PP2-443/49/2006

Pytanie podatnika:

Kiedy powstaje obowiązek podatkowy w podatku od towarów i usług z tytułu wykonywania czynności biegłego sądowego ?

Na podstawie art. 14b § 5 pkt 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 8 z 2005 r., poz. 60 ze zm.) po rozpatrzeniu zażalenia złożonego przez podatnika od postanowienia Naczelnika Urzędu Skarbowego w Busku Zdroju znak: PP/443-1/2006 z dnia 06 kwietnia 2006 r. w sprawie udzielenia pisemnej interpretacji, co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w zakresie podatku od towarów i usług - Dyrektor Izby Skarbowej w Kielcach odmawia uchylenia lub zmiany postanowienia.

W dniu 11 stycznia 2006 roku do Urzędu Skarbowego w Busku Zdroju wpłynął wniosek podatnika o udzielenie pisemnej interpretacji, co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w indywidualnej sprawie w zakresie obowiązku podatkowego w podatku od towarów i usług z tytułu wykonywania czynności biegłego sądowego.

We wniosku podatnik przedstawił stan faktyczny, z którego wynika, iż jest biegłym sądowym z zakresu rachunkowości ustanowionym przez Prezesa Sądu Okręgowego w Kielcach. W latach 2004 i 2005 strona korzystała ze zwolnienia podmiotowego z podatku od towarów i usług na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy o VAT z dnia 11 marca 2004 r.

Dnia 28 lipca 2004 r. podatnik otrzymał z Prokuratury Okręgowej w Kielcach zlecenie na wydanie opinii uzupełniającej z zakresu czynności wykonywanych przez biegłego sądowego. Za wykonaną usługę w okresie od 1 sierpnia 2004 r. do 25 stycznia 2005 r. podatnik wystawił w dniu 25 stycznia 2005 r. rachunek. Natomiast zapłatę z tego tytułu otrzymał w dniu 28 lutego 2005 r. Cała wartość świadczenia została uwzględniona do obrotu za 2005 r. Fakt ten spowodował, że strona utraciła prawo do korzystania ze zwolnienia podmiotowego w podatku od towarów i usług.

Zdaniem podatnika obrót wynikający z tego rachunku winien być zarachowany do obrotu w rozbiciu proporcjonalnym do wykonywanego okresu pracy tj. do roku 2004 kwota 22.673,00 zł., a do roku 2005 kwota 4.534,60 zł. Powyższe rozliczenie oznaczałoby, że strona w dalszym ciągu mogłaby korzystać ze zwolnienia podmiotowego w podatku od towarów i usług.

Po przeanalizowaniu powyższego wniosku Naczelnik Urzędu Skarbowego w Busku Zdroju w dniu 06 kwietnia 2006 r. wydał postanowienie znale: PP/443-1/2006, w którym stwierdził, że przedstawione we wniosku stanowisko jest nieprawidłowe.

Na powyższe postanowienie podatnik wniósł zażalenie do Dyrektora Izby Skarbowej w Kielcach, w którym podtrzymuje swoje wcześniejsze stanowisko zawarte we wniosku z dnia 11.01.2006 r., a dotyczące podziału kwoty sprzedaży wynikającej z rachunku na sprzedaż wykonaną w proporcji rzeczywiście wykonanej w roku 2004 jak i też w roku 2005. Jednocześnie strona wskazuje na przepis art. 113 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT, który jej zdaniem, w tym przypadku winien mieć zastosowanie.

Natomiast w zakresie interpretacji przepisu art. 19 ustawy o VAT, strona zgadza się z uzasadnieniem postanowienia Naczelnika Urzędu Skarbowego w Busku Zdroju.

Po rozpatrzeniu zażalenia Dyrektor Izby Skarbowej w Kielcach stwierdza, co następuje:

Zgodnie z art. 19 ust 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r., o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2004 r. Nr 54, poz. 535 ze zm.) obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wydania towaru lub wykonania usługi, z zastrzeżeniem ust. 2-21, art. 14 ust. 6, art. 20 i art. 21 ust. 1. Jak wynika z ust. 4 tegoż artykułu, jeżeli dostawa towaru lub wykonanie usługi powinny być potwierdzone fakturą, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury, nie później jednak niż w 7 dniu, licząc od dnia wydania towaru lub wykonania usługi.

