II SAB/Bk 45/12
Postanowienie
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku
2014-01-17Nietezowane
Artykuły przypisane do orzeczenia
Do tego artykulu posiadamy jeszcze 13 orzeczeń.
Kup dostęp i zobacz, do jakich przepisów odnosi się orzeczenie. Znajdź inne potrzebne orzeczenia.
Skład sądu
Tomasz Oleksicki /przewodniczący sprawozdawca/Sentencja
Referendarz sądowy Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku Wydziału II: Tomasz Oleksicki, po rozpoznaniu w dniu 17 stycznia 2014 r. na posiedzeniu niejawnym wniosku o przyznanie prawa pomocy w zakresie całkowitym obejmującym zwolnienie z kosztów sądowych i ustanowienie radcy prawnego w sprawie ze skargi Stowarzyszenia O. P. C. w S. na bezczynność Burmistrza S. w przedmiocie dostępu do informacji publicznej p o s t a n a w i a - odmówić przyznania prawa pomocy w zakresie całkowitym obejmującym zwolnienie z kosztów sądowych i ustanowienie radcy prawnego.-
Uzasadnienie
Stowarzyszenie O. P. C. z siedzibą w S. wniosło
o przyznanie prawa pomocy w zakresie całkowitym obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych i ustanowienie radcy prawnego. Stowarzyszenie działa w formie stowarzyszenia zwykłego, a celem tej działalności jest dobro państwa i obywateli tj. godne reprezentowanie społeczeństwa w organach administracji publicznej, organach dochodzeniowych, sądowych i mediach. Stowarzyszenie nie posiada żadnego majątku, środków trwałych czy też środków finansowych na rachunku bankowym, nie pobiera również składek członkowskich. Żaden z członków Stowarzyszenia nie posiada konta bankowego, nie prowadzi również fundacji (k. 46 i k. 237 - 239).
Zgodnie z treścią art. 245 § 2 w zw. z art. 246 § 2 pkt 1 ustawy z dnia
30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r., poz. 270 tekst jednolity) przyznanie prawa pomocy osobie prawnej, a także jednostce organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej w zakresie całkowitym następuje - gdy wykaże ona, że nie ma żadnych środków na poniesienie jakichkolwiek kosztów postępowania.
Na wnioskodawcy spoczywa, zatem ciężar dowodu, a w szczególności obowiązek wykazania, że znajduje się w sytuacji uprawniającej do skorzystania
z tego prawa (vide: J. Tarno, Prawo o postępowania przed sądami administracyjnymi – Komentarz, Wyd. LexisNexis, Warszawa 2006, s. 504; B. Dauter i inni, Prawo
o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Komentarz, Wyd. Zakamycze, Kraków 2005, s. 592).
W tym miejscu należy wskazać, że w sprawie niniejszej strona skarżąca kilkukrotnie składała już wnioski o przyznanie prawa pomocy. Zostały one negatywnie rozpoznane: postanowieniem WSA w Białymstoku z dnia 13 września 2012 r. Naczelny Sąd Administracyjny postanowieniem z dnia 25 października 2012 r., sygn. I OZ 807/12 oddalił zażalenie od tego rozstrzygnięcia, postanowieniem WSA w Białymstoku z dnia 22 października 2013 r. Naczelny Sąd Administracyjny postanowieniem z dnia 11 grudnia 2013 r., sygn. I OZ 1118/13 oddalił zażalenie od tego rozstrzygnięcia oraz postanowieniami WSA w Białymstoku z dnia 25 marca 2013 r. i z dnia 21 maja 2013 r. (od których nie wniesiono sprzeciwu). Z uzasadnień tych orzeczeń wynika, że powodem odmowy przyznania prawa pomocy było uznanie, że Stowarzyszenie samo pozbawiło się możliwości pozyskania środków finansowych, nie podejmując żadnych kroków w celu ich zapewnienia na pokrycie ewentualnych kosztów związanych z prowadzoną działalnością. Podobnie należy ocenić obecnie rozpoznawany wniosek o przyznanie prawa pomocy, zwłaszcza, że okoliczności faktyczne nie uległy zmianie.
