Prawo wekslowe

Każdy posiadacz wekslu ma prawo sporządzenia z niego odpisów.
Odpis powinien dokładnie odtwarzać oryginał z indosami i wszelkiemi wzmiankami, znajdującemi się na nim; należy na nim zaznaczyć, gdzie odpis się kończy.
Na odpisie można umieszczać indosy i poręczenia wekslowe w ten sam sposób i z temi samemi skutkami, jak na oryginale.

Odpis powinien wskazywać osobę, u której znajduje się oryginał. Jest ona zobowiązana wydać ten oryginał prawnemu posiadaczowi odpisu.
Jeżeli osoba, u której znajduje się oryginał, odmówi wydania go, posiadacz odpisu może wykonać zwrotne poszukiwanie przeciw indosantom odpisu i przeciw tym, którzy poręczyli na odpisie, dopiero po stwierdzeniu przez protest, że mimo żądania posiadacza odpisu nie wydano mu oryginału.
Jeżeli oryginał po ostatnim indosie, umieszczonym przed sporządzeniem odpisu, zawiera wzmiankę "odtąd indos ważny tylko na odpisie" lub inne wyrażenie równoznaczne, późniejszy indos na oryginale jest nieważny.

W razie zmiany tekstu wekslu osoby, które weksel podpisały po dokonaniu zmiany, odpowiadają według brzmienia tekstu zmienionego; osoby, które weksel poprzednio podpisały, odpowiadają według brzmienia tekstu pierwotnego.

Roszczenia wekslowe przeciw akceptantowi ulegają przedawnieniu z upływem lat trzech, licząc od dnia płatności wekslu.
Roszczenia posiadacza wekslu przeciw indosantom i wystawcy ulegają przedawnieniu z upływem roku, licząc od dnia protestu, dokonanego w należytym czasie, w przypadku zaś zastrzeżenia "bez kosztów" - licząc od dnia płatności.
Roszczenia indosantów między sobą i przeciw wystawcy ulegają przedawnieniu z upływem sześciu miesięcy, licząc od dnia, w którym indosant wykupił weksel albo w którym sam został pociągnięty z wekslu do odpowiedzialności sądowej.

Prawo powszechne określa przyczyny przerwania i zawieszenia biegu przedawnienia roszczeń wekslowych.
Przerwanie przedawnienia ma skutek jedynie wobec tego dłużnika wekslowego, którego dotyczy przyczyna przerwania.

Jeżeli termin płatności wekslu przypada na dzień ustawowo uznany za świąteczny, zapłaty domagać się można dopiero w najbliższym dniu powszednim. Również wszystkie inne czynności, dotyczące wekslu, w szczególności przedstawienie do przyjęcia i dokonanie protestu, mogą być przesiębrane jedynie w dniu powszednim.
Jeżeli ostatni dzień terminu, w ciągu którego jedna z tych czynności ma być przedsięwzięta, przypada na dzień ustawowo uznany za świąteczny, termin przedłuża się do najbliższego dnia powszedniego. Dni świąteczne, przypadające w ciągu terminu, wlicza się do tego terminu.

Do terminów ustawowych lub w wekslu oznaczonych nie wlicza się dnia początkowego.

Nie są dopuszczalne dni ulgowe ani na podstawie ustawy, ani według uznania sędziego.

Za niepiśmiennych lub niemogących pisać może podpisać się na wekslu inna osoba, której podpis winien być uwierzytelniony przez notarjusza lub władzę gminną z zaznaczeniem, że osoba ta podpisała się na życzenie niepiśmiennego lub niemogącego pisać.
Uwierzytelnienie winno być umieszczone na wekslu lub na przedłużku.

Wystawca i akceptant, których zobowiązanie wekslowe wygasło wskutek przedawnienia lub zaniedbania czynności zachowawczych, są zobowiązani wobec posiadacza wekslu, o ile z jego szkodą niesłusznie się zbogacili.
Roszczenie z tytułu niesłusznego zbogacenia ulega przedawnieniu z upływem lat trzech, licząc od dnia wygaśnięcia zobowiązania wekslowego.

