II SAB/Kr 186/14

Uzasadnienie

K.W. wniósł do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w K. skargę na bezczynność Samorządowego Kolegium Odwoławczego w N. , w przedmiocie ponownego rozpoznania sprawy z odwołania od decyzji o odmowie udostępnienia informacji publicznej, po uchyleniu decyzji tego organu wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 5 grudnia 2012 r., sygn. akt II SA/Kr 1403/12.

Skarżący domagał się zobowiązania Samorządowego Kolegium Odwoławczego w N. do ponownego rozpoznania, w terminie określonym przez Sąd, odwołania od decyzji o odmowie udostępnienia informacji publicznej, stwierdzenia że bezczynność w przedmiocie ponownego rozpoznania sprawy z odwołania od decyzji o odmowie udostępnienia informacji publicznej miała charakter rażącego naruszenia prawa, oraz zasądzenia na jego rzecz kosztów postępowania sądowoadministracyjnego według norm przepisanych.

Skarżący podnosił, że Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie wyrokiem z dnia 5 grudnia 2012 r., sygn. akt II SA/Kr 1403/12, uchylił zaskarżoną przez niego decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w N. z dnia 26 lipca 2012 r., znak [....] . Kolegium w swoim rozstrzygnięciu twierdziło, że każdy wniosek o udostępnienie informacji publicznej powinien de facto podlegać rygorom formalnym wniosku o ponowne wykorzystanie informacji publicznej, jeżeli tylko żądanie udostępnienia informacji dotyczy dokumentu urzędowego, który został pierwotnie wytworzony w jakimkolwiek innym celu niż udostępnianie informacji publicznej. Pomimo jednoznacznej i precyzyjnej wykładni zawartej w uzasadnieniu wyroku, analogicznie jak w szeregu innych spraw, gdzie organ ten propagował tezę o tożsamości postępowania z wniosku o udostępnienie informacji publicznej z postępowaniem z wniosku o ponowne wykorzystanie informacji publicznej (sprawy II SA/Kr 1380/12, II SA/Kr 1403/12, II SA/Kr 1366/12, II SA/Kr 1351/12, II SA/Kr 1353/12, II SA/Kr 1404/12, II SA/Kr 1352/12. II SA/Kr 1379/12, II SA/Kr 1378/12), Kolegium zdecydowało się we wszystkich tych sprawach na wniesienie całkowicie bezzasadnych skarg kasacyjnych, nakierowanych wyłącznie na opóźnienie momentu, w którym będzie zmuszone do merytorycznego rozpoznania spraw z odwołań od decyzji o odmowie udostępnienia informacji publicznej. Powyższy wyrok uprawomocnił się dopiero w dniu 26 czerwca 2013 r., gdy Naczelny Sąd Administracyjny wyrokiem sygn. akt I OSK 604/13 oddalił skargę kasacyjną wniesioną przez SKO w N. Akta sprawy wraz z powyższymi prawomocnymi wyrokami zostały zwrócone organowi w dniu 19 sierpnia 2013 r. Do dnia dzisiejszego Samorządowe Kolegium Odwoławcze nie rozpoznało ponownie sprawy z odwołania od decyzji.

Zgodnie z art.16 ust.2 pkt 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej, Kolegium było zobligowane do rozpoznania sprawy z odwołania od decyzji o odmowie udostępnienia informacji publicznej w terminie 14 dni od daty otrzymania zwrotu akt sprawy z sądu administracyjnego. Kontynuując jednak szereg bezprawnych działań nakierowanych na uchylenie się od merytorycznego rozstrzygnięcia odwołania od decyzji o odmowie udostępnienia informacji publicznej, organ odwoławczy pozostaje w bezczynności z ponownym rozpoznaniem odwołania przez okres przekraczający już ponad dwukrotnie termin wyznaczony przez ustawodawcę dla rozpoznania odwołania od decyzji o odmowie udostępnienia informacji publicznej.

W odpowiedzi na skargę Samorządowe Kolegium Odwoławcze w N. wniosło o umorzenie postępowania sądowego.

