1. Kapitałem podstawowym grupy kapitałowej, wykazywanym w skonsolidowanym kapitale własnym, jest kapitał podstawowy jednostki dominującej.
2. Kapitał podstawowy jednostek zależnych, w części odpowiadającej udziałowi jednostki dominującej w kapitale podstawowym tych jednostek, jest kompensowany z wartością nabycia udziałów ujętych w bilansie jednostki dominującej na dzień objęcia kontroli; pozostałą część kapitału podstawowego jednostek zależnych zalicza się do kapitałów mniejszości, o których mowa w ust. 4.
3. Do poszczególnych składników kapitału własnego jednostki dominującej, z wyjątkiem jej kapitału podstawowego, dodaje się część odpowiednich składników kapitału własnego jednostek zależnych, odpowiadającą udziałowi jednostki dominującej we własności jednostek zależnych według stanu na dzień bilansowy. Do kapitału własnego grupy zalicza się tylko te części odpowiednich składników kapitału własnego jednostek zależnych, które powstały od dnia objęcia nad nimi kontroli przez jednostkę dominującą. W szczególności dotyczy to zmiany wysokości kapitału własnego spowodowanej osiągniętymi przez jednostki zależne wynikami finansowymi, aktualizacją wyceny oraz różnicami kursowymi z przeliczenia.
4. Jeżeli udział w objętej skonsolidowanym sprawozdaniem finansowym jednostce zależnej posiadają także inni udziałowcy niż jednostki grupy kapitałowej objęte skonsolidowanym sprawozdaniem finansowym, to w odrębnych pozycjach, po uwzględnieniu udziału w wyniku finansowym udziałowców uprzywilejowanych, odpowiednio do udziału we własności jednostki zależnej, z uwzględnieniem zasady wyceny określonej w § 12 ust. 1, wykazuje się:
1) w skonsolidowanym bilansie - kapitały mniejszości;
2) w skonsolidowanym rachunku zysków i strat - zyski (straty) mniejszości;
3) w skonsolidowanym rachunku przepływów pieniężnych sporządzonym metodą pośrednią - zyski (straty) mniejszości.
5. Udziały w jednostce dominującej, posiadane przez tę jednostkę oraz jej jednostki zależne objęte skonsolidowanym sprawozdaniem finansowym, wykazuje się jako składnik aktywów w odrębnej pozycji „Udziały (akcje) własne”.
1. Przy dokonywaniu wyłączeń, o których mowa w art. 60 metoda konsolidacji pełnej, ustawy, z tytułu transakcji dokonywanych pomiędzy objętymi konsolidacją jednostkami grupy kapitałowej stosuje się następujące zasady:
1) środki pieniężne w drodze i dostawy w drodze, dotyczące jednostek grupy kapitałowej objętych skonsolidowanym sprawozdaniem finansowym, wykazuje się jako otrzymane przez jednostki będące ich odbiorcą;
2) wzajemne należności i zobowiązania wymagające wyłączenia obejmują wszelkie uprzednio uzgodnione rozrachunki między jednostkami grupy kapitałowej, objętymi skonsolidowanym sprawozdaniem finansowym - zarówno dotyczące dostaw i usług, jak i z innych tytułów, w tym także spowodowanych niewniesieniem wkładów, należnościami wekslowymi, zaliczkami i pożyczkami oraz rozrachunkami z tytułu przyznanych dywidend lub innych udziałów w zyskach;
3) przychody i koszty dotyczące operacji dokonanych między jednostkami grupy kapitałowej, objętymi skonsolidowanym sprawozdaniem finansowym z zastosowaniem metody konsolidacji pełnej, wyłącza się, z zastrzeżeniem pkt 4, bez względu na to, czy zawarte są w nich zyski czy straty;
4) zawarte w skonsolidowanych aktywach zyski lub straty niezrealizowane przez grupę kapitałową powstałe na skutek dokonania między jednostkami grupy kapitałowej, objętymi skonsolidowanym sprawozdaniem finansowym, sprzedaży składników majątkowych po innych cenach niż ich wartość księgowa netto, wykazana w księgach rachunkowych jednostki sprzedającej, wyłącza się ze skonsolidowanego bilansu, korygując odpowiednio dane rachunku zysków i strat jednostki sprzedającej; w przypadku gdy przedmiotem sprzedaży jest nieruchomość zaliczana do inwestycji, środek trwały lub tytuł wartości niematerialnych i prawnych, w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym dodatkowo koryguje się ich amortyzację w taki sposób, aby była ona obliczona bez uwzględnienia ustalonego na sprzedaży zysku lub straty; jeżeli przedmiotem wyłączenia jest strata, można ją uwzględnić jedynie wtedy, gdy wyłączenie nie spowoduje wykazania aktywów trwałych powyżej ich wartości godziwej, aktywów obrotowych zaś - powyżej ich wartości rynkowej;
5) w przypadku gdy jednostka dominująca w sprawozdaniu jednostkowym nie stosuje metody praw własności, dywidendy należne jednostce dominującej od jednostki zależnej:
a) za okres następujący od dnia objęcia kontroli - wyłącza się z jej przychodów finansowych, a włącza do kapitału własnego jednostki wypłacającej dywidendę; korekta kapitału własnego jednostki zależnej nie wpływa na obliczenie wysokości kapitału mniejszości,
b) za okres przed dniem objęcia kontroli - zmniejszają cenę nabycia udziałów i są uwzględniane przy obliczaniu wartości firmy lub ujemnej wartości firmy.
