I SA/Gl 1188/13
Postanowienie
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach
2014-01-15Nietezowane
Artykuły przypisane do orzeczenia
Do tego artykulu posiadamy jeszcze 13 orzeczeń.
Kup dostęp i zobacz, do jakich przepisów odnosi się orzeczenie. Znajdź inne potrzebne orzeczenia.
Skład sądu
Gabriel Radecki /przewodniczący sprawozdawca/Sentencja
Referendarz Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach Gabriel Radecki po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 15 stycznia 2014 r. sprawy ze skargi A S.A. w likwidacji w K. na postanowienie Dyrektora Izby Skarbowej w K. z dnia [...] r., nr [...] w przedmiocie egzekucji świadczeń pieniężnych w kwestii wniosku skarżącej o przyznanie prawa pomocy w zakresie częściowym p o s t a n a w i a odmówić przyznania prawa pomocy.
Uzasadnienie
Skarżąca Spółka w skardze z dnia 29 lipca 2013 r., a następnie na urzędowym formularzu z dnia 22 listopada 2013 r. wniosła o przyznanie prawa pomocy w zakresie obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych. W uzasadnieniu stwierdzono, że nie prowadzi ona działalności gospodarczej i znajduje się
w likwidacji. Toczą się przy tym przeciwko niej postępowania egzekucyjne, w trakcie których zajęto cały jej majątek. Tym samym nie ma ona "wolnych środków finansowych na pokrycie kosztów postępowania". Według wniosku wysokość kapitału zakładowego Spółki jest ujemna i wynosi 1.892.242,63 zł, a wartość jej środków trwałych to 10.372.181,26 zł. Spółka, jak wskazano we wniosku, w ostatnim roku obrotowym wykazała stratę w kwocie 539.672 zł, a ujemne saldo jej rachunku bankowego wynosi 3.099,29 zł.
Odpowiadając na wezwanie do uzupełnienia danych zawartych we wniosku, obejmujące m.in. m.in. wyciągi z wszystkich rachunków bankowych, obrazujących operacje dokonane w ich ramach w ciągu ostatnich trzech miesięcy, strona przedłożyła kserokopie: bilansu i rachunku zysków i strat na dzień 31 grudnia 2012 r. (szczególną uwagę, poza danymi wskazanymi we wniosku, zwraca zwłaszcza znaczna wysokość zobowiązań i rezerw na zobowiązania na ten dzień – 16.491.165,06 zł), kopii ewidencji środków trwałych z odręczną adnotacją "stan na 31 III 2013 rok", zeznania podatkowe Spółki za rok 2012 r. (wykazano w nim przychód
w kwocie 93.286,70 zł, koszty jego uzyskania w kwocie 118.903,43 zł i stratę
w kwocie 25.616,73 zł), deklaracje dla podatku od towarów i usług za miesiące od maja do października ubiegłego roku (wykazano w nim kolejno następujące podstawy opodatkowania: 585 zł, 19.558 zł, 8.378 zł, 1.710 zł, 46.516 zł i 6.502 zł), raporty kasowe za miesiące od września do listopada ubiegłego roku (przychody
w tych miesiącach wyniosły kolejno: 7.901,52 zł, 7.997,46 zł i 46.822,43 zł, z kolei rozchody: 8.034,27 zł, 6.566,10 zł i 49.074,51 zł; w listopadzie wypłacono likwidatorowi Spółki zaległe wynagrodzenia w łącznej kwocie 28.800 zł, zwrócono mu koszty przejazdu własnym samochodem w kwocie 2.407,96 zł i wypłacono zaliczkę
w kwocie 4.200 zł oraz poniesiono inne wydatki, w tym tytułem opłat sądowych
w łącznej kwocie 357,50 zł), a także wyciągu z rachunku bankowego Spółki za miesiące od września do listopada ubiegłego roku (jedyne odnotowane w nim wpływy to kwota 155,30 zł przekazywana comiesięcznie przez komornika sądowego tytułem odsetek).
Wpis od skargi wynosi w sprawie 100 zł. Wpisy w takiej samej wysokości skarżąca zobowiązana jest uiścić także w siedmiu innych sprawach. We wszystkich tych sprawach złożyła wnioski o przyznanie prawa pomocy, które stanowią przedmiot dzisiejszego posiedzenia.
Mając na uwadze powyższe, zważono, co następuje:
Zgodnie z art. 246 § 2 pkt 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo
o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm., dalej "P.p.s.a.") prawo pomocy w zakresie częściowym – czyli w myśl art. 245 § 3 P.p.s.a. obejmującym m. in. zwolnienie od kosztów sądowych – może być przyznane osobie prawnej, gdy wykaże ona, że nie ma dostatecznych środków na pokrycie pełnych kosztów postępowania.