Zdolność osoby do zaciągania zobowiązań wekslowych ocenia się według jej prawa ojczystego. Jeżeli prawo to uznaje za właściwe prawo innego kraju, należy je stosować.
Kto według prawa, określonego w ustępie poprzedzającym, nie ma zdolności wekslowej , mimo to jest ważnie zobowiązany, jeżeli podpisał weksel w kraju, według którego ustaw miałby zdolność wekslową. Przepisu tego nie stosuje się do obywatela polskiego, który zaciągnął zobowiązanie wekslowe zagranicą.

Formę oświadczenia wekslowego ocenia się podług ustaw kraju, w którym oświadczenie zostało podpisane.
Jeżeli jednak oświadczenie wekslowe, nieważne ze względu na przepis ustępu poprzedzającego, odpowiada prawu kraju, w którym zostało podpisane późniejsze oświadczenie, ważności późniejszego oświadczenia nie uchybia okoliczność, że forma wcześniejszego oświadczenia była nieprawidłowa.
Zobowiązania wekslowe, zaciągnięte zagranicą przez obywatela polskiego, są ważne w Polsce w stosunku do innego obywatela polskiego także wówczas, jeżeli zostały zaciągnięte z zachowaniem formy, przewidzianej w prawie niniejszem.

Skutki zobowiązania akceptanta wekslu określa prawo miejsca płatności wekslu.
Skutki zobowiązań innych osób, na wekslu podpisanych, określa prawo kraju, w którym osoby te złożyły podpisy.

Terminy wykonywania zwrotnego poszukiwania określa w stosunku do wszystkich osób, które weksel podpisały, prawo miejsca wystawienia wekslu.

Prawo miejsca wystawienia wekslu rozstrzyga o tem, czy posiadacz wekslu trasowanego nabywa wierzytelność, która była podstawą wystawienia wekslu.

Prawo kraju miejsca płatności wekslu rozstrzyga, czy przyjęcie może być ograniczone do części sumy wekslowej i czy posiadacz jest zobowiązany do przyjęcia zapłaty częściowej.

Formę i terminy protestu, tudzież formę innych czynności, potrzebnych do wykonania lub do zachowania praw wekslowych, ocenia się podług ustaw kraju, w którym protest ma być dokonany lub czynność przedsięwzięta.

Prawo kraju miejsca płatności wekslu określa środki, jakie należy przedsięwziąć w razie zaginięcia lub kradzieży wekslu.

Protest sporządza notarjusz.

Protest zawiera:
1) nazwisko osoby, która żąda protestu, oraz osoby, przeciw której protest ma być dokonany;
2) stwierdzenie, że osoba, przeciw której protest ma być dokonany, nie uczyniła zadość wezwaniu, skierowanemu do niej, a nadto oświadczenie, złożone przez tę osobę, albo stwierdzenie, że jej nie zastano albo że nie można było odnaleźć lokalu jej przedsiębiorstwa lub mieszkania;
3) oznaczenie miejsca i dnia, w których wezwania dokonano lub bezskutecznie starano się go dokonać;
4) oznaczenie, ile egzemplarzy wekslu przedstawiono i jakie;
5) podpis organu, sporządzającego protest, pieczęć urzędową i numer protestu.
Jeżeli trasat zażąda, aby mu weksel nazajutrz przedstawiono ponownie do przyjęcia, należy o tem zaznaczyć w proteście.

Przedstawienia wekslu, wezwania do wydania egzemplarza lub oryginału, tudzież wszystkich innych czynności zachowawczych należy - w braku odmiennego wskazania w wekslu - dokonać w lokalu przedsiębiorstwa, a gdyby nie można było znaleźć takiego lokalu - w mieszkaniu osoby, do której wezwanie ma być skierowane. W innem miejscu, np. "na giełdzie", można tych czynności dokonać jedynie za zgodą stron interesowanych.
Organ, sporządzający protest, obowiązany jest dokonać poszukiwania lokalu przedsiębiorstwa albo mieszkania osoby, do której wezwanie ma być skierowane, i odpowiada za szkodę, spowodowaną brakiem należytej staranności. Jednakże zaniedbanie lub niedokładność poszukiwań nigdy nie mogą stanowić przyczyny nieważności protestu.