Stowarzyszenie O. P. C. w S. jest stowarzyszeniem zwykłym, które zgodnie z art. 40 ust. 1 ustawy z dnia 7 kwietnia 1989 r. Prawo o stowarzyszeniach (t.j. Dz.U. z 2001 r., nr 79, poz. 855 ze zm.) stanowi uproszczoną formę stowarzyszenia niemającego osobowości prawnej. Oznacza to, że stowarzyszenie zwykłe określa swoją strukturę organizacyjną w regulaminie, który w szczególności wskazuje jego nazwę, cel i środki działania. Środkami działania w przypadku takiego stowarzyszenia są składki członkowie, które uznać należy za majątek stowarzyszenia (Z. Radwański, Podmioty prawa cywilnego w świetle zmian kodeksu cywilnego przeprowadzonych ustawą z dnia 14 lutego 2003 r. PS 2003, nr 7-8, s.7; postanowienie NSA z dnia 21 maja 2009 r., sygn. akt I OZ 519/09, LEX nr 574295).
Ze złożonego oświadczenia wynika, że działalność Stowarzyszenia opiera się na pracy społecznej członków. Statut natomiast nie przewiduje opłacania składek przez członków stowarzyszenia, a zatem stowarzyszenie nie posiada żadnego majątku, ani jakichkolwiek źródeł dochodu. Art. 42 ust. 2 ustawy z dnia 7 kwietnia 1989 r. Prawo o stowarzyszeniach wskazuje, iż stowarzyszenie zwykłe prowadzi swoją działalność statutową opierając się na środkach finansowych pochodzących ze składek członkowskich.
Celem działalności Stowarzyszenia jest dobro państwa i obywateli tj. godne reprezentowanie społeczeństwa w organach administracji publicznej, organach dochodzeniowych, sądowych i mediach, co wskazuje na to, iż Stowarzyszenie powinno w ramach swoich celów statutowych przewidywać konieczność realizacji swoich praw przed sądem. Dostępność natomiast do sądu wymaga z natury rzeczy posiadania środków finansowych na prowadzenie procesów sądowych. Dobrowolne, zatem pozbawienie się składek członkowskich w statucie bądź regulaminie prowadzi zatem de facto do uniemożliwienia realizacji zadań Stowarzyszenia bądź też finansowania działalności Stowarzyszenia ze środków Skarbu Państwa. Stowarzyszenie natomiast chcąc realizować swoje cele statutowe winno zgromadzić odpowiednie środki na poniesienie kosztów postępowania sądowego.
Odnosząc te okoliczności do sprawy niniejszej należy, zatem stwierdzić, że S. O. P. C. z siedzibą w S. mając zapewnioną w ustawie możliwość uzyskiwania środków finansowych na pokrycie wydatków związanych z działalnością statutową nie może przerzucać całości kosztów prowadzonego przez siebie postępowania sądowoadministracyjnego na rzecz Skarbu Państwa. Przyznanie wnioskowanego prawa pomocy prowadziłoby bowiem do sytuacji, w której działalność stowarzyszenia byłaby finansowana ze środków publicznych, to z kolei prowadziłoby do zaprzeczenia zasady, że organizacja społeczna powinna prowadzić działalność w oparciu o własne środki finansowe oraz majątek. Natomiast odmiennie należałoby oceniać okoliczności, w których stowarzyszenie zakładając sobie pewne cele, jednocześnie jasno i precyzyjnie określając sposób pozyskania środków, z których te cele będą realizowane, z przyczyn niezależnych od siebie nie jest w stanie zgromadzić dostatecznej ilości środków na funkcjonowanie – okoliczności te nie zostały jednak wykazane w sprawie niniejszej (vide. postanowienia NSA z dnia 20 grudnia 2006 r. sygn. akt II OZ 1433/06; z dnia 25 marca 2010 r., sygn. akt II OZ 252/10, z dnia 14 września 2010 r., sygn. akt. II OZ 853/10; z dnia 09 września 2010 r. sygn. akt II OZ 842/10 publ. https://cbois.nsa.gov.pl/).
