Rozdział 16. Wymagania w stosunku do kierujących pojazdami uprzywilejowanymi lub przewożącymi wartości pieniężne - Ustawa o kierujących pojazdami [kierujący poj.]

Art. 106. Wymogi wobec kierującego pojazdem uprzywilejowanym

1. Kierować pojazdem uprzywilejowanym może osoba, która:
1) ukończyła 21 lat;
2) posiada prawo jazdy odpowiedniej do rodzaju pojazdu kategorii;
3) uzyskała orzeczenie:
a) lekarskie o braku przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdem uprzywilejowanym,
b) psychologiczne o braku przeciwwskazań psychologicznych do kierowania pojazdem uprzywilejowanym;
4) ukończyła kurs dla kierujących pojazdami uprzywilejowanymi;
5) posiada zezwolenie na kierowanie pojazdem uprzywilejowanym w zakresie określonej kategorii prawa jazdy.
2. Przepisu ust. 1 pkt 1 nie stosuje się do funkcjonariuszy, o których mowa w art. 8 minimalny wiek uprawnionego do kierowania pojazdami ust. 3, oraz inspektorów i ekspertów Biura Nadzoru Wewnętrznego.
3. Przepisu ust. 1 pkt 4 nie stosuje się do funkcjonariuszy Państwowej Straży Pożarnej, Policji, Straży Granicznej, Służby Ochrony Państwa, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Więziennej i Służby Celno-Skarbowej, inspektorów i pracowników Inspekcji Transportu Drogowego oraz inspektorów i ekspertów Biura Nadzoru Wewnętrznego oraz do kierujących pojazdami ochotniczych straży pożarnych.

Art. 107. Kursy dla kierujących pojazdami uprzywilejowanymi

1. Kursy dla kierujących pojazdami uprzywilejowanymi prowadzi ośrodek doskonalenia techniki jazdy, o którym mowa w art. 112 szkolenie doskonalące technikę jazdy pojazdem silnikowym ust. 1 pkt 2 lit. c.
2. Kurs dla kierujących pojazdami uprzywilejowanymi jest prowadzony w zakresie kierowania pojazdami określonymi w prawie jazdy kategorii:
1) A1, A2 i A;
2) B1, B i B+E;
3) C1, C1+E, C, C+E;
4) D1, D1+E, D i D+E.
3. W przypadku rozszerzania zakresu posiadanego zezwolenia zainteresowana osoba uczestniczy jedynie w odpowiednim kursie uzupełniającym.
3a. Przepisu ust. 3 nie stosuje się do funkcjonariuszy i kierujących, o których mowa w art. 106 wymogi wobec kierującego pojazdem uprzywilejowanym ust. 3.
4. Kurs dla kierujących pojazdami uprzywilejowanymi obejmuje:
1) zajęcia teoretyczne w zakresie:
a) nauki podstaw techniki jazdy i taktyki jazdy w warunkach specjalnych,
b) przepisów ruchu drogowego,
c) problematyki:
– wypadków drogowych,
– psychologii transportu
– prowadzone w formie wykładów i ćwiczeń przez osoby posiadające specjalistyczną wiedzę w tym zakresie;
2) zajęcia praktyczne z techniki i taktyki jazdy w warunkach specjalnych;
3) kontrolne sprawdzenie poziomu osiągniętej wiedzy i umiejętności w formie egzaminu.
5. Kurs uzupełniający dla kierujących pojazdami uprzywilejowanymi obejmuje:
1) zajęcia teoretyczne i praktyczne uzupełniające wiedzę i umiejętności, o których mowa w ust. 4 pkt 1 i 2, w zakresie właściwym dla danej kategorii prawa jazdy;
2) kontrolne sprawdzenie poziomu osiągniętej wiedzy i umiejętności w formie egzaminu.
6. Ośrodek doskonalenia techniki jazdy wydaje zaświadczenie o ukończeniu odpowiedniego kursu dla kierujących pojazdami uprzywilejowanymi osobie, która:
1) uczestniczyła we wszystkich przewidzianych w programie zajęciach;
2) złożyła z pozytywnym wynikiem egzamin, o którym mowa w ust. 4 pkt 3 lub ust. 5 pkt 2.
7. (uchylony)

