II SA/Wa 2207/13

Uzasadnienie

Szef Sztabu Generalnego Wojska Polskiego (dalej jako Szef Sztabu) decyzją z dnia [...] września 2013 r., wydaną na podstawie art. 127 § 2 i art. 138 1 pkt 1 k.p.a., utrzymał w mocy decyzję Dowódcy Wojsk Lądowych z dnia [...] lipca 2013 r. nr [...] ustalającą [...]. G. G., wyznaczonemu rozkazem personalnym Dowódcy Wojsk Lądowych z dnia [...] grudnia 2011 r. nr [...] na stanowisko służbowe referenta prawnego w [...], od dnia [...] stycznia 2012 r. na czas zajmowania tego stanowiska, uposażenie zasadnicze w stawce przewidzianej dla grupy uposażenia U:12.

W uzasadnieniu powyższej decyzji Szef Sztabu wskazał, iż Dowódca Wojsk Lądowych ostatecznym rozkazem personalnym z dnia [...] grudnia 2011 r. nr [...] wyznaczył [...]. G. G. na stanowisko służbowe referenta prawnego w [...] w B. od dnia [...] stycznia 2012 r. i przyznał grupę uposażenia U:12. W dniu 11 marca 2013 r. [...]. G. G. wystąpił do Szefa Sztabu z wnioskiem o stwierdzenie nieważności powyższego rozkazu personalnego w części dotyczącej przyznanej grupy uposażenia z uwagi na wydanie go z rażącym naruszeniem prawa. Szef Sztabu decyzją z dnia [...] kwietnia 2013 r. nr [...] stwierdził nieważność rozkazu personalnego Dowódcy Wojsk Lądowych z dnia [...] grudnia 2011 r. w zakresie grupy uposażenia U:12.

W wyniku powyższego Dowódca Wojsk Lądowych decyzją z dnia [...] lipca 2013 r. ustalił [...] G. G., wyznaczonemu rozkazem personalnym Dowódcy Wojsk Lądowych z dnia [...] grudnia 2011 r. na stanowisko służbowe referenta prawnego w [...], od dnia [...] stycznia 2012 r. na czas zajmowania tego stanowiska uposażenie zasadnicze w stawce przewidzianej dla grupy uposażenia U:12.

Oficer wniósł odwołanie od decyzji z dnia [...] lipca 2013 r. podnosząc, iż zaskarżoną decyzję wydano z naruszeniem przepisów postępowania mającym istotny wpływ na wynik sprawy, tj. art. 7, art. 77 § 1 i art. 80 k.p.a., poprzez niewyjaśnienie stanu faktycznego sprawy oraz nierozpoznanie całości materiału dowodowego. Nadto zarzucił organowi I instancji naruszenie art. 22 w zw. z art. 75 i art. 8 ust. 5 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 10, poz. 65 ze zm.; dalej jako ustawa o radcach prawnych), poprzez ich niezastosowanie przy określaniu grupy uposażenia na stanowisku referenta prawnego w [...] w B. W uzasadnieniu odwołania oficer wskazał, iż na stanowisku referenta prawnego wykonuje de facto czynności określone w art. 4 oraz art. 7 ustawy o radcach prawnych, w tym został zobligowany do udzielania pomocy prawnej, zastępstwa prawnego Dowódcy [...] przed sądami i innymi organami orzekającymi, czy przygotowywania opinii prawnych, które to czynności wynikają z zakresu obowiązków referenta prawnego. Ponadto Dowódca Jednostki Wojskowej [...] zawarł z odwołującym się oficerem, na podstawie art. 224 ust. 2 ustawy o radcach prawnych umowę cywilnoprawną o zwrot kosztów zastępstwa sądowego. Wskazane okoliczności uzasadniają zmianę kwestionowanej decyzji poprzez przyznanie oficerowi grupy uposażenia U:15B. Odwołujący się wniósł także o wypłacenie mu wyrównania za okres od dnia [...] stycznia 2012 r.

