala na pełną i rzetelną ocenę w zakresie spełnienia ustawowej przesłanki przyznania prawa pomocy. W tym miejscu zauważyć należy, że w świetle przepisów prawa rodzinnego rozdzielność majątkowa odnosi się - jak sama nazwa wskazuje - do majątków małżonków, a nie do ich wzajemnych obowiązków. Rozdzielność majątkowa dotyczy zatem kwestii zobowiązań każdego z małżonków wobec osób trzecich, a także kwestii samodzielnego dysponowania i zarządzania swoimi majątkami (por. postanowienia NSA: z 2 marca 2009 r., I FZ 31/09; z 2 września 2009 r., I FZ 199/09; z 17 lutego 2010 r., II FZ 21/10, publikowane na str. internetowej www.orzeczenia.nsa.gov.pl). Rozdzielność majątkowa tym samym nie zwalnia małżonków z obowiązku wzajemnego wsparcia finansowego. Zgodnie bowiem z art. 23 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2012 r., poz. 788 ze zm.) małżonkowie są obowiązani m.in. do wzajemnej pomocy. Skoro małżonkowie są obowiązani do wzajemnej pomocy, przez którą należy rozumieć nie tylko świadczenia osobiste, ale i pieniężne, żona ma obowiązek udzielenia pomocy mężowi w zakresie prowadzenia przez niego procesów sądowych (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 5 maja 1967 r., sygn. akt I CZ 37/67, Lex nr 6155). W świetle ugruntowanego już stanowiska sądów administracyjnych fakt, że pomiędzy małżonkami istnieje rozdzielność majątkowa, nie stanowi okoliczności, w której to żona skarżącego nie może pomóc swojemu mężowi w uiszczeniu kosztów postępowania (por. postanowienie NSA z 15 listopada 2012 r., sygn. akt II FZ 900/12, postanowienie NSA z 2 grudnia 2011 r., sygn. akt I FZ 395/11, postanowienie NSA z 3 listopada 2011 r. sygn. akt I OZ 817/11, postanowienie NSA z 28 września 2011 r. sygn. akt I FZ 196/11 publ. www.orzeczenia.nsa.gov.pl). Mając na uwadze powyższe przyjąć zatem należy, że wysokość osiąganych przez żonę skarżącego dochodów oraz jej sytuacja finansowa i majątkowa wpływa również na ocenę możliwości płatniczych wnioskodawcy. Natomiast nieujawnienie przez skarżącego we wniosku o przyznanie prawa pomocy sytuacji majątkowej i finansowej żony nie pozwala na ocenę rzeczywistej sytuacji materialnej skarżącego pod kątem spełnienia przesłanek do przyznania prawa pomocy w żądanym zakresie (por. postanowienie NSA z 2 września 2009r. sygn. akt I FZ 199/09 publ. www.orzeczenia.nsa.gov.pl). Ponadto skarżący nie udzielił odpowiedzi również na pozostałe punkty wezwania. W szczególności nie wyjaśnił czy prowadzi działalność gospodarczą, jeżeli tak, to nie przedłożył szeregu dokumentów związanych z jej prowadzeniem, jeżeli natomiast nie prowadzi, to nie podał od kiedy. W świetle powyższego nie sposób przyjąć, aby stan majątkowy i sytuacja finansowa skarżącego została zobrazowana w sposób dostatecznie wyczerpujący. Nie budzi bowiem wątpliwości, że brak złożenia przez skarżącego wyjaśnień i odpisów dokumentów, o których przedłożenie został wezwany, nie pozwala na dokonanie miarodajnej oceny rzeczywistych możliwości płatniczych strony.