W art. 19 ust. 22 zawarta została jednak delegacja dla ministra właściwego do spraw finansów publicznych do określenia w drodze rozporządzenia późniejszych niż wymienione w art. 19 ust. 1-21, art. 20 i art. 21 terminów powstania obowiązku podatkowego. Stąd § 3 ust. 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 27 kwietnia 2004 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2004 r. Nr 97, poz. 970 ze zm.) stanowi, iż w przypadku świadczenia usług na rzecz -sądów powszechnych, administracyjnych, wojskowych lub prokuratury przez osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, którym sądy te lub prokurator, na podstawie właściwych przepisów, zleciły wykonanie określonych czynności związanych z postępowaniem sądowym lub przygotowawczym, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty. Dodać należy, iż przepis ten obowiązuje od dnia 1 czerwca 2005 r., (kiedy to weszło w życie rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 25 maja 2005 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług -Dz. U. z 2005 r. Nr 95, poz. 797).

Zatem w okresie od 1 maja 2004 r. do dnia 31 maja 2005 r. - obowiązek podatkowy dla tych usług powstawał na zasadach ogólnych, tj. zgodnie z art. 19 ust. 1 i 4 cyt. ustawy o VAT.

Jak wynika z załączonych do akt sprawy dokumentów podatnika w czasie wykonywania usługi (opracowanie opinii na zlecenie Prokuratury Okręgowej w Kielcach) w okresie od 1 sierpnia 2004 r. do dnia 25 stycznia 2005 r. nie pobrał z tego tytułu żadnej zaliczki, a w dniu 25 stycznia 2005 r. wystawił rachunek za całość wykonanej usługi.

Zatem obowiązek podatkowy powstał w podatku VAT w miesiącu styczniu 2005 r., co jw. konsekwencji, jak wynika z informacji podatnika (przy uwzględnieniu łącznego obrotu za 2005 r.) spowodowało utratę zwolnienia podmiotowego.

Podatnik zgadza się z uzasadnieniem postanowienia Naczelnika Urzędu Skarbowego w Busku Zdroju, co do treści art. 19 ustawy o VAT. Uważa jednak, iż w jego sprawie winien mieć zastosowanie art. 113 ust. 1 i 9 ustawy o VAT, ponieważ wystawiona przez niego w dniu 25 stycznia 2005 r. faktura dokumentuje usługę, której świadczenie rozpoczął w sierpniu 2004 r. Jego zdaniem wynikająca z rachunku kwota w wysokości 27.207,10 zł., stanowiąca wynagrodzenie za wykonaną usługę, winna być proporcjonalnie podzielona na czas jej wykonania tj. na 6 miesięcy (od sierpnia 2004 r. do stycznia 2005 r.). Ustalone w ten sposób proporcje spowodowałyby, iż podatnik nie przekroczyłby obowiązującego w 2005 r. limitu uprawniającego do zwolnienia podmiotowego w VAT, gdyż faktyczny obrót za rok 2004 wynosiłby 42.524,10, a za 2005 r. 21.393 zł.

W odpowiedzi Dyrektor tut. Izby Skarbowej wyjaśnia, iż przepis art. 113 ust. 9 ustawy o VAT odnosi się do osób rozpoczynających wykonywanie czynności opodatkowanych podatkiem VAT w trakcie roku podatkowego. W wyroku z dnia 20 października 2000 r., I SA/Łd 2097/98, publikowanym w LEX, Naczelny Sąd Administracyjny wyjaśnił, że "osobą rozpoczynającą w trakcie roku podatkowego czynności podlegające opodatkowaniu jest ten, kto nie wykonywał tych czynności w poprzednim roku podatkowym".

Należy zauważyć, że czynnościami opodatkowanymi w rozumieniu w/w przepisu są nie tylko czynności faktycznie opodatkowane podatkiem VAT, lecz także czynności zwolnione z podatku (przepis ten odwołuje się do art. 5 ust. 1 ustawy o VAT, który generalnie wymienia czynności podlegające opodatkowaniu - fakt zwolnienia danej czynności z podatku nie wyłącza tego, że czynność ta jest czynnością opodatkowaną w rozumieniu tego przepisu).

