• V SA/Wa 2075/13 - Wyrok W...
  25.04.2024

V SA/Wa 2075/13

Wyrok
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie
2014-01-09

Nietezowane

Artykuły przypisane do orzeczenia

Do tego artykulu posiadamy jeszcze 13 orzeczeń.
Kup dostęp i zobacz, do jakich przepisów odnosi się orzeczenie. Znajdź inne potrzebne orzeczenia.

Skład sądu

Barbara Mleczko-Jabłońska
Irena Jakubiec-Kudiura
Michał Sowiński /przewodniczący sprawozdawca/

Sentencja

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA - Michał Sowiński (spr.), Sędzia WSA - Irena Jakubiec-Kudiura, Sędzia WSA - Barbara Mleczko-Jabłońska, Protokolant st. specjalista - Małgorzata Broniarek, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 9 stycznia 2014r. sprawy ze skargi K. B. na decyzję Dyrektora Mazowieckiego Oddziału Regionalnego ARiMR w Warszawie z dnia [...] sierpnia 2013r. nr [...] w przedmiocie ustalenia kwoty nienależnie pobranych płatności z tytułu wspierania gospodarstw niskotowarowych; oddala skargę

Uzasadnienie

Zaskarżoną decyzją z [...] sierpnia 2013 r. Dyrektor Mazowieckiego Oddziału Regionalnego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (dalej: Dyrektor OR) utrzymał w mocy decyzję własną z [...] grudnia 2008 r. o ustaleniu kwoty nienależnie pobranych płatności z tytułu wspierania gospodarstw niskotowarowych.

Organ oparł swoje rozstrzygnięcie na następującym stanie faktycznym.

Decyzją z dnia [...] marca 2007 r. nr [...]Kierownik Biura Powiatowego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w G. (dalej: Kierownik BP) przyznał K. B. płatności dla gospodarstwa niskotowarowego w kwocie 4788,75 zł.

W dniu 22 lutego 2008 r. Kierownik BP wznowił z urzędu postępowanie administracyjne zakończone decyzją z dnia [...] marca 2007 r. Pismem z dnia 10 kwietnia 2008 r. K. B. oświadczyła, iż nie jest już właścicielką gospodarstwa rolnego, które zostało przekazane w dniu 2 listopada 2007 r. synowi w zamian za emeryturę w KRUS. Środki, które otrzymała na wsparcie gospodarstwa niskotowarowego zostały zainwestowane w powiększenie hodowli bydła i świń oraz na modernizację budynku inwentarskiego. Decyzją z dnia [...] maja 2008 r. Kierownik BP wstrzymał płatność dla gospodarstwa niskotowarowego przyznaną decyzją z dnia [...] marca 2007 r. Decyzja o wstrzymaniu płatności dla gospodarstwa niskotowarowego została utrzymana w mocy decyzją Dyrektora OR z dnia [...] maja 2008 r.

Następnie w dniu 18 listopada 2008 r. Prezes Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa zawiadomił K. B. o wszczęciu z urzędu postępowania administracyjnego w sprawie ustalenia kwoty nienależnie pobranych środków finansowych przyznanych decyzją z dnia [...] marca 2007 r.

Decyzją z dnia [...] grudnia 2008 r. nr [...] Prezes Agencji ustalił kwotę nienależnie pobranych płatności z tytułu wspierania gospodarstw niskotowarowych w wysokości 4788,75 zł.

W podstawie prawnej decyzji powołano przepisy art. 29 ust. 1 i 3 ustawy z dnia 9 maja 2008 r. o Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (Dz. U. Nr 98, poz. 634, z późn. zm.) oraz § 10 w związku z § 13 ust. 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 grudnia 2004 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu udzielania pomocy finansowej na wspieranie gospodarstw niskotowarowych objętej planem rozwoju obszarów wiejskich (Dz. U. Nr 286, poz. 2870, z późn. zm.).

W uzasadnieniu organ przywołał ustalony w sprawie stan faktyczny wskazując, iż K. B. w dniu 14 listopada 2006 r. złożyła wniosek o pomoc finansową na działanie wspieranie gospodarstw niskotowarowych. Kierownik BP przyznał w dniu [...] marca 2007 r. płatność dla gospodarstwa niskotowarowego w wysokości 4.788,75 zł. Płatność została zrealizowana na rachunek bankowy wskazany przez beneficjenta dwukrotnie w łącznej wysokości 9.280,62 zł (pierwsza płatność 4.788,75 zł, druga płatność – 4.491,87 zł).