2. Można zaniechać wyłączeń, o których mowa w ust. 1 pkt 2, 3 i 4, jeżeli nie narusza to wymagań, o których mowa w art. 4 zasady rachunkowości jednostki ust. 1 ustawy, a w szczególności gdy wzajemne transakcje między jednostkami grupy kapitałowej objętymi skonsolidowanym sprawozdaniem finansowym nie są istotne, sprzedaż następuje zaś po cenach nabycia (kosztach wytworzenia) lub po cenach i na warunkach płatności nieodbiegających od ogólnie stosowanych przy tego rodzaju transakcjach.
1. Do skonsolidowanego rachunku zysków i strat włącza się w pełnej wysokości:
1) poszczególne pozycje rachunku zysków i strat każdej jednostki zależnej za okres:
a) od początku roku obrotowego lub od dnia objęcia kontroli,
b) do końca roku obrotowego lub do dnia ustania kontroli
- jeżeli dzień objęcia kontroli lub dzień ustania kontroli nastąpiły w ciągu roku obrotowego;
2) zysk lub stratę na sprzedaży całości lub części jednostki.
2. Zysk lub stratę na sprzedaży udziałów jednostki zależnej stanowi dla grupy kapitałowej różnica między przychodem ze zbycia udziałów tej jednostki a odpowiadającą im częścią aktywów netto jednostki zależnej ustaloną na dzień zbycia, skorygowaną o nieodpisaną część wartości firmy lub ujemnej wartości firmy, dotyczącą zbytych udziałów.
3. Zysk lub stratę, o których mowa w ust. 2, ustala się również przy każdorazowej istotnej transakcji zbycia udziałów.
4. Jeżeli na skutek sprzedaży części udziałów jednostka przestaje być zależna lub stowarzyszona, stosuje się przepisy ust. 2.
5. Zysk lub stratę na sprzedaży całości lub części udziałów jednostki zależnej wykazuje się w skonsolidowanym rachunku zysków i strat w pozycji "Zysk (strata) na sprzedaży całości lub części udziałów jednostek podporządkowanych".
6. W "Dodatkowych informacjach i objaśnieniach skonsolidowanego sprawozdania finansowego" podaje się:
1) wartość księgową netto aktywów każdej zbytej lub nabytej jednostki zależnej;
2) sposób rozliczeń pomiędzy jednostką zbywającą i nabywającą;
3) odrębnie wynik ze zbycia każdej jednostki zależnej.
1. Skonsolidowany rachunek przepływów pieniężnych sporządza się:
1) na podstawie skonsolidowanego bilansu i skonsolidowanego rachunku zysków i strat oraz dodatkowych objaśnień i informacji lub
2) poprzez sumowanie odpowiednich pozycji rachunków przepływów pieniężnych jednostek objętych metodą konsolidacji pełnej oraz dokonanie korekt konsolidacyjnych tych sum; korekty te polegają na wyłączeniu wszelkich przepływów pieniężnych pomiędzy objętymi konsolidacją jednostką dominującą a jednostkami od niej zależnymi oraz między poszczególnymi jednostkami zależnymi, w szczególności z tytułu:
a) wypłaconych dywidend,
b) zapłaty za nabycie udziałów jednostek objętych skonsolidowanym sprawozdaniem finansowym,
c) przekazania lub spłaty pożyczek, w tym odsetek,
oraz w przypadku zastosowania metody pośredniej - dokonanie także wszelkich korekt konsolidacyjnych, które miały wpływ na ustalenie skonsolidowanego wyniku finansowego.