Uzasadniając powyższe wskazywało, że w dniu 27 września 2013r. wpłynęła skarga K.W. na bezczynność Samorządowego Kolegium Odwoławczego w N. w przedmiocie ponownego rozpoznania sprawy z odwołania od decyzji Burmistrza R. o odmowie udostępnienia informacji publicznej w zakresie oznaczenia ewidencyjnego nieruchomości, zamieszczonego w prowadzonym przez Burmistrza R. rejestrze decyzji o warunkach zabudowy, wydanych w okresie od dnia 1 stycznia 2010 r. do dnia 4 sierpnia 2010 r., znak [....] , po uchyleniu decyzji Samorządowego Kolegium Odwoławczego w N. wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 5 grudnia 2012r., sygn. akt II SA/Kr 1403/12 .W obecnym stanie sprawy skarga jest nieuzasadniona. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie uchylił poprzednią decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w N. w tej sprawie z dnia 26 lipca 2012r., znak [....] . Odpis prawomocne wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 5 grudnia 2012 r., sygn. II SA/Kr 1403/12, wraz z aktami sprawy został doręczony Samorządowemu Kolegium Odwoławczemu w N. w dniu 21 sierpnia 2013 r. Aktualnie, przedmiotowe odwołanie zostało rozpoznane decyzją Samorządowego Kolegium Odwoławczego w N. z 16 października 2013r., znak [....] , utrzymującą w mocy decyzję organu pierwszej instancji . Ponieważ sprawa niniejsza, dotycząca rozpatrzenia przedmiotowego odwołania, została załatwiona, to skarga na bezczynność w tym stanie faktycznym jest bezzasadna. Zgodnie z przyjętą w orzecznictwie sądowoadministracyjnym wykładnią, przy rozpoznawaniu skargi na bezczynność sąd administracyjny uwzględnia stan faktyczny i prawny sprawy w dniu wydania orzeczenia. Tym samym w przypadku, gdy decyzja została wydana po wniesieniu skargi, ale przed jej rozpoznaniem przez sąd, postępowanie sądowe podlega umorzeniu jako bezprzedmiotowe.

Ustosunkowując się z kolei do zarzutów dotyczących bezzasadności skarg kasacyjnych Samorządowe Kolegium Odwoławcze w N. wyjaśniło, że korzystało jedynie z przysługującego mu prawa , tak samo jak skarżący w tej sprawie i inni skarżący w sprawach o sygnaturach wymienionych w skardze, którzy regularnie korzystają z przysługujących uprawnień odwoławczych, oraz prawa do składania skarg. Ponadto - wbrew twierdzeniom skarżącego - nie wszystkie skargi kasacyjne Kolegium złożone sprawach o sygnaturach podanych w niniejszej skardze okazały się. W sprawie o sygn. akt II SA/Kr 1378/12 Naczelny Sąd Administracyjny uchylił skarżony wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie i przekazał sprawę temu sądowi do ponownego rozpoznania.

K.W. w piśmie procesowym z dnia 30 grudnia 2013 r. potwierdził fakt ustania bezczynności organu już po złożeniu skargi, wniósł o umorzenie postępowania , stwierdzenie, że bezczynność miała miejsce z rażącym naruszeniem prawa, zasądzenie na jego rzecz zwrotu kosztów postępowania według norm przepisanych, a także dodatkowo o wymierzenie Samorządowemu Kolegium Odwoławczemu w N. "symbolicznej grzywny celem zapobiegania w przyszłości nagminnemu naruszaniu przez ten organ terminu wyznaczonego przez ustawodawcę dla rozpoznania odwołania od decyzji o odmowie udostępnienia informacji publicznej". W obszernych wywodach pisma skarżący zawarł także uzasadnienie faktyczne i prawne dla prezentowanego wyżej stanowiska.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje.

Zgodnie z treścią art. 1 § 1-2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r.- Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269 z późn. zm.), sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę zgodności z prawem działalności administracji publicznej, która w myśl art. 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jednol. Dz. U. z 2012r., poz. 270 - oznaczana dalej jako p.p.s.a.) odbywa się na zasadach określonych w przepisach tej ustawy. W sprawie niniejszej z uwagi na przedmiot zaskarżenia należy mieć na uwadze przepisy ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. Nr 112, poz. 1198 z późn. zm. - zwana dalej w skrócie u.d.i.p.), która kształtuje prawo do informacji publicznej , a także określa zasady i tryb jej udostępniania oraz ponownego wykorzystania ( art. 1 – 2a u.d.i.p.). Kognicja sądów administracyjnych do rozpoznania skarg na bezczynność w takich sprawach wnika z art. 3 § 2 pkt 4 i 8 p.p.s.a., zaś potwierdza ją dodatkowo brzmienie art. 21 u.d.i.p.

Obowiązujące przepisy nie przewidują terminu do złożenia skargi na bezczynność w udostępnieniu informacji publicznej lub rozpoznaniu odwołania w sprawie odmowy jej udostępnienia. W takim przypadku nie istnieje też powinność uprzedniego wyczerpania środków zaskarżenia bezczynności, ani wezwania o usunięcie naruszenia prawa, co w sprawie niniejszej zostało przesądzone postanowieniem Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 22 maja 2014r., sygn. akt I OSK 1085/14.

W świetle powyższego, w niniejszej sprawienie nie zachodziłyby przesłanki do odrzucania skargi na podstawie art. 58 § 1 pkt 6 p.p.s.a.

Skarga została należycie opłacona, zaś brak także przesłanek do wydania takiego orzeczenia z innych przyczyn wskazanych w art. 58 § 1 p.p.s.a.