Następnie organ wskazał, iż zgodnie z § 3 ust. 1 pkt 4 lit. b rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 grudnia 2004 r. płatność dla gospodarstwa niskotowarowego przyznawana jest producentowi rolnemu, który zobowiąże się do nie przenoszenia własności gospodarstwa przez okres 5 lat od lat przyznania płatności dla gospodarstwa niskotowarowego. W dniu 10 kwietnia 2008 r. wpłynął do BP w G. akt notarialny Rep. A Nr [...], na podstawie którego ustalono, iż w dniu 2 listopada 2007 r. K. B. przekazała gospodarstwo rolne oraz zaprzestała prowadzenia działalności rolniczej. W związku z powyższym organ stwierdził obowiązek zwrotu kwoty 9.280,62 zł. W dniu 4 czerwca 2008 r. beneficjentka dokonała dobrowolnego zwrotu II raty płatności, zatem na dzień wydania decyzji do zwrotu pozostała kwota 4.788,75 zł.

Ponadto Prezes Agencji zauważył, iż w przypadku dokonania nienależnej płatności, rolnik zwraca daną kwotę powiększoną o odsetki. Powyższe wynika z przepisów prawa wspólnotowego tj. art. 73 ust. 3 rozporządzenia Komisji (WE) nr 796/2004 z 21 kwietnia 2004 r. ustanawiającego szczegółowe zasady wdrażania zasady współzależności, modulacji oraz zintegrowanego systemu administracji i kontroli przewidzianych w rozporządzeniach Rady (WE) nr 1782/2003 ustanawiającego wspólne zasady dla systemów pomocy bezpośredniej w zakresie wspólnej polityki rolnej oraz określonych systemów wsparcia dla rolników w związku z art. 71 ust. 2 rozporządzenia Komisji (WE) nr 817/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 r. ustanawiającego szczegółowe zasady stosowania rozporządzenia Rady (WE) nr 1257/1999 w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich z Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej.

K. B. złożyła do Prezesa ARIMR wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy, który zgodnie z art. 65 § 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2000 r. Nr 98. poz. 1071, z późn. zm.); dalej: "k.p.a." oraz w związku z art. 29 ust. 2 ustawy z dnia 9 maja 2008 r. o Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa został przekazany zgodnie z właściwością Dyrektorowi Mazowieckiego OR ARiMR w Warszawie.

Decyzją z [...] sierpnia 2013 r. nr [...] Dyrektor OR utrzymał w mocy swoje wcześniejsze rozstrzygnięcie z dnia [...].12.2008 r. Akceptując ustalony stan faktyczny i prawny sprawy uznał, iż K. B. jest zobowiązana do zwrotu nienależnie pobranych płatności z tytułu wspierania gospodarstw niskotowarowych we wskazanej wysokości wraz z odsetkami, gdyż nie dotrzymała zobowiązania tj. nieprzenoszenia własności gospodarstwa przez okres 5 lat od dnia przyznania płatności. Organ wyjaśnił, iż przeniesienie posiadania gruntów rolnych w trakcie trwania programu niskotowarowego zależy wyłącznie od rolnika, a intencje tego przekazania nie podlegają kontroli. Strona składając wniosek 14 listopada 2006 r. miała świadomość warunków, które musi spełnić tj. oprócz restrukturyzacji swego gospodarstwa, poprzez wykonanie zadeklarowanych przedsięwzięć również zobowiązała się do nieprzenoszenia własności gospodarstwa przez okres 5 lat, z wyjątkiem przeniesienia własności tego gospodarstwa na rzecz następcy w zamian za rentę strukturalną.

Ponadto organ wskazał, iż ww. płatności za 2006 r. przyznane decyzją z dnia [...] marca 2007 r. zostały przekazane na rachunek bankowy wskazany we wniosku o wpis do ewidencji producentów, w dniach 27 kwietnia 2007 r. (4.788,75 zł) i 28 kwietnia 2008 r. (4.491,87 zł). W sprawie ustalono również, iż część płatności tj. druga rata zostały zwrócone.