Protest należy napisać na odwrotnej stronie wekslu albo na osobnej karcie, połączonej z wekslem. Jeżeli na odwrotnej stronie nie ma żadnych oświadczeń, należy pisanie protestu zacząć od brzegu, w przeciwnym zaś razie bezpośrednio po ostatniem oświadczeniu.
Jeżeli protest ma być napisany w całości lub w części na osobnej karcie dodatkowej, należy tę kartę połączyć z wekslem w ten sposób, aby nie było wolnych miejsc na odwrotnej stronie wekslu; połączenie wekslu z kartą dodatkową powinno być przypieczętowane pieczęcią urzędową lub przepisane treścią aktu protestowego.

Jeden dokument protestowy wystarczy również w przypadku, gdy na podstawie jednego wekslu skierowano wezwanie do większej liczby osób.
Jeżeli zobowiązanemu przedstawiono równocześnie kilka egzemplarzy wekslu albo jego oryginał i odpis, wystarczy umieszczenie protestu na jednym egzemplarzu lub na oryginale. Organ, sporządzający protest, zaznaczy na innych egzemplarzach lub na odpisie, gdzie protest umieszczono lub że go umieszczono na oryginale, i tę uwagę podpisze.

Jeżeli protest ma być dokonany spowodu częściowej odmowy przyjęcia wekslu, należy sporządzić odpis wekslu, zawierający wszystkie indosy i oświadczenia, i napisać protest na tym odpisie lub na złączonej z nim karcie dodatkowej, a o sporządzeniu protestu zaznaczyć na oryginale.
Protest spowodu niewydania oryginału ( art. 68 obowiązek wydania oryginału weksla posiadaczowi odpisu ust. 2) należy napisać na odpisie lub na złączonej z nim karcie.
Kartę, zawierającą protest, należy połączyć z odpisem w sposób, wskazany w art. 88 wymogi w zakresie umieszczania protestu na wekslu lub na karcie z nim połączonej ust. 2.

Organ, sporządzający protest, jest upoważniony i obowiązany do odbioru zapłaty i do pokwitowania.
W przypadku takiej zapłaty połączone z nią koszty tego organu ponosi osoba, przeciw której protest miał być dokonany.

Jeżeli organ, sporządzający protest, nie zastanie osoby, do której wezwanie ma być skierowane, w lokalu jej przedsiębiorstwa lub w jej mieszkaniu, powinien zostawić tam zawiadomienie o dokonaniu protestu, zawierające nazwisko i miejsce zamieszkania posiadacza wekslu, nazwisko wystawcy i trasata, sumę wekslową, termin płatności oraz nazwisko i lokal urzędowy organu, sporządzającego protest.

Przy dokonywaniu czynności zachowawczych notarjusz może posługiwać się pomocnikami, których prezes sądu okręgowego na wniosek notarjusza do tego upoważni. Za działalność pomocnika w tym zakresie notarjusz odpowiada solidarnie z pomocnikiem.

Organ, sporządzający protest, obowiązany jest przechowywać osobno odpisy protestów wraz z wypisem istotnej treści wekslu, zaopatrzone numerem, i odpisy te składać w porządku chronologicznym, w jakim protesty zostały sporządzone.
Interesowanym mogą być na żądanie wydawane odpisy tych dokumentów z ich uwierzytelnieniem lub bez niego.
Minister Sprawiedliwości określi w drodze rozporządzenia termin, po upływie którego dokumenty, wymienione w ustępie pierwszym, mogą być zniszczone, oraz sposób ich zniszczenia.

