I SA/Łd 774/14

Uzasadnienie

I SA/Łd 774/14

UZASADNIENIE

W dniu 2 czerwca 2014 roku Z. L. wniosła do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi skargę na postanowienie Dyrektora Izby Skarbowej w Ł. z [...] roku nieuznające zarzutów wniesionych przeciwko prowadzonej wobec skarżącej egzekucji. W skardze zawarty był wniosek o przyznanie prawa pomocy poprzez zwolnienie od kosztów sądowych i ustanowienie pełnomocnika z urzędu w osobie radcy prawnego A. D..

Ze złożonego na urzędowym formularzu PPF oświadczeniu o stanie rodzinnym majątku i dochodach oraz akt sprawy wynika, że skarżąca samodzielnie prowadzi gospodarstwo domowe, którego jedynym źródłem dochodu jest jej emerytura w wysokości 1.169 zł , z której na skutek zajęcia komorniczego skarżącej wypłacana jest kwota 885 zł netto miesięcznie. Wnioskodawczyni nie posiada żadnego majątku mieszka w mieszkaniu w prywatnej kamienicy za które czynsz wynosi 810 zł pozostałe opłaty stałe (gaz, energia elektryczna, telefon) wynoszą około 140 zł miesięcznie. Wskazała, że ogrzewanie zajmowanego mieszkania jest węglowe z tego tytułu wydaje ok. 2.000 zł na sezon grzewczy.

Postanowieniem z dnia 29 lipca 2014 r. referendarz sądowy przyznał skarżącej prawo pomocy w zakresie częściowym poprzez zwolnienie od kosztów sądowych i oddalił wniosek o ustanowienie pełnomocnika z urzędu z uwagi na fakt, iż w aktach administracyjnych sprawy znajduje się pełnomocnictwo udzielone przez skarżącą w dniu 14 października 2013 r. r. pr. A. D., którego zakres obejmuje prowadzenie wszystkich spraw skarżącej dotyczących jej zadłużenia w ZUS, w tym występowanie w postepowaniu egzekucyjnym oraz w sprawie umorzenia zaległości, przed organami administracji publicznej obu instancji, organami egzekucyjnymi oraz przed sądami administracyjnymi obu instancji.

Pismem z dnia 6 sierpnia 2014 r. skarżąca wniosła sprzeciw, od powyższego rozstrzygnięcia, w którym stwierdziła, że w sprawie o sygn. akt III SA/Łd 371/14 toczącej się przed tutejszym Sądem referendarz sądowy przyznał jej pełnomocnika z wyboru – ustanowionego w osobie r. pr. A. D., o którego strona wnioskowała w złożonym formularzu PPF, a zatem odmowa przyznania pełnomocnika z urzędu w niniejszej sprawie pozostaje dla strony niezrozumiała. Skarżąca oświadczyła ponadto, że nie pozostaje w stosunku prawnym z pełnomocnikiem z wyboru – r. pr. A. D., choć pełnomocnik ta, jak przyznała strona reprezentowała skarżącą przed ZUS. Z. L. stwierdziła jednak, że w chwili obecnej, jak to wynika ze złożonego oświadczenia i całokształtu sprawy nie stać jej na to, by opłacać pomoc profesjonalnego pełnomocnika przed WSA w Łodzi. Oświadczyła ponadto, że ma 78 lat i bardzo skromne środki na przeżycie oraz, iż sama nie poradzi sobie przez sądem.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Tytułem wstępu należy wskazać, iż zgodnie z art. 260 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. z 14 marca 2012 r., poz. 270.), przywoływanej dalej jako: "p.p.s.a."., w razie wniesienia sprzeciwu, który nie został odrzucony, zarządzenie lub postanowienie, przeciwko któremu został on wniesiony, traci moc, a sprawa będąca przedmiotem sprzeciwu podlega rozpoznaniu przez sąd na posiedzeniu niejawnym. Z przepisu tego wynika, zatem jednoznacznie, iż zaskarżenie postanowienia referendarza sądowego w sprawie prawa pomocy wywołuje ten skutek, iż sąd wniosek o przyznanie prawa pomocy rozpoznaje od początku, tzn. tak jakby wniosek ten nie był jeszcze przedmiotem analizy, oceny i rozpoznania. Sąd nie wypowiada się więc o zasadności zaskarżonego sprzeciwem postanowienia (zarządzenia) i nie dokonuje merytorycznego rozpoznania sprzeciwu.

