Ustawa o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej

1. Wnioskodawcy oraz osobie, w imieniu której wnioskodawca występuje, zapewnia się pomoc socjalną i opiekę medyczną oraz można zapewnić:
1) (uchylony)
2) pomoc w przypadku przeniesienia cudzoziemca do innego państwa członkowskiego odpowiedzialnego za rozpatrzenie wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej na podstawie rozporządzenia 604/2013.
2. Przepisu ust. 1 nie stosuje się do cudzoziemca, który:
1) korzysta z ochrony uzupełniającej,
2) przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie zgody na pobyt ze względów humanitarnych lub zgody na pobyt tolerowany
- po upływie okresów, o których mowa w art. 74 okres zapewniania pomocy socjalnej i opieki medycznej ust. 1;
3) przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie zezwolenia na pobyt czasowy, zezwolenia na pobyt stały lub zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej;
4) przebywa w placówce opiekuńczo-wychowawczej;
5) przebywa w strzeżonym ośrodku lub areszcie dla cudzoziemców;
6) jest tymczasowo aresztowany lub odbywa karę pozbawienia wolności.
3. Wniosek cudzoziemca, o którym mowa w ust. 2, o udzielenie pomocy socjalnej i opieki medycznej pozostawia się bez rozpoznania.
4. (uchylony)
5. (uchylony)

1. Pomoc socjalna obejmuje:
1) pomoc udzielaną w ośrodku, w tym:
a) zakwaterowanie,
b) całodzienne wyżywienie zbiorowe lub ekwiwalent pieniężny w zamian za wyżywienie,
c) kieszonkowe na drobne wydatki osobiste,
d) stałą pomoc pieniężną na zakup środków czystości i higieny osobistej albo środki czystości i higieny osobistej,
e) jednorazową pomoc pieniężną lub bony towarowe na zakup odzieży i obuwia,
f) naukę języka polskiego i podstawowe materiały niezbędne do nauki tego języka,
g) pomoce dydaktyczne dla dzieci korzystających z nauki i opieki w publicznych placówkach, szkołach podstawowych lub szkołach ponadpodstawowych,
h) pokrycie, w miarę możliwości, kosztów zajęć pozalekcyjnych i rekreacyjno-sportowych dzieci,
i) finansowanie przejazdów środkami transportu publicznego:
– w celu wzięcia udziału w postępowaniu w sprawie udzielania ochrony międzynarodowej,
– w celu leczenia lub poddania się szczepieniom ochronnym,
– w innych szczególnie uzasadnionych przypadkach albo
2) pomoc udzielaną poza ośrodkiem, polegającą na wypłacie świadczenia pieniężnego na pokrycie we własnym zakresie kosztów pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, z wyłączeniem kosztów opieki medycznej, zwaną dalej "świadczeniem pieniężnym".
2. Całodzienne wyżywienie zbiorowe, z którego korzysta małoletnie dziecko cudzoziemca, powinno być dostosowane do jego wieku.
3. Ekwiwalent pieniężny, o którym mowa w ust. 1 pkt 1 lit. b:
1) przysługuje w zamian za wyżywienie dziecka do ukończenia przez nie 6 lat lub ucznia szkoły podstawowej lub szkoły ponadpodstawowej;
2) może być przyznany, jeżeli wymagają tego względy organizacyjne.
4. Cudzoziemcom otrzymującym pomoc socjalną w postaci świadczenia pieniężnego przysługuje:
1) pomoc w formie nauki języka polskiego i podstawowych materiałów niezbędnych do nauki tego języka;
2) pomoce dydaktyczne dla dzieci korzystających z nauki i opieki w publicznych placówkach, szkołach podstawowych lub szkołach ponadpodstawowych;
3) pokrycie, w miarę możliwości, kosztów zajęć pozalekcyjnych i rekreacyjno-sportowych dzieci;
4) finansowanie przejazdów środkami transportu publicznego:
a) w celu wzięcia udziału w postępowaniu w sprawie udzielenia ochrony międzynarodowej,
b) w celu leczenia lub poddania się szczepieniom ochronnym,
c) w innych szczególnie uzasadnionych przypadkach.