W skardze z 27 sierpnia 2013 r. K. B. podniosła, iż zaskarżona decyzja z dnia [...] sierpnia 2013 r. jest stronnicza. W uzasadnieniu skargi podniosła m.in., iż ARiMR dysponowała aktem notarialnym dotyczącym przeniesienia gospodarstwa rolnego już w dniu 2 listopada 2007 r., a nie dopiero 10 kwietnia 2008 r., gdyż syn już 13 listopada 2007 r. miał nadany numer producenta i siedziby stada, po drugie, iż niesłusznie przypisywane są jej do zwrotu dwie płatności, podczas gdy jedną już zwróciła oraz że niesłusznie zarzuca się jej nieznajomość przepisów prawa, które uległy zmianie na jej niekorzyść. Ponadto skarżąca podniosła okoliczności związane z rozwijającą się chorobą, o której nie miała wówczas wiedzy, jak również o obowiązujących terminach na zgłoszenie choroby w ARIMR. Skarżąca wyjaśniła również, iż pierwsza płatność została zainwestowana w modernizację pomieszczeń i powiększenie stada. Jednocześnie skarżąca złożyła wniosek o umorzenie całej sumy pierwszej płatności wraz z odsetkami.

W odpowiedzi na skargę Dyrektor Mazowieckiego Oddziału Regionalnego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w Warszawie wniósł o jej oddalenie podtrzymując motywy zawarte w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje:

Uprawnienia wojewódzkich sądów administracyjnych, określone przepisami m. in. art. 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. – Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269, z późn. zm.) oraz art. 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270, z późn. zm.); zwanej dalej: "p.p.s.a." sprowadzają się do kontroli działalności organów administracji publicznej pod względem zgodności z prawem, tj. kontroli zgodności zaskarżonego aktu z przepisami postępowania administracyjnego, a także prawidłowości zastosowania i wykładni norm prawa materialnego krajowego i wspólnotowego.

W rozpatrywanej sprawie Sąd nie dopatrzył się w działaniu organów administracji ani naruszenia norm prawa materialnego ani też naruszenia przepisów postępowania, które mogłyby skutkować uwzględnieniem skargi.

Zgodnie z art. 29 ust. 1 ustawy z dnia 9 maja 2008 r. o Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa Prezes Agencji ustala, w drodze decyzji administracyjnej, kwoty nienależnie lub nadmiernie pobranych środków publicznych:

1) pochodzących z funduszy Unii Europejskiej;

2) krajowych, przeznaczonych na:

a) współfinansowanie wydatków realizowanych z funduszy Unii Europejskiej,

b) finansowanie przez Agencję pomocy przyznawanej w drodze decyzji administracyjne.

Płatność nienależna jest to płatność przyznana niezgodnie z przepisami unijnymi i wbrew warunkom przewidzianymi dla danej płatności. Ponieważ przepisy nie definiują płatności nienależnej, jej sensu należy poszukiwać w ustaleniu warunków do płatności należnej. Ustalenie, że dokonano wypłaty z uchybieniem któregokolwiek z warunków, będzie oznaczało nieprawidłowe wydatkowanie kwot pomocy, których zwrotu jako płatności nienależnej należy dochodzić w oparciu o przyjęte przez dane państwo procedury. Wypłacone nienależnie skarżącej środki finansowe dla gospodarstwa niskotowarowego pochodzą ze środków z Sekcji Gwarancji Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej oraz ze środków krajowych, przeznaczonych na współfinansowanie tj. z funduszy, o których mowa w art. 29 ust. 1 ustawy.

Zasady przyznawania płatności dla gospodarstw niskotowarowych regulowane są rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 7 grudnia 2004 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu udzielania pomocy finansowej na wspieranie gospodarstw niskotowarowych objętej planem rozwoju obszarów wiejskich. Zgodnie z § 3 ust. 1 pkt 4 lit. b rozporządzenia płatność dla gospodarstwa niskotowarowego przyznawana jest producentowi rolnemu, który zobowiąże się do nieprzenoszenia własności gospodarstwa przez okres 5 lat od dnia przyznania płatności dla gospodarstwa niskotowarowego. Stosownie do § 10 rozporządzenia jeżeli producent rolny przeniósł własność gospodarstwa niskotowarowego przed upływem 5 lat od dnia przyznania płatności dla gospodarstwa niskotowarowego płatność podlega wstrzymaniu i zwrotowi, z zastrzeżeniem § 11, tj. sytuacji, gdy w okresie 5 lat od dnia przyznania płatności nastąpi przeniesienie własności gospodarstwa niskotowarowego na rzecz następcy producenta rolnego, któremu przyznano rentę strukturalną. W przedmiotowej sprawie przywołany przepis § 11 pkt 1 rozporządzenia nie może jednak znaleźć zastosowania, gdyż skarżącej nie została przyznana renta strukturalna.