Szef Sztabu uznał zarzuty odwołania za niezasadne i rozstrzygnięciem z dnia [...] września 2013 r. utrzymał zaskarżoną decyzję w mocy. W motywach rozstrzygnięcia organ odwoławczy wskazał, iż radca prawny [...]. G. G. , wpisany na listę radców prawnych w OIRP w W. pod numerem [...] został wyznaczony na stanowisko referenta prawnego [...] , które zgodnie z etatem tej jednostki wojskowej nr [...] zaszeregowane jest do stopnia etatowego porucznika oraz grupy uposażenia U:12. Kwalifikacje wymagane do spełnienia dla tego stanowiska ustalone zostały na poziomie studiów wyższych. Jest to stanowisko specjalistyczne, do którego zakresu należą czynności pomocy prawnej, co wynika z zakresu obowiązków referenta prawnego [...], niemniej jednak nie jest wymagane prawo wykonywania zawodu radcy prawnego. Zakres obowiązków referenta prawnego w swojej istocie jest zbliżony do obowiązków radcy prawnego i po części znajduje również swoje odzwierciedlenie w art. 4 ust. 1 art. 6 ust. 1 w zw. z art. 7 ustawy o radcach prawnych. Jednakże zakres obowiązków referenta prawnego w zakresie w jakim pokrywa się z pojęciem świadczenia pomocy prawnej w rozumieniu ww. przepisów ustawy o radcach prawnych nie jest zastrzeżone tylko dla zawodu radcy prawnego. Bowiem z przepisu art. 87 § 2 k.p.c. wynika, iż zastępstwo procesowe osoby prawnej jaką jest Skarb Państwa, którego statio fisti jest każda jednostka wojskowa, nie wymaga działania poprzez pełnomocnika w osobie radcy prawnego. W zakresie obowiązków referenta prawnego nie znajdują się zadania objęte tzw. przymusem adwokacko - radcowskim, takich jak np. 871 § 1 k.p.c. lub art. 175 § 1 k.p.a. Tym samym stanowisko służbowe referenta prawnego w [...] w swojej istocie jak i założeniu nie jest stanowiskiem przewidzianym dla radcy prawnego, o czym świadczy zarówno przypisana do tego stanowiska specjalność wojskowa - referent prawny oraz wymagane wykształcenie - wyższe, bez wymogu posiadania prawa wykonywania zawodu radcy prawnego.

Organ odwoławczy zwrócił uwagę, iż wysokość uposażenia zasadniczego żołnierzy zawodowych na poszczególnych stanowiskach służbowych jest ustalana zgodnie z zasadami wyrażonymi w art. 78 ust.1 ustawy z dnia 11 września 2003 r. o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 90, poz. 593 ze zm.; dalej jako wojskowa ustawa pragmatyczna), na podstawie grupy uposażenia wskazanej w wewnętrznym dokumencie organizacyjnym, jakim jest etat jednostki wojskowej. Z tego też względu określenia wysokości uposażenia zasadniczego można dokonać w oparciu o zapisy w etacie jednostki wojskowej, wskazując na wysokość uposażenia zasadniczego dla stanowiska służbowego referenta prawnego. Zgodnie z etatem [...] nr [...], stanowisko służbowe referenta prawnego zostało zaszeregowane do stopnia etatowego porucznika i grupy uposażenia U:12. Żądana przez oficera w odwołaniu grupa uposażenia U:15B przypisana została, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Obrony Narodowej z dnia 22 marca 2004 roku w sprawie określenia grup uposażenia (Dz. U. z 2004 r. Nr 50, poz. 487 ze zm.), do stopnia etatowego podpułkownika. Stąd też grupa uposażenia U:15B nie odpowiada stopniowi etatowemu porucznika, do którego zaszeregowano stanowisko służbowe referenta prawnego.

Biorąc powyższe pod uwagę Szef Sztabu stwierdził, iż przyznanie oficerowi uposażenia wyższego od grupy U:12 byłoby niezgodne z powołanymi powyżej przepisami oraz etatem [...]. Wbrew stanowisku odwołującego się, w sprawie bezsprzeczne jest, że oficer nie zajmował w [...] stanowiska radcy prawnego, lecz referenta prawnego, na którym nie są wykonywane czynności zastrzeżone dla zawodu radcy prawnego. Natomiast sam fakt posiadania tytułu zawodowego radcy prawnego nie stwarza uprawnień do otrzymywania uposażenia należnego radcy prawnemu w sytuacji, gdy na danym stanowisku nie są wymagane uprawniania radcowskie.

W świetle powyższych wywodów organ uznał, iż w rozpatrywanej sprawie nie ma zastosowania przytoczony przez skarżącego w odwołaniu art. 224 w zw. z art. 75 i art. 8 ust. 5 ustawy o radcach prawnych. Przepisy te mają zastosowanie do osób wykonujących zawód radcy prawnego, nie dotyczą natomiast osób zajmujących stanowisko referenta prawnego, pomimo posiadanego przez nich prawa wykonywania zawodu radcy prawnego.