1. Świadczenie pieniężne może przysługiwać, w przypadku gdy wymagają tego względy organizacyjne albo jest to niezbędne do:
1) zapewnienia bezpieczeństwa cudzoziemcowi, z uwzględnieniem szczególnej sytuacji samotnych kobiet;
2) ochrony porządku publicznego;
3) ochrony i utrzymania więzi rodzinnych;
4) przygotowania cudzoziemca do prowadzenia samodzielnego życia poza ośrodkiem, po otrzymaniu decyzji o nadaniu statusu uchodźcy albo decyzji o odmowie nadania statusu uchodźcy, w której udzielono ochrony uzupełniającej.
2. Świadczenie pieniężne nie przysługuje za okres, kiedy cudzoziemiec przebywał poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej.
3. Decyzję w sprawie udzielania świadczenia pieniężnego wydaje, na wniosek cudzoziemca lub z urzędu, Szef Urzędu.
4. Szef Urzędu stwierdza wygaśnięcie decyzji w sprawie udzielania świadczenia pieniężnego, w przypadku gdy:
1) ustały okoliczności, które uzasadniały jej udzielanie;
2) istnieją okoliczności, o których mowa w art. 70 pomoc cudzoziemcom wnioskującym o nadanie im statusu uchodźcy, ust. 2 pkt 3–6;
3) cudzoziemiec mimo otrzymywania świadczenia pieniężnego nadal przebywa w ośrodku.
5. Szef Urzędu orzeka w decyzji stwierdzającej wygaśnięcie decyzji o udzielaniu świadczenia pieniężnego o przywróceniu pomocy udzielanej w ośrodku, gdy cudzoziemiec jest uprawniony do otrzymywania pomocy socjalnej.
6. Decyzji stwierdzającej wygaśnięcie decyzji o udzielaniu świadczenia pieniężnego nadaje się rygor natychmiastowej wykonalności.

1. Opieka medyczna obejmuje świadczenia opieki zdrowotnej w zakresie, w jakim osobom objętym obowiązkowym lub dobrowolnym ubezpieczeniem zdrowotnym przysługuje prawo do świadczeń na podstawie ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 2561, 2674 i 2770 oraz z 2023 r. poz. 605, 650 i 658), z wyłączeniem leczenia uzdrowiskowego albo rehabilitacji uzdrowiskowej.
2. Opieka medyczna jest wykonywana na podstawie umów cywilnoprawnych zawartych między Szefem Urzędu a świadczeniodawcami w rozumieniu przepisów ustawy, o której mowa w ust. 1.