Stowarzyszenie o niewielkiej liczbie członków, braku składki członkowskiej
w rezultacie nieosiągające żadnego dochodu musi liczyć się z trudną sytuacją w prowadzeniu działalności statutowej i podjąć odpowiednie kroki w kierunku uzyskania majątku np. poprzez zwiększenie liczby członków lub przekształcenie stowarzyszenia zwykłego w stowarzyszenie rejestrowe, które może zwiększyć swój majątek poprzez otrzymywanie darowizn, spadków, zapisów, prowadzić działalność gospodarczą dla uzyskania środków finansowych na działalność statutową. (vide. postanowienie WSA w Warszawie z dnia 10 sierpnia 2010 r., sygn. akt IV SA/Wa 411/10, publ. https://cbois.nsa.gov.pl/).
Końcowo należy raz jeszcze wskazać, że w takich okolicznościach nie istnieje żadna obiektywna przeszkoda uniemożliwiająca zgromadzenie odpowiednich środków finansowych, a organizacja ustanawiając symboliczne składki członkowskie bądź ich brak w ogóle, sama pozbawia się zdobycia środków finansowych na prowadzenie działań statutowych, co stanowi przesłankę do odmowy udzielenia pomocy prawnego. Nawet bowiem jeśli Stowarzyszenie jest organizacją typu non profit, nie podlega ono zwolnieniu od obowiązku zapewnienia środków na prowadzenie działalności statutowej (postanowienie NSA z 8 lipca 2010 r. sygn. II OZ 664/10, postanowienie NSA z 4 marca 2010 r., sygn. II OZ 183/10, LEX nr 606595, postanowienie NSA z dnia 17 czerwca 2011 r., sygn. I OZ 428/11, LEX nr 990354).
Mając na uwadze powyższe okoliczności, na podstawie art. 258 § 2 pkt 7
i art. 245 § 2 w zw. z art. 246 § 2 pkt 1 ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, orzeczono jak w sentencji.
Nietezowane
Artykuły przypisane do orzeczenia
Kup dostęp i zobacz, do jakich przepisów odnosi się orzeczenie. Znajdź inne potrzebne orzeczenia.
Skład sądu
Tomasz Oleksicki /przewodniczący sprawozdawca/Sentencja
Referendarz sądowy Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku Wydziału II: Tomasz Oleksicki, po rozpoznaniu w dniu 17 stycznia 2014 r. na posiedzeniu niejawnym wniosku o przyznanie prawa pomocy w zakresie całkowitym obejmującym zwolnienie z kosztów sądowych i ustanowienie radcy prawnego w sprawie ze skargi Stowarzyszenia O. P. C. w S. na bezczynność Burmistrza S. w przedmiocie dostępu do informacji publicznej p o s t a n a w i a - odmówić przyznania prawa pomocy w zakresie całkowitym obejmującym zwolnienie z kosztów sądowych i ustanowienie radcy prawnego.-
Uzasadnienie
Stowarzyszenie O. P. C. z siedzibą w S. wniosło
o przyznanie prawa pomocy w zakresie całkowitym obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych i ustanowienie radcy prawnego. Stowarzyszenie działa w formie stowarzyszenia zwykłego, a celem tej działalności jest dobro państwa i obywateli tj. godne reprezentowanie społeczeństwa w organach administracji publicznej, organach dochodzeniowych, sądowych i mediach. Stowarzyszenie nie posiada żadnego majątku, środków trwałych czy też środków finansowych na rachunku bankowym, nie pobiera również składek członkowskich. Żaden z członków Stowarzyszenia nie posiada konta bankowego, nie prowadzi również fundacji (k. 46 i k. 237 - 239).
Zgodnie z treścią art. 245 § 2 w zw. z art. 246 § 2 pkt 1 ustawy z dnia
30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r., poz. 270 tekst jednolity) przyznanie prawa pomocy osobie prawnej, a także jednostce organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej w zakresie całkowitym następuje - gdy wykaże ona, że nie ma żadnych środków na poniesienie jakichkolwiek kosztów postępowania.