W konsekwencji rozpoczęcie przez podatnika wykonywania czynności wyłącznie zwolnionych z podatku jest rozpoczęciem wykonywania czynności opodatkowanych w rozumieniu przepisu art. 113 ust. 9 ustawy o VAT.

Odnosząc powyższą interpretację przepisu na grunt rozpoznawanej sprawy, należy, zatem stwierdzić, iż podatnik - nie może być traktowany jako podatnik rozpoczynający wykonywanie czynności opodatkowanych w trakcie roku podatkowego.

Jak wynika z treści zażalenia podatnika czynności w zakresie biegłego sądowego wykonuje od 1991 r. W poprzednich latach świadczone przez podatnika usługi były do 31.04.2004 r. w oparciu o przepis art. 7 ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 08 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz. U. Nr 11, poz. 50 ze zm.). - zwolnione przedmiotowo. Ustawą z dnia 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług - (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.) czynności wykonywane przez podatnika zostały wyłączone z grupy usług zwolnionych przedmiotowo z opodatkowania VAT. Podatnik w zakresie wykonywania czynności jako biegły sądowy - nie jest również wyłączony z kręgu podatników VAT, gdyż nie są spełnione wszystkie kryteria warunkujące zastosowanie przepisu art. 15 ust 3. pkt 3 cyt. ustawy. Może on natomiast korzystać ze zwolnienia podmiotowego, ale pod warunkiem, że wielkość obrotu za poprzedni rok nie przekroczyła kwoty 10.000,00 Euro.

Według stanu faktycznego przedstawionego przez podatnika, w/w obroty z tytułu wykonanych przez niego czynności jako biegły sądowy zostały przekroczone w 2005 r. Oznacza to, iż z dniem przekroczenia kwoty dającej podstawę do korzystania ze zwolnienia (w 2005 r. wynosiła ona 43.800,00 zł.) - nastąpiło wygaśnięcie prawa do korzystania ze zwolnienia podmiotowego. Zgodnie z art. 113 ust. 5 ustawy o VAT z dnia 11.03.2004 r. powstał obowiązek podatkowy, a opodatkowaniu podlega nadwyżka sprzedaży ponad tę kwotę. W tym miejscu należy nadmienić, iż w/w przepis art. 113 ust. 9 określa sposób proporcjonalnego wyliczenia wartości limitu sprzedaży zwolnionej podmiotowo do okresu prowadzonej sprzedaży. Nie określa natomiast sposobu przyporządkowania do danego okresu wartości sprzedaży z tytułu świadczonych usług. Zagadnienie to reguluje przepis art. 19 ustawy o VAT.

Nie można uznać za prawidłowy tok rozumowania podatnika w odniesieniu do podziału obrotu uzyskanego z tytułu usługi wykonywanej w okresie 2004 i 2005 r. w proporcji do czasu wykonywania tej usługi.

Należy zwrócić uwagę, iż w przypadku spornych czynności o rozpoczęciu ich wykonania decydowało wydane w dniu 28 lipca 2004 r. przez Prokuraturę Okręgową w Kielcach postanowienie o zasięgnięciu opinii biegłego. Wyznaczony termin wykonania tej opinii tj. do 30.08.2004 r. był dwukrotnie przedłużony, mianowicie do 30.11.2004 r. a następnie do 30 stycznia 2005 r. (ostateczny termin). Zakończenie wykonanej usługi, zostało potwierdzone wystawieniem rachunku z dnia 25.01.2005 r. za opracowanie opinii. W tej dacie powstał obowiązek podatkowy w VAT i uzyskany z tego tytułu obrót należało bezsprzecznie uwzględnić do wartości sprzedaży za 2005 r.

Wobec powyższego należy stwierdzić, iż argumenty powołane przez podatnika w zażaleniu są bezzasadne i nie dają podstaw do zmiany bądź uchylenia postanowienia Naczelnika Urzędu Skarbowego w Busku Zdroju.

Decyzja niniejsza jest ostateczna w administracyjnym toku instancji.