1. Pomoc socjalną i opiekę medyczną zapewnia się w okresie:
1) postępowania w sprawie udzielenia ochrony międzynarodowej, począwszy od dnia zgłoszenia się cudzoziemca w ośrodku, z tym że w sytuacjach szczególnych, związanych z zagrożeniem życia lub zdrowia cudzoziemca, opieka medyczna przysługuje od dnia złożenia przez cudzoziemca wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej;
2) 2 miesięcy od dnia doręczenia decyzji ostatecznej w sprawie udzielenia ochrony międzynarodowej albo przez okres 14 dni od dnia doręczenia decyzji ostatecznej o umorzeniu postępowania, w przypadku gdy postępowanie w sprawie udzielenia ochrony międzynarodowej zostało umorzone.
1a. Świadczenia pieniężnego można udzielić wnioskodawcy oraz osobie, w imieniu której wnioskodawca występuje, bez konieczności zgłoszenia się w ośrodku.
2. Pomocy socjalnej i opieki medycznej nie udziela się po upływie:
1) 14 dni od dnia doręczenia decyzji ostatecznej o umorzeniu postępowania, w przypadku gdy postępowanie w sprawie udzielenia ochrony międzynarodowej zostało umorzone;
2) terminu wykonania obowiązku opuszczenia przez cudzoziemca terytorium Rzeczypospolitej Polskiej po wydaniu decyzji o odmowie nadania statusu uchodźcy lub udzielenia ochrony uzupełniającej;
3) 2 miesięcy od dnia doręczenia decyzji ostatecznej w pozostałych przypadkach.
3. Okres udzielania pomocy socjalnej i opieki medycznej ulega przedłużeniu do dnia, w którym cudzoziemiec powinien opuścić terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, w przypadku gdy cudzoziemiec złożył do Komendanta Głównego Straży Granicznej wniosek o udzielenie:
1) pomocy w dobrowolnym powrocie w przypadkach, o których mowa w art. 334 pomoc w dobrowolnym powrocie cudzoziemca ust. 2 pkt 3 lub 4 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach, w terminie, o którym mowa w art. 334 pomoc w dobrowolnym powrocie cudzoziemca ust. 5 pkt 2 lub 3 lit. a tej ustawy, a w przypadku gdy wniosek ten nie został złożony za pośrednictwem Szefa Urzędu – pod warunkiem, że cudzoziemiec powiadomił na piśmie Szefa Urzędu o złożeniu wniosku o udzielenie pomocy w dobrowolnym powrocie do Komendanta Głównego Straży Granicznej za pośrednictwem organów lub podmiotu, o których mowa w art. 334 pomoc w dobrowolnym powrocie cudzoziemca ust. 4 pkt 1 lub ust. 8 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach;
2) pomocy, o której mowa w art. 70 pomoc cudzoziemcom wnioskującym o nadanie im statusu uchodźcy ust. 1 pkt 2, w terminie, o którym mowa w art. 75a pomoc związana z przeniesieniem cudzoziemca do innego państwa ust. 6, a w przypadku gdy wniosek ten nie został złożony za pośrednictwem Szefa Urzędu – pod warunkiem, że cudzoziemiec zawiadomił pisemnie Szefa Urzędu o złożeniu wniosku do Komendanta Głównego Straży Granicznej o udzielenie pomocy za pośrednictwem organów lub podmiotu, o których mowa w art. 75a pomoc związana z przeniesieniem cudzoziemca do innego państwa ust. 5 pkt 1 lub art. 82c zlecenie prowadzenia nauki języka polskiego lub przeniesienia cudzoziemca do innego państwa członkowskiego ust. 3.
4. W przypadku gdy w stosunku do małżonków lub ich małoletnich dzieci, przebywających w ośrodku toczą się odrębne postępowania w sprawie udzielenia ochrony międzynarodowej, okresy pomocy udzielanej małżonkom i ich małoletnim dzieciom kończą się jednocześnie z upływem tego okresu udzielania pomocy, który jest dłuższy.