Na wnioskodawcy spoczywa, zatem ciężar dowodu, a w szczególności obowiązek wykazania, że znajduje się w sytuacji uprawniającej do skorzystania
z tego prawa (vide: J. Tarno, Prawo o postępowania przed sądami administracyjnymi – Komentarz, Wyd. LexisNexis, Warszawa 2006, s. 504; B. Dauter i inni, Prawo
o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Komentarz, Wyd. Zakamycze, Kraków 2005, s. 592).
W tym miejscu należy wskazać, że w sprawie niniejszej strona skarżąca kilkukrotnie składała już wnioski o przyznanie prawa pomocy. Zostały one negatywnie rozpoznane: postanowieniem WSA w Białymstoku z dnia 13 września 2012 r. Naczelny Sąd Administracyjny postanowieniem z dnia 25 października 2012 r., sygn. I OZ 807/12 oddalił zażalenie od tego rozstrzygnięcia, postanowieniem WSA w Białymstoku z dnia 22 października 2013 r. Naczelny Sąd Administracyjny postanowieniem z dnia 11 grudnia 2013 r., sygn. I OZ 1118/13 oddalił zażalenie od tego rozstrzygnięcia oraz postanowieniami WSA w Białymstoku z dnia 25 marca 2013 r. i z dnia 21 maja 2013 r. (od których nie wniesiono sprzeciwu). Z uzasadnień tych orzeczeń wynika, że powodem odmowy przyznania prawa pomocy było uznanie, że Stowarzyszenie samo pozbawiło się możliwości pozyskania środków finansowych, nie podejmując żadnych kroków w celu ich zapewnienia na pokrycie ewentualnych kosztów związanych z prowadzoną działalnością. Podobnie należy ocenić obecnie rozpoznawany wniosek o przyznanie prawa pomocy, zwłaszcza, że okoliczności faktyczne nie uległy zmianie.
Stowarzyszenie O. P. C. w S. jest stowarzyszeniem zwykłym, które zgodnie z art. 40 ust. 1 ustawy z dnia 7 kwietnia 1989 r. Prawo o stowarzyszeniach (t.j. Dz.U. z 2001 r., nr 79, poz. 855 ze zm.) stanowi uproszczoną formę stowarzyszenia niemającego osobowości prawnej. Oznacza to, że stowarzyszenie zwykłe określa swoją strukturę organizacyjną w regulaminie, który w szczególności wskazuje jego nazwę, cel i środki działania. Środkami działania w przypadku takiego stowarzyszenia są składki członkowie, które uznać należy za majątek stowarzyszenia (Z. Radwański, Podmioty prawa cywilnego w świetle zmian kodeksu cywilnego przeprowadzonych ustawą z dnia 14 lutego 2003 r. PS 2003, nr 7-8, s.7; postanowienie NSA z dnia 21 maja 2009 r., sygn. akt I OZ 519/09, LEX nr 574295).
Ze złożonego oświadczenia wynika, że działalność Stowarzyszenia opiera się na pracy społecznej członków. Statut natomiast nie przewiduje opłacania składek przez członków stowarzyszenia, a zatem stowarzyszenie nie posiada żadnego majątku, ani jakichkolwiek źródeł dochodu. Art. 42 ust. 2 ustawy z dnia 7 kwietnia 1989 r. Prawo o stowarzyszeniach wskazuje, iż stowarzyszenie zwykłe prowadzi swoją działalność statutową opierając się na środkach finansowych pochodzących ze składek członkowskich.