Z tych samych względów organ odwoławczy za nieuzasadnione uznał zarzuty naruszenia przepisów procedury administracyjnej. Stwierdził, iż organ I instancji wydający decyzję przestrzegał zasady dochodzenia do prawdy obiektywnej, wyrażonej w art. 7 k.p.a., w sposób wyczerpujący zebrał, rozpatrzył i ocenił cały materiał dowodowy (art. 77 § 1 k.p.a. i art. 80 k.p.a.) oraz uzasadnił swoje rozstrzygnięcie zgodnie z wymogami art. 107 § 3 k.p.a. Dlatego też należało utrzymać w mocy zaskarżoną decyzję.

Decyzja Szefa Sztabu z dnia [...] września 2013 r. stała się przedmiotem skargi wniesionej przez G. G. do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie. Skarżący zaskarżonej decyzji zarzucił:

1) mające wpływ na wynik sprawy rażące naruszenie prawa materialnego tj. art. 4, art. 6, art. 7 i art. 224 ust. 1 oraz art. 75, a także art. 8 ust. 5 ustawy o radcach prawnych w zw. z art. 35 ust. 1 oraz art. 6 ust. 1 pkt 3 wojskowej ustawy pragmatycznej, polegające na dokonaniu wykładni ww. przepisów wojskowej ustawy pragmatycznej z pominięciem treści wskazanych przepisów ustawy o radcach prawnych;

2) mające istotny wpływ na wynik sprawy naruszenie przepisów postępowania tj. art. 7, art. 77 §1 k.p.a. oraz art. 80 k.p.a., poprzez niewyjaśnienie stanu faktycznego sprawy oraz nierozpoznanie całości materiału dowodowego i błędnym uznaniu, iż okoliczność, że skarżący jest radcą prawnym z którym dowódca jednostki zawarł umowę "w sprawie otrzymywania dodatkowego wynagrodzenia z tytułu kosztów zastępstwa sądowego" oraz że dowódca jednostki wielokrotnie wystawiał mu pełnomocnictwa do reprezentowania go sprawach cywilnych oraz w sprawach z zakresu prawa pracy przed sąd powszechnymi, nie powoduje, iż mają do skarżącego zastosowanie przepisy art. 224 w zw. z art. 75 oraz art. 8 ust. 5 ustawy o radcach prawnych;

3) mające istotny wpływ na wynik sprawy naruszenie przepisów postępowania tj. art. 8 k.p.a. oraz art. 11 k.p.a., poprzez prowadzenie postępowania w sposób niebudzący zaufania jego uczestników do władzy publicznej i niewyjaśnieniu przesłanek, którymi kierował się organ przy załatwieniu sprawy, przejawiające się w tym, iż organ odwoławczy w decyzji z dnia [...] kwietnia 2013 r. stwierdzającej nieważność rozkazu personalnego Dowódcy Wojsk Lądowych z dnia [...] grudnia 2011 r. w zakresie grupy uposażenia U:12 stwierdził, iż przyznanie skarżącemu grupy uposażenia U:12 rażąco narusza prawo, a następnie w decyzji z dnia [...] września 2013 r. uznającej, iż przyznanie grupy uposażenia U:12 nastąpiło zgodnie z obowiązującymi przepisami, nie wyjaśnił dlaczego diametralnie zmienił swoje stanowisko.

Z podanych względów skarżący wniósł: 1) o uchylenie w całości zaskarżonej oraz poprzedzającej ją decyzji Dowódcy Wojsk Lądowych z dnia [...] lipca 2013 r., 2) przeprowadzenie dowodów z dokumentów dostarczonych przez skarżącego oraz będących w posiadaniu skarżonego organu; 3) zobowiązanie organu II instancji do przedłożenia dowodu w postaci wyciągu z decyzji nr Z - 9/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 14 sierpnia 2013 r. w sprawie wprowadzenia Tabeli zaszeregowania do stopni etatowych typowych stanowisk służbowych żołnierzy zawodowych w resorcie obrony narodowej - w zakresie zaszeregowania stanowiska "głównego specjalisty" do stopnia etatowego pułkownika (Tabela nr 1), oraz poprzedzającej ją decyzji obowiązującej na dzień [...] stycznia 2012 r. (Sąd ten wniosek dowodowy oddalił na rozprawie w dniu 1 kwietnia 2014 r., 4) zobowiązanie organu do określenia skarżącemu od dnia [...] stycznia 2012 r. uposażenia radcy prawnego odpowiadającego grupie uposażenia U:16A, ewentualnie U:15B; 5) zasądzenie na rzecz skarżącego kosztów postępowania według norm przypisanych.