Wobec powyższego stwierdzić należy, że skarżący nie wykazał, że nie jest w stanie ponieść kosztów sądowych w przedmiotowej sprawie. Skarżący nie udzielił bowiem odpowiedzi na wezwanie z dnia [...]. Natomiast złożone przez niego wcześniej oświadczenie złożone na urzędowym formularzu jest niewystarczające do stwierdzenia, że wniosek o przyznanie prawa pomocy jest zasadny. Ponadto wskazać należy, że uchylanie się strony od obowiązków nałożonych w toku postępowania o przyznanie prawa pomocy jest przeszkodą wyłączającą możliwość przyznania prawa pomocy (por. post. NSA z dnia 5 września 2005 r. sygn. akt II FZ 418/05). Skoro skarżący, pomimo wezwania, nie udzielił wyjaśnień i nie przedłożył odpisów dokumentów, o które został wezwany, to nie jest możliwe dokonanie rzetelnej i obiektywnej oceny stanu majątkowo-finansowego strony, a zatem wniosek należało oddalić. Przyznanie prawa pomocy jest dopuszczalne bowiem tylko wtedy, jeżeli strona wnioskująca o przyznanie prawa pomocy przedstawi w sposób wyczerpujący informacje dotyczące jej sytuacji materialnej i finansowej. To właśnie na skarżącym ciążył obowiązek wykazania zasadności złożonego przez niego wniosku w kontekście ustawowych przesłanek przyznania prawa pomocy. Negatywne skutki niewykonania wezwania obciążają w całości stronę, do której wezwanie zostało skierowane.
Wobec powyższego na podstawie art. 245 § 1 i § 3, art. 246 § 1 pkt 2 w zw. z art. 258 § 1 i § 2 pkt 7 P.p.s.a., postanowiono jak w sentencji.
Nietezowane
Artykuły przypisane do orzeczenia
Kup dostęp i zobacz, do jakich przepisów odnosi się orzeczenie. Znajdź inne potrzebne orzeczenia.
Skład sądu
Violetta Mielcarek /przewodniczący sprawozdawca/Sentencja
Referendarz sądowy Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu – Violetta Mielcarek po rozpoznaniu w dniu 20 stycznia 2014 r. na posiedzeniu niejawnym wniosku LS o przyznanie prawa pomocy w zakresie częściowym poprzez zwolnienie od kosztów sądowych w sprawie ze skargi LS na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej z dnia [...], Nr [...] w przedmiocie podatku od towarów i usług za luty, sierpień, wrzesień, październik, listopad i grudzień 2007 r. postanawia: oddalić wniosek.
Uzasadnienie
Skarżący LS pismem z dnia [...] wniósł do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego skargę na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej z dnia [...] w przedmiocie podatku od towarów i usług za luty, sierpień, wrzesień, październik, listopad i grudzień 2007 r. Równocześnie złożył sporządzony w dniu [...] na urzędowym formularzu wniosek o przyznanie prawa pomocy w zakresie częściowym poprzez zwolnienie od kosztów sądowych. W uzasadnieniu wniosku podał, że nie posiada majątku i nie stać go na poniesienie opłaty. Skarżący oświadczył, że nie posiada domu, mieszkania, nieruchomości rolnej, innych nieruchomości i przedmiotów o wartości powyżej 3.000 euro. Posiada natomiast oszczędności w wysokości [...]. Wnioskodawca podał, że pozostaje w rozdzielności majątkowej małżeńskiej. Oświadczył, że nie uzyskuje dochodów.
Pismem z dnia [...] wezwano skarżącego do uzupełnienia wniosku o przyznanie prawa pomocy poprzez:
1. złożenie odpisów zeznań rocznych podatkowych za [...] złożonych przez skarżącego i jego żonę,
2. złożenie odpisów z wszystkich kont bankowych, lokat bankowych i rachunków bankowych za ostatnie [...] miesięcy należących do skarżącego i jego żony,
3. podanie czy skarżący i jego żona posiadają pojazdy podlegające obowiązkowi rejestracji, jeżeli tak należy podać jakie to pojazdy, jakiej marki, jaki jest ich rok produkcji i wartość rynkowa,
4. podanie kosztów miesięcznego utrzymania skarżącego i jego żony z rozbiciem na poszczególne wydatki (czynsz, ogrzewanie, woda, gaz, energia elektryczna, koszty leczenia i zakupu lekarstw, wyżywienie, telefon stacjonarny i telefon komórkowy, abonament RTV, kablówka, środki czystości, raty kredytów – z podaniem na co kredyty zostały zaciągnięte, kiedy, jaki jest harmonogram spłat rat, inne),
5. podanie w jakiej wysokości i z jakiego tytułu skarżący i jego żona uzyskują miesięczne dochody (np. z tytułu wynagrodzenia za pracę, prowadzenia działalności gospodarczej, umowy zlecenia, umowy o dzieło, udziału w spółkach, zbycia papierów wartościowych, pełnienia funkcji członka zarządu, prokurenta, prac dorywczych, sezonowych, umowy zlecenia, inne), kiedy takie dochody uzyskali i w jakiej wysokości lub czy korzystają z pomocy opieki społecznej (odpis decyzji),