Odnosząc się do zarzutu braku informacji o zmianach w przepisach dotyczących możliwości przekazania gospodarstwa za rentę strukturalną podnieść należy, iż zmiany przepisów w zakresie warunków, jakie powinna spełniać osoba przejmująca gospodarstwo w zamian za rentę strukturalna nie mogą stanowić okoliczności powodujących brak konieczności zwrotu nienależnie pobranych środków finansowych. Należy wskazać, iż podpisując wniosek o przyznanie płatności dla gospodarstwa niskotowarowego skarżąca oświadczyła, iż znane są jej zasady przyznawania płatności dla gospodarstwa niskotowarowego oraz że jest świadoma skutków niewykonania zobowiązań wynikających z realizacji działania "wspieranie gospodarstw niskotowarowych". Jednocześnie zobowiązała się do nieprzenoszenia własności gospodarstwa niskotowarowego przez okres 5 lat od dnia przyznania płatności dla gospodarstwa niskotowarowego (z zastrzeżeniem, że zobowiązanie to nie dotyczy przeniesienia własności tego gospodarstwa na rzecz następcy wnioskodawcy, któremu przyznano rentę strukturalną). Skarżąca nie kwestionuje zatem faktu znajomości przepisów regulujących kwestię przyznawania płatności niskotowarowych, natomiast zmiana przepisów regulujących zasady udzielania pomocy finansowej na uzyskiwanie rent strukturalnych nie może prowadzić do uznania spełnienia wymogu przewidzianego w § 11 rozporządzenia z uwagi na przekazanie gospodarstwa umową darowizny bez uzyskania prawa do renty strukturalnej.

W odniesieniu do zarzutu braku rozważenia trudnej sytuacji zdrowotnej skarżącej wskazać miejscu należy, iż zgodnie z art. 39 rozporządzenia Komisji (WE) nr 817/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 r. ustanawiającego szczegółowe zasady stosowania rozporządzenie Rady (WE) nr 1257/1999 w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich z Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej (EFOGR) (Dz. Urz. UE L 153 z 30.04.2004, s. 30) bez uszczerbku dla rzeczywistych okoliczności, które należy uwzględnić w indywidualnych przypadkach, Państwa Członkowskie mogą uznać, w szczególności, następujące kategorie siły wyższej:

a. śmierć rolnika;

b. długoterminową niezdolność rolnika do wykonywania zawodu;

c. wywłaszczenie dużej części gospodarstwa, jeżeli wywłaszczenie to nie mogło być przewidziane w dniu podjęcia zobowiązania;

d. klęskę żywiołowa poważnie dotykającą grunty rolne gospodarstwa;

e. wypadek powodujący zniszczenie budynków dla zwierząt gospodarskich;

f. chorobę epizootyczna dotykającą część lub całość należących do rolnika zwierząt gospodarskich.

O przypadkach siły wyższej zawiadamia się na piśmie właściwy organ, wraz z odpowiednimi dowodami zadowalającymi ten organ w ciągu 10 dni roboczych od dnia, w którym rolnik jest w stanie dokonać tej czynności. Należy w powyższym kontekście zauważyć, iż skarżąca nie zawiadomiła organu o długotrwałej chorobie w terminie wskazanym w art. 39 ust. 2 rozporządzenia Komisji (WE) nr 817/2004. Podkreślić przy tym należy, iż za taką informację nie może zostać uznana informacja, że skarżąca w dniu 2 listopada 2007 r. w drodze umowy darowizny sporządzonej w formie aktu notarialnego przeniosła nieodpłatnie na rzecz syna własność i posiadanie gospodarstwa rolnego, w celu spełnienia warunków przyznania prawa do emerytury rolniczej. Ponadto, informacje dotyczące złego stanu zdrowia wnioskodawczyni wpłynęły do organu dopiero w dniu 3 grudnia 2012 r. wraz z prośbą o umorzenie kwoty nienależnie pobranych płatności. Dokumenty te zostały zatem złożone w terminie przekraczającym termin 10 dni wynikający z art. 39 ust. 2 rozporządzenia Komisji (WE) 817/2004.

