II OZ 1240/13

Uzasadnienie

Postanowieniem z dnia 8 listopada 2012 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu odmówił D. W. przywrócenia terminu do wniesienia skargi kasacyjnej od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z dnia 18 grudnia 2008 r., sygn. akt II SA/Wr 415/03 w sprawie ze skargi D., M., M. i J. W. na decyzję Dolnośląskiego Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego we Wrocławiu z dnia [...] stycznia 2003 r., nr [...] w przedmiocie uchylenia decyzji I instancji dot. Umorzenia postępowania w sprawie budowy budynku mieszkalnego, budynku gospodarczego oraz zbiornika na ścieki.

W uzasadnieniu postanowienia Sąd I instancji wskazał, że pismem z dnia 31 października 2012 r. (data złożenia w Sądzie) D. i M. W. wnieśli o przywrócenie terminu do wniesienia skargi kasacyjnej i na uzasadnienie wniosku podali, że "z akt sądowych zostało wyrzucone pełnomocnictwo procesowe do przyznanego mi pełnomocnika z urzędu". Wraz z wnioskiem została złożona skarga kasacyjna D. W. podpisana przez adwokat A. K., do której dołączono pełnomocnictwo udzielone adwokatowi przez D. W. W wykonaniu zarządzenia Przewodniczącego Wydziału II pismem z dnia 6 listopada 2012 r. wezwano M. W. do uzupełnienia braku formalnego wniosku o przywrócenie terminu poprzez nadesłanie skargi kasacyjnej wraz z odpisami – w terminie 7 dni pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpoznania.

Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu uznając wniosek D. W. za niezasadny wskazał, że wyrok WSA we Wrocławiu z dnia 18 grudnia 2008 r. (sygn. akt II SA/Wr 451/03) został skarżącej D. W. doręczony w dniu 11 lutego 2009 r. (dowód doręczenia, k. 210 akt sądowych). Postanowieniem z dnia 31 marca 2009 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu odrzucił skargę kasacyjną od tego wyroku, uzasadniając to faktem, iż skarga kasacyjna nie została sporządzona przez adwokata lub radcę prawnego. Skarżącej przyznano prawo pomocy w zakresie ustanowienia adwokata (postanowienie WSA we Wrocławiu z dnia 17 kwietnia 2009 r.). W dniu 11 września 2009 r. do Sądu wpłynęło pismo Wicedziekana Okręgowej Rady Adwokackiej we Wrocławiu informujące (także skarżących), że na pełnomocnika z urzędu wyznaczono adwokata K. G. (k. 308 akt sądowych). Następnie postanowieniem z dnia 16 listopada 2009 r. WSA we Wrocławiu odrzucił zażalenie skarżących na postanowienie z dnia 31 marca 2009 r. Następnie w dniu 8 marca 2010 r. do Sądu wpłynęło pismo adwokata K. G. informujące, że nadal próbuje on uzyskać od skarżących pełnomocnictwo do działania w ich imieniu (k. 380 akt sądowych). Natomiast postanowieniem z dnia 28 października 2010 r. (sygn. akt II OZ 1083/10) Naczelny Sąd Administracyjny oddalił zażalenie skarżących na postanowienie WSA we Wrocławiu z dnia 16 listopada 2009 r. Wobec tego postanowieniem z dnia 19 listopada 2010 r. (sygn. akt II SA/Wr 415/03) WSA we Wrocławiu stwierdził, że od dnia 28 października 2010 r. wyrok z dnia 18 grudnia 2008 r. jest prawomocny.

Sąd I instancji odwołując się do powyższego stwierdził, że obecnie złożony przez skarżącą wniosek o przywrócenie terminu do wniesienia skargi kasacyjnej nie zasługuje na uwzględnienie z dwóch powodów. Przede wszystkim należy powiedzieć, że skarżąca w żaden sposób nie wykazała, iż wniosek złożony w dniu 31 października 2012 r. został wniesiony w ciągu siedmiu dni od czasu ustania przyczyny uchybienia terminu. Zakładając, że strona miała 30 dni od doręczenia wyroku z uzasadnieniem na złożenie skargi kasacyjnej, to termin ten upłynął w marcu 2009 r. Gdyby przyjąć, że termin do wniesienia skargi kasacyjnej można liczyć od chwili, kiedy przyznany pełnomocnik z urzędu mógł zapoznać się z aktami sprawy i miał możliwość wniesienia skargi kasacyjnej, to termin 30-dniowy również upłynąłby w roku 2009. Natomiast skarżąca wnioskując o przywrócenie tego terminu w żaden sposób nie wskazała, jaka była przyczyna uchybienia terminowi trwającego od 2009 roku, ani nie podała, jakie zdarzenie spowodowało ustanie przyczyny uchybienia terminu.

Ponadto, Sąd I instancji wskazał, że zgodnie z treścią art. 87 § 5 p.p.s.a. po upływie roku od uchybionego terminu, jego przywrócenie jest dopuszczalne tylko w przypadkach wyjątkowych. Niewątpliwie od uchybienia terminu w niniejszej sprawie upłynął rok, co oznacza, że należałoby rozważyć, czy w sprawie zaszedł przypadek wyjątkowy, który uzasadniałby przywrócenie terminu.

Sąd I instancji wskazał, że w niniejszej sprawie skarżąca nie tylko nie wykazała, że wniosek o przywrócenie terminu został złożony w terminie 7 dni od ustania przyczyny uchybienia terminowi do wniesienia skargi kasacyjnej, ale także nie podała okoliczności, które wskazywałyby na wyjątkowość sytuacji, która uzasadniałaby przywrócenie terminu po prawie trzech latach od ewentualnego uchybienia. Niezależnie od powyższego, Sąd I instancji podkreślił, że nie jest prawdziwe twierdzenie skarżących, jakoby z akt sądowych usunięto czy wyrzucono dokument zawierający pełnomocnictwo udzielone przez skarżących adwokatowi K. G. Sąd I instancji poinformował, że dokument ten znajduje się w aktach i opatrzony jest datą 9 października 2009 r. tj. datą wpływu do Sądu (karta nr 458 akt sądowych).