6. podanie czy żona skarżącego posiada jakieś nieruchomości, jeżeli tak to jakie, jaka jest ich powierzchnia, oszczędności, papiery wartościowe i przedmioty o wartości powyżej 3.000 euro,
7. podanie do kogo należy mieszkanie, w którym mieszka skarżący, jeżeli wnioskodawca najmuje to mieszkanie należy podać koszty najmu,
8. podanie czy skarżący lub jego żona posiadają udziały w spółkach z o.o., jaka jest wartość nominalna tych udziałów,
9. podanie czy skarżący prowadzi działalność gospodarczą, jeżeli tak to należy przedłożyć odpisy dokumentów za okres od [...], t.j. odpisy deklaracji VAT-7, odpisy z książki przychodów i rozchodów, ewidencji środków trwałych, firmowego rachunku bankowego, należy podać ilu skarżący zatrudnia pracowników, jeżeli nie prowadzi to od kiedy (odpis dokumentów o zaprzestaniu prowadzenia działalności gospodarczej),
10. podanie czy żona skarżącego prowadzi działalność gospodarczą, jeżeli tak należy przedłożyć odpisy ww. dokumentów,
11. podanie czy przeciwko skarżącemu jest prowadzone postępowanie egzekucyjne, jeżeli tak to czy zostały zajęte rachunki bankowe, majątek, wierzytelności (odpisy dokumentów) oraz w jakiej wysokości do chwili obecnej została wyegzekwowana od skarżącego z tytułu prowadzenia egzekucji kwota,
12. złożenie odpisu umowy majątkowej małżeńskiej oraz umowy lub orzeczenia o podziale majątku wspólnego,
13. podanie czy skarżący ma dzieci, w jakim wieku są dzieci, czy ponosi koszty ich miesięcznego utrzymania, jeżeli tak to w jakiej wysokości.
Pismo doręczono skarżącemu w dniu [...], zatem termin do uzupełnienia wniosku o przyznanie prawa pomocy minął z dniem [...]. Tymczasem skarżący do chwili obecnej wniosku o przyznanie prawa pomocy nie uzupełnił.
Zgodnie z art. 199 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm., dalej jako "P.p.s.a.") strony ponoszą koszty postępowania związane ze swym udziałem w sprawie. Zatem obowiązującą zasadą w postępowaniu sądowoadministracyjnym jest, że strony ponoszą koszty tego postępowania. Od tej zasady ustawa przewiduje wyjątek – możliwość przydzielenia stronie skarżącej prawa pomocy. Przepis art. 245 § 1 cyt. ustawy stanowi, iż prawo pomocy może być przyznane w zakresie całkowitym lub częściowym. Prawo pomocy w zakresie całkowitym obejmuje zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego (por. art. 245 § 2 P.p.s.a). Prawo pomocy w zakresie częściowym obejmuje zwolnienie tylko od opłat sądowych w całości lub w części albo tylko od wydatków albo od opłat sądowych i wydatków lub obejmuje tylko ustanowienie adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego lub rzecznika patentowego. Częściowe zwolnienie od opłat lub wydatków może polegać na zwolnieniu od poniesienia ułamkowej ich części albo określonej ich kwoty pieniężnej (por. art. 245 § 3 i § 4 P.p.s.a.). Zgodnie z art. 246 § 1 przyznanie prawa pomocy osobie fizycznej następuje:
1) w zakresie całkowitym – gdy osoba ta wykaże, że nie jest w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania;
2) w zakresie częściowym - gdy wykaże, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania, bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny.
Instytucja prawa pomocy wiąże się ściśle z realizacją jednego z podstawowych standardów państwa prawnego, jakim jest prawo do sądu i zapewnia osobie znajdującej się w ciężkich warunkach materialnych możność obrony swoich praw przed sądem, mimo braku środków finansowych potrzebnych do poniesienia należnych kosztów postępowania. Zauważyć jednak należy, że to strona musi wykazać, że znajduje się w sytuacji, która uniemożliwia poniesienie jakichkolwiek (pkt 1) lub też pełnych (pkt 2) kosztów postępowania, o czym świadczy użycie w przepisie art. 246 § 1 P.p.s.a. zwrotu "gdy wykaże". Taka konstrukcja znajduje uzasadnienie w tym, że najszerszą wiedzę o okolicznościach mogących mieć znaczenie z punktu widzenia przesłanek przyznania prawa pomocy posiada sam wnioskodawca. Wobec tego, pochodzące od niego informacje powinny być na tyle szczegółowe, by możliwa była kompleksowa ocena jego rzeczywistej kondycji finansowej i sytuacji majątkowej. Zatem to w interesie strony skarżącej pozostaje przedstawienie jak najpełniejszej informacji, pozwalającej na dokonanie oceny jej aktualnych możliwości płatniczych.