1. Przeniesienie cudzoziemca do innego państwa członkowskiego odpowiedzialnego za rozpatrzenie wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej na podstawie rozporządzenia 604/2013 odbywa się w sposób zorganizowany przez Komendanta Głównego Straży Granicznej.
2. Pomoc związana z przeniesieniem cudzoziemca do innego państwa członkowskiego odpowiedzialnego za rozpatrzenie wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej na podstawie rozporządzenia 604/2013 może być udzielona cudzoziemcowi, który otrzymał decyzję o umorzeniu postępowania w sprawie udzielenia mu ochrony międzynarodowej i przekazaniu go do innego państwa członkowskiego odpowiedzialnego za rozpatrzenie wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej na podstawie rozporządzenia 604/2013 i który nie podlega przekazaniu w trybie art. 37 przekazanie cudzoziemca do odpowiedzialnego państwa członkowskiego ust. 4.
3. Pomoc związana z przeniesieniem cudzoziemca do innego państwa członkowskiego odpowiedzialnego za rozpatrzenie wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej na podstawie rozporządzenia 604/2013 obejmuje pokrycie kosztów:
1) podróży cudzoziemca;
2) wyżywienia cudzoziemca przed podróżą i podczas podróży;
3) zakwaterowania cudzoziemca przed podróżą;
4) opieki medycznej nad cudzoziemcem;
5) organizacji pomocy związanej z przeniesieniem cudzoziemca do innego państwa członkowskiego odpowiedzialnego za rozpatrzenie wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej na podstawie rozporządzenia 604/2013 przez podmiot, o którym mowa w art. 334 pomoc w dobrowolnym powrocie cudzoziemca ust. 8 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach;
6) związanych z zapewnieniem cudzoziemcowi bezpiecznego i humanitarnego przeniesienia.
4. Pomoc związana z przeniesieniem cudzoziemca do innego państwa członkowskiego odpowiedzialnego za rozpatrzenie wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej na podstawie rozporządzenia 604/2013 nie obejmuje pokrycia kosztów, które są pokrywane w ramach pomocy socjalnej i opieki medycznej, o których mowa w art. 70 pomoc cudzoziemcom wnioskującym o nadanie im statusu uchodźcy ust. 1.
5. Pomocy związanej z przeniesieniem cudzoziemca do innego państwa członkowskiego odpowiedzialnego za rozpatrzenie wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej na podstawie rozporządzenia 604/2013 udziela się na wniosek cudzoziemca złożony za pośrednictwem:
1) komendanta oddziału Straży Granicznej lub komendanta placówki Straży Granicznej;
2) Szefa Urzędu;
3) podmiotu, o którym mowa w art. 82c zlecenie prowadzenia nauki języka polskiego lub przeniesienia cudzoziemca do innego państwa członkowskiego ust. 3.
6. Cudzoziemiec składa wniosek o udzielenie pomocy związanej z przeniesieniem go do innego państwa członkowskiego odpowiedzialnego za rozpatrzenie wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej na podstawie rozporządzenia 604/2013, nie później jednak niż w terminie 21 dni od dnia doręczenia mu decyzji ostatecznej o umorzeniu postępowania w sprawie udzielenia mu ochrony międzynarodowej i przekazaniu go do innego państwa członkowskiego odpowiedzialnego za rozpatrzenie wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej na podstawie rozporządzenia 604/2013.
7. W przypadku niezachowania przez cudzoziemca terminu, o którym mowa w ust. 6, Komendant Główny Straży Granicznej pozostawia wniosek o udzielenie pomocy związanej z przeniesieniem do innego państwa członkowskiego odpowiedzialnego za rozpatrzenie wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej na podstawie rozporządzenia 604/2013 bez rozpoznania.
8. Szef Urzędu, komendant oddziału Straży Granicznej, komendant placówki Straży Granicznej lub podmiot, o którym mowa w art. 82c zlecenie prowadzenia nauki języka polskiego lub przeniesienia cudzoziemca do innego państwa członkowskiego ust. 3, niezwłocznie, jednak nie później niż w terminie 24 godzin, przekazuje wniosek o udzielenie pomocy związanej z przeniesieniem cudzoziemca do innego państwa członkowskiego odpowiedzialnego za rozpatrzenie wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej na podstawie rozporządzenia 604/2013 Komendantowi Głównemu Straży Granicznej.
9. Komendant Główny Straży Granicznej niezwłocznie, nie później jednak niż w terminie 5 dni roboczych od dnia złożenia wniosku o udzielenie pomocy związanej z przeniesieniem cudzoziemca do innego państwa członkowskiego odpowiedzialnego za rozpatrzenie wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej na podstawie rozporządzenia 604/2013 wydaje postanowienie o udzieleniu cudzoziemcowi pomocy związanej z przeniesieniem cudzoziemca do innego państwa członkowskiego odpowiedzialnego za rozpatrzenie wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej na podstawie rozporządzenia 604/2013. Na postanowienie nie przysługuje zażalenie.
10. Komendant Główny Straży Granicznej niezwłocznie, nie później jednak niż w terminie 48 godzin, informuje Szefa Urzędu o wydaniu postanowienia o udzieleniu cudzoziemcowi pomocy związanej z przeniesieniem go do innego państwa członkowskiego odpowiedzialnego za rozpatrzenie wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej na podstawie rozporządzenia 604/2013 lub pozostawieniu wniosku o udzielenie pomocy związanej z przeniesieniem cudzoziemca do innego państwa członkowskiego odpowiedzialnego za rozpatrzenie wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej na podstawie rozporządzenia 604/2013 bez rozpoznania.
11. Komendant Główny Straży Granicznej, po uzyskaniu informacji od Szefa Urzędu o wydaniu decyzji o umorzeniu postępowania w sprawie udzielenia cudzoziemcowi ochrony międzynarodowej i przekazaniu tego cudzoziemca do innego państwa członkowskiego odpowiedzialnego za rozpatrzenie wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej na podstawie rozporządzenia 604/2013, zawiadamia niezwłocznie komendanta oddziału Straży Granicznej właściwego ze względu na miejsce pobytu wnioskodawcy o niezłożeniu przez wnioskodawcę wniosku o udzielenie mu pomocy związanej z przeniesieniem cudzoziemca do innego państwa członkowskiego odpowiedzialnego za rozpatrzenie wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej na podstawie rozporządzenia 604/2013 w terminie 21 dni od dnia, w którym decyzja o umorzeniu postępowania w sprawie udzielenia mu ochrony międzynarodowej stała się ostateczna, lub o nieskorzystaniu przez wnioskodawcę z udzielonej mu pomocy związanej z tym przeniesieniem.