Art. 108. Zezwolenie na kierowanie pojazdem uprzywilejowanym

1. Zezwolenie na kierowanie pojazdem uprzywilejowanym uprawnia do kierowania pojazdem uprzywilejowanym określonym w prawie jazdy kategorii:
1) A1, A2 i A;
2) B1, B i B+E;
3) C1, C1+E, C, C+E;
4) D1, D1+E, D i D+E.
2. Kierujący pojazdem uprzywilejowanym jest obowiązany posiadać zezwolenie na kierowanie pojazdem uprzywilejowanym i okazywać je na żądanie uprawnionego podmiotu.

Art. 109. Przesłanki wydania zezwolenia na kierowanie pojazdem uprzywilejowanym

1. Starosta wydaje zezwolenie na kierowanie pojazdem uprzywilejowanym, w drodze decyzji administracyjnej, za opłatą, osobie, która spełnia wymagania określone w art. 106 wymogi wobec kierującego pojazdem uprzywilejowanym ust. 1 pkt 1-4, potwierdzone przedstawionym:
1) orzeczeniem lekarskim o braku przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdem uprzywilejowanym;
2) orzeczeniem psychologicznym o braku przeciwwskazań psychologicznych do kierowania pojazdem uprzywilejowanym;
3) zaświadczeniem o ukończeniu kursu dla kierujących pojazdami uprzywilejowanymi.
1a. Obowiązek przedstawienia zaświadczenia o ukończeniu kursu dla kierujących pojazdami uprzywilejowanymi nie dotyczy funkcjonariuszy i kierujących, o których mowa w art. 106 wymogi wobec kierującego pojazdem uprzywilejowanym ust. 3.
1b. W stosunku do kierujących pojazdami ochotniczych straży pożarnych, o których mowa w art. 106 wymogi wobec kierującego pojazdem uprzywilejowanym ust. 3, dodatkowym warunkiem wydania zezwolenia na kierowanie pojazdem uprzywilejowanym jest przedstawienie zaświadczenia wydanego przez wójta (burmistrza, prezydenta miasta), potwierdzającego, że osoba ma być kierującym pojazdem ochotniczej straży pożarnej.
2. Starosta wydaje zezwolenie na kierowanie pojazdem uprzywilejowanym, określając:
1) zakres zezwolenia, o którym mowa w art. 108 zezwolenie na kierowanie pojazdem uprzywilejowanym ust. 1, odpowiadający:
a) rodzajowi ukończonego kursu, oraz
b) zakresowi badań lekarskich i psychologicznych;
2) ważność zezwolenia na okres 5 lat, nie dłużej jednak niż na okres wynikający z terminu ważności orzeczenia lekarskiego i psychologicznego, o których mowa w ust. 1 pkt 1 i 2.
2a. Do zezwolenia na kierowanie pojazdem uprzywilejowanym wydawanego funkcjonariuszom i kierującym, o których mowa w art. 106 wymogi wobec kierującego pojazdem uprzywilejowanym ust. 3, nie stosuje się ust. 2 pkt 1 lit. a.
3. Starosta przedłuża ważność zezwolenia na kierowanie pojazdem uprzywilejowanym, w drodze decyzji administracyjnej, za opłatą, o której mowa w ust. 1, na okres, o którym mowa w ust. 2 pkt 2, po przedstawieniu orzeczenia lekarskiego i orzeczenia psychologicznego wydanych na podstawie badań, o których mowa w art. 75 badania lekarskie w dla ustalenia istnienia lub braku przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdami ust. 1 pkt 6 oraz art. 82 badania psychologiczne w zakresie psychologii transportu ust. 1 pkt 6.
4. Starosta rozszerza zakres zezwolenia na kierowanie pojazdem uprzywilejowanym, w drodze decyzji, za opłatą, o której mowa w ust. 1, odpowiednio do przedstawionego zaświadczenia o ukończeniu kursu uzupełniającego dla kierujących pojazdami uprzywilejowanymi.
4a. Obowiązek przedstawienia zaświadczenia o ukończeniu kursu uzupełniającego dla kierujących pojazdami uprzywilejowanymi nie dotyczy funkcjonariuszy i kierujących, o których mowa w art. 106 wymogi wobec kierującego pojazdem uprzywilejowanym ust. 3.
4b. W stosunku do funkcjonariuszy i kierujących, o których mowa w art. 106 wymogi wobec kierującego pojazdem uprzywilejowanym ust. 3, rozszerzenie zakresu zezwolenia, o którym mowa w ust. 4, następuje odpowiednio do przedstawionego orzeczenia lekarskiego i orzeczenia psychologicznego, o których mowa w ust. 1 pkt 1 i 2.
5. Żołnierzom Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej, funkcjonariuszom oraz pracownikom: Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Służby Ochrony Państwa, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Inspekcji Transportu Drogowego, Służby Więziennej, Straży Granicznej, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Celno-Skarbowej, a także pracownikom wojska zezwolenie na kierowanie pojazdem uprzywilejowanym wydaje nieodpłatnie odpowiedni organ jednostki, w której osoby te pełnią służbę lub są zatrudnione. Przepisy ust. 1, 1a i 2–4b stosuje się odpowiednio.
5a. Inspektorom i ekspertom Biura Nadzoru Wewnętrznego zezwolenie na kierowanie pojazdem uprzywilejowanym wydaje nieodpłatnie Inspektor Nadzoru Wewnętrznego.
6. Koszty zezwoleń na kierowanie pojazdami uprzywilejowanymi ochotniczych straży pożarnych są finansowane z budżetu gminy.
7. Opłata, o której mowa w ust. 1, stanowi dochód powiatu.