Z treści przytoczonej regulacji wynika, że rozstrzygnięcie w przedmiocie wniosku o prawa pomocy złożonego przez osobę prawną, inaczej niż jest to
w przypadku wniosku osoby fizycznej, ma charakter uznaniowy (zob. postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 26 stycznia 2011 r., sygn. akt II GZ 371/10, LEX nr 743162). W orzecznictwie podnosi się, że uwzględnienie takiego wniosku pozostaje fakultatywne nawet wówczas, gdy spełnione są przesłanki określone w art. 246 § 2 P.p.s.a. (postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 24 sierpnia 2009 r., sygn. akt I SA/Gl 367/09, LEX nr 653888). W myśl rozpatrywanego przepisu prawo pomocy może, a nie musi, być bowiem przyznane, gdy "zachodzi taka potrzeba w świetle zapewnienia stronie realizacji zasady prawa do sądu" (zob. postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie z dnia 11 marca 2010 r., sygn. akt I SA/Ol 21/10, LEX nr 784373).
Odnosząc te uwagi do rozpatrywanego wniosku, stwierdzić trzeba, że nie zasługuje on na uwzględnienie w świetle zgromadzonego w sprawie materiału źródłowego. Część tego materiału, tj. dokumenty rachunkowe, choć obrazuje sytuację Spółki sprzed ponad roku, istotnie świadczy o tym, że sytuacja ta jest trudna, głównie ze względu na skalę wykazanego w niej zadłużenia. Dowody pochodzące z ostatnich miesięcy nie potwierdzają jednak zawartych we wniosku oświadczeń, że nie prowadzi ona działalności gospodarczej i nie dysponuje wolnymi środkami płatniczymi.
Spółka w badanym, półrocznym okresie stale osiągała obroty odzwierciedlone w podstawach opodatkowania podatkiem od towarów i usług, zazwyczaj przewyższających kilkukrotnie sumę wszystkich wpisów wymaganych w jej sprawach.
Na sformułowanie bardziej szczegółowych wniosków pozwalają raporty kasowe. Dokumentują one regularne wpływy gotówkowe dokonane na podstawie wystawionych przez Spółkę faktur, które również przekraczają wspomnianą sumę wpisów, we wrześniu i w październiku niemal dziesięciokrotnie, a w listopadzie wprost nieporównywalnie (suma 800 zł stanowi zaledwie 1,71% przychodów odnotowanych w tym miesiącu). Spółka dysponowała więc środkami pozwalającymi jej opłacić koszty sądowe we wszystkich sprawach, lecz przeznaczyła jej na inne cele, i to w czasie, kiedy toczyło się już postępowanie w przedmiocie prawa pomocy. Przedsiębiorca powinien zaś uwzględniać koszty postępowania sądowego
w pierwszej kolejności w ramach kosztów prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej, i to traktując jej priorytetowo z uwagi na ich publicznoprawny charakter. Nie może zatem preferować innych wydatków, domagając się zwolnienia od kosztów sądowych, zwłaszcza w sytuacji, gdy znacznie wyższe kwoty przeznacza na inne cele.
Podkreślić zarazem wypada, że Spółka nie tylko z różnych tytułów cywilnoprawnych wypłaciła znaczne kwoty na rzecz swojego likwidatora, ale
i poniosła opłaty sądowe w sprawach cywilnych, które były ponadtrzykrotnie wyższe niż wysokość wpisu od skargi w niniejszej sprawie. Uczyniła to przy tym w czasie, kiedy w tej sprawie toczyło się już postępowanie w przedmiocie prawa pomocy,
w trakcie którego utrzymywała, iż nie ma "wolnych" środków. Wyklucza to uwzględnienie wniosku. Otóż przesłanki prawa pomocy mają charakter obiektywny, więc powinny być oceniane według jednakowych kryteriów na gruncie wszystkich znanych spraw toczących się z udziałem strony. Nie można zatem uznać, że przesłanki te zachodzą, jeżeli podmiot wnoszący o prawo pomocy jednocześnie ponosi koszty sądowe w innym postępowaniu w równej, a zwłaszcza wyższej kwocie. Skądinąd skarżąca w każdej ze swoich spraw zobowiązana jest do uiszczenia wpisu w nieznacznej wysokości, najniższej spośród znanych w procedurze sądowoadministracyjnej.
Mając powyższe na względzie, na podstawie art. 246 § 2 pkt 2 w związku
z art. 258 § 1 i § 2 pkt 7 P.p.s.a., orzeczono jak w sentencji.