W przedmiotowej sprawie skarżący wniósł o zwolnienie od kosztów sądowych, zatem wniosek jego podlega rozpoznaniu w oparciu o przesłanki wynikające z art. 246 § 1 pkt 2 P.p.s.a.
W ocenie referendarza sądowego rozpoznającego wniosek o przyznanie prawa pomocy w niniejszej sprawie skarżący nie wykazał przesłanek do zwolnienia go od kosztów sądowych.
Skarżący we wniosku o przyznanie prawa pomocy oświadczył, że nie posiada majątku i nie stać go na poniesienie opłaty. Wnioskodawca nie posiada domu, mieszkania, nieruchomości rolnej i przedmiotów o wartości powyżej 3.000 euro, posiada natomiast oszczędności w wysokości [...]. Skarżący poinformował, że pozostaje w rozdzielności majątkowej małżeńskiej. Z oświadczenia wynika również, że nie ma dochodów. Jednakże, pomimo iż z oświadczenia skarżącego wynika, że nie pozostaje we wspólności majątkowej małżeńskiej, pismem z dnia [...] wezwano go nie tylko do złożenia dodatkowych informacji i przedłożenia dokumentów dotyczących jego osoby, ale również wezwano go do podania informacji dotyczących sytuacji finansowej i majątkowej małżonki. Jednakże skarżący - mimo wezwania – nie udzielił odpowiedzi na ww. wezwanie i wobec tego nie wyjaśnił do kogo należy mieszkanie, w którym mieszka, czy najmuje to mieszkanie, jeżeli tak to w jakiej wysokości ponosi opłaty z tytułu najmu. Nie podał również czy jego żona posiada jakieś nieruchomości, jeżeli tak to jakie i jaka jest ich powierzchnia, czy posiada ona jakieś oszczędności, papiery wartościowe i przedmioty o wartości powyżej 3.000 euro. Skarżący nie podał czy on lub jego żona posiadają pojazdy podlegające obowiązkowi rejestracji, jeżeli tak to jakie to pojazdy, jakiej marki, jaki jest ich rok produkcji i wartość rynkowa. Skarżący nie wyjaśnił również w jakiej wysokości i z jakiego tytułu małżonka uzyskuje miesięczne dochody. Wnioskodawca nie udzielił informacji, czy on lub jego żona korzystają z pomocy opieki społecznej. Nie podał, czy on i jego żona posiadają udziały w spółkach z o.o., jeżeli tak to jaka jest nominalna wartość tych udziałów. Skarżący nie podał również w jakiej wysokości on i jego żona ponoszą koszty miesięcznego utrzymania. Podkreślić należy, że dopiero zestawienie i analiza faktycznie uzyskiwanych przez małżonków dochodów i ponoszonych przez nich wydatków, czy to łącznie, czy też oddzielnie, pozwala na pełną i rzetelną ocenę w zakresie spełnienia ustawowej przesłanki przyznania prawa pomocy. W tym miejscu zauważyć należy, że w świetle przepisów prawa rodzinnego rozdzielność majątkowa odnosi się - jak sama nazwa wskazuje - do majątków małżonków, a nie do ich wzajemnych obowiązków. Rozdzielność majątkowa dotyczy zatem kwestii zobowiązań każdego z małżonków wobec osób trzecich, a także kwestii samodzielnego dysponowania i zarządzania swoimi majątkami (por. postanowienia NSA: z 2 marca 2009 r., I FZ 31/09; z 2 września 2009 r., I FZ 199/09; z 17 lutego 2010 r., II FZ 21/10, publikowane na str. internetowej www.orzeczenia.nsa.gov.pl). Rozdzielność majątkowa tym samym nie zwalnia małżonków z obowiązku wzajemnego wsparcia finansowego. Zgodnie bowiem z art. 23 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2012 r., poz. 788 ze zm.) małżonkowie są obowiązani m.in. do wzajemnej pomocy. Skoro małżonkowie są obowiązani do wzajemnej pomocy, przez którą należy rozumieć nie tylko świadczenia osobiste, ale i pieniężne, żona ma obowiązek udzielenia