Ten, komu weksel zaginął, może żądać od sądu rejonowego miejsca płatności wekslu uznania go za umorzony.
We wniosku należy podać istotną treść wekslu oraz uprawdopodobnić jego utratę, jak również interes prawny, który uzasadnia żądanie umorzenia.
Sąd przez ogłoszenie w Monitorze Sądowym i Gospodarczym wezwie posiadacza zaginionego wekslu do zgłoszenia się w ciągu sześćdziesięciu dni i do okazania wekslu sądowi.
Termin ten biegnie od dnia płatności wekslu, a gdyby wniosek zgłoszono po terminie płatności lub gdyby termin płatności wekslu nie był oznaczony - od dnia ogłoszenia. Końcowy dzień terminu powinien być oznaczony w ogłoszeniu według daty kalendarza.
Jeżeli w ciągu terminu, oznaczonego w wezwaniu, nikt nie zgłosi się z wekslem, sąd wyda orzeczenie, uznające weksel za umorzony.
Jeżeli natomiast posiadacz wekslu zgłosi się przed wydaniem orzeczenia, sąd umorzy dalsze postępowanie po przesłuchaniu interesowanych i po okazaniu wekslu żądającemu umorzenia.
Zarówno o wszczęciu postępowania, jako też o jego wyniku sąd zawiadomi trasata i wszystkich dłużników wekslowych, wskazanych przez żądającego umorzenia wekslu.

Dłużnik wekslowy i trasat, który po otrzymaniu zawiadomienia o wszczęciu postępowania płaci weksel, czyni to na własne niebezpieczeństwo; wolno mu jednak sumę wekslową złożyć do depozytu sądowego miejsca płatności i zwolnić się przez to z zobowiązania.

Po ogłoszeniu wezwania o okazanie wekslu i po terminie jego płatności, żądający umorzenia może domagać się od akceptanta złożenia sumy wekslowej do depozytu sądowego albo zapłaty za zabezpieczeniem; prawo wyboru służy dłużnikowi. Złożenie do depozytu zwalnia i w tym przypadku z zobowiązania.

W toku postępowania o umorzenie wekslu można wykonywać zwrotne poszukiwanie przeciw wystawcy oraz indosantom, jeżeli akceptant, a w braku przyjęcia trasat, pomimo wezwania nie złoży sumy wekslowej do depozytu sądowego, ani nie dokona zapłaty za zabezpieczeniem. Odmowę należy stwierdzić protestem na podstawie odpisu wekslu. Do zwrotnego poszukiwania stosuje się przepisy artykułu poprzedzającego.

Na podstawie orzeczenia, uznającego weksel za umorzony, można wykonywać wszystkie prawa z wekslu.

Weksel własny zawiera:
1) nazwę "weksel", w samym tekście dokumentu, w języku, w jakim go wystawiono;
2) przyrzeczenie bezwarunkowe zapłacenia oznaczonej sumy pieniężnej;
3) oznaczenie terminu płatności;
4) oznaczenie miejsca płatności;
5) nazwisko osoby, na której rzecz lub na której zlecenie zapłata ma być dokonana;
6) oznaczenie daty i miejsca wystawienia wekslu;
7) podpis wystawcy wekslu.

Nie będzie uważany za weksel własny dokument, któremu brak jednej z cech, wskazanych w artykule poprzedzającym, wyjąwszy przypadki, określone w ustępach następujących.
Weksel własny bez oznaczenia terminu płatności uważa się za płatny za okazaniem.
W braku osobnego oznaczenia, miejsce wystawienia wekslu uważa się za miejsce płatności, a także za miejsce zamieszkania wystawcy.
Weksel własny, w którym nie oznaczono miejsca wystawienia, uważa się za wystawiony w miejscu, podanem obok nazwiska wystawcy.