Stosownie do art. 149 § 1 p.p.s.a., sąd, uwzględniając skargę na bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania przez organy w sprawach określonych w art. 3 § 2 pkt 1-4a, zobowiązuje organ do wydania w określonym terminie aktu lub interpretacji lub dokonania czynności lub stwierdzenia albo uznania uprawnienia lub obowiązku wynikających z przepisów prawa. Jednocześnie sąd stwierdza, czy bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania miały miejsce z rażącym naruszeniem prawa. W myśl art. 149 § 2 p.p.s.a., sąd, w przypadku, o którym mowa w § 1, może ponadto orzec z urzędu albo na wniosek strony o wymierzeniu organowi grzywny w wysokości określonej w art. 154 § 6.

W wypadku braku podstaw do uwzględnienia skargi podlega ona oddaleniu na podstawie art. 151 p.p.s.a.

Specyficzna sytuacja, uniemożliwiająca wydanie wyroku co do istoty sprawy w zakresie zobowiązania organ do wydania w określonym terminie aktu lub interpretacji lub dokonania czynności lub stwierdzenia albo uznania uprawnienia lub obowiązku wynikających z przepisów prawa ma miejsce wówczas, gdy w toku postępowania sądowoadmnistracyjnego przed dniem orzekania w sprawie ze skargi na bezczynność albo przewlekłość zostanie stwierdzony fakt wydania przez organ administracji publicznej decyzji, postanowienia lub też innego aktu, albo podjęcia stosownej czynności choćby z przekroczeniem terminów ustawowych.

Stan taki zachodzi w niniejszej sprawie, z tym że wystąpienie przesłanek do umorzenia postępowania sądowego, jako bezprzedmiotowego na podstawie art. 161 § 1 pkt 3 p.p.s.a., odnośnie zobowiązania organu do wydania w określonym terminie aktu, nie zwalnia od orzeczenia, że bezczynność miała miejsce z rażącym naruszeniem prawa albo że naruszenie prawa nie było rażące.

W doktrynie i orzecznictwie wskazuje się trafnie ( m.in. T. Woś (w: T. Woś (red.), H. Knysiak-Molczyk, M. Romańska, Postępowanie..., 2010, s. 70, wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 12 marca 2009 r., sygn. akt I OSK 1067/08, zam. zb. Lex nr 491969 – nadal aktualne), że z bezczynnością organu administracji publicznej mamy do czynienia wtedy, gdy w prawnie ustalonym terminie organ nie podjął żadnych czynności w sprawie lub prowadził postępowanie, ale mimo istnienia ustawowego obowiązku nie zakończył go wydaniem w terminie decyzji, postanowienia lub też innego aktu, albo nie podjął stosownej czynności. Dla zasadności skargi na bezczynność nie ma znaczenia okoliczność z jakich powodów określony akt nie został podjęty lub czynność dokonana, a w szczególności, czy bezczynność została spowodowana zawinioną albo też niezawinioną opieszałością organu, czy też wiąże się z jego przeświadczeniem, że stosowny akt lub czynność w ogóle nie powinny zostać dokonane.

W sprawie niniejszej Samorządowe Kolegium Odwoławcze w N. nie kwestionuje, że rozpoznało odwołanie przekraczając ustawowy termin 14 dni wyznaczony w art. 16 ust. 2 pkt 1 u.d.i.p. Treść przepisów powoływanej ustawy, a zwłaszcza art. 13, jednoznacznie wskazuje, że zamiarem ustawodawcy było takie uregulowanie trybu udzielania informacji publicznej przez organy administracji, by było to postępowanie jak najbardziej odformalizowane oraz toczące się bez zbędnej zwłoki. Dlatego też zasadą jest udzielanie informacji publicznej w terminie 14 dni od złożenia wniosku lub w uzasadnionych przypadkach w terminie nieprzekraczającym dwóch miesięcy. Termin 14 dni wyznaczony został również na rozpoznanie odwołania od decyzji o odmowie udzielenia informacji (art. 16 ust. 2 pkt 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej).

W stanie faktycznym niniejszej sprawy brak podstaw do przyjęcia by występująca bezczynność, zbliżona do dwumiesięcznego terminu, maksymalnego terminu, miała cechy rażącego naruszenia prawa. Nie mniej jednak, w związku ze stwierdzona bezczynnością nie znajdującą uzasadnienia, należy uwzględnić wniosek o wymierzenie organowi grzywny.

Mając powyższe na uwadze, Wojewódzki Sąd Administracyjny orzekł jak w pkt I-IV sentencji wyroku.

W pkt I., na podstawie art. 161 § 1 pkt 3 p.p.s.a., umorzono postępowanie w zakresie dotyczącym wydania nakazów związanych ze stanem bezczynności albowiem ustał on w toku postępowania, natomiast w pkt II., na podstawie art. 149 § 1 p.p.s.a., orzeczono że bezczynność nie miała miejsca z rażącym naruszeniem prawa. Podstawę prawną orzeczenia zawartego w pkt III. stanowi art. 149 § 2 p.p.s.a. oraz art. 154 § 6. O kosztach postępowania orzeczono w pkt IV., na podstawie art. 200 p.p.s.a., art. 201 §1 p.p.s.a., art. 205 § 1- 2 p.p.s.a.