Ponadto, Sąd I instancji poinformował, że odnośnie do wniosku M. W. wydane zostanie osobne rozstrzygnięcie.

Zażalenie na powyższe postanowienie WSA w Warszawie złożyli skarżący. Wnosząc o uchylenie zaskarżonego postanowienia skarżący wskazali, że jest ono niesprawiedliwe i rażąco narusza prawa materialne, interes społeczny i interes Rzeczypospolitej Polskiej. Wszystko co jest napisane w postanowieniu jest niesprawiedliwe podobnie jak wyrok Sądu, prawdą jest, że z akt sądowych zostało wyrzucone pełnomocnictwo procesowe.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 86 § 1 zdanie 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm., dalej p.p.s.a.) jeżeli strona nie dokonała w terminie czynności w postępowaniu sądowym bez swojej winy, sąd na jej wniosek postanowi przywrócenie terminu.

Warunkiem skuteczności wniosku o przywrócenie uchybionego terminu jest łączne spełnienie przesłanek ustanowionych w przepisach art. 86 i art. 87 p.p.s.a.: uprawdopodobnienie przez stronę braku winy w uchybieniu terminu (art. 86 § 1 i art. 87 § 2), spowodowanie przez uchybienie terminu ujemnych skutków dla strony (art. 86 § 2), dochowanie terminu do wniesienia wniosku (art. 87 § 1), dopełnienie uchybionej czynności (art. 87 § 4).

Wniosek o przywrócenie terminu do wniesienia skargi powinien zatem powoływać się na okoliczności wskazujące na brak winy w uchybieniu terminu, które zapewniają uprawdopodobnienie zasadności tego wniosku.

Kryterium braku winy, jako przesłanka zasadności wniosku o przywrócenie terminu, polega na dopełnieniu przez stronę obowiązku dołożenia szczególnej staranności przy dokonywaniu czynności procesowej. Oceniając wystąpienie tej przesłanki, sąd powinien przyjąć obiektywny miernik staranności, której można wymagać od każdego należycie dbającego o swoje interesy. O braku winy w uchybieniu terminu można mówić jedynie wtedy, gdy strona nie mogła usunąć przeszkody nawet przy użyciu największego w danych warunkach wysiłku (por. J. P. Tarno, Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz, Wyd. 5, Warszawa 2012, s. 270).

Przy ocenie winy strony lub jej braku w uchybieniu terminu do dokonania czynności procesowej należy brać pod rozwagę nie tylko okoliczności, które uniemożliwiły stronie dokonanie tej czynności w terminie, lecz także okoliczności świadczące o podjęciu lub nie podjęciu przez stronę działań mających na celu zabezpieczenie się w dotrzymaniu terminu.

W rozpoznawanej sprawie, zasadnie Sąd I instancji stwierdził, że skarżąca w żaden sposób nie wykazała, iż wniosek złożony w dniu 31 października 2012 r. został wniesiony w ciągu siedmiu dni od czasu ustania przyczyny uchybienia terminu. Prawidłowo także, Sąd I instancji uznał, że zakładając, że strona miała 30 dni od doręczenia wyroku z uzasadnieniem na złożenie skargi kasacyjnej, to termin ten upłynął w marcu 2009 r. Skarżąca wnioskując o przywrócenie tego terminu nie podała co spowodowało ustanie przyczyny uchybienia terminu ani daty tego zdarzenia.

Skarżąca nie wykazała zatem, że wniosek o przywrócenie terminu został złożony w terminie 7 dni od ustania przyczyny uchybienia terminowi do wniesienia skargi kasacyjnej, nie wykazała zaistnienia przesłanek z art. 87§2 P.p.s.a. Prawidłowo także wskazał, Sąd I instancji, że nie jest prawdziwe twierdzenie skarżących, jakoby z akt sądowych usunięto czy wyrzucono dokument zawierający pełnomocnictwo udzielone przez skarżących adwokatowi K. G. Sąd I instancji poinformował, zgodnie z prawdą, że dokument ten znajduje się w aktach i opatrzony jest datą 9 października 2009 r. (karta nr 458 akt sądowych WSA).

W tym stanie rzeczy postanowienie Sądu I instancji odmawiające przywrócenia uchybionego terminu do wniesienia skargi w oparciu o wniosek złożony dnia 31 października 2012.r. odpowiada prawu.

Zwrócić należy jednak uwagę na fakt, że w aktach znajduje się nierozpoznany wniosek D. W. z dnia 6 grudnia 2009r. o przywrócenie terminu do wniesienia kasacji, który do sądu I instancji wpłynął dnia 7 grudnia 2009r. ( k.337 akt. ), a także pismo skarżących skierowane do NSA, za pośrednictwem WSA w Białymstoku dnia 8 stycznia 2010r. z żądaniem zobowiązania sądu I instancji do wydania postanowienia w zakresie przywrócenia terminu do wniesienia kasacji w przedmiotowej sprawie(k. 356 akt). Skierowany do WSA w Warszawie dnia 7 grudnia 2009r. wniosek o przywrócenie terminu do wniesienia skargi kasacyjnej wymaga odrębnego rozpoznania przez sąd I instancji.

Mając powyższe na uwadze, na podstawie art. 184 w związku z art. 197 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, Naczelny Sąd Administracyjny orzekł jak w sentencji.