Do wekslu własnego stosuje się przepisy o wekslu trasowanym, o ile z istotą wekslu własnego nie zostają w sprzeczności i dotyczą:
indosu (art 11-20);
płatności (art 33-37);
zapłaty (art 38-42);
zwrotnego poszukiwania spowodu niezapłacenia (art 43-50, art 52-54);
zapłaty przez wyręczenie (art. 55 zapłata weksla lub przyjęcie przez wyręczenie, art 59-63);
odpisów (art. 67 odpisy z weksla i art. 68 obowiązek wydania oryginału weksla posiadaczowi odpisu);
zmian (art. 69 zmiana tekstu weksla);
przedawnienia (art. 70 przedawnienie roszczeń wekslowych i art. 71 przerwanie i zawieszenie biegu przedawnienia roszczeń wekslowych);
dni świątecznych, obliczania terminów i zakazu dni ulgowych (art. 72 termin płatności weksla przypadający w dzień świąteczny, art. 73 obliczanie terminów i art. 74 niedopuszczalność dni ulgowych);
sposobu uwierzytelniania podpisów osób niepiśmiennych lub niemogących pisać (art. 75 podpis na wekslu za osobę niepiśmienną lub niemogącą pisać);
roszczenia z tytułu niesłusznego zbogacenia (art. 76 roszczenie wobec wystawcy i akceptanta z tytułu niesłusznego wzbogacenia);
kolizji ustaw (art 77-80 i 82-84);
weksli zaginionych (art 96-100).
Również stosuje się do wekslu własnego przepisy o wekslu płatnym u trzeciego lub w innej miejscowości, niż miejsce zamieszkania trasata (art. 4 miejsce płatności weksla i art. 27 oznaczenie domicylianta), o zastrzeżeniu odsetek (art. 5 zastrzeżenie oprocentowania sumy wekslowej), o różnicach w oznaczeniu sumy wekslowej (art. 6 oznaczenie sumy na wekslu), o skutkach podpisu, złożonego w warunkach, przewidzianych w art. 7 ważność podpisów na wekslu, o skutkach podpisu osoby, działającej bez pełnomocnictwa albo przekraczającej jego granice (art. 8 podpis przedstawiciela na wekslu), o wekslu in blanco (art. 10 uzupełnienie weksla niezgodnie z porozumieniem) oraz o protestach (art 85-94) z tą różnicą, że protest ma być dokonany przeciw wystawcy.
Do wekslu własnego stosuje się również przepisy o poręczeniu wekslowem (art 30–32); w przypadku, przewidzianym w ustępie ostatnim art. 31 forma poręczenia wekslowego, jeżeli poręczyciel nie wskazał, za kogo poręcza, uważa się, że poręczenie dał za wystawcę.

Odpowiedzialność wystawcy wekslu własnego jest taka sama, jak akceptanta wekslu trasowanego.
Weksle własne, płatne w pewien czas po okazaniu, powinny być w terminach, oznaczonych w art. 23 termin przedstawienia weksla do przyjęcia po jego okazaniu, przedstawione celem zaznaczenia wizy przez wystawcę. Termin po okazaniu biegnie od daty wizy, podpisanej przez wystawcę na wekslu. Jeżeli wystawca wzbrania się umieścić wizę lub zaopatrzyć ją datą, odmowę należy stwierdzić protestem( art. 25 forma przyjęcia na wekslu); od daty protestu biegnie termin, w jaki po okazaniu weksel był płatny.

Z dniem wejścia w życie prawa niniejszego traci moc rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 14 listopada 1924 r. o prawie wekslowem (Dz. U. R. P. Nr 100, poz. 926) wraz z wydanemi na jego podstawie rozporządzeniami.

Ilekroć przepisy prawne powołują się na dotychczasowe prawo wekslowe, stosuje się odpowiednio przepisy prawa niniejszego.

Rozporządzenie Ministra Skarbu, wydane w porozumieniu z Ministrem Sprawiedliwości, ustali, które instytucje są izbami rozrachunkowemi.

Pozostają w mocy przepisy rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 12 czerwca 1934 r. o wierzytelnościach w walutach zagranicznych (Dz.U.R.P. Nr 59, poz. 509), z wyjątkiem przepisów art 2 ust. (3) i art 7 pkt 2), które tracą moc w stosunku do weksli, wystawionych po wejściu w życie prawa niniejszego.

Przepisów prawa niniejszego nie stosuje się do weksli, wystawionych przed jego wejściem w życie.

Wykonanie prawa niniejszego porucza się Ministrowi Sprawiedliwości.

Ustawa niniejsza wchodzi w życie z dniem 1 lipca 1936 r.


----------
[Ustawa została ogłoszona 11 maja 1936 r. - Dz. U. z 1936 r. poz. 282]