1. Cudzoziemca pozbawia się pomocy socjalnej, w przypadku gdy:
1) rażąco narusza regulamin pobytu w ośrodku lub
2) zachowuje się agresywnie wobec innych cudzoziemców przebywających w ośrodku lub personelu ośrodka.
2. Decyzję w sprawie pozbawienia pomocy socjalnej wydaje Szef Urzędu i nadaje jej rygor natychmiastowej wykonalności.
3. (uchylony)

W przypadku gdy cudzoziemiec korzystający z pomocy socjalnej w ośrodku przebywa poza tym ośrodkiem przez okres dłuższy niż 2 dni, udzielanie tej pomocy wstrzymuje się z mocy prawa do czasu jego powrotu.

1. Udzielanie pomocy socjalnej, której cudzoziemiec został pozbawiony na podstawie decyzji, o której mowa w art. 76 pozbawienie pomocy socjalnej ust. 2, może być jednorazowo przywrócone na dotychczasowych zasadach.
2. Po dwukrotnym pozbawieniu cudzoziemca pomocy socjalnej na podstawie decyzji, o której mowa w art. 76 pozbawienie pomocy socjalnej ust. 2, ponowne udzielenie tej pomocy może nastąpić wyłącznie w postaci świadczenia pieniężnego w wysokości połowy świadczenia pieniężnego udzielanego w przypadkach, o których mowa w art. 72 świadczenie pieniężne.
3. Szef Urzędu wydaje decyzje w sprawach, o których mowa w ust. 1 i 2, na wniosek cudzoziemca.

Do doręczeń w sprawach określonych w niniejszym rozdziale stosuje się art. 54 doręczanie pism w postępowaniu w sprawie udzielenia ochrony międzynarodowej.

1. Szef Urzędu zapewnia i organizuje prowadzenie ośrodków.
2. Szef Urzędu może zlecić prowadzenie ośrodków organizacjom społecznym, stowarzyszeniom lub innym osobom prawnym albo osobom fizycznym.

1. Cudzoziemca, o którym mowa w art. 70 pomoc cudzoziemcom wnioskującym o nadanie im statusu uchodźcy, ust. 1, przyjmuje się do ośrodka na podstawie zaświadczenia tożsamości, po wpisaniu jego danych osobowych do ewidencji mieszkańców ośrodka.
2. Do ewidencji mieszkańców ośrodka wpisuje się dane osobowe cudzoziemca zawarte w zaświadczeniu tożsamości oraz jego płeć.

Cudzoziemca przyjmowanego do ośrodka informuje się w zrozumiałym dla niego języku o przysługujących mu prawach i ciążących na nim obowiązkach oraz umożliwia mu zapoznanie się z przepisami regulującymi udzielanie pomocy dla cudzoziemców ubiegających się o udzielenie ochrony międzynarodowej i regulaminem pobytu w ośrodku.

1. Cudzoziemiec, który podczas przyjmowania wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej nie podlegał badaniom lekarskim lub zabiegom sanitarnym ciała i odzieży, jest obowiązany poddać się im przed przyjęciem do ośrodka.
2. Szef Urzędu zapewnia przeprowadzenie badań lekarskich i zabiegów sanitarnych ciała i odzieży, o których mowa w ust. 1.
3. W przypadku gdy cudzoziemiec nie wyraża zgody na badania lekarskie lub niezbędne zabiegi sanitarne ciała i odzieży, Szef Urzędu zawiadamia o tym państwowego inspektora sanitarnego właściwego ze względu na miejsce położenia ośrodka i wydaje decyzję w sprawie udzielenia pomocy socjalnej w postaci świadczenia pieniężnego w wysokości połowy świadczenia pieniężnego udzielanego w przypadkach, o których mowa w art. 72 świadczenie pieniężne.
4. Szef Urzędu stwierdza wygaśnięcie decyzji, o której mowa w ust. 3, w przypadku gdy:
1) cudzoziemiec poddał się badaniom lekarskim i zabiegom sanitarnym ciała i odzieży;
2) istnieją okoliczności, o których mowa w art. 70 pomoc cudzoziemcom wnioskującym o nadanie im statusu uchodźcy ust. 2 pkt 3-6.
5. Minister właściwy do spraw zdrowia w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw wewnętrznych określi, w drodze rozporządzenia, zakres, szczegółowe warunki i sposób wykonywania badań lekarskich i zabiegów sanitarnych ciała i odzieży cudzoziemca, o których mowa w ust. 1 i w art. 30 czynności organu Straży Granicznej po przyjęciu wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej ust. 1 pkt 7, uwzględniając w szczególności potrzebę zapobiegania rozprzestrzenianiu się chorób zakaźnych.