Nietezowane
Artykuły przypisane do orzeczenia
Kup dostęp i zobacz, do jakich przepisów odnosi się orzeczenie. Znajdź inne potrzebne orzeczenia.
Skład sądu
Gabriel Radecki /przewodniczący sprawozdawca/Sentencja
Referendarz Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach Gabriel Radecki po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 15 stycznia 2014 r. sprawy ze skargi A S.A. w likwidacji w K. na postanowienie Dyrektora Izby Skarbowej w K. z dnia [...] r., nr [...] w przedmiocie egzekucji świadczeń pieniężnych w kwestii wniosku skarżącej o przyznanie prawa pomocy w zakresie częściowym p o s t a n a w i a odmówić przyznania prawa pomocy.
Uzasadnienie
Skarżąca Spółka w skardze z dnia 29 lipca 2013 r., a następnie na urzędowym formularzu z dnia 22 listopada 2013 r. wniosła o przyznanie prawa pomocy w zakresie obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych. W uzasadnieniu stwierdzono, że nie prowadzi ona działalności gospodarczej i znajduje się
w likwidacji. Toczą się przy tym przeciwko niej postępowania egzekucyjne, w trakcie których zajęto cały jej majątek. Tym samym nie ma ona "wolnych środków finansowych na pokrycie kosztów postępowania". Według wniosku wysokość kapitału zakładowego Spółki jest ujemna i wynosi 1.892.242,63 zł, a wartość jej środków trwałych to 10.372.181,26 zł. Spółka, jak wskazano we wniosku, w ostatnim roku obrotowym wykazała stratę w kwocie 539.672 zł, a ujemne saldo jej rachunku bankowego wynosi 3.099,29 zł.
Odpowiadając na wezwanie do uzupełnienia danych zawartych we wniosku, obejmujące m.in. m.in. wyciągi z wszystkich rachunków bankowych, obrazujących operacje dokonane w ich ramach w ciągu ostatnich trzech miesięcy, strona przedłożyła kserokopie: bilansu i rachunku zysków i strat na dzień 31 grudnia 2012 r. (szczególną uwagę, poza danymi wskazanymi we wniosku, zwraca zwłaszcza znaczna wysokość zobowiązań i rezerw na zobowiązania na ten dzień – 16.491.165,06 zł), kopii ewidencji środków trwałych z odręczną adnotacją "stan na 31 III 2013 rok", zeznania podatkowe Spółki za rok 2012 r. (wykazano w nim przychód
w kwocie 93.286,70 zł, koszty jego uzyskania w kwocie 118.903,43 zł i stratę
w kwocie 25.616,73 zł), deklaracje dla podatku od towarów i usług za miesiące od maja do października ubiegłego roku (wykazano w nim kolejno następujące podstawy opodatkowania: 585 zł, 19.558 zł, 8.378 zł, 1.710 zł, 46.516 zł i 6.502 zł), raporty kasowe za miesiące od września do listopada ubiegłego roku (przychody
w tych miesiącach wyniosły kolejno: 7.901,52 zł, 7.997,46 zł i 46.822,43 zł, z kolei rozchody: 8.034,27 zł, 6.566,10 zł i 49.074,51 zł; w listopadzie wypłacono likwidatorowi Spółki zaległe wynagrodzenia w łącznej kwocie 28.800 zł, zwrócono mu koszty przejazdu własnym samochodem w kwocie 2.407,96 zł i wypłacono zaliczkę
w kwocie 4.200 zł oraz poniesiono inne wydatki, w tym tytułem opłat sądowych
w łącznej kwocie 357,50 zł), a także wyciągu z rachunku bankowego Spółki za miesiące od września do listopada ubiegłego roku (jedyne odnotowane w nim wpływy to kwota 155,30 zł przekazywana comiesięcznie przez komornika sądowego tytułem odsetek).
Wpis od skargi wynosi w sprawie 100 zł. Wpisy w takiej samej wysokości skarżąca zobowiązana jest uiścić także w siedmiu innych sprawach. We wszystkich tych sprawach złożyła wnioski o przyznanie prawa pomocy, które stanowią przedmiot dzisiejszego posiedzenia.
Mając na uwadze powyższe, zważono, co następuje:
Zgodnie z art. 246 § 2 pkt 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo
o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm., dalej "P.p.s.a.") prawo pomocy w zakresie częściowym – czyli w myśl art. 245 § 3 P.p.s.a. obejmującym m. in. zwolnienie od kosztów sądowych – może być przyznane osobie prawnej, gdy wykaże ona, że nie ma dostatecznych środków na pokrycie pełnych kosztów postępowania.