W uzasadnieniu skargi oficer podnosił, w trakcie pełnienia służby wojskowej ukończył aplikację radcowską, zdał egzamin radcowski, skutkiem czego na podstawie uchwały Rady OIRP w W. [...] z dnia [...] sierpnia 2011 r. został wpisany na listę radców prawnych pod nr [...]. W dniu [...] października 2011 r. złożył ślubowanie w związku, z czy uzyskał uprawnienia do wykonywania zawodu radcy prawnego, o czym niezwłocznie poinformował przełożonych pismem z dnia 24 października 2011 r. Pomimo wiedzy o tym, iż skarżący jest radcą pranym Dowódca Wojsk Lądowych w dniu [...] grudnia 2011 r. rozkazem personalnym nr [...] wyznaczył skarżącego z dniem [...] stycznia 2012 r. na stanowisko służbowe referenta prawnego w [...] w B. z grupą uposażenia U:12.

Skarżący, zgodnie z powierzonym mu "Zakresem obowiązków" na stanowisku referenta prawnego, zobligowany został do zastępstwa prawnego Dowódcy przed sądami (pkt 2 ppkt 3), przygotowywania opinii prawnych (pkt 2, ppkt 2), czy udzielania pomocy prawnej (pkt 2 ppkt 5, 7, 8, 9). Tym samym potwierdzono, iż w ramach swojej służby skarżący wykonywał i wykonuje czynności określone w art. 4 oraz art. 7 ustawy o radcach prawnych. Nadto Dowódca [...] wielokrotnie udzielał skarżącemu pełnomocnictw do reprezentowania go w sprawach cywilnych oraz w spraw zakresu prawa pracy przed sądami powszechnymi w charakterze radcy prawnego. Skarżącemu były także wystawiane rozkazy kierujące go jako radcę prawnego w podróż służbową celem wzięcia udziału w rozprawach. Wymieniony Dowódca zawarł ze skarżącym, na podstawie art. 224 ust. 2 ustawy o radcach pranych, umowę cywilnoprawną o zwrot kosztów zastępstwa sądowego. Umowa taka może być zawarta jedynie z radcą prawnym. Skarżący wykonywał zastępstwo procesowe nie tylko Dowódcy [...], ale i Ministra Obrony Narodowej.

Mając powyższe na względzie skarżący stwierdził, iż organ dokonując wykładni art. 35 ust. 1 i art. 6 ust. 1 pkt 3 wojskowej ustawy pragmatycznej nie rozważył treści i znaczenia art. 4, art. 6, art. 7. art. 22 ust. 1 oraz art. 75, a także art. 8 ustawy o radcach prawnych. Natomiast treść art. 75 ustawy o radcach prawnych uprawnia do stwierdzenia, że w zakresie realizacji obowiązku określonego w art. 224 ust. 1 tej ustawy, zostaje wyłączony wobec radców prawnych będących żołnierzami w czynnej służbie wojsk przepis art. 78 wojskowej ustawy pragmatycznej, który uzależnia wysokość uposażenia zasadniczego żołnierza zawodowego od grupy uposażenia, do której zostało zaszeregowane zajmowane przez niego stanowisko służbowe. Zgodnie z wyrokiem NSA z dnia 25 września 2009 r. sygn. akt I OSK 1493/08, przyznanie radcy prawnemu będącemu żołnierzem zawodowym uposażenia w wysokości niższej, niż przysługuje na stanowisku głównego specjalisty (16A), świadczy o rażącym naruszeniu art. 22 ust. 1 związku z art. 8 ust. 5 i art. 75 ustawy o radcach prawnych i stanowi przesłankę z art. 156 § 1 pkt 2 k.p.a. do stwierdzenia nieważności rozkazu personalnego w zakresie, w jakim dotyczy zaszeregowania w stawce niższej niż 16A. Skoro przepis art. 224 ustawy o radcach prawnych pełni funkcje gwarancyjną, to konsekwencją tego jest zapewnienie wszystkim radcom prawnym, pełniącym służbę

w Siłach Zbrojnych, uposażeń na tym samym poziomie, odpowiadającym uposażeniu głównego specjalisty. Stanowisko głównego specjalisty funkcjonuje w strukturze organizacyjnej Sił Zbrojnych oraz jest zaszeregowane do stopnia etatowego pułkownika i grupy uposażenia 16A, co potwierdzał wielokrotnie Resort Obrony Narodowej, a co wynika z "Tabeli zaszeregowania" do stopni etatowych, typu stanowisk służbowych żołnierzy zawodowych w resorcie obrony narodowej. Gdyby Sąd nie podzielił przedstawionego stanowiska, że sytuację skarżącego należy odnieść do wszystkich stanowisk określonych w Siłach Zbrojnych RP, wówczas należałoby stwierdzić,