1. Cudzoziemiec przebywający w ośrodku jest obowiązany:
1) przestrzegać regulaminu pobytu w ośrodku;
2) stosować się do poleceń personelu ośrodka;
3) dbać o higienę osobistą i czystość pomieszczeń;
4) poddawać się badaniom lekarskim i zabiegom sanitarnym, zaleconym przez lekarza sprawującego opiekę medyczną w ośrodku;
5) w przypadku wystąpienia objawów choroby lub zaistnienia zdarzenia grożącego powstaniem szkody w mieniu ośrodka niezwłocznie powiadomić o tym personel ośrodka;
6) przenieść się do innego ośrodka, jeżeli jest to niezbędne ze względów organizacyjnych.
2. Minister właściwy do spraw wewnętrznych określi, w drodze rozporządzenia, regulamin pobytu w ośrodku, obejmujący warunki wstępu na teren ośrodka oraz odwiedzin, sposób organizacji posiłków, przepisy porządkowe oraz sposób przyjmowania wniosków i skarg, uwzględniając w szczególności potrzeby cudzo­ziemców przebywających w ośrodku, a także konieczność zapewnienia bezpiecznych warunków pobytu na terenie ośrodka oraz sprawnego jego funkcjonowania.

Cudzoziemiec przyjęty do ośrodka ma prawo do:
1) podtrzymywania zwyczajów, tradycji narodowych i kulturowych oraz wykonywania praktyk religijnych;
2) swobodnego poruszania się po terenie ośrodka, z wyłączeniem miejsc objętych zakazem wstępu;
3) dostępu do informacji o podmiotach udzielających nieodpłatnej pomocy prawnej w sprawach o udzielenie ochrony międzynarodowej;
4) dostępu do informacji o organizacjach pozarządowych lub międzynarodowych, do których zadań statutowych należą sprawy uchodźców;
5) dostępu do informacji o procedurach przeciwdziałania oraz reagowania na przypadki przemocy, w tym na tle seksualnym lub ze względu na płeć;
6) przyjmowania odwiedzin w przeznaczonych do tego pomieszczeniach;
7) składania do Szefa Urzędu, w języku ojczystym, skarg i wniosków w sprawach funkcjonowania ośrodka i warunków pobytu w nim;
8) kontaktów ze swoim pełnomocnikiem w warunkach nienaruszających prawa do prywatności.

1. Uprawnienie cudzoziemca do pobytu na terenie ośrodka potwierdza identyfikator.
2. Identyfikator, o którym mowa w ust. 1, zawiera następujące dane cudzoziemca:
1) zdjęcie;
2) imię i nazwisko;
3) datę urodzenia;
4) obywatelstwo;
5) okres ważności identyfikatora.
3. W identyfikatorze, o którym mowa w ust. 1, zamieszcza się także imię, nazwisko i datę urodzenia towarzyszącego cudzoziemcowi małoletniego dziecka.

1. (uchylony)
2. Szef Urzędu może zlecić prowadzenie nauki języka polskiego na podstawie ustawy z dnia 11 września 2019 r. – Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 1710, 1812, 1933 i 2185 oraz z 2023 r. poz. 412 i 825).
3. Komendant Główny Straży Granicznej może zlecić przeniesienie cudzoziemca do innego państwa członkowskiego odpowiedzialnego za rozpatrzenie wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej na podstawie rozporządzenia 604/2013 podmiotowi, o którym mowa w art. 334 pomoc w dobrowolnym powrocie cudzoziemca ust. 8 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach.

1. Cudzoziemiec jest obowiązany opuścić ośrodek:
1) w następnym dniu po upływie okresu udzielania pomocy, o którym mowa w art. 74 okres zapewniania pomocy socjalnej i opieki medycznej;
2) po doręczeniu decyzji o pozbawieniu pomocy socjalnej.
2. Do egzekucji obowiązku opuszczenia ośrodka, o którym mowa w ust. 1, stosuje się przepisy ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 2022 r. poz. 479, z późn. zm.), dotyczące obowiązków o charakterze niepieniężnym.