Celem działalności Stowarzyszenia jest dobro państwa i obywateli tj. godne reprezentowanie społeczeństwa w organach administracji publicznej, organach dochodzeniowych, sądowych i mediach, co wskazuje na to, iż Stowarzyszenie powinno w ramach swoich celów statutowych przewidywać konieczność realizacji swoich praw przed sądem. Dostępność natomiast do sądu wymaga z natury rzeczy posiadania środków finansowych na prowadzenie procesów sądowych. Dobrowolne, zatem pozbawienie się składek członkowskich w statucie bądź regulaminie prowadzi zatem de facto do uniemożliwienia realizacji zadań Stowarzyszenia bądź też finansowania działalności Stowarzyszenia ze środków Skarbu Państwa. Stowarzyszenie natomiast chcąc realizować swoje cele statutowe winno zgromadzić odpowiednie środki na poniesienie kosztów postępowania sądowego.
Odnosząc te okoliczności do sprawy niniejszej należy, zatem stwierdzić, że S. O. P. C. z siedzibą w S. mając zapewnioną w ustawie możliwość uzyskiwania środków finansowych na pokrycie wydatków związanych z działalnością statutową nie może przerzucać całości kosztów prowadzonego przez siebie postępowania sądowoadministracyjnego na rzecz Skarbu Państwa. Przyznanie wnioskowanego prawa pomocy prowadziłoby bowiem do sytuacji, w której działalność stowarzyszenia byłaby finansowana ze środków publicznych, to z kolei prowadziłoby do zaprzeczenia zasady, że organizacja społeczna powinna prowadzić działalność w oparciu o własne środki finansowe oraz majątek. Natomiast odmiennie należałoby oceniać okoliczności, w których stowarzyszenie zakładając sobie pewne cele, jednocześnie jasno i precyzyjnie określając sposób pozyskania środków, z których te cele będą realizowane, z przyczyn niezależnych od siebie nie jest w stanie zgromadzić dostatecznej ilości środków na funkcjonowanie – okoliczności te nie zostały jednak wykazane w sprawie niniejszej (vide. postanowienia NSA z dnia 20 grudnia 2006 r. sygn. akt II OZ 1433/06; z dnia 25 marca 2010 r., sygn. akt II OZ 252/10, z dnia 14 września 2010 r., sygn. akt. II OZ 853/10; z dnia 09 września 2010 r. sygn. akt II OZ 842/10 publ. https://cbois.nsa.gov.pl/).
Stowarzyszenie o niewielkiej liczbie członków, braku składki członkowskiej
w rezultacie nieosiągające żadnego dochodu musi liczyć się z trudną sytuacją w prowadzeniu działalności statutowej i podjąć odpowiednie kroki w kierunku uzyskania majątku np. poprzez zwiększenie liczby członków lub przekształcenie stowarzyszenia zwykłego w stowarzyszenie rejestrowe, które może zwiększyć swój majątek poprzez otrzymywanie darowizn, spadków, zapisów, prowadzić działalność gospodarczą dla uzyskania środków finansowych na działalność statutową. (vide. postanowienie WSA w Warszawie z dnia 10 sierpnia 2010 r., sygn. akt IV SA/Wa 411/10, publ. https://cbois.nsa.gov.pl/).
Końcowo należy raz jeszcze wskazać, że w takich okolicznościach nie istnieje żadna obiektywna przeszkoda uniemożliwiająca zgromadzenie odpowiednich środków finansowych, a organizacja ustanawiając symboliczne składki członkowskie bądź ich brak w ogóle, sama pozbawia się zdobycia środków finansowych na prowadzenie działań statutowych, co stanowi przesłankę do odmowy udzielenia pomocy prawnego. Nawet bowiem jeśli Stowarzyszenie jest organizacją typu non profit, nie podlega ono zwolnieniu od obowiązku zapewnienia środków na prowadzenie działalności statutowej (postanowienie NSA z 8 lipca 2010 r. sygn. II OZ 664/10, postanowienie NSA z 4 marca 2010 r., sygn. II OZ 183/10, LEX nr 606595, postanowienie NSA z dnia 17 czerwca 2011 r., sygn. I OZ 428/11, LEX nr 990354).
Mając na uwadze powyższe okoliczności, na podstawie art. 258 § 2 pkt 7
i art. 245 § 2 w zw. z art. 246 § 2 pkt 1 ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, orzeczono jak w sentencji.