2. Przy sporządzaniu skonsolidowanego rachunku przepływów pieniężnych metodą pośrednią różnice kursowe powstałe z przeliczenia zmian stanów poszczególnych pozycji bilansowych z dnia bilansowego, poprzedniego i bieżącego roku obrotowego, wykazuje się w pozycji "Inne korekty z działalności operacyjnej" skonsolidowanego rachunku przepływów pieniężnych, a jeśli są istotne, to w odrębnej pozycji, oraz wykazuje się ich wpływ na pozycje całkowitej zmiany środków pieniężnych.
Skonsolidowane zestawienie zmian w kapitale (funduszu) własnym sporządza się:
1) na podstawie skonsolidowanego bilansu, zestawień zmian w kapitałach własnych oraz dodatkowych objaśnień i informacji lub
2) poprzez sumowanie odpowiednich pozycji zestawień zmian w kapitale własnym jednostek objętych metodą konsolidacji pełnej oraz dokonanie korekt konsolidacyjnych; korekty te dotyczą w szczególności:
a) wyłączenia kapitałów wniesionych i wypracowanych w spółkach zależnych do dnia objęcia w nich kontroli,
b) zbycia i nabycia udziałów przez jednostki objęte konsolidacją,
c) emisji udziałów i ich objęcia przez jednostki objęte konsolidacją,
d) umorzenia udziałów przez jednostki objęte konsolidacją, lub
3) poprzez zaliczenie do poszczególnych pozycji zestawienia zmian w kapitałach własnych jednostki dominującej należnej jej części kapitałów własnych i ich zmian w obejmowanych metodą konsolidacji pełnej jednostkach zależnych w okresie od dnia objęcia kontroli do dnia utraty kontroli.
1. Metodę proporcjonalną, o której mowa w art. 61 metoda konsolidacji proporcjonalnej, ustawy, stosuje się w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym w odniesieniu do udziałów w jednostkach współzależnych, jeżeli w przyjętych dla grupy kapitałowej zasadach (polityce) rachunkowości metoda proporcjonalna została przyjęta do wyceny jednostki współzależnej.
2. Zasady dotyczące stosowania metody konsolidacji pełnej, określone w § 9-17, stosuje się odpowiednio do ujęcia w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym udziałów metodą proporcjonalną, z uwzględnieniem art. 61 metoda konsolidacji proporcjonalnej, ustawy.
1. Ujęcie, wycenę i prezentację metodą praw własności w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym stosuje się w przypadku:
1) udziałów w jednostkach stowarzyszonych;
2) udziałów w jednostkach współzależnych, jeżeli w przyjętych dla grupy kapitałowej zasadach (polityce) rachunkowości metoda praw własności została przyjęta do wyceny i prezentacji danych jednostki współzależnej;
3) okoliczności wymienionych w art. 59 metody konsolidacji, ust. 6 ustawy, z tym że w odniesieniu do każdej jednostki współzależnej może zostać zastosowana, w zależności od przyjętych dla grupy kapitałowej zasad (polityki) rachunkowości, metoda proporcjonalna.
2. Na dzień rozpoczęcia wywierania znaczącego wpływu przez znaczącego inwestora na jednostkę stowarzyszoną lub na dzień objęcia współkontroli nad jednostką współzależną ustala się wartość godziwą aktywów netto jednostki stowarzyszonej lub współzależnej, z uwzględnieniem objętego na ten dzień przez znaczącego inwestora lub wspólnika jednostki współzależnej udziału w aktywach netto tej jednostki podporządkowanej.
3. Jeżeli znaczący inwestor lub wspólnik jednostki współzależnej nabywa w jednostce stowarzyszonej lub współzależnej dodatkowe udziały, zaliczane do długoterminowych aktywów finansowych, to na dzień ich nabycia ustala się wartość firmy lub ujemną wartość firmy jako różnicę między ceną nabycia dodatkowych udziałów a odpowiadającą im wartością aktywów netto wyrażonych w wartości godziwej. Postępowanie takie stosuje się w odniesieniu do każdej istotnej transakcji nabycia udziałów, następującej w dłuższym odstępie czasu. Przepisy § 12 ust. 3 stosuje się odpowiednio.