Natomiast z treści art. 243 § 1, art. 244, art. 245, art. 246 § 1 oraz art. 252 ustawy p.p.s.a. wynika, że osobie fizycznej może być przyznane na jej wniosek prawo pomocy w zakresie całkowitym, jeżeli wykaże, iż nie jest w stanie ponieść jakichkolwiek kosztów postępowania, a w zakresie częściowym, gdy wykaże, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania, bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny. Wyjaśnić przy tym należy, że prawo pomocy w zakresie całkowitym obejmuje zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie m.in. adwokata lub radcy prawnego. W zakresie częściowym obejmuje zaś zwolnienie tylko od opłat sądowych w całości lub w części albo tylko od wydatków albo od opłat sądowych i wydatków lub obejmuje tylko ustanowienie m.in. adwokata lub radcy prawnego (§ 2 i § 3 art. 245 powołanej ustawy).

Stosownie do powyższych przepisów, warunkiem przyznania stronie prawa pomocy jest wykazanie przez stronę, że występują przesłanki uzasadniające jej udzielenie. W interesie strony skarżącej leży zatem przedstawienie wszelkich okoliczności, które wskazywałyby na fakt pozostawania w trudnej sytuacji materialnej.

We wniosku o przyznanie prawa pomocy Z. L. podała, że samodzielnie prowadzi gospodarstwo domowe, którego jedynym źródłem dochodu jest jej emerytura w wysokości 1.169 zł , z której na skutek zajęcia komorniczego skarżącej wypłacana jest kwota 885 zł netto miesięcznie. Dodatkowo strona oświadczyła, że nie posiada żadnego majątku, zamieszkuje w lokalu w prywatnej kamienicy, za które czynsz wynosi 810 zł. Pozostałe opłaty stałe (gaz, energia elektryczna, telefon) kształtują się w wysokości około 140 zł miesięcznie. Uwzględniając powyższe, oraz treść art. 246 § 1 pkt 2 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Sąd stwierdza, że skarżąca wykazała, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania bez uszczerbku koniecznego utrzymania, dlatego, w celu zachowania prawa do sądu, zasadnym jest przyznanie jej prawa pomocy w zakresie częściowym poprzez zwolnienie od obowiązku uiszczenia kosztów sądowych w sprawie.

W odniesieniu natomiast do wniosku skarżącej o ustanowienie pełnomocnika w osobie r.pr. A. D. należy podkreślić, iż zgodnie z brzmieniem art. 246 § 3 p.p.s.a adwokata, radcę prawnego, doradcę podatkowego lub rzecznika patentowego można ustanowić dla strony, która nie zatrudnia lub nie pozostaje w innym stosunku prawnym (np. zlecenia) z adwokatem, radcą prawnym, doradcą podatkowym lub rzecznikiem patentowym. Tymczasem z akt niniejszej sprawy wynika, iż skarżąca w dniu 14 października 2013 r. (k. 35 akt administracyjnych) udzieliła pełnomocnictwa r.pr. A. D. do występowania we wszystkich sprawach dotyczących zadłużenia skarżącej w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych, w tym do występowania w postępowaniu egzekucyjnym oraz w sprawie umorzenia zaległości, przed organami administracji publicznej obu instancji, organami egzekucyjnymi oraz przed sądami administracyjnymi obu instancji. Od tego momentu cała korespondencja, włącznie z postanowieniem Dyrektora Izby Skarbowej w Ł. z dnia [...] r., będącym przedmiotem skargi w niniejszej sprawie, kierowana była pełnomocnika umocowanego przez skarżącą. Okoliczności te, wbrew twierdzeniom zawartym w sprzeciwie wskazują, iż wymieniony radca prawny pozostaje pełnomocnikiem Z. L., zwłaszcza, że z akt niniejszej sprawy nie wynika, by pełnomocnictwo to zostało wypowiedziane.

Skoro zatem w dacie orzekania w przedmiocie prawa pomocy strona posiada skutecznie ustanowionego pełnomocnika, to jej wniosek w tym zakresie podlega oddaleniu stosownie do brzmienia art. 246 § 3 p.p.s.a.

W odniesieniu natomiast do sytuacji przyznania przez WSA w Łodzi pełnomocnika z urzędu w sprawie o sygn. akt III SA/Łd 371/14 należy podkreślić, iż w orzecznictwie ugruntowany jest pogląd, który tut. Sąd w pełni podziela, że o konieczności przyznania prawa pomocy nie przesądza sam fakt udzielenia jej w innej sprawie sądowoadministracyjnej. W postanowieniu z dnia 4 marca 2014 r., sygn. akt I OZ 135/14 Naczelny Sąd Administracyjny stwierdził, iż "nie ma znaczenia, że w innych sprawach toczących się z udziałem strony przyznano jej prawo pomocy, gdyż wniosek w tym zakresie rozpoznawany jest każdorazowo indywidualnie i oddzielnie, a przyznane prawo pomocy nie "rozciąga" się swym zakresem na inne sprawy z udziałem tej samej strony" (zob.LEX nr 1449939).

Z uwagi na powyższe na podstawie art. 260 w związku art. 246 § 1 pkt 2 oraz art. 246 § 3 p.p.s.a postanowiono jak w sentencji

E.B.