Z treści przytoczonej regulacji wynika, że rozstrzygnięcie w przedmiocie wniosku o prawa pomocy złożonego przez osobę prawną, inaczej niż jest to
w przypadku wniosku osoby fizycznej, ma charakter uznaniowy (zob. postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 26 stycznia 2011 r., sygn. akt II GZ 371/10, LEX nr 743162). W orzecznictwie podnosi się, że uwzględnienie takiego wniosku pozostaje fakultatywne nawet wówczas, gdy spełnione są przesłanki określone w art. 246 § 2 P.p.s.a. (postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 24 sierpnia 2009 r., sygn. akt I SA/Gl 367/09, LEX nr 653888). W myśl rozpatrywanego przepisu prawo pomocy może, a nie musi, być bowiem przyznane, gdy "zachodzi taka potrzeba w świetle zapewnienia stronie realizacji zasady prawa do sądu" (zob. postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie z dnia 11 marca 2010 r., sygn. akt I SA/Ol 21/10, LEX nr 784373).
Odnosząc te uwagi do rozpatrywanego wniosku, stwierdzić trzeba, że nie zasługuje on na uwzględnienie w świetle zgromadzonego w sprawie materiału źródłowego. Część tego materiału, tj. dokumenty rachunkowe, choć obrazuje sytuację Spółki sprzed ponad roku, istotnie świadczy o tym, że sytuacja ta jest trudna, głównie ze względu na skalę wykazanego w niej zadłużenia. Dowody pochodzące z ostatnich miesięcy nie potwierdzają jednak zawartych we wniosku oświadczeń, że nie prowadzi ona działalności gospodarczej i nie dysponuje wolnymi środkami płatniczymi.
Spółka w badanym, półrocznym okresie stale osiągała obroty odzwierciedlone w podstawach opodatkowania podatkiem od towarów i usług, zazwyczaj przewyższających kilkukrotnie sumę wszystkich wpisów wymaganych w jej sprawach.
Na sformułowanie bardziej szczegółowych wniosków pozwalają raporty kasowe. Dokumentują one regularne wpływy gotówkowe dokonane na podstawie wystawionych przez Spółkę faktur, które również przekraczają wspomnianą sumę wpisów, we wrześniu i w październiku niemal dziesięciokrotnie, a w listopadzie wprost nieporównywalnie (suma 800 zł stanowi zaledwie 1,71% przychodów odnotowanych w tym miesiącu). Spółka dysponowała więc środkami pozwalającymi jej opłacić koszty sądowe we wszystkich sprawach, lecz przeznaczyła jej na inne cele, i to w czasie, kiedy toczyło się już postępowanie w przedmiocie prawa pomocy. Przedsiębiorca powinien zaś uwzględniać koszty postępowania sądowego
w pierwszej kolejności w ramach kosztów prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej, i to traktując jej priorytetowo z uwagi na ich publicznoprawny charakter. Nie może zatem preferować innych wydatków, domagając się zwolnienia od kosztów sądowych, zwłaszcza w sytuacji, gdy znacznie wyższe kwoty przeznacza na inne cele.
Podkreślić zarazem wypada, że Spółka nie tylko z różnych tytułów cywilnoprawnych wypłaciła znaczne kwoty na rzecz swojego likwidatora, ale
i poniosła opłaty sądowe w sprawach cywilnych, które były ponadtrzykrotnie wyższe niż wysokość wpisu od skargi w niniejszej sprawie. Uczyniła to przy tym w czasie, kiedy w tej sprawie toczyło się już postępowanie w przedmiocie prawa pomocy,
w trakcie którego utrzymywała, iż nie ma "wolnych" środków. Wyklucza to uwzględnienie wniosku. Otóż przesłanki prawa pomocy mają charakter obiektywny, więc powinny być oceniane według jednakowych kryteriów na gruncie wszystkich znanych spraw toczących się z udziałem strony. Nie można zatem uznać, że przesłanki te zachodzą, jeżeli podmiot wnoszący o prawo pomocy jednocześnie ponosi koszty sądowe w innym postępowaniu w równej, a zwłaszcza wyższej kwocie. Skądinąd skarżąca w każdej ze swoich spraw zobowiązana jest do uiszczenia wpisu w nieznacznej wysokości, najniższej spośród znanych w procedurze sądowoadministracyjnej.
Mając powyższe na względzie, na podstawie art. 246 § 2 pkt 2 w związku
z art. 258 § 1 i § 2 pkt 7 P.p.s.a., orzeczono jak w sentencji.