4. W skonsolidowanym bilansie udział znaczącego inwestora lub wspólnika jednostki współzależnej odpowiednio w jednostce stowarzyszonej lub współzależnej, obliczony w sposób określony w ust. 2, koryguje się o przypadające na rzecz znaczącego inwestora lub wspólnika jednostki współzależnej zwiększenie lub zmniejszenie kapitału własnego tej jednostki podporządkowanej, które nastąpiło w ciągu okresu objętego skonsolidowanym sprawozdaniem finansowym, w tym o należne dywidendy i udziały w wyniku finansowym tej jednostki oraz różnice kursowe z przeliczenia.
5. Skonsolidowanym sprawozdaniem finansowym obejmuje się dane jednostki stowarzyszonej lub współzależnej także wtedy, gdy wartość udziału posiadanego w tej jednostce, stanowiąca część jej kapitału własnego, jest ujemna lub zerowa, a znaczący inwestor lub wspólnik jednostki współzależnej jest zobowiązany do pokrycia jej strat, wniesienia dopłaty lub podniesienia kapitału. W przeciwnym przypadku udział w jednostce podporządkowanej wykazuje się w wartości zerowej.
6. W skonsolidowanym rachunku zysków i strat wykazuje się w oddzielnej pozycji wynik netto jednostki stowarzyszonej lub współzależnej w takiej części, jaka odpowiada udziałowi znaczącego inwestora lub wspólnika jednostki współzależnej w wyniku tej jednostki, skorygowanym o odpis wartości firmy lub ujemnej wartości firmy, z uwzględnieniem praw udziałowców uprzywilejowanych.
7. W przypadku jednostki, której sprawozdanie finansowe wyrażone jest w walucie obcej, przepisy § 9 stosuje się odpowiednio.
8. Ze skonsolidowanego sprawozdania finansowego wyłącza się niezrealizowane przez jednostkę powiązaną, objętą skonsolidowanym sprawozdaniem finansowym, zyski i straty powstałe w wyniku transakcji dokonanych pomiędzy jednostką stowarzyszoną lub współzależną a pozostałymi jednostkami objętymi skonsolidowanym sprawozdaniem finansowym, proporcjonalnie do posiadanych przez grupę kapitałową udziałów w tej jednostce. Przepisy § 14 ust. 1 pkt 2-4 stosuje się odpowiednio.
9. Wyłączeń, o których mowa w ust. 8, nie dokonuje się wtedy, gdy odpowiednie dane nie są jednostce sporządzającej skonsolidowane sprawozdanie finansowe znane lub nie mogą być ustalone bez konieczności poniesienia niewspółmiernie wysokich nakładów w czasie umożliwiającym wypełnienie nałożonych przepisami ustawy obowiązków w zakresie skonsolidowanego sprawozdania finansowego.
1. Dokumentacja konsolidacyjna obejmuje w szczególności:
1) sprawozdania finansowe jednostek objętych skonsolidowanym sprawozdaniem finansowym;
2) sprawozdania finansowe jednostek podporządkowanych dostosowane do zasad (polityki) rachunkowości obowiązujących przy konsolidacji;
3) sprawozdania finansowe jednostek podporządkowanych przeliczane na walutę polską;
4) wszelkie korekty i wyłączenia dokonywane w celu konsolidacji, niezbędne do sporządzenia skonsolidowanego sprawozdania finansowego;
5) obliczenia wartości godziwej aktywów netto jednostek podporządkowanych;
6) obliczenia wartości firmy oraz ujemnej wartości firmy i ich odpisów, w tym z tytułu trwałej utraty wartości;
7) obliczenia kapitałów mniejszości;
8) obliczenia różnic kursowych z przeliczenia sprawozdań finansowych jednostek podporządkowanych, wyrażonych w walutach obcych.
2. Jednostka dominująca obowiązana jest do sporządzania i aktualizacji dokumentacji konsolidacyjnej.
3. Przepisy ust. 1 i 2 stosuje się odpowiednio do wspólnika jednostki współzależnej i znaczącego inwestora.
Rozporządzenie ma zastosowanie po raz pierwszy do skonsolidowanych sprawozdań finansowych sporządzonych za rok obrotowy rozpoczynający się w 2010 r.
Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2010 r.