1. Osobie, która pokryła koszty pogrzebu cudzoziemca zmarłego przed zakończeniem postępowania w sprawie udzielenia ochrony międzynarodowej, a w przypadku śmierci cudzoziemca korzystającego z pomocy socjalnej – w okresie, o którym mowa w art. 74 okres zapewniania pomocy socjalnej i opieki medycznej, przysługuje zasiłek pogrzebowy w wysokości kosztów rzeczywiście poniesionych, nie większej jednak niż kwota zasiłku pogrzebowego wypłacana na podstawie ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 504, 1504 i 2461).
2. Jeżeli pogrzeb cudzoziemca odbywa się za granicą, zasiłek pogrzebowy obejmuje wyłącznie zwrot kosztów transportu zwłok do granicy.
3. W przypadku gdy zwłoki cudzoziemca, o którym mowa w ust. 1, nie zostały pochowane przez podmioty, o których mowa w art. 10 prawo pochowania zwłok, postępowanie ze zwłokami niepochowanymi przez podmioty uprawnione ust. 1 ustawy z dnia 31 stycznia 1959 r. o cmentarzach i chowaniu zmarłych (Dz. U. z 2023 r. poz. 887), pogrzeb cudzoziemca organizuje Szef Urzędu i pokrywa jego koszty z części budżetu państwa, której dysponentem jest minister właściwy do spraw wewnętrznych, ze środków będących w dyspozycji Szefa Urzędu.
4. Minister właściwy do spraw wewnętrznych określi, w drodze rozporządzenia, tryb wypłaty zasiłków pogrzebowych oraz warunki pokrywania kosztów pogrzebu cudzoziemca ze środków budżetu państwa, z uwzględnieniem w szczególności:
1) dokumentów wymaganych do wypłaty zasiłku pogrzebowego;
2) rodzaju kosztów pogrzebu, które mogą być pokrywane ze środków budżetu państwa;
3) wysokości kwot na pokrycie tych kosztów.

Koszty pomocy socjalnej, opieki medycznej, z wyłączeniem kosztów określonych w przepisach ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi, zasiłku pogrzebowego oraz prowadzenia ośrodków są finansowane z budżetu państwa, z części, której dysponentem jest minister właściwy do spraw wewnętrznych, ze środków będących w dyspozycji Szefa Urzędu.

Koszty pomocy związanej z przeniesieniem cudzoziemca do innego państwa członkowskiego odpowiedzialnego za rozpatrzenie wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej na podstawie rozporządzenia 604/2013 są finansowane z budżetu państwa, z części, której dysponentem jest minister właściwy do spraw wewnętrznych, ze środków będących w dyspozycji Komendanta Głównego Straży Granicznej.

1. Minister właściwy do spraw wewnętrznych określi, w drodze rozporządzenia:
1) wysokość jednorazowej pomocy pieniężnej lub wartość bonów towarowych na zakup odzieży i obuwia, związanych z pobytem w ośrodku;
2) wysokość stałej pomocy pieniężnej na zakup środków higieny osobistej, kieszonkowego oraz ekwiwalentu pieniężnego w zamian za wyżywienie, związanych z pobytem w ośrodku;
3) wysokość świadczenia pieniężnego na pokrycie we własnym zakresie kosztów pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
4) (uchylony)
5) termin i sposób wypłaty świadczeń, o których mowa w pkt 1–3;
6) wysokość stawki dziennej wyżywienia zbiorowego w ośrodku.
2. W rozporządzeniu, o którym mowa w ust. 1, minister właściwy do spraw wewnętrznych uwzględni:
1) minimalne koszty uzupełnienia odzieży cudzoziemca w celu jej dostosowania do pory roku;
2) koszty nabycia podstawowych środków higieny osobistej;
3) konieczność zaspokojenia usprawiedliwionych potrzeb cudzoziemca oraz jego rodziny;
4) liczbę członków rodziny cudzoziemca;
5) zróżnicowanie wysokości kieszonkowego ze względu na działania cudzoziemca na rzecz ośrodka i przebywających w nim osób;
6) konieczność zapewnienia odpowiedniego dostępu do pomocy dla cudzoziemców przy określaniu terminu i sposobu jej wypłaty.