że spełniającym warunki określone w przepisie gwarancyjnym ustawy o radcach prawnych (art. 244 ust. 1) będzie zaszeregowanie radcy prawnego - żołnierza zawodowego na poziomie Szefa Sztabu (U:15B), które jest niższe od uposażenia Dowódcy [...] (U:16) i jego Zastępcy (U:15C).

W odpowiedzi na skargę Szef Sztabu wniósł o jej oddalenie oraz podtrzymał argumentację przedstawioną w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 1 § 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. – Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269 ze zm.), sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej, przy czym w świetle paragrafu drugiego powołanego wyżej artykułu kontrola ta sprawowana jest pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej. Chodzi więc o kontrolę aktów lub czynności z zakresu administracji publicznej dokonywaną pod względem ich zgodności z prawem materialnym i przepisami procesowymi, nie zaś według kryteriów słuszności.

Oceniając zasadność skargi w świetle wskazanych wyżej kryteriów Sąd stwierdził, iż skarga G. G. nie zasługuje na uwzględnienie, gdyż zaskarżona decyzja nie naruszaja prawa.

W pierwszej kolejności należy wskazać, iż zgodnie z art. 8 ust. 2 pkt 1 – 4 ustawy z dnia 11 września 2003 r. o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 90, poz. 593 ze zm.), decyzje w sprawach: 1) wyznaczenia, przeniesienia i zwolnienia ze stanowiska służbowego oraz przeniesienia do rezerwy kadrowej lub do dyspozycji, 2) mianowania na stopień wojskowy, 3) przeniesienia do innego korpusu osobowego lub do innej grupy osobowej, 4) skierowania do wykonywania zadań służbowych poza jednostką wojskową, należą do kategorii spraw podległości służbowej, do sfery wewnętrznej administracji publicznej i nie podlegają kontroli sądowej. Jednakże wynikające ze stosunku służbowego żołnierza zawodowego sprawy o uposażenie są sprawami podlegającymi kontroli instancyjnej organu administracji publicznej, a więc posiadają przymiot decyzji administracyjnej w rozumieniu przepisów k.p.a. i podlegają kontroli sądowej, o czym przesądził Naczelny Sąd Administracyjny w uchwale podjętej w składzie 7 sędziów z dnia 10 kwietnia 2006 r. sygn. akt I OPS 3/06 (publik. ONSA i WSA 2006/3/69, Prok. i Pr.- wkł. 2006/6/42, Wokanda 2006/9/41, OSP 2006/12/136).

Stosownie do postanowień art. 72 ust. 1 wojskowej ustawy pragmatycznej, uposażenie żołnierzy zawodowych składa się z uposażenia zasadniczego i dodatków do uposażenia. Z tytułu pełnienia zawodowej służby wojskowej żołnierz zawodowy otrzymuje tylko jedno uposażenie (ust. 2). W świetle art. 78 ust. 1 wojskowej ustawy pragmatycznej, wysokość uposażenia zasadniczego żołnierza zawodowego jest uzależniona od grupy uposażenia, do której zostało zaszeregowane zajmowane przez niego stanowisko służbowe. Mając powyższe regulacje prawne na względzie należy dojść do wniosku, iż uposażenie żołnierza zawodowego składa się, m.in. z uposażenia zasadniczego uzależnionego od grupy uposażenia, do której zostało zaszeregowane zajmowane przez niego stanowisko – wynika to wprost z przepisów prawa i poza decyzją o wyznaczeniu żołnierza na określone stanowisko służbowe nie wymaga wydawania innej decyzji.

Zgodnie z art. 35 ust. 1 wojskowej ustawy pragmatycznej, żołnierza zawodowego wyznacza się na stanowisko służbowe, w drodze decyzji, stosownie do potrzeb Sił Zbrojnych, w zależności od wymaganych kwalifikacji zawodowych określonych w karcie opisu stanowiska służbowego oraz posiadanej oceny w opinii służbowej, a żołnierza zawodowego w służbie stałej również od ustalonej dla niego indywidualnej prognozy przebiegu zawodowej służby wojskowej.