Należy również wskazać, że w sprawie niniejszej nie ma zastosowania żadna z przesłanek wyłączających możliwość dochodzenia nienależnie pobranych płatności przewidzianych w art. 73 ust. 4 i 5 rozporządzenia Komisji (WE) nr 796/2004 z dnia 21 kwietnia 2004 r. ustanawiającego szczegółowe zasady wdrażania zasady współzależności, modulacji oraz zintegrowanego systemu administracji i kontroli przewidzianych w rozporządzeniach Rady (WE) nr 1782/2003 i (WE) nr 73/2009, oraz wdrażania zasady współzależności przewidzianej w rozporządzeniu Rady (WE) nr 479/2008 (Dz. U. L 141 z 30.4.2004, s. 18).

Zgodnie z art. 73 ust. 4 rozporządzenia Komisji (WE) nr 796/2004 obowiązek zwrotu określony w ust. 1 nie ma zastosowania, jeżeli dana płatność została dokonana na skutek pomyłki właściwego organu lub innego organu oraz jeśli błąd nie mógł zostać wykryty przez rolnika. Jednakże w przypadku gdy błąd dotyczy elementów stanu faktycznego związanych z obliczaniem danej płatności, akapit pierwszy stosuje się jedynie, jeśli o decyzji o zwrocie nie powiadomiono zainteresowanego w terminie 12 miesięcy od płatności. Tak więc, celem wyjątków od zasady, że płatności nienależnie lub nadmiernie pobrane powinny zostać zwrócone, jest zwolnienie z obowiązku zwrotu tylko w takich sytuacjach, gdy błąd ARiMR spowodował wypłatę nienależnych płatności i jednocześnie brak było możliwości wykrycia tego przez rolnika, a w przypadku gdy błąd dotyczył stanu faktycznego, który miał wpływ na nienależną płatność, gdy ponadto nie doszło do wydania decyzji, o której mowa w art. 29 ust. 1 ustawy o ARiMR i doręczenia stronie tego rozstrzygnięcia w terminie 12 miesięcy od dokonania płatności. Ponadto, wskazać należy, że zdanie drugie powyższego przepisu dotyczy wyłącznie elementów stanu faktycznego związanych z obliczaniem danej płatności, przez co należy rozumieć takie sytuacje, w których pomyłka organu zaistniała, gdy na podstawie niespornych okoliczności faktycznych wyliczył on kwotę płatności przy zastosowaniu błędnych stawek lub z powodu błędów rachunkowych (por. wyrok NSA z 26 maja 2010 r. sygn. akt II GSK 609/09, LEX nr 596990). W przedmiotowej sprawie takiej sytuacji nie było, ponieważ płatność niskotowarowa została przyznana prawidłowo, natomiast producent rolny nie dotrzymał zobowiązania do nieprzenoszenia własności gospodarstwa przez okres 5 lat od dnia przyznania płatności. Realizacja płatności nie nastąpiła zatem z powodu błędnego wyliczenia kwoty pomocy finansowej, a następnie jej wypłacenia skarżącej.

Zgodnie zaś z art. 73 ust. 5 rozporządzenia Komisji (WE) nr 796/2004 obowiązek zwrotu określony w ust. 1 nie ma zastosowania, jeżeli okres między datą płatności pomocy a datą pierwszego powiadomienia beneficjenta przez właściwe władze o nieuzasadnionym charakterze danej płatności jest dłuższy niż dziesięć lat. Jednakże jeśli beneficjent działał w dobrej wierze, okres wskazany akapicie pierwszym jest ograniczony do czterech lat. W rozpoznawanej sprawie przepis ten nie znajduje zastosowania, ponieważ wypłata płatności nastąpiła w dniu 27 kwietnia 2007 r. (I rata płatności) oraz 28 kwietnia 2008 r. (II rata płatności). Natomiast doręczenie skarżącej decyzji Prezesa ARiMR z [...] grudnia 2008 r. o ustaleniu kwoty nienależnie pobranych płatności z tytułu wspierania gospodarstw niskotowarowych miało miejsce w dniu 8 grudnia 2008 r., a więc przed upływem terminów wskazanych w art. 73 ust. 5 rozporządzenia Komisji (WE) nr 796/2004.