pomocy mężowi w zakresie prowadzenia przez niego procesów sądowych (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 5 maja 1967 r., sygn. akt I CZ 37/67, Lex nr 6155). W świetle ugruntowanego już stanowiska sądów administracyjnych fakt, że pomiędzy małżonkami istnieje rozdzielność majątkowa, nie stanowi okoliczności, w której to żona skarżącego nie może pomóc swojemu mężowi w uiszczeniu kosztów postępowania (por. postanowienie NSA z 15 listopada 2012 r., sygn. akt II FZ 900/12, postanowienie NSA z 2 grudnia 2011 r., sygn. akt I FZ 395/11, postanowienie NSA z 3 listopada 2011 r. sygn. akt I OZ 817/11, postanowienie NSA z 28 września 2011 r. sygn. akt I FZ 196/11 publ. www.orzeczenia.nsa.gov.pl). Mając na uwadze powyższe przyjąć zatem należy, że wysokość osiąganych przez żonę skarżącego dochodów oraz jej sytuacja finansowa i majątkowa wpływa również na ocenę możliwości płatniczych wnioskodawcy. Natomiast nieujawnienie przez skarżącego we wniosku o przyznanie prawa pomocy sytuacji majątkowej i finansowej żony nie pozwala na ocenę rzeczywistej sytuacji materialnej skarżącego pod kątem spełnienia przesłanek do przyznania prawa pomocy w żądanym zakresie (por. postanowienie NSA z 2 września 2009r. sygn. akt I FZ 199/09 publ. www.orzeczenia.nsa.gov.pl). Ponadto skarżący nie udzielił odpowiedzi również na pozostałe punkty wezwania. W szczególności nie wyjaśnił czy prowadzi działalność gospodarczą, jeżeli tak, to nie przedłożył szeregu dokumentów związanych z jej prowadzeniem, jeżeli natomiast nie prowadzi, to nie podał od kiedy. W świetle powyższego nie sposób przyjąć, aby stan majątkowy i sytuacja finansowa skarżącego została zobrazowana w sposób dostatecznie wyczerpujący. Nie budzi bowiem wątpliwości, że brak złożenia przez skarżącego wyjaśnień i odpisów dokumentów, o których przedłożenie został wezwany, nie pozwala na dokonanie miarodajnej oceny rzeczywistych możliwości płatniczych strony.
Wobec powyższego stwierdzić należy, że skarżący nie wykazał, że nie jest w stanie ponieść kosztów sądowych w przedmiotowej sprawie. Skarżący nie udzielił bowiem odpowiedzi na wezwanie z dnia [...]. Natomiast złożone przez niego wcześniej oświadczenie złożone na urzędowym formularzu jest niewystarczające do stwierdzenia, że wniosek o przyznanie prawa pomocy jest zasadny. Ponadto wskazać należy, że uchylanie się strony od obowiązków nałożonych w toku postępowania o przyznanie prawa pomocy jest przeszkodą wyłączającą możliwość przyznania prawa pomocy (por. post. NSA z dnia 5 września 2005 r. sygn. akt II FZ 418/05). Skoro skarżący, pomimo wezwania, nie udzielił wyjaśnień i nie przedłożył odpisów dokumentów, o które został wezwany, to nie jest możliwe dokonanie rzetelnej i obiektywnej oceny stanu majątkowo-finansowego strony, a zatem wniosek należało oddalić. Przyznanie prawa pomocy jest dopuszczalne bowiem tylko wtedy, jeżeli strona wnioskująca o przyznanie prawa pomocy przedstawi w sposób wyczerpujący informacje dotyczące jej sytuacji materialnej i finansowej. To właśnie na skarżącym ciążył obowiązek wykazania zasadności złożonego przez niego wniosku w kontekście ustawowych przesłanek przyznania prawa pomocy. Negatywne skutki niewykonania wezwania obciążają w całości stronę, do której wezwanie zostało skierowane.
Wobec powyższego na podstawie art. 245 § 1 i § 3, art. 246 § 1 pkt 2 w zw. z art. 258 § 1 i § 2 pkt 7 P.p.s.a., postanowiono jak w sentencji.