Natomiast w art. 6 ust. 1 pkt 3 powołanej ustawy, ustawodawca wyjaśnił, że stanowisko służbowe to usytuowanie żołnierza zawodowego w hierarchii służbowej jednostki organizacyjnej, z określonymi dla tego stanowiska: a) nazwą, b) stopniem etatowym, c) grupą uposażenia, d) korpusem osobowym, e) grupą osobową, f) specjalnością wojskową. Zaś wyznaczanie na stanowisko służbowe następuje ze względu na potrzeby Sił Zbrojnych (ust. 1 pkt 2).

W niniejszej sprawie nie budzi wątpliwości, iż [...]. G. G. został rozkazem personalnym Dowódcy Wojsk Lądowych z dnia [...] grudnia 2011 r. wyznaczony na stanowisko referenta prawnego [...] w [...]. Objęte przez skarżącego stanowisko, zgodnie z etatem tej jednostki wojskowej nr [...], zaszeregowane zostało do stopnia etatowego porucznika oraz grupy uposażenia U:12. Przyznana skarżącemu grupa uposażenia jest ściśle powiązana ze stanowiskiem, na które został wyznaczony w ramach limitów etatowych obowiązujących w jednostce, w której skarżący pełni służbę. Jak już wcześniej wskazano, wyznaczenie skarżącego na stanowisko służbowe należy do autonomicznej sfery decyzyjnej organu wojskowego i pozostaje poza kontrolą sądową. Skoro skarżący został wyznaczony na stanowisko służbowe referenta prawnego, to przysługującą mu grupą uposażenia jest grupa U:12.

Rozważenia natomiast wymaga, czy wobec uzyskania przez skarżącego uprawnień radcy prawnego w trakcie pełnienia zawodowej służby wojskowej i wykonywania obowiązków referenta prawnego, którego zakres zbiega się z niektórymi czynnościami przypisanymi do kompetencji radcy prawego, winien mieć w sprawie zastosowanie przepis gwarancyjny z art. 224 ust. 1 ustawy o radcach prawnych.

Zgodnie z brzmieniem powołanego przepisu, radca prawny wykonujący zawód na podstawie stosunku pracy ma prawo do wynagrodzenia i innych świadczeń określonych w układzie zbiorowym pracy lub w przepisach o wynagradzaniu pracowników, obowiązujących w jednostce organizacyjnej zatrudniającej radcę prawnego. Wynagrodzenie to nie może być niższe od wynagrodzenia przewidzianego dla stanowiska pracy głównego specjalisty lub innego równorzędnego stanowiska pracy. Jeżeli prawo do dodatków uzależnione jest od wymogu kierowania zespołem pracowników, wymogu tego nie stosuje się do radcy prawnego.

Dokonując analizy tego przepisu zauważyć należy, iż składa się on dwóch części. Pierwsza z nich przewiduje, że radca prawny ma prawo do wynagrodzenia określonego w układzie zbiorowym pracy lub w przepisach o wynagrodzeniu pracowników obowiązujących w jednostce organizacyjnej zatrudniającej radcę prawnego. Regulacja ta włącza radcę prawnego w system wynagradzania obowiązujący w zatrudniającym go zakładzie pracy. Druga część tego przepisu stanowi normę gwarancyjną dla radcy prawnego, że jego wynagrodzenie nie może być niższe od wynagrodzenia przewidzianego dla stanowiska głównego specjalisty lub innego równorzędnego stanowiska pracy. Sądową wykładnię tego przepisu można uznać za utrwaloną. Przepisy płacowe, a takim jest art. 224 ust. 1 ustawy o radcach prawnych należy interpretować ściśle, z wyłączeniem wykładni rozszerzającej, ścieśniającej lub analogii (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 kwietnia 1967 r., II PR 151/67, OSNCP z 1968 r. nr 3, poz. 40; także uzasadnienie uchwały Sądu Najwyższego z dnia 17 września 1966 r., III PZP 20/66, OSNCP z 1967 r. nr 3, poz. 44; uzasadnienie uchwały składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 25 lutego 1972 r., III PZP 39/71, OSNCP z 1972 r. nr 7-8, poz. 123, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 21 maja 1999 r., I PKN 74/99, OSNAPiUS z 2000 r. nr 15, poz. 211).