Odnosząc się do zawartego w piśmie z 6 grudnia 2013 r. zarzutu niewłaściwego naliczenia odsetek od ustalonej kwoty nienależnie pobranych płatności wskazać należy, iż na podstawie art. 29 ust. 7 ustawy o Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, do ustalonej kwoty nienależnie pobranych płatności, stosuje się odpowiednio przepisy działu III ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749, z późn. zm.), z wyłączeniem przepisów dotyczących umarzania należności, odraczania płatności, rozkładania płatności na raty oraz zaokrąglania należności. Zgodnie ze, stosowanym odpowiednio, art. 53 § 3 Ordynacji podatkowej, skonkretyzowany w tym artykule obowiązek naliczenia i wpłacenia odsetek wraz z zaległością ciąży na skarżącej jako osobie zobowiązanej do zwrotu kwoty nienależnie pobranych płatności. Wyszczególnienie w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji stawek odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych na dzień wydania zaskarżonej decyzji oraz okresu naliczania odsetek, odnosi się przede wszystkim do skarżącej jako podmiotu na którym ciąży obowiązek przewidziany w art. 53 § 3 Ordynacji podatkowej.

Należy zauważyć, iż zgodnie z art. 54 § 1 pkt 4 Ordynacji podatkowej odsetek za zwłokę nie nalicza się za okres od dnia następnego po upływie terminu, o którym mowa w art. 139 § 3 (w rozpoznawanej sprawie po upływie terminu miesiąca od dnia otrzymania odwołania – art. 35 § 3 k.p.a.), do dnia doręczenia decyzji organu odwoławczego, jeżeli decyzja organu odwoławczego nie została wydana w terminie, o którym mowa w art. 139 § 3 (w rozpoznawanej sprawie – art. 35 § 3 k.p.a.).

Zgodnie z art. 54 § 2 Ordynacji podatkowej przepisu § 1 pkt 3 nie stosuje się, jeżeli do opóźnienia w wydaniu decyzji przyczyniła się strona lub jej przedstawiciel lub opóźnienie powstało z przyczyn niezależnych od organu. Przy ocenie, czy przedłużenie postępowania nastąpiło z przyczyn niezależnych od organu w rozumieniu art. 54 § 2 Ordynacji podatkowej należy mieć na względzie złożoność sprawy, ilość i rodzaj przeprowadzanych dowodów, a także terminowość i celowość czynności podejmowanych przez organ w toku postępowania, prawidłowe zorganizowanie postępowania, czas niezbędny do dokonania czynności organizacyjnych (np. wezwania świadków czy pozyskania informacji od innych organów). Jeżeli czynności te zajmowały odpowiednią ilość czasu i uzasadnione były z uwagi na zawiłość sprawy i jej etap oraz z uwagi na konieczność respektowania uprawnień stron postępowania, to uznać należy, że przedłużenie postępowania nastąpiło z przyczyn niezależnych od organu. Wskazać w powyższym kontekście należy, iż organ odwoławczy wyjaśnił w uzasadnieniu postanowienia o odtworzeniu akt postępowania administracyjnego, iż wniosek skarżącej o ponowne rozpatrzenie sprawy wpłynął do Centrali ARiMR w dniu 17 grudnia 2008 r. i został przekazany do Departamentu właściwego w sprawie rozpatrzenia przedmiotowego dokumentu, jednakże ostatecznie do niego nie wpłynął. Organ nie był również w stanie ustalić aktualnego miejsca przechowywania wniosku strony ani jego odzyskania (k. 182 akt adm.).