Art. 110. Wymogi wobec kierujących pojazdem przewożącym wartości pieniężne albo inne przedmioty wartościowe lub niebezpieczne

Kierować pojazdem przewożącym wartości pieniężne albo inne przedmioty wartościowe lub niebezpieczne, o których mowa w ustawie z dnia 22 sierpnia 1997 r. o ochronie osób i mienia (Dz. U.z 2021 r. poz. 1995), może osoba posiadająca odpowiedni stan zdrowia, kwalifikacje i umiejętności oraz zezwolenie na kierowanie pojazdem przewożącym wartości pieniężne. Przepisy art 106-109 stosuje się odpowiednio.

Art. 111. Rozporządzenie w sprawie kursów dla kierowców pojazdów uprzywilejowanych i przewożących wartości pieniężne i zezwolenia na kierowanie tymi pojazdami

1. Minister właściwy do spraw transportu określi, w drodze rozporządzenia:
1) szczegółowe programy kursów dla kierowców pojazdów uprzywilejowanych i pojazdów przewożących wartości pieniężne;
2) szczegółowy tryb postępowania w sprawie wydania i przedłużenia zezwolenia dla kierowców pojazdów uprzywilejowanych lub pojazdów przewożących wartości pieniężne;
3) wzór zezwolenia na kierowanie pojazdem uprzywilejowanym i pojazdem przewożącym wartości pieniężne oraz wzory innych dokumentów stosowanych w sprawach, o których mowa w pkt 2;
4) wysokość opłaty za wydanie zezwolenia na kierowanie pojazdem uprzywilejowanym lub pojazdem przewożącym wartości pieniężne, przy czym wysokość tej opłaty nie może przekraczać 100 zł.
2. W rozporządzeniu, o którym mowa w ust. 1, uwzględnia się:
1) konieczność właściwego przygotowania kierowców do warunków i zagrożeń związanych z kierowaniem pojazdami uprzywilejowanymi i pojazdami przewożącymi wartości pieniężne;
2) potrzebę ujednolicenia i usprawnienia procedur administracyjnych związanych z wydawaniem i przedłużaniem zezwolenia dla kierowców pojazdów uprzywilejowanych lub pojazdów przewożących wartości pieniężne;
3) konieczność zabezpieczenia zezwolenia przed podrobieniem lub przerobieniem;
4) koszty rzeczowe i osobowe związane z wydaniem zezwolenia.