Kluczowe znaczenie w sprawie ma to, że ów przepis gwarancyjny jest stosowany do radcy prawnego wykonującego zawód na podstawie stosunku pracy. Przepis art. 8 ust. 1 ustawy o radcach pranych wyjaśnia, iż radca prawny wykonuje zawód w ramach stosunku pracy, na podstawie umowy cywilnoprawnej, w kancelarii radcy prawnego oraz w spółkach wymienionych w pkt 1 – 3 tego ustępu. Zaś przez "stosunek pracy", "zatrudnienie", "wynagrodzenie", należy rozumieć odpowiednio "stosunek służbowy", "pełnienie służby" i "uposażenie" (art. 8 ust. 5). Zatem ustawodawca wprost uzależnia wysokość przysługującego radcy prawnemu wynagrodzenia (odpowiednio uposażenia) od wykonywania zawodu radcy prawnego na podstawie stosunku pracy (odpowiednio stosunku służbowego). Wykonywanie zawodu prawnego w ramach stosunku pracy będzie miało miejsce wówczas, gdy równorzędne strony tego stosunku (pracodawca i pracownik – radca prawny) ustalą, iż właśnie taki charakter będzie miała praca wykonywana przez pracobiorcę, a wyraz tego konsensusu będzie odzwierciedlony w umowie o pracę. Innymi słowy określenie rodzaju wykonywanej przez pracownika pracy, zajmowanego stanowiska, jest niezbędnym elementem stosunku pracy, jak też i wynagrodzenie przysługujące za wykonywaną pracę. Analogicznie rzecz się ma z wykonywaniem zawodu radcy prawnego przez żołnierza zawodowego, z tym że stosunek admionistracyjnoprawny charakteryzuje się inną pozycją "pracobiorcy". Zgoda żołnierza zawodowego jest wymagana dla nawiązania stosunku służbowego i tylko na tym etapie pozycje stron są równorzędne. Natomiast już wyznaczenie żołnierza na stanowisko służbowe związane jest z potrzebami Sił Zbrojnych, a żołnierz zawodowy, który został wyznaczony na konkretne stanowisko służbowe ma obowiązek stanowisko to objąć. Zatem tylko objęcie stanowiska radcy prawnego istniejącego w stanie etatowym jednostki może być utożsamiane z wykonywaniem zawodu radcy prawnego przez żołnierza zawodowego w ramach stosunku służbowego.

W analizowanym przypadku skarżący nie wykonuje zawodu radcy prawnego w [...] na postawie stosunku służbowego. Na podstawie stosunku służbowego wykonuje obowiązki referenta prawnego, albowiem na to stanowisko został wyznaczony, zgodnie z potrzebami służby i w ramach stanu etatowego jednostki w której służy. Wobec powyższego przepis gwarancyjny – art. 224 ustawy o radcach prawnych nie ma w niniejszej sprawie zastosowania. Nie reguluje bowiem sytuacji prawnej żołnierza zawodowego pełniącego służbę na stanowisku referenta prawnego, a posiadającego uprawnienia radcowskie. Natomiast ma zastosowanie do tych żołnierzy zawodowych, którzy objęli stanowisko radcy prawnego, zatem wykonując zawód (a nie niektóre czynności) radcy prawnego w ramach stosunku służbowego. Analogiczne stanowisko zajął WSA w Warszawie w wyroku z dnia 15 stycznia 2014 r. sygn. akt II SA/Wa 1837/13 (publik. internetowa Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych) podkreślając, iż "(...) samo posiadanie uprawnień radcy prawnego jest niewystarczające, aby korzystać z uprawnień wynikających z przedmiotowej ustawy. Niezbędnym elementem jest zatrudnienie na stanowisku radcy prawnego. Tego warunku skarżąca nie spełnia. Samo wykonywanie przez skarżącą w ramach stosunku służbowego czynności przypisanych radcy prawnemu nie powoduje, że wykonuje ona zawód radcy prawnego".

Odnosząc się do zarzutów podniesionych w skardze stwierdzić należy, iż są one niezasadne.