Uregulowanie art. 54 Ordynacji podatkowej nie może jednak stanowić podstawy do merytorycznego rozpatrzenia żądania w przedmiocie określenia okresów, za które odsetek nie należało naliczać. Aby postępowanie w sprawie administracyjnej mogło się toczyć, przepis prawa musi normować możliwość żądania strony określonego zachowania organu (B. Adamiak, J. Borkowski, R. Mastalski, J. Zubrzycki Ordynacja podatkowa. Komentarz 2006 Unimex, s. 655, wyrok NSA z 1 grudnia 2004 r. FPS 583/2004.). Żaden z przepisów Ordynacji podatkowej możliwości żądania określenia przez organ okresów za które nie należy naliczać odsetek od zaległości podatkowych, nie przewiduje. Nie istnieje więc sprawa, której przedmiotem może być określenie okresów za które strona nie ma obowiązku zapłaty odsetek od zaległości wynikających z decyzji o ustaleniu kwoty nienależnie pobranych płatności.

Należy wyjaśnić, iż kwestionowanie prawidłowości określenia wysokości należnych odsetek możliwe jest na etapie postępowania egzekucyjnego. Po prawomocnym zakończeniu postępowania w przedmiocie ustalenia kwoty nienależnie pobranych płatności, podważanie określonej w tytule wykonawczym kwoty powstałych z mocy prawa odsetek może bowiem nastąpić jedynie poprzez stosowne zarzuty w postępowaniu egzekucyjnym (art. 33 pkt 3 ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji - Dz. U. z 1991 r. Nr 36, poz. 161, z późn. zm.; dalej: "u.p.e.a.").

Skarżącej przysługiwało prawo zgłoszenia w terminie 7 dni od dnia doręczenia odpisu tytułu wykonawczego zarzutów, o których mowa w art. 33 pkt 1 i 10 u.p.e.a. tj. nieistnienia obowiązku oraz wskazania nieprawidłowej wysokości odsetek w wyniku wadliwego ich wyliczenia. Treść podlegającego egzekucji obowiązku, którym w niniejszej sprawie jest kwota nienależnie pobranych płatności wraz z odsetkami, wykazywana jest w tytule wykonawczym. Zgodnie art. 27 § 1 pkt 3 u.p.e.a. tytuł wykonawczy zawiera treść podlegającego egzekucji obowiązku, podstawę prawną tego obowiązku oraz stwierdzenie, że obowiązek jest wymagalny, a w przypadku egzekucji należności pieniężnej - także określenie jej wysokości, terminu, od którego nalicza się odsetki z tytułu niezapłacenia należności w terminie, oraz rodzaju i stawki tych odsetek. Stosownie natomiast do postanowień art. 33 pkt 10 u.p.e.a. podstawą zarzutu w sprawie prowadzenia egzekucji administracyjnej może być niespełnienie wymogów określonych w art. 27. W tytule wykonawczym pola 38, 39 i 40 przeznaczone zostały do wpisania okresu przerw w naliczaniu odsetek, jeśli zatem zdaniem zobowiązanej takie przerwy winny być wpisane a organ egzekucyjny tego nie uczynił należało wnieść zarzuty w sprawie prowadzenia egzekucji administracyjnej. Zarzuty takie przysługują zobowiązanej również wtedy, gdy w jej ocenie kwota odsetek naliczona na dzień wystawienia tytułu wykonawczego została wykazana w nieprawidłowej wysokości (wówczas odsetki w kwocie wyższej niż należna wykraczają poza zakres obowiązku).

Ponadto, wykazanie, że obowiązek opisany w tytule wykonawczym nie istniał może stanowić podstawę umorzenia postępowania egzekucyjnego (art. 59 § 1 pkt 2 u.p.e.a.). Do umorzenia postępowania może dojść wskutek rozpatrzenia zarzutów lub na żądanie wierzyciela albo zobowiązanego, który wnosząc o umorzenie jest zobligowany do wskazania istnienia jednej z okoliczności stanowiących podstawę do umorzenia postępowania. Istnieje przy tym możliwość umorzenia postępowanie egzekucyjne w części w sytuacji, gdy niedopuszczalne jest egzekwowanie jedynie niektórych obowiązków wskazanych w tytule wykonawczym.

Mając wszystkie powyższe okoliczności na uwadze, Sąd uznał, że organy administracji obu instancji w sposób prawidłowy zebrały materiał dowodowy, należycie go oceniły, zaś wydane na jego podstawie decyzje odpowiadają prawu.

Z powyższych względów Wojewódzki Sąd Administracyjny na podstawie art. 151 p.p.s.a skargę oddalił.

Szukaj: Filtry
Ładowanie ...