Analiza zakresu obowiązków skarżącego, jako referenta prawnego prowadzi do wniosku, że skarżący wykonuje zadania związane z zastępstwem prawnym Dowódcy [...] przed sądami i innymi organami orzekającymi, udzielaniem porad prawnych, opiniowaniem i sporządzaniem projektów aktów prawnych oraz doradzaniu w kwestiach prawnych. Zakres tych obowiązków częściowo pokrywa się z zakresem obowiązków radcy prawnego, do których należy w świetle art. 4 ust. 1, art. 6 ust. 1 i

art. 7 ustawy o radcach prawnych świadczenie pomocy prawnej, udzielanie porad prawnych, sporządzanie opinii prawnych i projektów aktów prawnych, występowanie przed sądami i urzędami oraz udzielanie porad i konsultacji. Jednakże, jak słusznie podkreśla organ II Instancji, zakres powierzonych skarżącemu obowiązków referenta na stanowisku referenta prawnego, nie jest wyłącznie zastrzeżony dla wykonywania zawodu radcy prawnego i może być wykonywany przez osobę posiadającą wykształcenie wyższe prawnicze wymagane na tym właśnie stanowisku. Zatem z tego tytułu nie można wywodzić uprawnienia do ustalenia wyższej grupy uposażenia niż wynika to z zajmowanego stanowiska służbowego.

Zdobycie uprawnień radcy prawnego w trakcie pozostawania w stosunku służbowym nie uprawnia do uzyskania uposażenia przysługującego radcy prawnemu wykonującemu zawód w Siłach Zbrojnych. Przeciwne, stanowisko pozostawałoby w oczywistej sprzeczności z dyspozycją art. 35 ust. 1 wojskowej ustawy pragmatycznej, iż żołnierza zawodowego wyznacza się na stanowisko służbowe stosownie do potrzeb Sił Zbrojnych. Zatem to nie zdobyte kwalifikacje przez żołnierza zawodowego, lecz potrzeby Sił Zbrojnych są wyznacznikiem umiejscowienia go w strukturze organizacyjnej Armii i związanego z tym uposażenia.

Powyższej oceny nie może także zmieć fakt, iż dowódca [...] zawarł ze skarżącym, na podstawie art. 224 ust. 2 ustawy o radcach prawnych, umowę cywilnoprawną o zwrot kosztów zastępstwa procesowego. Okoliczność ta może budzić zastrzeżenia w kontekście obarczania skarżącego obowiązkami ponadnormatywnymi, za które otrzymuje on gratyfikację pieniężną. Zaznaczyć należy, iż zawarcie przedmiotowej umowy cywilnoprawnej jest możliwe tylko za obopólną zgodną stron. Zatem skarżący ma prawo odmówić wykonywania obowiązków wykraczających poza zakres przypisany do zajmowanego stanowiska służbowego. Nie zaś żądać przyznania grupy uposażenia nieprzyporządkowanej do zajmowanego stanowiska służbowego.

W obecnie obowiązującym stanie prawnym ustawodawca zawarł rozwiązania wprost regulujące sytuację radców prawnych pełniących służbę w Siłach Zbrojnych. W art. 78 ust. 1a i 1b wojskowej ustawy pragmatycznej dodanym przez art. 1 pkt 46 ustawy z dnia 11 października 2013 r. (Dz. U. z 2013 r. poz. 1355) zmieniającej m.in. ustawę

z dniem 5 grudnia 2013 r. wskazał, iż w przypadku gdy w jednostce wojskowej nie występuje stanowisko służbowe głównego specjalisty, stanowisko radcy prawnego, uwzględniając przepis art. 224 ust. 1 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych (Dz. U. z 2010 r. Nr 10, poz. 65, ze zm.), zaszeregowuje się do stanowiska służbowego o stopniu etatowym o jeden stopień niższym od stanowiska zastępcy dowódcy tej jednostki w najwyższej grupie uposażenia przewidzianej dla tego stopnia, nie wyżej jednak, niż do stanowiska o stopniu etatowym i grupy uposażenia przewidzianej dla stanowiska służbowego głównego specjalisty w urzędzie Ministra Obrony Narodowej. Przepisu ust. 1a nie stosuje się do stanowisk służbowych zajmowanych przez żołnierzy zawodowych posiadających uprawnienia radcy prawnego, na których nie jest wymagane posiadanie takiego uprawnienia.

W tym stanie rzeczy, podjęte w sprawie decyzje należy uznać za prawidłowe, zaś zarzuty zawarte w skardze za nieuzasadnione. Sąd nie stwierdził naruszenia prawa materialnego, jak i procesowego w stopniu mogącym mieć wpływ na końcowy wynik sprawy.

Mając powyższe na względzie, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, na podstawie art. 151 w związku z art. 132 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (teksty jedn. Dz. U. z 2012 r. poz. 270 ze zm.), orzekł jak w sentencji.